خرید گیت هاب توسط مایکروسافت؛ آخرین حرکت برای گذر از ویندوز

خرید ۷.۵ میلیاردی گیت‌هاب توسط مایکروسافت چیزی بیشتر از یک تبادل مالی ساده در دل خود دارد. قطعا خرید سرویس اشتراک کد و همکاری توسعه‌دهندگان گیت‌هاب، برنامه‌های بلندمدت مایکروسافت را در حوزه‌ی ارتباط با جامعه‌ی برنامه‌نویسی شامل می‌شود که در صورت شکست در اجرا، اعتماد ایجادشده در سال‌های اخیر در این جامعه را خدشه‌دار خواهد کرد.

قطعا خرید هر شرکت و استارتاپ بزرگی در دنیای کنونی ریسک‌های خاص خود را دارد. اما داستان برای گیت‌هاب خطرناک‌تر است؛ چرا که این سرویس تنها یک ابزار برنامه‌نویسی نیست. گیت‌هاب قلب جامعه‌ی متن‌ باز است؛ سرویسی بین شبکه‌ی اجتماعی و مدیریت پروژه که بزرگ‌ترین در این نوع است و پیش از این گوگل و مایکروسافت را در این بازار شکست داده.

گیت‌هاب میزبان تعداد بسیار زیادی پروژه‌های متن‌ باز شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف اعم از اپل، آمازون، فیسبوک، گوگل، والمارت و دولت ایالات متحده‌ی آمریکا است. طبق آمار مایکروسافت، این سرویس میزبان ۲۸ میلیون کاربر و ۸۵ میلیون مجموعه کد برنامه‌نویسی (Codebase) است. علاوه بر آن، تعداد بسیار زیادی پروژه‌های خصوصی سازمانی نیز برای شرکت‌ها در این مجموعه نگهداری می‌شوند. این پروژه‌ها با پرداخت هزینه توسط شرکت‌ها از خدمات میزبانی گیت‌هاب استفاده می‌کنند.

تمامی فعالیت‌های گفته‌شده در جهت علاقه‌مند کردن کاربران به استفاده از پلتفرم خدمات ابری آژور بوده است. خرید گیت‌هاب نیز تصمیمی بود که دقیقا در مسیر فعالیت‌های قبلی گرفته شد. وقتی قرارداد این خرید به‌طور کامل اجرا شود، مایکروسافت می‌تواند گیت‌هاب را به آژور متصل کند و توسعه‌دهندگان را به پیاده‌سازی اپلیکیشن‌ها در سرویس ابری شرکت تشویق کند. در واقع کارشناسان معتقدند هدف اصلی خرید گیت‌هاب دسترسی مستقیم به میلیون‌ها توسعه‌دهنده‌ی آن است و جامعه‌ی مشتریان بکری نصیب مایکروسافت خواهد کرد.

در این میان یک چالش نیز مایکروسافت و گیت‌هاب را تهدید می‌کند. اگر غول نرم‌افزاری جهان، سرویس گیت‌هاب را بیش از اندازه به آژور وابسته کند، خطر از دست دادن بخش بزرگی از توسعه‌دهندگان را به جان خریده است؛ توسعه‌دهندگانی که از سرویس‌های ابری شرکت‌های دیگر همچون آمازون و گوگل استفاده می‌کنند.

استفن اوگرادی، آنالیزور شرکت RedMonk پتانسیل بزرگ دیگری را برای مایکروسافت در این اتفاق پیش‌بینی می‌کند. او معتقد است با این پیوند، اطلاعات زیادی در مورد توسعه‌دهندگان و پروژه‌هایشان در اختیار ردموندی‌ها قرار خواهد گرفت. کوینسی لارسون، مؤسس وبسایت آموزشی Freecodecamp نیز معتقد است که مایکروسافت باید داده‌های گیت‌هاب را به‌صورت عمیق بررسی کند تا توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در زبان‌ها و فناوری‌های مختلف را پیدا کند. سپس می‌توان این اطلاعات را با داده‌های لینکدین، (زیرمجموعه‌ی دیگر مایکروسافت که در سال ۲۰۱۶ خریداری شد) ترکیب کرد تا استخدام‌کنندگان آن پلتفرم، به‌راحتی به اشخاص مورد نظرشان دسترسی داشته باشند.

توسعه‌دهندگان دنیای متن‌ باز، پیش از این سرنوشت‌های ناگوار پلتفرم‌های میزبانی را پس از تغییر مالک دیده‌اند. پیش از گیت‌هاب، Sourceforge به‌عنوان بهترین میزبان پروژه‌های متن‌ باز شناخته می‌شد. در سال ۲۰۱۲ این شرکت توسط هولدینگ DHI، (مالک وبسایت کاریابی Dice) خریداری شد. کاربران خیلی زود از نمایش تبلیغات بیش از اندازه در سرویس محبوبشان شکایت کردند. بسیاری از این تبلیغات آن‌ها را برای دانلود نرم‌افزارهای غیر ضروری فریب می‌دادند.

در سال ۲۰۱۵ سورس‌فورج یک قدم بیشتر به سمت نابودی رفت و نرم‌افزارهای تبلیغاتی را درون پکیج‌های دانلودی سورس نرم‌افزارهای توسعه‌دهندگان قرار داد. البته DHI به‌سرعت این اقدام را متوقف کرد؛ اما آسیب واردشده به اعتماد کاربران، عمیق بود. در نهایت بسیاری از صاحبان پروژه‌های بزرگ، سورس فورج را ترک کردند و DHI این شرکت را در سال ۲۰۱۶ به Bizx فروخت.

گیت‌هاب همیشه سرویسی بی‌طرف و مستقل بوده که با سرویس‌های مشابه مانند بیت‌باکت و گیت‌لب رقابت کرده است. اما مایکروسافت با شرکت‌های خدمات ابری، سازندگان مرورگر و بسیاری شرکت‌های بزرگ رقابت می‌کند. در نهایت احتمالا گیت‌هاب بی‌طرفی خود را از دست خواهد داد.

از طرفی گیت‌لب اعلام کرده که از روز یکشنبه و با انتشار خبر این خرید، تعداد پروژه‌های واردشده به این سایت افزایش ده برابری داشته است. البته به نظر می‌رسد شرکت‌های بزرگ هنوز فرصت را برای مایکروسافت از بین نبرده‌اند. به‌عنوان مثال شرکت اهل جمهوری چک JetBrains محصولاتی عرضه می‌کند که رقیب ابزارهای برنامه‌نویسی مایکروسافت هستند. این شرکت هنوز تصمیمی برای جابجایی پروژه‌های متن‌ باز خود از گیت‌هاب ندارد. هادی حریری، معاون بخش توسعه‌دهندگان این شرکت در این‌باره می‌گوید:

مایکروسافت با این خرید نشان داد که در صدد تبدیل شدن به مشاور، خدمتگزار و ناظر جامعه‌ی بزرگ گیت‌هاب است و از سیاست متن‌ باز و همکاری جاری در آن استقبال می‌کند. تازمانی که آن‌ها این روند را ادامه دهند، ما مشکل خاصی نخواهیم داشت. البته جت‌برینز و مایکروسافت همیشه رقبای یکدیگر باقی خواهند ماند.

در این میان مایکروسافت برای کاهش نگرانی‌ها پیش از این اعلام کرده است که به استقلال و سیاست متن‌ بازی گیت‌هاب احترام می‌گذارد. ساتیا نادلا، مدیرعامل ردموندی‌ها در پست وبلاگی خود این مسئله را شرح داده است:

ما متوجه مسئولیتی که با این خرید بر دوشمان خواهد افتاد، هستیم. ما خود را مباشر و خدمتگزار جامعه‌ی گیت‌هاب می‌دانیم. این سرویس همچنان به سیاست‌های اهمیت دادن به توسعه‌دهندگان ادامه خواهد داد، به‌صورت مستقل عمل خواهد کرد و همیشه یک پلتفرم متن‌ باز باقی خواهد ماند. ما همیشه به بازخوردهای توسعه‌دهندگان توجه می‌کنیم و به‌طور همزمان روی مفاهیم پایه‌ای و فرصت‌های جدید برای گیت‌هاب سرمایه‌گذاری می‌کنیم.

لارسون نیز در حال حاضر نیازی به مهاجرت از گیت‌هاب حس نمی‌کند و معتقد است این عمل چالش‌های زیادی برای او وبسایت آموزشی‌اش خواهد داشت. با ترک گیت‌هاب او از پتانسیل‌های شبکه‌ای این سرویس (که یکی از نقاط قوت اصلی آن است) محروم خواهد شد و بعلاوه، باید روش کار با سرویس جدید را به کاربران آموزش دهد. او همین مسئله را علت اصلی ماندن بسیاری از توسعه‌دهندگان دیگر در گیت‌هاب عنوان می‌کند.

در نهایت باید به این نکته اشاره کنیم که جامعه‌ی توسعه‌دهندگان در صورت نارضایتی از یک سرویس و سیاست‌های آن، به‌راحتی و به‌سرعت آن را ترک می‌کنند. مایکروسافت باید این حقیقت را همیشه در ذهن داشته باشد و سرنوشت سورس‌فروج را به‌عنوان درس عبرتی بزرگ مطالعه کند.