نورپردازی پرتره؛ ۵ الگوی اصلی

 در این مقاله، پنج الگوی اصلی نورپردازی پرتره و هدف هریک از آن‌ها را توضیح می‌دهیم. مهم‌ترین مسئله در نورپردازی پرتره، پنج موقعیت اصلی نور و درک چرایی استفاده از هریک از این الگوهای نورپردازی اصلی است.

به‌خاطر داشته باشید می‌توان هریک از این الگوهای نورپردازی پرتره را با استفاده از نور طبیعی یا در استودیو خلق کرد. برای شروع، نگاهی به اسلایدی کوچک می‌اندازیم.

قرار است برای یک لحظه از جزئیات فراتر برویم؛ اما برای الان، تمام آنچه از شما می‌خواهیم که به آن فکر کنید، یک موضوع است: سایه = درام. در سمت چپ اسلاید بالا، هیچ سایه‌ای وجود ندارد و با حرکت به‌سمت راست، سایه، به‌طور پیش‌رونده‌ای زیاد می‌شود. وقتی می‌خواهیم عکسی یکنواخت و کمال‌گرایانه بگیریم، باید از الگوی سمت چپ اسلاید بالا پیروی کنیم و وقتی می‌خواهیم پرتره‌ای دراماتیک و احساسی بگیریم، باید از سمت راست اسلاید پیروی کنیم.

اکنون می‌خواهیم اولین الگوی نورپردازی پرتره را تشرح کنیم: الگوی یکنواخت.

اگر دقیقا از زاویه‌ی دوربین به سوژه نور بتابانیم، الگوی نورپردازی تخت ایجاد می‌شود. هدف از این نوع نورپردازی، ایجاد کمترین سایه و پرکردن جزئیات پوست برای ایجاد تصویری نرم و بی‌نقص از آن است. درواقع از میان تمام الگوهای نورپردازی پرتره، الگوی یکنواخت کمال‌گرایانه‌تر از بقیه است؛ زیرا خط‌ها و نقص‌ها را پر می‌کند. بنابراین، از این الگوی نورپردازی در کار مد و زیبایی استفاده می‌شود.

این الگوی نورپردازی مشابه نورپردازی یکنواخت است؛ یعنی منبع نور مستقیما درمقابل سوژه قرار دارد و هم‌زوایه با لنز است. تنها تفاوت این دو الگوی نورپردازی این است که در این نورپردازی پروانه‌ای، ارتفاع منبع نور کمی بیشتر است. مشخصه‌ی این نورپردازی ایجاد کمی سایه در زیر برجستگی‌های صورت، به‌ویژه سایه‌ای پروانه‌ای در زیر بینی است. نکته‌ی جالب این است که این الگوی نورپردازی پرتره ملقب به پارامونت (Paramount) و برگرفته از استودیو فیلم‌سازی پارامونت است که از این تکنیک نورپردازی برای عکاسی از نخبه‌هایشان استفاده می‌کنند.

در این الگوی نورپردازی پرتره، زاویه‌ی منبع نور را ۲۵ تا ۵۰ درجه به چهره‌ی سوژه جا‌به‌جا می‌کنیم. از این زوایه مقداری سایه‌ی جهت‌دار روی سوژه می‌افتد. به‌خاطر داشته باشید با اضافه‌شدن سایه به سوژه، می‌‏توان ازطریق تنظیم شدت نور زمینه، شدت سایه را تنظیم کرد. در اسلایدی که در ابتدای مطلب دیدید، نور زمینه بسیار کم است؛ بنابراین، سایه‌ها بسیار پررنگ هستند. باوجوداین در عکس‌های زیر، هریک از عناوین الگوهای نورپردازی نور زمینه‌ی ملایم دارند؛ درنتیجه، سایه و درام کمتر است. 

در الگوی نورپردازی رامبراند (Rembrandt)، نور از بالا و با زوایه بیشتری به چهره‌ی سوژه تابیده می‌شود و فقط نور مثلثی‌شکل روی گونه و چشم در یک سمت صورت سوژه می‌بینیم. نام این الگوی نورپردازی پرتره‌ی دارای جذابیت بصری، از نقاشی به‌نام رامبراند گرفته شده است که خیلی وقت‌ها از آن برای نقاشی‌های پرتره‌اش استفاده می‌کرد.