ترکیب جاوا اسکریپت و بلاک چین در یک مرورگر: تهدیدی برای آگهی‌های تبلیغاتی

تبلیغات آنلاین مشکل‌ساز هستند. تبلیغات تهاجمی عمل می‌کنند، حواس ما را پرت می‌کنند و بدتر از همه اینکه با وجود چنین مشکلاتی باز هم لازم و ضروری هستند. با وجود آنکه همه‌ی دنیا تقریبا از تبلیغات متنفر هستند، ولی باید بدانیم که آنها دنیای وب جهان‌گستر را می‌چرخانند و بخشی حیاتی از اکوسیستم اینترنت هستند که بدون آنها بسیاری از بلاگ‌ها، وب‌سایت‌ها و کانال‌های یوتیوب بدون درآمد کافی باقی می‌مانند و در نهایت از بین می‌روند. درواقع اگر به‌خاطر تبلیغات نبود، همین مقاله‌ای که درحال خواندن آن هستید نوشته نمی‌شد. سیستم تبلیغاتی آنلاین فعلی ما (که یکی‌ از ستون‌های اینترنت به‌شمار می‌رود) درحال فاسد شدن از داخل خود است. سیستم فعلی در حال تخریب اینترنت است و سریع باید اصلاح شود.

مشکل یا مشکلات تبلیغات در اینترنت

کاربران وب در روزهای ابتدایی اینترنت تنها گاهی  اوقات مجبور‌ به تحمل بنرهای تبلیغاتی بودند. اما امروزه تبلیغات همه‌جا و در همه‌ی زمان‌ها حضور دارند. تبلیغات به‌گونه‌های مختلفی وجود دارند: تبلیغات بنری، تبلیغات تصویری، تبلیغات در جست‌وجو، تبلیغات قبل و بعد از صفحه مورد نظر، تبلیغات ویدیویی، تبلیغات پاپ‌آپ، تبلیغات ایمیل، تبلیغات اخبار و سایر موارد. بدتر اینکه تبلیغات فقط محدود‌ به مرورگرهای اینترنتی نمی‌شوند و حتی در برنامه‌ها و بازی‌های موبایل اینترنتی هم وجود دارند. 

بدترین خبر این است که شما برای چنین مواردی پول هم پرداخت می‌کنید. هر تبلیغ هدفمندی که در تلفن هوشمندتان مشاهده می‌کنید، احتمالا از طریق شبکه‌های تبادل تبلیغاتی مختلف، سرورهای خرید و فروش، سرویس‌های مکانی و پلتفرم‌های مدیریت داده، قبل از رسیدن‌ به دستگاه شما فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. انتقال داده‌های تبلیغاتی به دستگاه شما نه تنها باعث کند شدن بارگذاری صفحات می‌شود، بلکه از حجم داده‌های اینترنت هم استفاده می‌کند و  باتری دستگاه را نیز خالی می‌کند. هزینه‌ی هر تبلیغ برای فرد یک سنت است که این رقم افزایش هم می‌یابد.

طبق گزارشی از نیویورک تایمز، ۵۰ درصد از اینترنت داده‌های موبایل هنگام بازدید از سایت‌های خبری مشهور به‌دلیل تبلیغات مصرف می‌شود. وابسته‌ به هزینه‌ی بسته‌ی اینترنتی داده‌ها، تقریبا حدود ۲۳ دلار در ایالات متحده در هر ماه صرف دیدن تبلیغاتی می‌شود که کاربران اصلا به‌دنبال آنها نیستند.  

نجات با بلاک‌ چین

اگر تنها یک نفر بتواند مشکل تبلیغات را حل کند، او برندان آیک، موسس موزیلا و خالق جاوا اسکریپت است. آیک سه سال گذشته را صرف توسعه دادن جایگزینی برای سیستم تبلیغاتی آنلاین کلاهبردار و دشمن کاربران کرد. او و تیمش، راه جایگزین را تبادل تبلیغاتی دیجیتالی شفاف و غیرمتمرکز براساس بلاک‌چین توصیف کردند. نگران نباشید! راه جایگزین آنقدرها هم گیج‌کننده نیست. راه حل آیک در یک کلام، پاک کردن سیستم قبلی و جایگزین کردن سیستمی بهتر است. شما در سیستم جدید تحت هجوم تبلیغات نیستید و همچنین سهم اصلی پول پرداخت‌شده توسط تبلیغ‌کنندگان به‌ دست افراد واسطه نمی‌افتد.

سیستم متشکل از دو بخش اصلی است. بخش اول مرورگری جدید به‌نام بریو (Brave) است. طبق گفته‌ی آیک، بریو یک مرورگر متمرکز روی حریم خصوصی است که تبلیغات شخص ثالث و ردیاب‌ها را به‌صورت پیش‌فرض مسدود می‌کند. بدین ترتیب شما نه‌ تنها تجربه‌ای بی‌نظیر و عاری از هرگونه تبلیغات را کسب می‌کنید، بلکه حریم خصوصی‌تان هم از دست باگ‌های ردیابی و کوکی‌ها در امان می‌ماند؛ البته می‌توانید با نصب افزونه‌هایی در کروم و فایرفاکس هم به چنین نتیجه‌ای برسید، ولی بریو هر دو قابلیت مسدود کردن تبلیغات و ردیاب‌ها را به‌طور همزمان دارد و هر زمانی که آن را نصب کنید از شر آنها خلاص می‌شوید. بریو همچنین آمار تعداد تبلیغات مسدودشده و میزان صرف‌جویی در زمان بارگذاری صفحات اینترنت به شما ارائه می‌دهد.

شاید بپرسید اگر تبلیغات به‌صورت پیش‌فرض مسدود شوند، چگونه پول آنها توسط هرشخص پرداخت می‌شود؟ اینجاست که قسمت دوم سیستم آیک وارد ماجرا می‌شود. مرورگر بریو تحت توان واحد محاسبه‌ی مبتنی‌بر بلاک‌چین کار می کند. این واحد، توکن توجه اصلی یا BAT یا بت نام دارد. طبق گفته‌ی سازندگان:

BAT به‌منزله‌ی توکن جدیدی برای مبادله بین ناشران، تبلیغ‌کنندگان و کاربران است. مبادله‌ی BAT در بلاک‌چین اتریوم انجام می‌شود. از توکن BAT، برای کسب خدمات مختلف مبتنی‌ بر توجه و تبلیغات در پلتفرم بریو استفاده می‌شود. کاربردپذیری توکن به توجه کاربر بستگی دارد. توجه کاربر به‌زبان ساده یعنی درگیری ذهنی متمرکز او.

BAT یک پول یا ارز نیست و تنها می‌تواند مانند پول، بین دو طرف مبادله شود، ولی بیش از یک ذخیره‌ی ارزش است. از BAT می‌توان به‌عنوان یک واحد محاسبه بین تبلیغ‌کنندگان، ناشران و کاربران در پلتفرم بریو استفاده کرد. همچنین از BAT می‌توان برای اندازه‌گیری، مبادله و تأیید توجه به‌طور مستقیم استفاده کرد. طبق توضیح آیک یک ارز رمزی مثل بیت‌کوین نمی‌تواند مشکل داخل پلتفرم این‌چنینی را حل کند.

BAT نه‌تنها به شما اجازه‌ی توجه‌ به وب‌سایت را می‌دهد، بلکه به‌دلیل توجه‌تان پول هم دریافت می‌کنید (یا حداقل در آینده‌ای نه‌چندان این اتفاق می‌افتد.)

برندان آیک

تلاش‌های مستمر

سیستم مبادله تبلیغ مبتنی‌بر بلاک‌چین تحت بررسی برای ساخت است. آیک و تیمش هنوز روی مراحل مختلف آن کار می‌کنند. سیستم دارای سه مرحله است و آنها در مرحله‌ی دوم هستند. مرحله‌ی اول مرورگر بریو بود؛ مرحله دوم توکن بت بود؛ و مرحله‌ی سوم شامل معرفی مجدد تبلیغات پولی است.

درحال حاضر بریو هنوز کامل نیست و شبیه نسخه‌ی عجیب از نت‌فلیکس که مبتنی بر صداقت کاربر در پرداخت است، کار می‌کند. بدین شکل که استفاده از آن پولی نیست. شما می‌توانید آن را نصب کرده و تمامی فیلم‌ها را به‌صورت کاملا رایگان مشاهده کنید و تبلیغات هم شما را اذیت نکنند. اما اگر تصمیم‌ به پرداخت پول برای سرویس گرفتید، پول شما به نت‌فلیکس نمی‌رسد (حداقل همه‌ی آن به نت‌فلیکس نمی‌رسد). درعوض ۷۰ درصد پول بین تولیدکنندگان فیلم‌ها و نمایش‌هایی که به مدت ۳۰ روز و بیش از همه تماشا کرده‌اید، تقسیم می‌شود. در اینجا هم نیازی‌ به پرداخت پول برای استفاده از مرورگر نیست؛ ولی اگر پولی پرداخت کردید، آن پول به BAT تبدیل می‌شود و بین تمامی وب‌سایت‌های ناشرانی که از آنها بازدید کردید، به‌صورت ریزپرداخت خودکار تقسیم می‌شود.

به‌باور آیک، سیستم، جایگزینی برای اشتراک‌های موجود مثل اشتراک‌های پیشنهادی نیویورک تایمز، نیوساینتیست، و بقیه است. او گفت:

اینکه از مردم بخواهید برای هر سایتی که چندین مقاله از آن می‌خوانند پول بدهند منطقی نیست. بسیاری از اوقات، سایت‌های پولی مثلا برای یک سال اشتراک از کاربر ۲۵۰ دلار طلب می‌کنند که چنین کاری منطقی نیست... اما اگر در کیف پول مرورگر بریو خود پول داشته باشید، می‌توانید به سایت‌ها سر بزنید و به‌صورت اتوماتیک پاداش آنها را پرداخت کنید (سر زدن‌ به سایت‌ها بالای ۳۰ دقیقه است و به‌صورت کاملا خصوصی و حتی بدون فرستادن اطلاعات به بقیه و حتی خود بریو انجام می‌شود.)

سازندگان بریو می‌دانند که تنها درصد کمی از کاربران وارد چنین سیستم پرداخت داوطلبانه‌ای خواهند شد. آیک دراین خصوص گفت:

ما انتظار چنین کاری را از اکثر افراد نداریم.

بریو برای تکمیل سیستم، بسته‌ی تشویق‌کنند‌ه‌ای را درسال ۲۰۱۷ برای پذیرش سیستم و وارد شدن کاربران جدید به پلتفرم آن معرفی کرد. بریو بعد از عرضه‌ی اولیه‌ی توکن بت (که به بیش از ۳۵ میلیون دلار در ۳۰ ثانیه رسید) ۵۰۰ میلیون BAT را برای استخر رشد کاربران کنار گذاشت.

آیک گفت:

ما ۵۰۰ میلیون BAT ایجاد کردیم تا با استفاده از آنها کیف پول کاربران بریو را پر کنیم تا آنها به سازندگانی که کاربران جدیدی را به‌سوی ما ارجاع می‌دهند، پاداش دهند. اگر کاربران جدید به‌مدت ۳۰ روز از مرورگر ما استفاده کنند، مبلغی معادل ۵ دلار آمریکا به‌شکل بت به سازندگانی که آنها را به ما ارجاع داده‌اند می‌رسد.

این نقشه به‌نظر کارآمد می‌آید. بریو هم‌ اکنون حدود ۱/۴ میلیون کاربر فعال روزانه دارد و روزبه‌روز بزرگ‌تر می‌شود. اما بریو برای اینکه مدل اینترنت مبتنی‌ بر تبلیغات کنونی را تغییر دهد و سیستم جدید مبتنی‌بر بلاک‌چین را جایگزین آن کند، باید بقیه‌ی پلتفرم را تکمیل کند.

معرفی مجدد تبلیغات: آخرین قطعه پازل

قسمت بعدی پازل، معرفی مجدد تبلیغات به‌شیوه‌ای کنترل‌شده‌تر، موثرتر و خصوصی‌تر از وضعیت کنونی است. بریو به‌زودی اجازه‌ی دیدن تعداد کمی‌ از تبلیغات را به‌ شما خواهد داد.

تبلیغات جدید یا در یک تب خصوصی یا به‌صورت یک خبر داخل مرورگر به‌نمایش درخواهند آمد. بریو اجازه‌ی ورود برخی از تبلیغات به صفحات ناشران را می‌دهد، ولی در اولین مرحله، تنها تبلیغات خصوصی کاربر را شامل این امر خواهد شد. هدف‌گیری و هدف تبلیغات بریو مانند تبلیغات آنلاین کنونی نخواهد بود. آیک می‌گوید:

ما به‌جای اجازه دادن به تبلیغ کنندگان برای خریدن دسترسی‌ به توجه شما، یک کاتالوگ هدف برای دستگاه شما قرار می‌دهیم (کاتالوگ مخصوص یک منطقه با زبان اصلی آنجاست)... وقتی شما وارد آن شوید (ورود به‌صورت پیش‌فرض نیست و متکی به خواست کاربر است) روزانه یک تبلیغ خصوصی در یک تب در زمان و مکان مشخص دریافت خواهید کرد.

هر تبلیغاتی که اجازه‌ی ورود آن به بریو را بدهید، به شما مربوط خواهد شد. تبلیغات فقط به اثرانگشت و سرویس‌های ردیابی برای تعقیب کاربر متکی نخواهند بود و همچنین فقط به علایق کاربر برای خرید هم توجه نخواهند کرد. سیستم بریو کاملا متفاوت است. بهترین بخش سیستم این است که شما به‌عنوان یک کاربر برای توجه‌ به تبلیغات پول دریافت خواهید کرد. شما در تبلیغات خصوصی کاربری که در تب جداگانه‌ای بارگذاری شوند، ۷۰ درصد هزینه‌ی تبلیغ‌کننده را دریافت خواهید کرد و ۳۰ درصد بقیه به بریو خواهد رسید.

در نهایت بریو اجازه‌ی فروش فضای تبلیغاتی را به ناشران خواهد داد. طبق توضیح آیک‌:

ما با رضایت ناشران و همچنین رضایت کاربران، ۱۵ درصد به کاربران، ۱۵ درصد خودمان و ۷۰ درصد بقیه را هم به ناشران خواهیم داد. اگر صاحبان فضای تبلیغات (چه کاربران و چه ناشران) مشتاق‌ به همکاری با ما باشند همیشه ۷۰ درصد  را به آنها خواهیم داد.

در ادامه وقتی پلتفرم کامل شد، بریو اجازه تبدیل BAT به دلار، بیت‌کوین یا هر ارز دیگری را به شما خواهد داد. البته سیستم پرداخت بریو به‌صورت پیش‌فرض، برای برداشت مقداری مشخص از کیف پول کاربر و توزیع آن میان وب‌سایت‌های بازدیدشده توسط کاربر در ۳۰ روز، ساخته شده است. بنابراین تکمیل چرخه‌ی تبلیغ‌کننده به کاربر و سپس به ناشر و کمک به ادامه کار سیستم، طبق گفته آیک به‌حالت پایدار ادامه می‌یابد.

دنیای جدید بریو

آیا سیستم جدید می‌تواند مدل تبلیغاتی دیجیتالی کنونی را تغییر دهد و آرمان‌شهری آنلاینی براساس بلاک‌چین را جایگزین آن کند؟ آیا گوگل کروم هم مانند اینترنت اکسپلورر به گوشه‌ای تبعید خواهد شد و همه به‌سمت بریو هجوم خواهند آورد؟

شاید چنین اتفاقاتی به‌زودی رخ ندهد. درواقع هدف اصلی آیک هم این نیست. آیک به‌عنوان یکی از خالقان فایرفاکس و یکی‌ از مبارزان جنگ مرورگرها، علاقه‌ای به کنار گذاشتن گوگل کروم ندارد تا خودش را به‌عنوان شاه مرورگرها معرفی کند. آیک می‌گوید:

من قصد خراب کردن بازار مرورگرها را ندارم. به‌نظرم بریو منحنی رشد خوبی دارد و همچنین از سهم بازار زیادی در میان کاربران زبده‌‌ای که از نظر اقتصادی هم قوی هستند برخوردار است؛ اما BAT نقش مهمی در برنامه‌های من دارد. می‌خواهم توکن BAT به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار بگیرد، بدین معنا که ما آن را به سایر مرورگرها و برنامه‌های مورد توجه دیگر مثل اجراکنندگان پادکست یا بازی‌های حاوی تبلیغات، وارد کنیم.

برنامه‌ی اصلی آیک، عرضه‌ی یک کیت توسعه‌ی نرم‌افزار برای توکن بت است. کیت توسعه‌ی نرم‌افزار نه‌‌تنها باعث ساخت اپلیکیشن‌های جدید قابل اجرا برای بت می‌شود، بلکه بت را به اپلیکیشن‌های فعلی هم وارد می‌کند.کیت مانند یک فناوری موتور جدید است که اگر اجرا شود، می‌تواند علاوه‌بر اتومبیل‌ها، موارد دیگری را هم دگرگون کند؛ مثلا می‌تواند به قایق‌ها، موتورسیکلت‌ها، و جت‌های فراصوت قدرت بدهد. حالت انتقال ترجیحی شما مهم نیست. بت پتانسیل تغییر اساسی نحوه‌ی برخورد شما با اطلاعات اینترنت را دارد. بت تنها نیاز به راه‌اندازی اولیه و شروع کار دارد. آیک می‌گوید:

هیچ‌کس از آینده خبر ندارد. اما اگر ما این مدل را اثبات کنیم، باید مدل‌مان به‌ رأس استانداردهای وب آینده اضافه شود. به‌نظرم شما در آینده باید مسئول داده‌های خودتان باشید.