آیا روغن زیتون همیشه برای سلامتی مفید است؟

برای افرادی که در معرض خطر بیماری قلبی هستند، جایگزینی رژیم غذایی همه‌چیزخواری با رژیم حاوی انواع آجیل، میوه‌ها و سبزیجات با چاشنی سبکی مثل روغن زیتون راهی مطمئن است که سطح چربی بدن را کاهش دهند.

با این حال، برای برخی از افراد به خصوص با مشکلات قلبی، اضافه‌کردن مقداری روغن زیتون فرابکر ممکن است سلامتیشان را به خطر بیندازد.

به گزارش ساینس‌آلرت، تیمی از محققان دانشگاه فلوریدا و موسسه‌ی ملی دیابت و بیماری‌های کلیوی و گوارشی ایالات متحده (NIDDK) مزایای سلامتی رژیم‌های غذایی گیاهی برای افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس را به دقت بررسی کردند.

اخیرا مطالب زیادی در مورد رژیم‌های غذایی وگان یا سبک زندگی و رژیم مدیترانه‌ای به مزایای روغن زیتون فرابکر برای کاهش سطح کلسترول نگران‌کننده اشاره می‌کنند.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای شامل چربی‌های حیوانی است و اگر از مقدار توصیه‌شده‌ی روغن زیتون در این رژیم استفاده شود، مصرف چربی می‌تواند به نیمی از انرژی دریافتی بدن برسد.

محققان برای بررسی تاثیرات روغن زیتون بر سلامت قلب، ۴۰ فرد بالغ ۱۸ تا ۷۹ ساله را انتخاب کردند تا به‌مدت هشت هفته، رژیم غذایی گیاهی‌ به دقت تنظیم‌شده‌ای را دنبال کنند که شامل چهار هفته رژیم حاوی چهار قاشق چای‌خوری اضافی روغن زیتون فرابکر در روز و چهار هفته رژیم غذایی با مقدار کم روغن زیتون فرابکر و بدون روغن زیتون اضافی با یک هفته استراحت بین آن‌ها بود.

هر دو رژیم غذایی با مقدار روغن زیتون فرابکر کم و زیاد به بهبود وضعیت سوخت‌و‌ساز قلب، از جمله کلسترول، قند خون و نشانگرهای التهاب در مقایسه با مقادیر اندازه‌گیری‌شده قبل از آزمایش، منجر شدند. عجیب است که ترتیب اجرای رژیم‌ها تفاوتی در نحوه‌ی تغییر سطح کلسترول در مقایسه با سطح پایه‌ی آن‌ها در همان ابتدای مطالعه ایجاد کرد.

شروع دوره‌ی رژیم غذایی با مقادیر نسبتا دلخواه روغن زیتون و سپس انتقال به وعده‌های غذایی با روغن زیتون کم یا بدون روغن زیتون باعث کاهش سطح لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا «کلسترول بد» داوطلبان شد. از سوی دیگر، مصرف روغن زیتون فرابکر پس از هفته‌ها پرهیز یا استفاده‌ی کم، به ظاهرا مانع از کاهش LDL می‌شود.

محققان مطالعه فکر می‌کنند که مقادیر کمی چربی اشباع‌شده موجود در روغن زیتون فرابکر ممکن است بر هضم LDL در کبد تأثیر بگذارد و باعث افزایش LDL در خون شود و خطر سکته مغزی و حمله‌ی قلبی را در بدن افزایش دهد.

محققان در مقاله می‌نویسند: «کاهش مصرف روغن زیتون فرابکر ممکن است موجب کاهش چربی زیادشده نسبت به مصرف بیشتر شود.» به عبارت ساده‌تر، مصرف کمتر روغن زیتون فرابکر ممکن است در مقایسه با مصرف بیشتر به اثرات کاهش چربی بهتر منجر شود.

مطالعه شامل ملاحظات مهمی است. اگرچه محققان تفاوت‌های جنسی و وزن بدن را در محاسبات خود در نظر گرفتند، همه‌ی شرکت‌کنندگان در ابتدا در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی تصلب شرایین بودند. تصلب شرایین می‌تواند به دلیل انسداد بیش از حد کلسترول LDL در شریان‌ها رخ دهد.

علاوه بر این، تفاوت در کاهش نسبی کلسترول LDL چندان زیاد نبود، به‌خصوص زمانی که رژیم غذایی با مقدار کم روغن زیتون فرابکر در چهار هفته‌ی دوم اجرا می‌شد. این رژیم‌های گیاهی با یا بدون روغن زیتون، دوباره نشان دادند که برای بدن مفید هستند.

به‌طور خلاصه، به گفته‌ی محققان، حذف روغن زیتون اضافه به عنوان کمک ممکن است برای کسانی که در معرض خطر بالای بیماری قلبی هستند، فکر خوبی باشد. مطالعات آتی می‌تواند تحقیق را در گروه‌های شرکت‌کننده‌ی بزرگتر و در بازه‌های زمانی طولانی بررسی کند. این یک یادآوری ارزشمند است که انتخاب‌های غذایی ما به طور قابل‌توجهی بر سلامت ما تأثیر می‌گذارد.

مقاله توضیح می‌دهد که وقتی صحبت از یک الگوی رژیم غذایی گیاهخواری کاهش‌دهنده‌ی خطر می‌شود، انتخاب چربی‌های غذایی بهینه و مقدار روغن زیتون فرابکر باید وابسته به مصرف غذا، عادات غذایی و انتخاب‌های تغذیه‌ای باشد. عواملی مانند سطوح خطر فردی و رژیم غذایی به‌شکل کلی نقش مهمی در تعیین بهترین رویکرد دارند.

مطالعه در مجله‌ی انجمن قلب آمریکا منتشر شده است.