فیسبوک ۱۲۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را به دلیل گزارش مالی ضعیف از دست داد
ارزش سهام فیسبوک امروز پس از پایان ساعات کاری بورس و بعد از اعلام پایینترین نرخ رشد تاریخ این شرکت، بیش از ۲۰ درصد کاهش یافت. امروز پیش از گزارش مالی ضعیف سهماههی دوم ۲۰۱۸، ارزش سهام فیسبوک ۲۱۷.۵ دلار به ازای هر واحد بود؛ اما این رقم پس از گزارش مالی سقوط کرد و به حوالی ۱۷۲ دلار رسید. این کاهش ارزش، مبلغی نزدیک به ۱۲۳ میلیارد دلار را شامل میشود. در عرض دو ساعت، فیسبوک بیش از ارزش بسیاری از استارتاپها و حتی شرکتهای عمومی، شاهد سقوط ارزش بازار خود بود. اما چرا ارزش سهام فیسبوک تا این اندازه کاهش یافت؟ برای بررسی این موضوع با زومیت همراه باشید.
پایینترین نرخ رشد تاریخ: میزان کاربران ماهانهی فیسبوک در سهماههای که گذشت، تنها ۱.۵۴ درصد افزایش یافت که در مقایسه با نرخ رشد ۳.۱۴ درصدی سهماههی پیشین، رقم پایینتری محسوب میشود. میزان رشد کاربران فعال روزانه از این نیز پایینتر و ۱.۴۴ درصد بود؛ در حالی که میزان کاربران فعال روزانه در سهماههی قبلی با نرخ رشد ۳.۴۲ درصد افزایش یافته بود. پیش از این، پایینترین نرخ رشد کاربران فعال روزانه با ۲.۱۸ درصد متعلق به سهماههی چهارم ۲۰۱۷ بود. چنین کاهش رشد بیسابقهای در میزان کاربران فعال روزانهی فیسبوک، میتواند مجموع کاربران را در طولانیمدت و در نهایت درآمد این شبکهی اجتماعی را با کاهش روبهرو کند. فیسبوک تلاش کرد تا با اعلام این خبر که ۲.۵ میلیارد نفر دست کم از یکی از اپلیکیشنهای خانوادهی این شرکت استفاده میکنند و پنهانسازی مهاجرت کاربران از فیسبوک به اینستاگرام و واتساپ، توجهها را از کاهش نرخ رشد کاربران خود پرت کند.
کاهش کاربران در اروپا؛ ثابت ماندن مقدار آنها در آمریکا و کانادا: فیسبوک در سهماههی دوم ۲۰۱۸، نخستین کاهش تاریخ خود را در مقدار کاربران روزانهی فعال در اروپا (۳۷۷ به ۳۷۶ میلیون) تجربه کرد. با این حال، این رقم در ایالات متحده و کانادا پس از آنکه در سهماههی چهارم ۲۰۱۷ روی ۲۳۹ میلیون نفر متوقف شد، اکنون در سهماههی اخیر روی ۲۴۱ میلیون نفر ثابت باقی مانده است. اروپا و آمریکای شمالی از جمله سودآورترین بازارهای فیسبوک محسوب میشوند. غول شبکهی اجتماعی در آمریکای شمالی به ازای هر کاربر ۲۵.۹۱ دلار درآمد کسب میکند و این رقم در اروپا برای هر کاربر ۸.۷۶ دلار است. اگر رشد این دو بازار متوقف شود، حتی با وجود رشد سریع در دیگر مناطق جهان، جایی که به ازای هر کاربر ۱.۹۱ دلار بهدست میآید، فیسبوک شاهد کاهش گستردهی درآمد خود خواهد بود.
کاهش رشد درآمد: فیسبوک در سهماههی اخیر، شاهد رشد درآمد قابل توجه ۴۲ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بود. اما دیوید وینر، مدیر ارشد مالی فیسبوک هشدار داده است که این میزان رشد در سهماهههای پیشرو، به عددی تکرقمی به ازای هر سهماهه کاهش خواهد یافت. وینر میگوید ترکیب شرایط بغرنج مالی، نظارتهای جدید حریم شخصی و تجارب جدید همچون استوریها از عوامل موثر در کاهش یادشده خواهند بود. این خبر در واقع همان عامل کاهش ارزش سهام فیسبوک از منفی هفت درصد به منفی ۲۰ درصد است.
حریم شخصی و سلامتی: در سهماههی دوم ۲۰۱۸ شاهد آغاز به کار قانون جدید GDPR در اروپا بودیم؛ مقررات تازهای که فیسبوک را ناگزیر میکند تا سیاستهای حریم شخصی خود را تغییر دهد و موافقت کاربران را در چگونگی جمعآوری دادههایشان جلب کند. وینر این قانون جدید را دلیل کاهش کاربران فیسبوک در اروپا میداند. GDPR و رسوایی کمبریج آنالیتیکا منجر به این شد که فیسبوک نظارتهای حریم شخصی خود را ارتقا دهد. این مسئله میتواند هدفگیری افراد را با تبلیغات یا نمایش محتوای فیسبوک را برای افراد بیشتر، برای این شبکهی اجتماعی دشوارتر کند.
در همین حال، فیسبوک به سازگاری خود با فلسفهی Time Well Spent ادامه میدهد و در همین راستا، اخبار تلهکلیک و ویدئوهای فراگیر و نامناسبی که موجب مصرف بیفایدهی محتوای اینترنت میشوند، حذف میکند. در عوض فیسبوک ویژگیهایی نظیر Watch Party را که کاربران بهوسیلهی آنها فعالانه با یکدیگر تعامل برقرار میکنند، در دسترس آنها قرار میدهد. این قابلیتها شاید نتوانند کاربران را همچون قبل به صرف زمان در سایت و سپس تماشای تبلیغات ترغیب کنند؛ اما مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک معتقد است که این بهبودها، تغییراتی مثبت هستند و آنها به حرکت در همین مسیر ادامه خواهند داد.
تغییر تمرکز به استوریها: فیسبوک برآورد میکند که تا سال ۲۰۱۹، اشتراکگذاری زودگذر و یکروزهی محتوا بهصورت اسلایدشو از طریق استوری از اشتراکگذاری محتوا از طریق فید خبری پیشی خواهد گرفت. مشکل اینجا است که تبلیغکنندگان احتمالا آهستهتر از کاربران به استفادهی بیشتر از استوریهای روی خواهند آورد. شریل سندربرگ، مدیر ارشد عملیات فیسبوک میگوید آنها مطمئن نیستند که آیا استوریهای به همان اندازهی فید خبری پولساز خواهند بود یا نه. تبلیغات استوری شاید تمامصفحه و همهجانبهتر باشند؛ اما لینکها را به فروشگاههای اینترنتی نشان نمیدهند و همچنین بهخوبی برای نمایش بنرهای تبلیغاتی معمول سازگار نیستند.
خوشبختانه هرچند اسنپ چت فرمت استوری را ابداع کرد؛ اما روزانه کاربران بسیار بیشتری از این قابلیت در فیسبوک استفاده میکنند. در واقع فیسبوک، مسنجر، اینستاگرام و واتساپ بهترتیب صاحب ۱۵۰، ۷۰، ۴۰۰ و ۴۵۰ میلیون کاربر استوری هستند. اگر فیسبوک بتواند مشکل تبلیغات را در استوریها حل کند، میتواند در عرصهی استوریها به چیرگی دست پیدا کند؛ اما احتمالا سالها طول میکشد تا استوری به اندازهی فید خبری برای تبلیغکنندگان صاحب ارزش شود.