گردشی در فروشگاه هوشمند آمازون گو در سیاتل
این روزها بسیار در مورد شجاعانه‌ترین تلاش آمازون برای تکان دادن دنیای خرده‌فروشی شنیده‌ایم: تلاش برای ایجاد یک فروشگاه بدون مواردی مثل صندوق‌دار؛ یعنی فروشگاه گو. شما به این فروشگاه وارد می‌شوید، هرچه می‌خواهید برمی‌دارید و از آن خارج می‌شوید. این فرصت نصیب من (دوین کولدوِی - نویسنده متن اصلی) شد که چنین کاری انجام دهم و همچنین با تفکر یکی از معمارهای این سیستم آشنا شوم. این فروشگاه که در مرکز شهر سیاتل قرار دارد، اکنون به‌روی عموم مردم باز است.
قصد من تلاش برای دزدی از این فروشگاه بود تا به آمازون ثابت کنم که می‌توان از این سیستم دزدی کرد؛ ولی وقتی وارد فروشگاه شدم، متوجه شدم که نمی‌توانم این کار را انجام دهم. همه‌جا پر از دوربین‌های مراقبتی بود و همان‌طور که دیلیپ کومار، معاون فناوری پروژه‌ها، من را متقاعد کرد، آن‌ها برای چنین حملات ناشیانه‌ای به سیستمشان آماده هستند.
اگر ویدیوی تبلیغاتی را دیده باشید، هنگام ورود به فروشگاه (که قبلا فقط در دسترس کارکنان آمازون بود) گیتی که باید از آن عبور کنید، کیوآرکد ایجادشده در گوشی شما توسط برنامه آمازون‌گو را اسکن می‌کند. در این لحظه (وقتی وارد شدید یا شاید قبل از آن) حساب کاربری شما طبق ظاهر فیزیکی شما تنظیم می‌شود و دوربین‌ها تمامی حرکات شما را زیر نظر می‌گیرند. دوربین‌های بسیار زیادی در این فروشگاه وجود دارد.
وقتی ایده‌ی فروشگاه بدون صندوق‌دار مطرح شد، همیشه سؤالم این بود که آمازون چگونه خواهد توانست این ایده را عملی کند. آیا با قرار دادن دوربین‌هایی در سقف، پشت محصولات یا روی ستون‌ها یا با حسگرهای وزنی و تشخیص چهره این ایده را عملی خواهد کرد؟ پردازش این همه تجهیزات در کجا انجام خواهد شد؟
شیوه‌ی آمازون به آن پیچیدگی و شبیه به شیوه‌ای نیست که فکر می‌کردم. این سیستم از تعداد زیادی دوربین سقفی تشکیل شده است که تمامی نقاط فروشگاه را از زوایای مختلف کنترل می‌کنند. فروشگاهی که من به آن سر زدم بسیار کوچک و تقریبا به‌اندازه‌ی یک پمپ بنزین عادی است، ولی با این حال بیش از ۱۰۰ دوربین دارد.
دوربین‌ها از نوع RGB عادی هستند که به‌طور سفارشی برای انجام برخی از کارهای دیداری کامپیوتری ساده مثل تشخیص حرکت، شناسایی اشیاء و ... ساخته شدهاند. این دوربین‌ها با دوربین‌های عمقی (که از تکنیک زمان پرواز استفاده می‌کردند) جداگانه‌ای تقویت می‌شوند و مثل بقیه‌ی دوربین‌ها ترکیبی از پیش‌زمینه و به‌رنگ مشکی مات هستند.
تصاویر به‌دست‌آمده از این دوربین‌ها به یک واحد پردازش مرکزی (البته اسم دقیق آن واحد پردازش مرکزی نیست و چون نمی‌دانستم اسم آن را چه بگذارم، این نام را برای آن انتخاب کردم) فرستاده می‌شود و درآنجا کار اصلی شناسایی سریع و دقیق افراد مختلف و کالاها انجام می‌گیرد. کالای برداشته‌شده توسط شما وارد سبد خرید مجازی شما می‌شود و می‌توانید به‌هر سرعتی که خواستید آن را داخل کیسه بگذارید و نیازی نیست که حتما آن را مقابل دوربین‌ها نگه دارید تا آن را ببینند.
طراحی فروشگاهی که ۹۹.۹ درصد مواقع فورا و بدون اصطکاک کار کند، چالشی است که نیازمند کار زیاد است
اما فوت کوزه‌گری در این است که مشکلی ظریفی در این قسمت وجود دارد. اگر افرادی با لباس‌های یکسان یک محصول تقریبا شبیه را به‌سرعت بردارند، تشخیص سریع و دقیق دوربین‌ها برای این کار کمی سخت می‌شود. یک دانشجوی ساده هم می‌تواند با استفاده از منابع موجود امروزی، نسخه‌ای از چنین فروشگاهی را ظرف مدت چند هفته طراحی کند که ۸۰ درصد مواقع درست کار کند. اما طراحی فروشگاهی که ۹۹.۹ درصد مواقع فورا و بدون اصطکاک کار کند، چالشی است که نیازمند کار زیاد است. لازم به ذکر است که تشخیص چهره در فروشگاه استفاده نمی‌شود و شاید علت این باشد که آمازون حس کرده است که این کار سرزنش مشتری‌های آگاه به حریم خصوصی را در پی خواهد داشت. سیستم به‌جای استفاده از تشخیص چهره، از سرنخ‌های بصری دیگری استفاده می‌کند: سیستم تداوم حرکت خریداران را بررسی می‌کند، بدین معنا که شما تنها در دسترس یک لنز و دوربین نیستید و چندین دوربین شما را کنترل می‌کنند و وقتی از مکانی به مکان دیگر می‌روید سیستم با بررسی ارتباط بین دوربین‌ها، شما را گم نمی‌کند.
ممکن است دوربینی خراب شود یا روی آن سس بریزد. در این‌صورت به دلیل وجود ارتباط بین دوربین‌ها مشکلی پیش نمی‌آید. خراب شدن دوربین‌ها قبلا آزمایش شده است و جایگزینی آن‌ها آنقدر طولانی نیست که همه‌ی سیستم را در بر گیرد.
علاوه بر دوربین‌ها، حسگرهای وزنی نیز در قفسه‌ها تعبیه شدهاند و سیستم از وزن هر محصولی آگاه است. بنابراین نمی‌توان دو محصول را به‌طور همزمان برداشت و دومی را دزدید (کاری من تلاش کردم آن را انجام دهم). شما شاید بتوانید این کار را به‌سبک ایندیانا جونز با همراه داشتن کیسه‌ای از شن هم‌وزن محصول انجام دهید؛ ولی این کاری نیست که دزدان فروشگاه‌ها انجام می‌دهند.
البته نکته‌ی مهم دیگری این است که اکثر مردم دزد نیستند و این سیستم بر پایه‌ی اکثریت ساخته شده است. ساخت سیستمی که به‌جای تشخیص اختلافات، برمبنای نیت بد افراد ساخته شده باشد، همیشه طرح خوبی نیست.
نرخ خطا در این سیستم آنقدر پایین است که آمازون اصلا اهمیتی به آن نمی‌دهد، اما این دلیل نمی‌شود که کسی نتواند دزدی کند. یکی از خریداران به‌نام دیرده بوسا در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۸ این‌گونه نوشت:
فکر می‌کنم از فروشگاه دزدی کردم؛ چون‌که آمازون‌گو متوجه ماست سیگی من نشد.
چنین اتفاقاتی معمولا در فروشگاه‌های عادی رخ می‌دهد و ممکن است محصولاتی به‌خوبی اسکن نشوند یا اصلا دزدیده شوند. این مقدار از خسارت پیش‌بینی شده است. بنابراین کم و زیاد شدن ماست باعث از بین رفتن این مدل کسب‌وکار نمی‌شود؛ هرچند این امر برای روز اول آمازون‌گو وجهه‌ی خوبی نداشت. البته آمازون چنین اشتاباهاتی را مهم تلقی نمی‌کند. اگر در مورد محصولی تغییر عقیده دادید، آن را نخواستید و بیش از حد نیاز خریدید، می‌توانید آن را برگردانید.
درحقیقت اگر انسانی در این سیستم باشد که سیستم، خود را مقید به او بداند، بهتر می‌شود؛ ولی کومار می‌گوید این مشکلات به‌حدی نادر هستند که نیازی نیست به آن‌ها توجه شود؛ علاوه بر این سختی نظارت با دوربین، با افزایش مساحت مغازه زیاد نمی‌شود و تنها به دوبین‌ها و قدرت‌پردازش بیشتری نیاز خواهد بود.
این فروشگاه با جمعیت زیاد نیز بررسی شده است: موقع ناهار ده‌ها نفر از افراد سریعا وارد فروشگاه می‌شوند و تنها کاری که انجام می‌دهند نشان دادن گوشی‌هایشان به حسگرهای ورودی است. اگرچه در فروشگاه صندوق‌دار وجود ندارد؛ ولی افراد مسئول دیگری وجود دارند: افرادی که قفسه‌ها را پس از خالی شدن دوباره پر می‌کنند، مسئول بررسی سن خریدار دربخش نوشیدنی‌ها و آشپزهایی در قسمت پشتی فروشگاه که ساندویچ‌ها و کیت‌های غذایی تازه به دست مردم می‌رسانند. شخصی هم در بخش ورودی حضور دارد که دراستفاده از اپلیکیشن آمازون به افراد کمک می‌کند و سؤالات را پاسخ می‌دهد.
درقسمت دریافت و بردن ناهار و اسنک، محصولاتی زیادی از چنین مواردی با قیمت یک سوپرمارکت وجود دارد تا یک فروشگاه بدون صندوق‌دار این‌چنینی.
البته محصولات موجود در فروشگاه همانند آمازون اصلی نیستند و تعدادشان کم است. اپلیکیشن آمازون هم مستقل است و هزینه‌ها و خریدهای شما در آن بررسی می‌شود و ربطی به حساب اصلی آمازون شما ندارد. قیمت‌ها برای اعضای ویژه، پایین‌تر نیست. هول‌فودز بخش کوچک خودش را دارد؛ اما شراکت گسترده‌تری بین آن و آمازون وجود ندارد (برنامه‌ای هم برای تبدیل این فروشگاه‌ها به گو وجود ندارد و من نمی‌دانم چرا)
درمجموع یکپارچگی این سیستم بسیار خوب بود و همه‌چیز در همه‌جای آن به‌خوبی کار می‌کرد. البته از لحاظ فلسفی مشکلاتی برای من به‌شخصه وجود داشت: خارج شدن از یک فروشگاه این‌چنینی، یک ماسک دوستانه روی به‌کارگیری فناوری بحث‌برانگیز نظارت شخصی همه‌جانبه است.
به‌عقیده‌ی من قرار دادن یک فرد بررسی‌کننده به‌همراه صدها دوربین که تمامی لحظات را ثبت‌وضبط می‌کنند، کاری بیش از حد نیاز است. هدف این فروشگاه چیست؟ آیا هدف آن آسایش و راحتی خریداران نیست، همان‌طور که از اسمش برمی‌آید؟
از نظر من همان‌طورکه کمپانی‌های امروزی در بسیاری از جهات سعی در وارد کردن تکنولوژی به کارشان دارند، چنین فروشگاهی هم در استفاده از نبوغ و منابع برای حل مشکلی که افراد زیادی به آن اهمیت نمی‌دهند و حتی بسیاری اصلا آن را مشکل تلقی نمی‌کنند، زیاده‌روی کرده است. البته این فناوری از نظر فنی بسیار دستاورد بزرگی است؛ اما هنوز رباتیک است.
این فروشگاه به‌خوبی کار می‌کند و مشکلی ندارد (حداقل تاجایی که من می‌دانم). اینکه آمازون تاکجا این ایده را جلو خواهد برد مشخص نیست. فروشگاه آمازون‌گو این هفته عمومی خواهد شد، اما باید دید که آیا افراد و خریداران آن را چیزی بیش‌از یک چیز جدید خواهند یافت یا خیر.