با فواید فراوان اسطوخودوس برای خلق‌و‌خو، خواب، مو و پوست آشنا شوید

اسطوخودوس به‌دلیل عطر و رنگ منحصر‌به‌فرد خود شناخته می‌شود؛ اما گل و روغن اسطوخودوس مدت‌ها است به عنوان داروی گیاهی به‌کار می‌رود.

در تاریخ مکتوب، اولین استفاده از اسطوخودوس به مصر باستان برمی‌گردد. در مصر باستان از روغن اسطوخودوس در فرایند مومیایی‌کردن استفاده می‌شد. در زمان‌های بعد، اسطوخودوس در مناطق مختلفی مانند ایران، یونان و روم باستان به عنوان یکی از مواد مورد استفاده در حمام تبدیل شد. مردم در این مناطق معتقد بودند که اسطوخودوس به پاکسازی بدن و ذهن کمک می‌کند.

از اسطوخودوس به رو‌ش‌های زیر برای بهبود سلامتی استفاده می‌شود:

• گل‌ خشک
• اسانس روغنی
• روغن موضعی
• کپسول
• چای و دم‌نوش
• کرم، لوسیون و پماد
• محصولات زیبایی

از دیرباز از اسطوخودوس برای کاهش علائم و کمک به درمان مشکلات مختلفی استفاده شده است. علم مدرن بسیاری از مزیت‌های این گیاه برای سلامتی را تایید کرده و برخی از مزیت‌های آن نیز درحال بررسی است.

طبق اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت هلث‌لاین، اسطوخودوس ممکن است در موارد زیر مفید باشد:

• بی‌خوابی
• اضطراب
• ریزش مو
• سردرد
• عوارض جانبی شیمی‌درمانی
• آکنه
• سوختگی
• اگزما و خشکی پوست
• بهبود زخم
• مشکلات خلقی

از قدیم، اسطوخودوس برای افراد دچار بی‌خوابی یا سایر اختلالات خواب توصیه می‌شد. مردم بالش‌های خود را با گل‌های اسطوخودوس پر می‌کردند تا به آن‌ها کمک کند در طول شب بهتر استراحت کنند.

امروزه، پژوهش‌ها نشان می‌دهند تنفس عطر اسطوخودوس می‌تواند کیفیت خواب را بهبود دهد. مرور سیستماتیکی از ۱۵ مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد استنشاق اسانس روغنی گیاهانی مانند اسطوخودوس تاثیرات مثبتی در افراد مبتلا به اختلالات خفیف خواب دارد.

چندین مطالعه‌ی کوچک‌تر، مزیت‌های دیگر اسطوخودوس را برای مشکلات خواب پیدا کرده‌اند. پژوهشی از سال ۲۰۱۵ نشان داد افرادی که از رایحه‌درمانی با اسطوخودوس استفاده می‌کردند، پس از بیدارشدن احساس شادابی بیشتری داشتند. مطالعه‌ی دیگری از سال ۲۰۱۰ که روی افراد مبتلا به اختلالات اضطراب انجام شده بود، نشان داد مصرف روغن اسطوخودوس به شکل خوراکی به آن‌ها کمک می‌کرد بیشتر بخوابند.

اسطوخودوس ممکن است برای افراد مبتلا به اضطراب مفید باشد. فراتحلیل بزرگی که سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نشان داد افراد مبتلا به اختلالات اضطراب که کپسول‌های ۱۶۰ میلی‌گرمی حاوی روغن اسطوخودوس را مصرف می‌کردند، اضطراب کمتری داشتند.

مطالعه‌ای از سال ۲۰۱۵ که شامل ۶۰ فرد در بخش مراقبت‌های ویژه عروق کرونر بود، نشان داد افرادی که اسانس روغنی اسطوخودوس را استنشاق کرده بودند، اضطراب کمتری داشتند و خواب بهتری را تجربه کردند. در مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۰، کپسول‌های اسطوخودوس با داروی ضداضطراب لورازپام مقایسه و مشخص شد اثرات اسطوخودوس با اثرات این داروی تجویزی برابری می‌کند.

استفاده موضعی از روغن اسطوخودوس ممکن است به درمان بیماری آلوپسیا آره‌آتا یا طاسی منطقه‌ای  کمک کند.

طبق مطالعه‌ی قدیمی‌تری از سال ۱۹۹۸ که روی ۸۶ فرد مبتلا به طاسی منطقه‌ای انجام شد، ۴۴ درصد از شرکت‌کنندگان پس از ماساژ ترکیبی از اسانس روغنی آویشن، رزماری، اسطوخودوس و چوب سدر در مخلوطی از روغن‌های حامل به مدت هفت ماه، شاهد بهبود رشد موی خود بودند. در حالی که این مطالعه امیدوارکننده است، به‌سختی می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که رشد مو به‌طور خاص ناشی از اسطوخودوس بوده است.

مطالعه‌ای حیوانی در سال ۲۰۲۱ همچنین نشان داد که روغن اسطوخودوس موجب رشد مو در دوره‌ای ۲۸ روزه شد.

اثرات آرام‌بخش اسطوخودوس ممکن است در تسکین سردرد یا میگرن موثر باشد. در مطالعه‌ای از سال ۲۰۱۶، افراد مبتلا به میگرن که سه ماه تحت درمان با اسطوخودوس قرار گرفتند، نسبت به گروه کنترل کاهش بیشتری را در سردرد نشان دادند. در مطالعه‌ی دیگری از سال ۲۰۱۲، ۴۷ شرکت‌کننده‌ی مبتلا به میگرن، روغن اسانس اسطوخودوس را به مدت ۱۵ دقیقه استنشاق و کاهش شدت و دفعات سردرد را تجربه کردند.

رایحه‌درمانی می‌تواند در مدیریت عوارض جانبی درمان در افراد مبتلا به سرطان مفید باشد. رایحه‌درمانی با اسطوخودوس ممکن است به کاهش اضطراب در مورد رویه‌های درمان سرطان کمک کند.

اثرات اسطوخودوس بر افسردگی به اندازه‌ی اثر آن روی اضطراب مورد مطالعه قرار نگرفته، اما مطالعات معدودی که در این زمینه انجام شده، امیدوارکننده بوده است.

مطالعه‌ی کوچکی در سال ۲۰۱۶ روی زنان در دوران پس از زایمان نشان داد رایحه‌درمانی با اسطوخودوس از استرس، اضطراب و افسردگی پس از زایمان جلوگیری می‌کند.

مطالعه‌ی کوچک دیگری در سال ۲۰۱۵ افراد مبتلا به بیماری کلیوی را مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران دریافتند کسانی که در طول همودیالیز به مدت یک ساعت بوی اسطوخودوس را استشمام کردند، نسبت به بیماران دیگر  افسردگی و استرس کمتری داشتند. در مطالعه‌ی کوچکی از سال ۲۰۲۰، افراد مسنی که به مدت دو هفته دو بار در روز چای اسطوخودوس می‌نوشیدند، سطوح پایین‌تری از اضطراب و افسردگی را تجربه کردند.

روغن اسطوخودوس در مقایسه با درمان های تهاجمی‌تر می‌تواند راهی ملایم برای درمان آکنه باشد و این خاصیت ناشی از توانایی آن در کشتن باکتری‌ها است. در مطالعه‌ای از سال ۲۰۱۳ ترکیبی از اسطوخودوس و عصاره آلوئه‌ورا،  به‌طور موثر از رشد یکی از سویه‌های باکتریایی که موجب آکنه می‌شود، جلوگیری کرد.

اسطوخودوس مدت‌هاست به‌عنوان درمان سنتی سوختگی استفاده می‌شود و برخی از پژوهش‌های قدیمی‌تر داده‌هایی در تایید این کاربرد ارائه داده‌اند. طبق مطالعه‌ای از سال ۲۰۰۹، فعالیت ضدمیکروبی آن ممکن است به جلوگیری از بروز عفونت پس از سوختگی نیز کمک کند.

اسطوخودوس حاوی دو ترکیب ضد التهاب به نام‌های لینالول  و لینالیل استات است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد این ترکیبات ممکن است مشکلات پوستی زیرا را تسکین دهند:

• اگزما
• درماتیت 
• پسوریازیس
• خارش
• بثورات
• التیام زخم

قدرت تسکین‌دهندگی اسطوخودوس ممکن است به ترمیم پوست زخم‌شده هم کمک کند. پژوهشی مروری از ۲۰ مطالعه نشان داد روغن اسطوخودوس سرعت بهبود زخم را افزایش می‌دهد، موجب گسترش کلاژن می‌شود و روند بازسازی پوست را تقویت می‌کند.

مصرف اسطوخودوس در مقادیری که معمولاً در غذاها استفاده می‌شود، بی‌خطر است. استفاده کوتاه مدت از مکمل های خوراکی مانند کپسول های اسطوخودوس نیز بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر، خوردن اسانس روغنی اسطوخودوس ایده خوبی نیست. روغن‌های اسانسی می‌توانند سمی باشند و اسطوخودوس ممکن است باعث گرفتگی روده، تهوع یا سایر علائم نامطلوب شود. هرگز روغن اسطوخودوس را مستقیم مصرف نکنید.

استفاده ایمن از اسطوخودوس به عنوان روغن موضعی به حساسیت پوست شما بستگی دارد. برخی از افراد پس از استفاده از روغن اسطوخودوس، واکنش آلرژیک را روی پوست نشان می‌دهند. همیشه از روغن حامل استفاده کنید و قبل از استفاده از اسطوخودوس روی پوست خود آزمایش حساسیت انجام دهید.

تحقیقات بیشتری برای تعیین ایمنی اسطوخودوس در افرادی که باردار یا شیرده هستند، مورد نیاز است. در صورت بارداری یا شیردهی، پیش از شروع هرگونه درمان با اسطوخودوس با پزشک خود مشورت کنید.

اسطوخودوس گیاهی با فواید متنوع است. عطر آن کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد و در کاهش اضطراب، افسردگی، سردرد و عوارض شیمی‌درمانی مؤثر است. برای پوست، خاصیت ضدمیکروبی آن به درمان آکنه، سوختگی، زخم و اگزما کمک می‌کند. استفاده‌ی موضعی از روغن اسطوخودوس ممکن است رشد مو را تقویت کند. اسطوخودوس در اشکال مختلف مانند گل خشک، اسانس، روغن، کپسول و چای مصرف می‌شود. باید از خوردن اسانس روغنی اسطوخودوس خودداری کرد و پیش از استفاده موضعی تست حساسیت انجام داد.