جادوی وُردل؛ چگونه بازی ساده اینترنتی قرارداد چندمیلیونی نیویورکتایمز را ازآنِ خود کرد؟
جاش واردل، مهندس نرم‌افزار ساکن بروکلین با مدرک هنر‌های رسانه‌ای از دانشگاه لندن، می‌دانست شریک زندگی‌اش عاشق بازی حدس کلمات است؛ ازاین‌رو، برای خودشان بازی بسیار ساده‌ای طراحی کرد و اسم آن را وُردل (Wordle) گذاشت که ترکیب هوشمندانه‌ای از نام خانوادگی‌اش و کلمه‌ی Word بود.
این زوج چند ماه سرگرم بازی وُردل بودند تا اینکه جاش آن را در گروه خانوادگی‌شان در واتساپ به‌اشتراک گذاشت تا اعضای خانواده هم در تجربه‌ی این بازی ساده با آن‌ها سهیم شوند. وقتی جاش دید بازی ساده‌اش فکر و توجه تمام خویشاوندانش را به خود مشغول کرده است، به این فکر افتاد که آن را در اینترنت منتشر کند؛ به این امید که دیگران نیز به‌اندازه‌ی دوستان و آشنایان از تجربه‌ی بازی وُردل لذت ببرند.
شروع وُردل «داستانی عاشقانه» بود
جاش وب‌سایت وُردل را اکتبر پارسال راه‌اندازی کرد و تا اول نوامبر، تعداد کاربران آن فقط ۹۰ نفر بود. دو ماه بعد، ۳۰۰ هزار نفر مشغول این بازی بودند. دو روز پیش، نیویورکتایمز اعلام کرد وُردل را با قراردادی ۷ رقمی (احتمالاً بین ۱ تا ۵ میلیون دلار) خریده است. طبق آمار Similarweb، حالا تعداد بازدیدکنندگان وب‌سایت وُردل به ۴۵ میلیون نفر رسیده است. این داستان بازی ساده‌ی حدس کلماتی است که شروع فروتنانه‌اش «داستانی عاشقانه» بود و حالا چندمیلیون دلار ارزش و میلیون‌ها نفر طرفدار دارد.
وُردل دقیقاً چیست؟
وُردل بازی حدس کلمات روزانه‌‌ای است که می‌توانید در این وب‌سایت امتحانش کنید. وُردل ساده و سرگرم‌کننده است و مثل جدول کلمات متقاطع، فقط می‌توانید یک بار آن را انجام دهید. هر ۲۴ ساعت یک بار، کلمه‌ی جدیدی در وب‌سایت قرار می‌گیرد و تنها کاری که باید انجام دهید، این است که حدس بزنید این کلمه چیست.
وُردل به هر کاربر شش بار فرصت می‌دهد تا کلمه‌ای پنج‌حرفی را حدس بزند که به‌طور اتفاقی انتخاب شده است. اگر حرف درست در جای درست قرار داشته باشد، به رنگ سبز نشان داده می‌شود. حرف درست در جای اشتباه به رنگ زرد مشخص می‌شود و حرفی که اصلاً در کلمه وجود نداشته باشد، به رنگ خاکستری در‌می‌آید. این یعنی باید این حرف را در حدس‌های بعدی کنار بگذارید.
در این بازی، فرصت دارید پنج بار حدس اشتباه بزنید و با حروفی که به رنگ سبز و زرد درآمده است، کلمه‌ی مدنظر را پیدا کنید. اگر هم خوش‌اقبال باشید یا برای حدس کلمات انگلیسی حضور ذهن داشته باشید، می‌توانید با سه یا دو یا حتی یک بار تلاش به جواب درست برسید.
وُردل بازی ساده‌ای است؛ اما به‌شدت مجذوب‌کننده است و به‌گفته‌ی نیویورکتایمز، میلیون‌ها نفر در روز به انجام این بازی مشغول‌اند. وُردل مبتنی‌بر وب و کاملاً رایگان و بدون تبلیغ است و دست‌کم تا پیش از فروش آن به نیویورکتایمز، کاری با داده‌های کاربر نداشته است.
در ساخت وُردل، گروهی از برنامه‌نویسان دخیل نبودند؛ بلکه این بازی زاییده‌ی خلاقیت جاش واردل و شریک زندگی‌اش، پالاک‌شاه بود که در اوج همه‌گیری کرونا و خانه‌نشینی، به‌دنبال راهی برای سرگرمکردن خودشان بودند. پیش‌تر و در سال ۲۰۱۳، واردل نمونه‌ی مشابهی از این بازی را طراحی کرده بود؛ اما دوستانش از آن استقبال نکردند و او هم از ادامه‌ی پروژه دلسرد شد. تا اینکه در سال ۲۰۲۰، او و پالاک‌شاه به حل جدول و بازی «Spelling Bee» نیویورکتایمز روی آوردند و جاش به فکر طراحی بازی حدس کلماتی افتاد تا خود و دوستش را سرگرم کند.
دلیل موفقیت وُردل محدودکردن کاربران به انجام یک بازی در روز بود
به‌گفته‌ی جاش، دلیل اصلی موفقیت وُردل محدودکردن کاربران به انجام یک بازی در روز بود. بدین‌ترتیب، نوعی حس کمیابی ایجاد می‌شد تا آن‌ها را دوباره به وب‌سایت برگرداند. جاش این ایده را تا حدودی از بازی اسپلینگ بی الهام گرفته بود که در آن، هرروز کاربران باید حروفی که دراختیار دارند، کنارهم بگذارند تا با آن‌ها کلمات معنی‌دار بسازند.
ازآنجاکه وُردل ابتدا فقط یک بازی شخصی بود، سراغ هیچ‌یک از ویژگی‌هایی نرفت که در بازی‌های آنلاین برای جذب کاربر و درآمد بیشتر طراحی شده‌اند. درحالی‌که بازی‌های دیگر برای برگردان کاربر به بازی مرتب به گوشی‌هایشان نوتیفیکیشن می‌فرستند، وُردل هیچ‌گاه به‌دنبال به‌دست‌‌آوردن وفاداری کاربران نبوده است. جاش واردل می‌گوید:
وُردل فقط شما را تشویق می‌کند سه دقیقه از روزتان را به این بازی اختصاص دهید، فقط همین. بیشتر از این وقت شما را نمی‌گیرد.
بازی مبتنی‌بر وب وُردل تا اواسط دسامبر از قابلیت اشتراک‌گذاری نتایج بی‌بهره بود. جاش متوجه شد خود کاربران نتیجه‌ی بازی را با تایپ‌کردن ایموجی‌های مربعی سبز و زرد و مشکی با یکدیگر به‌اشتراک می‌گذارند؛ به‌همین‌دلیل، تصمیم گرفت ابزاری خودکار را به بازی اضافه کند تا کاربران با استفاده از آن، بدون اینکه جواب بازی را لو بدهند، درباره‌ی بخت و مهارتشان در حدس کلمات به یکدیگر فخر بفروشند.
فخرفروشی من و یکی از همکاران در زومیت در بازی وُردل!
اگر جاش واقعاً می‌خواست تعداد کاربرانش را تاحدممکن افزایش دهد، می‌توانست در پایین هر توییت که ابزار اشتراک‌گذاری وُردل ایجاد می‌کرد، لینکی به وب‌سایتش اضافه کند؛ اما وقتی این موضوع را خوب بررسی کرد، دید چنین کاری «کلاس» بازی‌اش را پایین می‌آورد و ازلحاظ ظاهری هم جلوه‌ی خوبی نداشت. درضمن، حال‌و‌هوای مرموز این مربع‌های رنگی بیشتر توجه و کنجکاوی کاربران دیگر را برمی‌انگیخت.
پالاک‌شاه هم در آماده‌کردن این بازی برای عرضه‌ی عمومی مؤثر بود. او فهرستی از ۱۲،۰۰۰ کلمه‌ی پنج‌حرفی در زبان انگلیسی دراختیار داشت که بسیاری از آن‌ها مبهم بودند و حدس‌زدن آن‌ها تقریباً غیرممکن بود. او از بین این فهرست طولانی، ۲،۵۰۰ کلمه را انتخاب کرد که برایش آشنا بودند و برای ادامه‌ی بازی تا چند سال کافی است.
فهرست این کلمات هم بدون هیچ رمزنگاری به‌ترتیب روز در کد منبع بازی موجود است. این امر باعث شد بات توییتری Wordlinator@ که خود را «فرستاده‌ای از آینده برای پایان‌دادن به فخرفروشی‌های کاربران وُردل» معرفی می‌کرد، به‌طور خودکار جواب معمای روز بعد را در پاسخ به توییت‌های نتیجه‌ی بازی کاربران فاش کند.
توییتر به‌تازگی اکانت این بات را به‌‌دلیل «نقض قوانین توییتر در فرستادن منشن‌های خودکار و ناخواسته» غیرفعال کرد. اپل نیز در اقدام حمایتی دیگر، اپلیکیشن‌هایی را از اپ‌استور حذف کرده است که به تقلید از وُردل ساخته شده بودند. در‌این‌بین، بازی آیفونی با نام Wordle که البته به وُردل مدنظر ما ربطی ندارد و از آن قدیمی‌تر است، به‌واسطه‌ی محبوبیت وُردل و چون کاربران آن را با وُردل مبتنی‌بر وب اشتباه می‌گیرند، به دانلود میلیونی رسیده است. جالب اینکه سازنده‌ی این اپلیکیشن بعد از افزایش دانلود، با واردل تماس گرفت و پرسید با پولی که از خرید‌های درون‌برنامه‌ای به‌دست آورده، چه کند. هر دو درنهایت به این نتیجه رسیدند که آن را به مؤسسه‌‌ی خیریه‌ای برای آموزش کودکان اهدا کنند.
چرا بازی ساده‌ی حدس کلمات این‌قدر محبوب است؟
شاید برایتان سؤال شده که مگر بازی ساده حدس کلمات چه جذابیتی دارد که اینچنین خبرساز شده و نیویورکتایمز آن را با قراردادی ۷ رقمی خریده است. باید گفت وُردل درعین سادگی، چند ویژگی مهم دارد که درکنارهم موفق شده‌اند توجه میلیون‌ها نفر را از سراسر دنیا به خود جلب کنند.
اول اینکه این روزها کمتر محصولی را می‌توان در اینترنت پیدا کرد که درعین محبوب‌بودن، رایگان و به‌شدت مینیمال و با کاربرانش کاملاً روراست و صادق باشد. این بازی به‌عنوان پروژه‌ای شخصی متولد شد که قرار نبود کاربران آن از محدوده‌ی دوستان و آشنایان فراتر برود. به‌همین‌دلیل، در این وب‌سایت از تبلیغات آزاردهنده یا بنر‌های پرزرق‌وبرق یا پنجره‌های پاپ‌‌آپ و درخواست کمک مالی خبری نیست؛ بلکه فقط خود بازی است روی پس‌زمینه‌ای سفید. درضمن، برای بازی‌کردن به ثبت‌نام نیازی نیست و وب‌سایت براساس IP، نتیجه‌ی بازی‌های هر کاربر را ذخیره می‌کند.
دومین ویژگی جذاب وُردل این است که هرروز فقط می‌توان یک کلمه را حدس زد. بدین‌ترتیب، نوعی حس فوریت و ریسک ایجاد می‌شود که هیجان بازی را افزایش می‌دهد. در روز فقط یک بار این فرصت را دارید تا کلمه‌ی درست را حدس بزنید. اگر تمام شش حدستان را از دست بدهید، باید یک روز صبر کنید تا کلمه‌ی بعدی دراختیارتان قرار بگیرد.
سومین ویژگی‌ای که باعث محبوبیت این بازی ساده شده، این است کلمه‌ای که هرروز باید حدس بزنید، برای تمام کاربران یکسان است. این ویژگی بسیار مهمی است؛ چون راحت‌تر می‌توانید درباره‌ی معمای روز با دوستانتان حرف بزنید. برای مثال، «کلمه‌ی امروز خیلی سخت بود!»، «تو چطور به جواب رسیدی؟» یا «من با سه حدس موفق شدم جواب را پیدا کنم؛ تو چطور؟».
این ما را به چهارمین ویژگی می‌رساند که شاید مهم‌ترین عامل محبوبیت وُردل بوده است. در وُردل می‌توانید به‌راحتی نتیجه‌ی بازی را در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی به‌اشتراک بگذارید، بدون اینکه جواب معما را لو بدهید. درواقع، اسم وُردل بعد از آنکه نیویورکتایمز در ماه نوامبر از آن نام برد، کمی بر سر زبان‌ها افتاد؛ اما زمانی به محبوبیت کنونی‌اش رسید که قابلیت اشتراک‌گذاری به آن اضافه شد.
زمانی که از هر شش مهلت حدس استفاده می‌کنید و بازی به‌پایان می‌رسد، می‌توانید نتیجه که ترکیبی از ایموجی‌های مربعی رنگی است، در توییتر، لینکدین، فیسبوک یا حتی تلگرام و دیگر پیام‌رسان‌ها منتشر کنید، بدون اینکه جواب را افشا کنید. درواقع، وُردل جزو معدود بازی‌هایی است که کل عملکرد بازیکن را به‌اشتراک می‌گذارد و طرزفکر او برای رسیدن به جواب درست را به دیگران نشان می‌دهد.
جاش واردل با به‌کارگیری این تکنیک‌ها از چند خط کد ساده، محصولی تولید کرد که نظر نیویورکتایمز و میلیون‌ها کاربر سراسر دنیا را به خود جلب کرده است. وُردل فقط یک بازی حدس کلمه نیست؛ بلکه راهی است برای بازکردن سر صحبت و فرصتی برای فخرفروشی در شبکه‌های اجتماعی و به‌خاطر همین ویژگی‌ها است که اینچنین محبوب شده است.
سرنوشت وُردل پس از پیوستن به نیویورکتایمز چه خواهد شد؟
ژانویه ماه عجیبی برای صنعت بازی بود. سونی به‌تازگی اعلام کرد قصد دارد استودیو بانجی، خالق مجموعه‌بازی‌های هیلو و دستینی را به مبلغ ۳٫۶ میلیارد دلار بخرد. شرکت تیک‌تو اینتراکتیو نیز با قراردادی ۱۲٫۷ میلیاردی سراغ استودیو زینگا رفت که آن زمان گران‌ترین قرارداد خرید در صنعت بازی به‌حساب می‌آمد. دراین‌میان، مایکروسافت فقط یک هفته بعد با قراردادی به ارزش باورنکردنی ۶۸٫۷ میلیارد دلار از خرید اکتیویژن بلیزارد خبر داد تا بدین‌ترتیب، ارزش تمام این سه خرید در ژانویه به رقم نجومی ۸۵ میلیارد دلار برسد.
در چنین فضایی رقابتی که یادآور جنگ کنسول‌ها در دهه‌ی ۱۹۹۰ است، شاید فروش چند‌میلیون‌دلاری وُردل چندان بااهمیت به‌نظر نرسد؛ اما برای نیویورکتایمز قدم بزرگی است تا مشترکان آنلاینش را تا سال ۲۰۲۵ به ۱۰ میلیون نفر برساند. همچنین، فروش این بازی که تا پیش از این رایگان بوده و میلیون‌ها نفر کاربر دارد، به رسانه‌ای که برای مقاله‌هایش حق اشتراک در نظر گرفته، برخی از طرفداران این بازی را نگران کرده است.
جاناتان نایت، مدیرکل بخش بازی‌های نیویورکتایمز، وُردل را «رعدوبرقی در بطری» توصیف و برای برطرف‌کردن این نگرانی‌ها تأکید می‌کند:
زمانی که وُردل به پلتفرم نیویورکتایمز منتقل شود، برای کاربران جدید و قدیمی این بازی رایگان خواهد بود و در‌حال‌حاضر، برنامه‌ای برای ایجاد تغییر در گیم‌پلی آن وجود ندارد.
این‌طور که به‌نظر می‌رسد، وُردل در ابتدا رایگان باقی خواهد ماند تا بعد در‌صورت صلاح‌دید، نیویورکتایمز در ساختار بازی تغییر ایجاد کند یا کاربران را برای انجام بازی به ثبت‌نام و خرید اشتراک مجبور کند. بسیاری از بازی‌های دیگر نیویورکتایمز ازجمله سودوکو و اسپلینگ بی و نسخه‌های کوچک جدول کلمات متقاطع را می‌توان به‌‌رایگان و بدون نیاز به ثبت‌نام و ورود به سایت انجام داد؛ اما برای دسترسی به نسخه‌ی کامل جدول‌ها و آرشیو آن‌ها لازم است حق اشتراک پرداخت شود.
حالا این نگرانی وجود دارد که اگر کاربران برای بازی به ثبت‌نام و دراختیارگذاشتن داده‌‌هایشان مجبور شوند یا کوکی‌های تبلیغاتی به بازی اضافه شود، بخشی از جذابیتش از دست برود (بین خودمان باشد، ازآنجاکه وُردل مبتنی‌بر وب است، می‌توانید با ذخیره‌کردن آن به‌صورت یک صفحه‌ی وب آفلاین، آن را تا ابد به‌‌رایگان بازی کنید!)
سازنده‌ی وُردل تصمیمش به فروش بازی را نه انگیزه‌های مالی، بلکه سختی مدیریت آن عنوان کرد که حالا تعداد کاربرانش میلیونی شده بودند. همچنین، گفت با نیویورکتایمز همکاری خواهد کرد تا رکورد بازی‌های کاربران قدیمی به پلتفرم جدید منتقل شود.
داستان موفقیت وُردل داستان عجیبی است. جاش واردل هنگام طراحی این بازی عامدانه تصمیم گرفت تمام قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی را کنار بگذارد که ممکن بود به محبوبیت و فراگیرشدن آن کمک کند؛ چون هدف از ایجاد این بازی راهی برای سرگرمکردن خود و شریک زندگی‌اش بود. باوجوداین، حالا دقیقاً همان عاملی که قرار بود وُردل را از خیل بازی‌های وایرال با میلیون‌ها کاربر جدا کند، باعث همه‌گیر‌شدن و موفقیتش شد.
جاش در پستی در ردیت گفت که قصد داشته است بازی‌اش حسی شبیه خوردن کروسان داشته باشد؛ خوراکی خوش‌مزه‌ای که فقط در مواقع خاصی استفاده می‌شود. به‌همین‌دلیل، حدس کلمات وُردل به یک کلمه در روز محدود شده است. او می‌گوید اگر از چیزی که دوست دارید زیاد استفاده کنید، جذابیتش را از دست می‌دهد.
به‌نظر حرفش منطقی است. اگر شما نیز ایده‌‌ی خلاقانه‌ای در سر دارید و امیدوارید روزی به چنین موفقیتی برسد، شاید بد نباشد به توصیه‌ی واردل فکر کنید و شاید حتی عاشق شوید!
نظرات