استاندارد IPxy برای ضد آب و گرد و غبار بودن دستگاه های الکتریکی چیست؟

آی پی یا Ingress Protection درجه حفاظت تجهیزات در مقابل ورود گرد و غبار و خاک و آب و رطوبت را بیان می‌کند که از دیر باز از جمله الگوها و حدود و ثغورهای مهم جهت تولید تجهیزات الکتریکی و همچنین پزشکی بوده است، با توجه به گسترش و پیشرفت روز افزون دنیای تکنولوژی و سیطره آن بر حوزه تجهیزاتی همچون تلفن‌های همراه، لزوم به کارگیری الگوهای استاندارد بر این تجهیزات با توجه به گسترش کارایی آن‌ها و همچنین عطش کاربران جهت استفاده از بهترین‌های تکنولوژی، تولیدکنندگان این رده محصولات را برآن داشته تا با رعایت و استقرار الزامات سختگیرانه‌تری اقدام به تولید محصول درخور حال مشتریان تنوع طلب دنیای دیجیتال کنند.

درجه حفاظت IP اصطلاح یا به عبارتی استانداردی است که به تازگی با ظهور تلفن‌های همراه با قابلیت ارایه عملکرد عادی در شرایط آب و هوای غیر عادی همانند باران، رطوبت بالا و عکاسی در شرایط نامتعارف، همچون زیر آب، بر سر زبان‌ها افتاده و سازندگان را نیز جهت تولید محصولاتی با درجه حفاظت بالاتر در برابر نفوذ آب و گرد و غبار و خاک مشتاق نموده است. با توجه به تعاریف متفاوت و متنوعی که در استاندارد  IP وجود دارد تصمیم گرفتیم جهت روشن شدن مساله و راهنمایی کاربران این طیف محصولات، خوانندگان محترم را با مشخصه های IP آشنا کرده و همچنین آنها را از قابلیت و یا عدم توانایی دستگاه تلفن همراه خود در شرایط نامتعارف آگاه نماییم.

 مطابق آنچه در برخی تبلیغات مشاهده کرده‌اید مشخصه IPxy متشکل از دو بخش عددی است که در مقابل حروف I و P قرار میگیرد که بیانگر میزان حفاظتی است که دستگاه در برابر نفوذ گرد و خاک و مایعات دارد، مشخصه ی عددی اول که می تواند اعدادی از صفر الی شش را پذیرا باشد نشان دهنده میزان نفوذ در برابر جامدات یا همان گرد و غبار و خاک و مشخصه‌ی عددی دوم با پذیرایی اعداد از صفر تا 8 میزان حفاظت در برابر آب، مایعات و رطوبت را نشان می‌دهد که در ادامه به تعریف هریک از این اعداد می پردازیم:  

مشخصه عددی اول (x):

x=0 : قسمت‌های برقدار و یا متحرک داخل محفظه دستگاه هیچ گونه حفاظتی نشده‌اند و همچنین هیچگونه حفاظتی در برابر ورود اجسام خارجی به داخل دستگاه وجود ندارد.

x=1 : در برابر تماس‌های اتفاقی یا غیر عمدی با قسمت‌های برق ‌دار یا متحرک، دستگاه حفاظت شده ولی عمداً و با اراده می‌توان به قسمت های برق‌دار  و یا متحرک دستگاه دست زد و به طور خلاصه دستگاه در برابر ورود اشیاء با قطر بزرگتر از ۵۰ میلی‌متر حفاظت شده است.

x=2 : قسمت‌های برق‌دار یا متحرک داخل دستگاه در برابر انگشت دست انسان محافظت شده و یا به عبارت دیگر دستگاه در برابر ورود اشیاء خارجی با قطر بزرگتر از ۱۲ میلی‌متر حفاظت شده است.

x=3 : قسمت‌های برق‌دار یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود ابزار، سیم و هر شیء دیگر با قطر بیش از ۲.۵ میلیمتر حفاظت شده و به طور کلی اشیاء با قطر بیش از ۲.۵ میلی‌متر نمی‌توانند وارد دستگاه شوند.

x=4 : قسمت‌های برق‌دار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود اجسام خارجی بیش از یک میلی‌متر محافظت شده است.

x=5 : حفاظت کامل در برابر تماس با قسمت‌های برق دار یا متحرک دستگاه؛ منفذهای ورود گرد و غبار به داخل دستگاه، به طور کامل مسدود نشده ولی گرد و غباری که وارد دستگاه می‌شود باعث اختلال در سیستم داخلی و عملکرد دستگاه نمی گردد.

x=6 : قسمت‌های برق‌دار و یا متحرک داخل دستگاه به طور کامل در برابر تماس‌های خارجی حفاظت شده و مطلقاً منفذی جهت ورود گرد و غبار به داخل دستگاه وجود ندارد.

 y=0: دستگاه هیچ گونه حفاظتی در برابر آب ندارد.

 y=1: دستگاه در برابر قطرات متراکم شده که به طور قائم از بالا بر روی قاب آن می‌چکد محافظت شده است.

 y=2: دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه ۱۵ درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است.

 y=3: دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه ۶۰ درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است.

 y=4: دستگاه در برابر پاشش آب در هر جهت به بدنه آن حفاظت شده است.

 y=5: دستگاه در برابر پاشش آب با فشار از هر جهت به بدنه آن در شرایط معین حفاظت شده و خطر جدی برای دستگاه ندارد.

 y=6: دستگاه در برابر موقعیت خاص، عرشه کشتی و دریا (شرایط رطوبتی بالا) یا پاشش آب با فشار بسیار زیاد حفاظت شده و در این شرایط آب وارد دستگاه نمی‌شود.

 y=7: دستگاه در برابر غوطه‌ور شدن در عمق پانزده سانتیمتری الی یک متری تا مدت زمان سی دقیقه حفاظت شده، وقتی دستگاه با شرایط ذکر شده در داخل آب غوطه‌ور باشد در فشار معین مایع و زمان عنوان شده، آب وارد دستگاه نمی‌شود.

 y=8: دستگاه در برابر غوطه‌ور شدن در آب در زمان نامحدود حفاظت شده، وقتی دستگاه در عمق معین از آب قرار می‌گیرد برای زمان نامحدود آب وارد دستگاه نمی‌شود.

6: به معنی حفاظت کامل بدون نفوذ گرد و غبار.

8: به معنی عدم نفوذ در برابر غوطه ور شدن دستگاه در آب در زمان نامحدود و در عمق معینی از آب.

در پایان به این نکته بایستی اشاره کرد که بسیاری از تجهیزات الکترونیکی در طول مدت استفاده در مواجه شدن با آلاینده‌ها همچون رطوبت، گرد و غبار و خاک و همچنین ضربه از خود مقاومت نشان نمی دهند.

کلاس IP مشخص‌کننده‌ی این موضوع است که تا چه حد می‌توان بدون در نظر گرفتن امنیت به مقاومت دستگاه اطمینان کرد.