زیبایی به قیمت گزاف؛ جراحی تغییر رنگ چشم می‌تواند افراد را نابینا کند

به نظر می‌رسد هیچ محدودیتی در تمایل انسان برای رسیدن به ظاهری بی‌نقص وجود ندارد. این تغییر می‌تواند تزریق چربی به باسن، تراشیدن دندان (ادنتوپلاستی یا مینوپلاستی) و استفاده از ایمپلنت برای درمان کچلی باشد. صرف‌نظر از اینکه این عمل‌های زیبایی تا چه اندازه خطرناک هستند، همیشه افرادی وجود دارند که می‌خواهند هزینه‌ای برایشان بپردازند.

برخی افراد امروزه حتی برای تغییر رنگ چشمشان زیر تیغ جراحی می‌روند. این عمل به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برای مثال می‌توان به جایگذاری ایمپلنت برای تغییر ظاهر عنبیه، خالکوبی عنبیه یا رنگ‌زدایی لیزری اشاره کرد. با اینکه این عمل‌های جراحی ظاهر دلخواهی را برای افراد به ارمغان می‌آورند، مجموعه‌ای از ریسک‌ها و عوارض را به دنبال دارند که نابینایی یکی از جدی‌ترین آن‌ها است.

عنبیه حلقه‌ای رنگی است که مردمک چشم را احاطه می‌کند. این بخش زیبا و درعین‌حال پیچیده، از دولایه‌ی ماهیچه‌ی مسطح تشکیل شده است که نمی‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم. این ماهیچه‌ها مسئول انقباض و انبساط اندازه‌ی مردمک و عنبیه برای کنترل مقدار نور ورودی به چشم هستند؛ همچنین از سلول‌های حساس گیرنده‌ی درون چشم در مقابل آسیب‌های دائمی محافظت می‌کنند.

عنبیه همچنین دارای دو لایه‌ی رنگدانه‌دار حاوی ملانین است که رنگ چشم را تعیین می‌کنند. شش رنگ اصلی برای چشم وجود دارد: قهوه‌ای، کهربایی (زرد مایل به قهوه‌ای)، فندقی (ترکیب سبز، قهوه‌ای کهربایی)، سبز، آبی و خاکستری.

اگر تعداد زیادی رنگدانه در هر دو لایه داشته باشید، رنگ چشمی تیره مثل قهوه‌ای خواهید داشت که رایج‌ترین رنگ چشم در کل دنیا است (۸۰ درصد از جمعیت دنیا این رنگ چشم را دارند). اگر رنگدانه‌ی کمتری در لایه‌ی جلویی داشته باشید، رنگ چشم فندقی یا سبز خواهید داشت (کمیاب‌ترین رنگ‌ها که تنها در دو درصد از جمعیت پیدا می‌شوند). همچنین افرادی که دارای ملانین اندک یا فاقد ملانین در لایه‌ی جلویی هستند، چشم‌هایی به رنگ آبی یا خاکستری دارند.

جراحی‌های چشم به‌ویژه عنبیه، پدیده جدیدی نیست. قدمت عمل جراحی آب‌مروارید چشم به قرن پنجم پیش‌ از میلاد باز می‌گردد و خراش‌های رنگی در چشم بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارند. تا سال‌های اخیر، عمل‌های جراحی چشم به‌منظور بازسازی عنبیه یا برطرف کردن عیوب انجام می‌شد؛ اما عمل‌های زیبایی برای تغییر دائمی رنگ عنبیه امروزه رواج یافته است.

کراتوپیگمنتیشن یا عمل تتوی قرنیه یکی از عمل‌های جراحی تغییر رنگ چشم است. در این فرآیند مجموعه‌ای از برش‌های کوچک با سوزن در قرنیه (لایه محافظتی شفاف کره‌ی چشم) ایجاد و رنگدانه‌ها برای تغییر دائمی رنگ چشم به درون این لایه وارد می‌شوند. این روش قدمتی هزاران ساله دارد، به‌طوری‌که رنگ‌دانه‌های متعددی مثل دوده برای این عمل امتحان شده‌اند.

به‌طور مشابهی، کاربرد لیزر برای حذف رنگدانه از لایه‌ی بیرونی عنبیه هم می‌تواند چشم‌های قهوه‌ای را به آبی روشن یا خاکستری تبدیل کند. در عمل‌های جراحی رنگ‌زدایی، رنگدانه و سلول‌های رنگدانه‌ساز را با لیزر می‌سوزانند. این روش تنها برای تبدیل رنگ چشم تیره به روشن به کار می‌رود و به‌صورت برعکس نتیجه‌بخش نیست؛ زیرا در حال حاضر امکان اضافه‌کردن یا ذخیره‌سازی ملانین بیشتر در عنبیه وجود ندارد.

 عمل رنگ‌زدایی در ابتدا برای درمان عارضه ملانوز پوستی چشم به کار می‌رفت که در آن سلول‌های رنگ‌دانه به محل موردنیاز منتقل نمی‌شوند و باعث می‌شوند دیگر بخش‌های چشم (مثل سفیدی‌ها) تیره‌تر شوند. درمان این عارضه احتمالا نیاز به چند نوبت درمان دارد، اما معمولا به عنوان یک تغییر زیبایی، دائمی خواهد بود.

عمل جراحی دیگری که برخی افراد برای تغییر رنگ چشم تجربه می‌کنند، قراردادن ایمپلنت‌های سیلیکونی درون چشم‌ها است. یک مدل اینستاگرامی که این عمل را انجام داده، عوارض چشمگیری را تجربه کرده است. این عمل باعث شده بینایی او مانند شخص ۹۰ ساله شود یا به عبارتی ۵۰ درصد از بینایی یک چشم و ۸۰ درصد بینایی چشم دیگر خود را از دست داده است. سایر افراد نیز عوارض مشابهی را گزارش کرده‌اند.

ایمپلنت‌ها همچنین ریسک بالای عفونت و عوارض دیگر مثل تغییر شکل چشم و فشار مایع چشم بر عصب‌های بینایی را به دنبال خواهند داشت. از آنجا که عصب بینایی دید افراد را کنترل می‌کند× در صورت فشرده شدن ممکن است به کوری منجر شود.

هنوز شواهد کافی درباره‌ی تأیید استفاده از عمل‌های جراحی زیبایی وجود ندارد؛ مانند بسیاری از کارهایی که به دلایل زیبایی انجام می‌شوند، یک دستاورد کوتاه‌مدت می‌تواند شما را در معرض درد و رنجی بلندمدت قرار دهد. حتی وقتی عمل‌های جراحی برای درمان عوارض پزشکی به کار بروند، عوارضی خواهند داشت.

اگر به دنبال انجام یکی از عمل‌های جراحی یادشده هستید، در ابتدا از خود بپرسید آیا ارزش دارد به این خاطر که فقط رنگ چشمتان را دوست ندارید، نابینا شوید؟ در عوض می‌توانید با تجویز پزشک از روش‌های امن‌تری مثل لنزهای تماسی رنگی برای تغییر رنگ چشم خود استفاده کنید.