انتقاد تند بنیان‌گذار ویکی‌پدیا از فیسبوک و توییتر

لَری سَنگِر (Larry Sanger) که در سال ۲۰۰۱ دانشنامه‌ی آزاد ویکی‌پدیا را بنیان نهاد، از چگونگی تحول اینترنت در دو دهه‌ی گذشته خوشحال نیست. او این هفته در مصاحبه‌ای با CNBC درباره‌ی اینترنت امروزی گفته است:

اگر بخواهم واقعیت را بگویم، مخوف است.

بزرگ‌ترین شکایت او از شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه فیسبوک و توییتر است. او می‌گوید این شرکت‌ها برای منفعت خود و به بهای نقض وسیع امنیت و حریم خصوصی، از اطلاعات شخصی کاربران استفاده می‌کنند. او می‌گوید:

آن‌ها می‌توانند تجربه‌های شما را شکل دهند و آنچه می‌بینید کنترل کنند. وقتی آن را دیدید، شما و آنچه دیده‌اید، به بخشی از ماشین آن‌ها تبدیل خواهید شد.

سَنگِر در این هفته کمپین اعتصابی درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی را آغاز کرده تا توجه‌ها را به این موضوع جلب کند. او در متنی با عنوان «اعلامیه‌ی استقلال دیجیتال» که در وبلاگ خودش منتشر کرده، گفته است که «تقریبا همه‌ی امپراتوری‌های دیجیتال» باید با شبکه‌های غیرمتمرکز متعلق به اشخاص مستقل جایگزینی شود. از صبح جمعه تا امروز، حدود ۲۴۰۰ نفر این اعلامیه را امضا کرده‌اند.

اخلاق زاکربرگ

مدیر فیسبوک، مارک زاکربرگ، به نگرانی‌های کاربران در زمینه‌ی امنیت و حریم خصوصی پاسخ داده و در آن، به بازنگری‌هایی در دیدگاه شرکت اشاره کرده است. همچنین، وی اهمیت برخی ویژگی‌های فیسبوک مانند پیام‌های کدگذاری‌شده را در حریم خصوصی و امنیت کاربران متذکر شده است. از سَنگِر سؤال شد «آیا توضیحات و انگیزه‌ی زاکربرگ خیرخواهانه است و باعث می‌شود مسئولان فیسبوک بعد از این از قوانین این شرکت تخطی نکنند؟» که در پاسخ گفت:

اینترنت را افرادی مانند مارک زاکربرگ یا هیچ‌یک از مدیران شرکت‌های بزرگ سیلیکون‌ولی کنونی، پایه‌گذاری نکرده‌اند. آن‌ها توانایی این کار و ویژگی‌های لازم برای آن را ندارند و بیش از حد همه چیز را کنترل می‌کنند. آن‌ها ایده‌ی کلی را به‌طور کامل نمی‌فهمند.

با وجود اینکه در حال حاضر دولت‌ها و قانون‌گذاران این حیطه در سراسر جهان، محدودیت‌های امنیتی را برای شرکت‌های تکنولوژی بزرگ ایجاد می‌کنند، سنگر معتقد است احتمالا وضع قوانین جدید بهترین راه برای کنترل شرکت‌هایی مانند فیسبوک و توییتر نیست. فیسبوک در زمان انتشار این مقاله هیچ واکنشی به آن نشان نداد و توییتر نپذیرفت که درباره‌ی آن نظری ارائه دهد.

سنگر گفته‌ است که اعمال قوانین سخت باعث می‌شود رقیبان جدیدتر شرکت‌های بزرگ به سختی بتوانند وارد بازار و رقابت شوند و در نتیجه، شرکت‌هایی مانند فیسبوک از این قوانین منتفع خواهند شد. او همچنین اعلام کرد نگرانی‌هایی درباره‌ی تلاش دولت‌ها برای قانونمندکردن آزادی بیان و محتوای آنلاین دارد. او گفته است:

اگر دولت‌ها در این زمینه دخالت کنند، علایق آن‌ها مطابق با علایق افراد عادی جامعه نخواهد بود.

اینترنت غیر متمرکز

در مقابل، سَنگِر از حامیان شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز است. این شبکه‌ها به‌عنوان مثال به کاربران اجازه می‌دهند در اینترنت اطلاعات خود را منتشر کنند، بدون اینکه لازم باشد از بستر سازمان مرکزی عبور کنند. دقیقا مشابه روندی که درباره‌ی بیت‌کوین وجود دارد. بیت‌کوین نوعی دارایی است که تابع هیچ یک از بانک‌های مرکزی نیست. شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز هم بدین معنا است که هیچ شرکت خاصی نمی‌تواند داده‌های آنلاین افراد را کنترل کند. این ایده از حمایت بسیاری در بین طرفداران حریم خصوصی برخوردار است؛ اما هنوز باید راه زیادی را طی کند تا بتواند عمومیت پیدا کند.

اینترنتی غیرمتمرکز و آزاد. این‌ها چیزهایی بودند که در وهله‌ی نخست باعث پیدایش اینترنت شدند.