با اسمارت اسکرین و کارکرد آن آشنا شوید

این مقاله از سری مطالب آموزشی پردازش‌های ویندوز ۱۰ است که قصد داریم به صورت مفصل به آن‌ها بپردازیم؛ پردازش‌هایی از قبیل Runtime Broker، svchost.exe ،dwm.exe ،ctfmon.exe ،rundll32.exe و Adobe_Updater.exe که در آینده به آن‌ها خواهیم پرداخت.

صفحه هوشمند یا اسمارت اسکرین قابلیتی است که با ویندوز ۸ معرفی شد و در ویندوز ۱۰ بهبود یافت و کامل‌تر شد. اگر شما یک نرم‌افزار یا یک فایل را دانلود کنید، فیلتر اسمارت اسکرین آن را در برابر دیتابیس ویندوز و محافظت از آن چک و بررسی خواهد کرد. اگر مشابه آن فایل، پیش از این نیز دانلود شده و بی‌خطر بوده باشد، مثلا شما اینستالر گوگل کروم و یا آی‌تونز را دانلود کرده باشید، اسمارت اسکرین آن را ایمن تلقی می‌کند و اجازه اجرا و نصب آن را می‌دهد؛ و اگر مشابه آن فایل که پیش‌تر دانلود شده بود، خطرناک شناخته شود، اسمارت اسکرین آن را مسدود (بلاک) خواهد کرد. اگر هم فایل دانلودشده دارای سابقه و مشابه قبلی نبوده باشد، ویندوز از اجرای آن ممانعت می‌کند و با نمایش پیغامی به شما هشدار می‌دهد که اجرای آن ممکن است برای سیستم شما خطرناک باشد؛ ولی اجازه بدهید فعلا از این پیغام عبور کنیم و آن را نادیده بگیریم.

البته این سرویس در مایکروسافت اج و اپ استور نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که محتوای خطرناک را مسدود می‌کند؛ ولی به هر صورت اسمارت اسکرین سیستم‌عامل از سیستم شما در برابر خطرات احتمالی جدای از نوع فایل دانلودشده، محافظت خواهد کرد. در ضمن این سرویس از سیستم شما در برابر فایل‌های دانلودشده با مرورگرهای دیگر نظیر گوگل کروم و فایرفاکس نیز محافظت می‌کند. 

به‌طور کلی اسمارت اسکرین یک لایه امنیتی دیگر در کنار ویندوز دیفندر است که توسط پردازش سرویس قابل اجرای ضد بدافزاری (Antimalware Service Executable) برای سیستم شما عرضه شده است. حتی اگر شما از آنتی‌ویروس یا مرورگر وب دیگری استفاده می‌کنید، وجود این سیستم امنیتی چندلایه ویندوز به شما در داشتن یک کامپیوتر امن‌تر کمک خواهد کرد. 

در بیشتر مواقع پردازش اسمارت اسکرین در پس‌زمینه ویندوز اجرا می‌شود و به همین جهت تقریبا از هیچ منابع سخت‌افزاری استفاده نمی‌کند. اگر به تسک منیجر مراجعه کنید، میزان مصرفی معادل ۰٪ سی‌پی‌یو و فقط چند مگابایت از حافظه را برای آن خواهید دید. خود ویندوز در زمانی که این پردازش مورد استفاده نیست،‌ به شکل خودکار آن را می‌بندد؛ به همین جهت ممکن است حتی شما این پردازش را همیشه در پس‌زمینه مشاهده نکنید.

به‌هرحال اگر شما این قابلیت را فعال کرده‌اید و برنامه یا فایل جدیدی دانلود کنید، اسمارت اسکرین بلافاصله فعال می‌شود و اقدامات لازم را انجام می‌دهد. در صورتی که فعال نباشد،‌ویندوز به شکل خودکار آن را فعال می‌کند و شما قادر به مشاهده میزان مصرف رم و سی‌پی‌یو توسط این برنامه خواهید بود. پس از اجرا، اسمارت اسکرین شروع به محاسبه و بررسی نرم‌افزار یا فایل دانلودشده می‌کند و سپس اطلاعات به‌دست‌آمده را به سرور ویندوز ارسال می‌کند. ویندوز نیز پس از بررسی نتیجه را به اسمارت اسکرین اعلام می‌کند. اگر برنامه امن و بدون هیچ خطری شناخته شود، ویندوز آن را اجرا خواهد کرد؛ در غیر این صورت از اجرای آن ممانعت به عمل می‌آورد.

فیلتر اسمارت اسکرین به‌عنوان مکمل آنتی‌ویروس که توسط پردازش Antimalware Service Executable انجام می‌شود، به ویندوز ۱۰ اضافه شده است تا از سیستم شما محافظت کند؛ البته در صورتی که از آنتی‌ویروس پیش‌فرض ویندوز ۱۰ یعنی ویندوز دیفندر به‌عنوان برنامه آنتی‌ویروس اصلی خود استفاده کنید.

میزان مصرف سی‌پی‌یو و رم اسمارت اسکرین بسیار کم و زمان کل پردازش بررسی یک فایل بسیار سریع است که البته برای فایل‌های بزرگ‌تر این زمان کمی بیشتر می‌شود. اسمارت اسکرین تنها در هنگام دانلود یک برنامه یا یک فایل اجرا می‌شود و در زمان اجرای بعدی برنامه، اقدامی نمی‌کند.

حتی اگر این قابلیت را غیر فعال کنید، باز هم نمی‌توانید پردازش اسمارت اسکرین را به‌طور کلی از کار بیندازید و ویندوز در هر زمان که وارد سیستم کامپیوتری خود می‌شوید، آن را فراخوانی و اجرا می‌کند. از طرفی همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، میزان مصرف سی‌پی‌یو این پردازش صفر و رم آن نیز در حد چند مگابایت است؛ پس موردی وجود ندارد که نیاز باشد شما آن را از کار بیندازید. می‌توانید در برنامه مدیریت برنامه‌ها (Task Manager) آن را متوقف کنید؛ ولی دوباره در زمان نیاز، ویندوز آن را اجرا خواهد کرد.

می‌توانید با از کار انداختن اسمارت اسکرین از پردازش در پس‌زمینه جلوگیری کنید تا از منابع سی‌پی‌یو و رم استفاده نکند. هرچند چنین کاری پیشنهاد نمی‌شود؛ چرا که اسمارت اسکرین یک قابلیت امنیتی بسیار کاربردی است که به شما کمک می‌کند از سیستم خود در برابر بدافزارها محافظت کنید. حتی اگر شما از نرم‌افزار آنتی‌ویروس دیگری نیز استفاده می‌کنید، اسمارت اسکرین می‌تواند از سیستم شما در جایی که آنتی‌ویروس قادر به شناسایی بدافزاری نیست، کمک کند. از طرف دیگر همان‌طور که اشاره شد، میزان مصرف بسیار کمی دارد.

بااین‌حال اگر اصرار به از کار انداختن آن دارید، می‌توانید با مراجعه به Windows Defender Security Center و App & Browser Control و انتخاب گزینه «Off» در قسمت «Check apps and files» ویندوز ۱۰،‌ آن را از کار بیندازید. 

تابه‌حال گزارشی مبنی بر بدافزار بودن یا مخرب بودن صفحه هوشمند یا پردازش smartscreen.exe ارائه نشده است. این پردازش بخشی از ویندوز است که به امنیت سیستم شما در برابر بدافزارها کمک می‌کند؛ اگرچه هیچ راهکار امنیتی کامل نیست. اگر شما نگران این هستید که یک بدافزار در سیستم شما در حال اجرا است، می‌توانید با یک اسکن کامل کامپیوتر خود قبل از هر چیز از پاک بودن سیستم مطمئن شوید.