آیا گوگل به‌سمت سقوط می‌رود؟

گوگل از زمان تأسیس در سال ۱۹۹۸، یکی از نیروهای محرکه‌ی مهم در دنیای فناوری بوده است. غول موتور جست‌و‌جو، سهم اصلی درآمد خود را در وضعیتی از تبلیغات به‌دست آورد که مصرف‌کننده‌ها از تبلیغات متنفر هستند. این مدل درآمدی یعنی گوگل در مسیری به سمت نوآوری قرار نداشته و شاید فرصت‌های زیاده هم از دست داده است. البته آن‌ها تا زمان مشخصی، یک کسب‌وکار پر از نوآوری محسوب می‌شدند؛ اما از جایی، ادامه‌ی مسیر متوقف شد.

گوگل به‌عنوان موتور جست‌وجو، همیشه برترین گزینه بود و درآمد اصلی آن‌ها نیز از همین ابزار به‌دست آمد. مشکل اصلی زمانی ظهور کرد که در سال ۲۰۱۰، تبلیغات آنلاین چهره‌ای جدید به خود گرفتند. جست‌وجو تا آن زمان هم محبوب بود، اما مفهومی به‌عنوان کشف خود را بیشتر نشان داد. آمازون به منبعی برای جست‌وجوی محصولات تبدیل شد و گوگل به‌آهستگی روند سقوط را حس کرد.

پس از سلطه‌ی عجیب آمازون بر بازار جست‌وجوی محصولات، گوگل همه‌ی تلاش خود را به‌کار گرفت تا بازار جست‌وجو را برای خود حفظ کند؛ بازاری که مرگ تدریجی را تجربه می‌کرد و از طرفی فیسبوک نیز در صنعت تبلیغات آنلاین تبدیل به فرمانروایی جدید شده بود. فیسبوک همیشه در تبلیغات آنلاین رقیب گوگل بود و با ارائه‌ی ابزارهای جدید همچون نمایش تبلیغات در وسط فید کاربران، نیرویی قوی‌تر از موتور جست‌وجوی محبوب در بازار تبلیغات شد.

اپل در گذشته‌ای نزدیک، قابلیت مسدودسازی تبلیغات را در گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها به کاربران عرضه کرده بود. هدف آن‌ها، جذب هرچه بیشتر نظر کاربران به پلتفرم اختصاصی خود بود. کاربران که از تبلیغات پاپ‌آپ در مرور وب‌سایت‌ها و موتورهای جست‌وجو خسته شده بودند، به محصولات اپل روی آوردند. این مسیر باعث شد تا آینده‌ی درآمدی گوگل دچار خطر شود. آینده‌ای که اهالی گوگل برای موفقیت روی آن سرمایه‌گذاری کرده بودند.

نسل هزاره یا Millenials، افرادی هستند که در دهه‌های منتهی به سال ۲۰۰۰ متولد شدند و به‌نوعی انقلاب‌های متعدد فناوری و خصوصا اینترنت را درطول زندگی خود تجربه کردند. آن‌ها اهمیت زیادی برای کسب‌وکارهای دیجیتال امروزی دارند و اکثرا به‌عنوان مهم‌ترین دسته‌بندی سنی برای درآمدزایی شرکت‌ها شناخته می‌شوند.

تا پایان سال ۲۰۱۶، تعداد افرادی که تبلیغات آنلاین را مسدود می‌کردند، تنها در آمریکا رشدی بیش از ۱۰۰ درصد داشت. ۴۷ درصد از درآمد گوگل به‌همین افراد وابسته بود. طبق آمار، ۲۵ درصد از افراد اکنون در زمان مرور وب، تبلیغات را مسدود می‌کنند. حال این سؤال پیش می‌آید که چرا نسل هزاره به‌عنوان مقصران اصلی کاهش درآمد گوگل شناخته می‌شوند؟

• نسل هزاره به‌مرور درحال تبدیل‌شدن به گروه پردرآمد جوامع هستند. به‌‌همین دلیل، آن‌ها برای نشان دادن تبلیغات آنلاین بهترین دسته‌بندی سنی محسوب می‌شوند.
• نسل هزاره از تبلیغات نفرت دارند و بزرگ‌ترین گروهی هستند که آن‌ها را مسدود می‌کنند.
• نسل جوان، آینده‌ی دنیای فناوری هستند و تغییر مسیر آن‌ها، عواقب بدی برای گوگل به‌همراه خواهد داشت.

کاربران در سال‌های اخیر تغییرات متعددی در رفتارهای آنلاین خود داشته‌اند. نفرت از تبلیغات و تمایل برای مسدودسازی آن‌ها نیز یکی از تغییرات مهم محسوب می‌شود. به‌هرحال، تحقیقات درباره‌ی افرادی که تبلیغات را مسدود می‌کنند و آن‌هایی که تبلیغات را مشاهده می‌کنند، نتایج نگران‌کننده‌ای برای گوگل به‌همراه داشت. در بخشی از تحقیقات مشخص شد کاربران نه‌تنها از تبلیغات پاپ‌آپ، بلکه از همه‌ی انواع تبلیغات نفرت دارند.

گوگل در سال ۲۰۰۶، سرویس ویدئویی یوتیوب را خریداری کرد. از آن زمان، پلتفرم ویدئویی به بهترین محل برای گوگل تبدیل شد تا تبلیغات را با روش‌هایی همچون ویدئو و تیزر در میان ویدئوهای اصلی نمایش دهد. یوتیوب، سرویس ثبت‌نامی هم برای کاربران ایجاد کرد تا با عضویت در آن، دیگر تبلیغات مشاهده نکنند؛ اما کاربران تمایل زیادی به بخش ثبت‌نامی جدید نشان ندادند.

به‌هرحال، تبلیغات یوتیوب در ابتدا موفقیت آن‌چنانی به‌همراه نداشت. مردم به تبلیغات موجود اعتماد نداشتند. ازطرفی، مکان نمایش تبلیغات نیز موردپسند کسب‌وکارها نبود و آن‌ها را از پلتفرم طرد می‌کرد. به‌علاوه، سهم زیادی از کاربران، تبلیغات را عاملی مزاحمی می‌دانستند و از پلتفرم خارج شدند.

ماجراهای پیش‌آمده برای گوگل و صنعت تبلیغات به‌مرور بدتر می‌شدند و خطرات، بیش‌ازپیش جدی بودند. دراین‌میان، فرصتی برای جبران گذشته‌ها و رسیدن به روند جاری در جامعه به‌وجود آمد که گوگل آن را از دست داد. در سال ۲۰۱۶، ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل ادعا کرد که ایده‌ی دستگاه‌ها به‌مرور از بین خواهد رفت و به‌زودی دستیارهای دیجیتال، همه‌ی کارها را برای ما انجام می‌دهند. طبق نظر او، زمان کلیک‌کردن روی نوارهای جست‌وجو و گشتن به‌دنبال نیازها به‌صورت دستی پایان یافته بود و فناوری کارها را برای ما انجام خواهد داد.

گوگل در سال ۲۰۱۶ دستگاهی تقریبا کپی‌شده از محصول آمازون به‌نام گوگل هوم به بازار معرفی کرد. البته دیگر زمان برای رقابت با اکو ازدست رفته بود و الکسای آمازون به‌عنوان دستیار هوشمند محبوب شناخته می‌شد. غول موتور جست‌وجو تلاش کرد در اندروید و سیستم‌هی عامل دیگر هم با ارائه‌ی گوگل اسیستنت فاصله‌ی خود را با رقبا کاهش دهد که باز هم به موفقیت آن‌چنانی دست پیدا نکرد.

تبلیغات آنلاین همیشه تلاش می‌کنند تا کاربر را از صفحه‌ای به صفحه‌ی دیگر هدایت کنند. با ظهور دستیارهای دیجیتال، دیگر چنین مفهومی بی‌معنی خواهد بود. ازطرفی، کاربران تمایل زیادی به تبلیغات صوتی نشان نمی‌دهند. در چنین وضعیتی آمازون می‌تواند با الکسا و اکو، گوگل را در زمین بازی دیگرش، یعنی خرده‌فروشی آنلاین شکست دهد.

گوگل در زمان اوج خود با کاربران وفادار و حجم بالایی از درآمد روبه‌رو بود. پس از مدتی، رقبا به‌مرور وارد بازار تبلیغات شدند و خطرات متعددی را برای منبع درآمد اصلی غول موتور جست‌وجو ایجاد کردند. به‌هرحال، روند کنونی شاید گوگل را در مسیر تسلیم و شکست نشان دهد.

درنهایت، نمی‌توان نتیجه‌گیری محکمی از آینده‌ی گوگل داشت. همه‌ی احتمال‌ها، به تصمیم‌گیری‌های آتی مدیران شرکت و تلاش یا تلاش‌نکردن آن‌ها برای هماهنگی با نوآوری‌های کنونی جهان بستگی دارد.