طراحی پنل پشتی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

بررسی Raider GE78 HX ام‌اس‌آی؛ لپ‌تاپی با قدرت دسکتاپ

یک‌شنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۳:۳۰
مطالعه 36 دقیقه
آیا تابه‌حال لپ‌تاپی با قدرت دسکتاپ را متصور شده‌اید؟‌ عملکرد محصول نهایی چگونه خواهد بود؟ MSI با Raider GE78 HX به‌ این سؤال پاسخ می‌دهد.
تبلیغات

در سال‌های دور یعنی اوایل دهه ۷۰ میلادی، واژه «کامپیوتر قابل‌حمل» تعریفی متفاوت از آنچه امروزه با نام لپ تاپ می‌شناسیم، داشت. کامپیوترهای قابل‌حمل درواقع دستگاه‌هایی کوچک‌تر از کامپیوتر عادی بودند که بعضاً برای استفاده از آن نیاز به برق شهری داشتید و در مدل‌هایی چون IBM 5100، وزنشان به ۲۵ کیلوگرم می‌رسید!

حتی با معرفی محصول انقلابی Osborne I نیز خبری از باتری نبود؛ تا اینکه در سال ۱۹۸۱ شرکت Epson موفق شد با معرفی HX-20، کامپیوتری قابل‌حمل، مجهز به ۴ باتری قابل شارژ را به تولید انبوه برساند که همچنان با دستگاهی ایدئال فاصله زیادی داشت.

روند تکامل کامپیوترهای قابل‌حمل ادامه داشت و در نهایت در سال ۱۹۸۳ محصولی با نام Dulmont Magnum تولید شد و بنیان‌گذار دستگاه‌هایی شد که امروزه با نام لپ‌تاپ می‌شناسیم؛ لپ‌تاپی با وزن ۴٫۸ کیلوگرم که نمایشگر آن مشابه مدل‌های امروزی با یک لولا به بدنه اصلی متصل شده بود. از آن زمان تاکنون، با اینکه مکانیزم ظاهری لپ‌تاپ‌ها تغییر انقلابی‌ای را تجربه نکرده‌اند؛ اما از نظر قدرت سخت‌افزاری، میلیون‌ها بار سریع‌تر شده‌اند.

لوگوی MSI در پشت لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX

در این مسیر ۴۰ ساله، بشر همواره به‌دنبال راهی برای ارائه قدرت کامپیوترهای دسکتاپ در قالب محصولی جمع‌و‌جور یا به‌اصطلاح کامپکت بود؛ هدفی که با معرفی پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل و سری RTX 40 گرافیک انویدیا، بیش از پیش به تحقق آن نزدیک شده‌ایم. شرکت چندملیتی MSI نیز برای دستیابی به همین هدف، لپ‌تاپ Raider GE78 HX را معرفی کرده است.

در حقیقت Raider GE78 HX با تکیه به قدرت بالایی که دارد، به‌راحتی می‌تواند خود را به‌عنوان محصولی دسکتاپ معرفی کند که از نظر ابعاد و وزن در کلاس دسکتاپ‌ها قرار می‌گیرد! بنابراین با محصولی طرف هستیم که قرار است بیشتر عمر خود را به‌صورت داک‌شده و روی میز بگذراند تا اینکه در کوله درحال منتقل شدن از نقطه‌ای به نقطه دیگر باشد. با همین پیش‌زمینه به‌سراغ بررسی محصول قدرتمند تایوانی‌ها می‌رویم. با زومیت همراه باشید.

فهرست مطالب
کپی لینک

بررسی ویدیویی لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

تماشا در یوتیوب

کپی لینک

طراحی و کیفیت ساخت لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

سال گذشته و هنگام بررسی لپ‌تاپ گیمینگ Stealth GS77 با سطحی از توان مهندسی و طراحی MSI روبه‌رو شدم که پیش‌ از آن در محصولات دیگر این شرکت ندیده بودم. راستش را بخواهید پیش‌ از‌ آن در ذهن من، واژه MSI با «اضافه‌کاری» مترادف شده بود؛ به‌این‌معنی که کارهای اضافه طراحان این شرکت درنهایت سبب تولید محصولی می‌شد که نه آنقدر مدرن و جدید بود و نه آنقدر قدیمی و از مد افتاده! به‌بیان ساده‌تر، کلیّتِ طراحی محصولات قابل قبول و بعضا خوب بود، اما استفاده از برخی المان‌های اضافی، باعث می‌شد تا محصول نهایی کمی «نچسب» شود.

کاش MSI در بحث طراحی زیاده‌روی نمی‌کرد

طراحی لپ‌تاپ Stealth GS77 فاقد المان‌های اضافی بود و همین سادگی در طراحی باعث شده بود تا با محصولی کاملا جذاب و پرابهت روبه‌رو باشیم که ظاهر آن به‌نوعی منعکس کننده قدرت سخت‌افزاری آن بود.

متأسفانه MSI در طراحی لپ‌تاپ Raider GE78 HX از الگوهای Stealth GS77 پیروی نمی‌کند و با تمامی جذابیتی که ظاهر دستگاه می‌توانست داشته باشد، در نهایت با مدلی طرف هستیم که طراحی آن بازتاب‌دهنده قدرت بالای سخت‌افزار آن نیست. هرچند که هنگام صحبت درباره ابعاد طراحی، همواره باید با احتیاط برخورد کرد؛ چراکه برداشت هرشخص از موضوعات زیبایی‌شناسی، متفاوت از دیگری است.

نورپردازی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی از نمای دیگر

تایوانی‌ها قسمت عمده GE78 HX را از آلومینیوم ساخته‌اند و جز نیمی از زیر دستگاه، حاشیه دور مانیتور پنل بالای اگزوز پشت، باقی بخش‌ها از جنسی آلومینیومی دارند. از سوی دیگر در بخش اگزوز ردپایِ طراحی بزرگانی چون Alienware دیده می‌شود که ظاهر بالارده‌تری به‌دستگاه بخشیده است. این موارد به‌تنهایی ظاهر پرابهتی به‌دستگاه بخشیده‌اند و جایگاه دستگاه را در رده‌بندی کیفی، به‌عنوان لپ‌تاپی باکیفیت تثبیت کرده‌اند.

پشت دستگاه و درست در قسمت فوقانی اگزوز، نواری طلایی‌رنگ به‌چشم می‌خورد که سراسر طول بدنه را طی کرده؛ دو نوار دو سوی لبه پایین مانیتور نیز به‌چشم می‌خورد که با بستن لپ‌تاپ، تکمیل‌کننده نوار قرمزی می‌شود که روی اگزوز وجود دارد. ناگفته نماند که این فرورفتگی نیز از پلاستیک براق ساخته شده است.

طراحی قسمت لولا لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
قسمت اگزوز لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

کیبوردِ مجهز به نور پس‌زمینه RGB و ترک‌پد بزرگ دستگاه در قسمت جلویی خودنمایی می‌کنند؛ اما جذابیت اصلی، به صفحه‌نمایش کم‌حاشیه و بزرگ آن مربوط می‌شود؛ جایی‌ که یک پنل ۱۷ اینچی IPS با نسبت ۱۶:۱۰ قرار گرفته است و محتوای آن در هر ثانیه ۲۴۰ بار به‌روزرسانی می‌شود!

ورود به ویندوز ازطریق Windows Hello تجربه‌ای لذت‌بخش را رقم می‌زند

خوشبختانه برای افزایش امنیت GE78 HX از وب‌ کم مجهز به فرستنده مادون‌قرمز (IR) استفاده شده تا به‌واسطه آن پشتیبانی از Windows Hello در لپ‌تاپ میسر شود. Windows Hello به کاربر این امکان را می‌دهد تا با استفاده از نقشه‌ای ۳بعدی از چهره خود، قفل دستگاه را باز کنند که این حالت از تشخیص چهره دوبعدی ایمن‌تر اما از FaceID اهالی کوپرتینو ضعیف‌تر است.

وب‌کم لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

نورپردازی جلوی دستگاه را باید قسمتی جنجالی معرفی کنیم؛ چراکه ازنظر عده‌ای زیبا و از نظر برخی دیگر تافته‌جدابافته توصیف می‌شود. به‌باور موافقانِ این طراحی، باید نورپردازی جلوی دستگاه را به‌نوعی کامل‌کننده طراحی جسورانه آن بدانیم؛ اما مخالفان دقیقاً همین قسمت را مانعی برای دستیابی به این هدف می‌دانند.

امکان شخصی‌سازی LEDهای جلو به‌صورت یک‌به‌یک وجود دارد و کاربر می‌تواند ازطریق نرم‌افزار SteelSeries GG هم تمامی LEDهای روی بدنه را به‌سلیقه خود شخصی‌سازی کند. در این بخش پروفایل‌هایی پیشفرض نیز درنظر گرفته شده است و با انتخاب پروفایل Aurora می‌توانید جلوه‌ای یکسان و هماهنگ‌شده را در تمامی بخش‌ها مشاهده کنید.

دکمه پاور لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
پترن کلیدهای جهت در کیبورد لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

طراحی و چینش کیبورد Raider GE78 HX به آنچه در Katana 15 دیده بودیم شباهت زیادی دارد اما تایوانی‌ها کیبورد این مدل را با همکاری تولیدکننده مطرح تجهیزات گیمینگ یعنی SteelSeries تولید کرده‌اند. درباره کیفیت و تجربه استفاده از کیبورد در بخش مربوطه به‌طور مفصل صحبت خواهیم کرد.

نبود Diffuser در نورپردازی کیبورد باعث شده تا شدت نور کمی بالاتر از حدمعمول باشد و این موضوع خصوصاً در تاریکی شب، جلوه‌ای نه‌چندان دلچسب را رقم می‌زند. افزون‌بر موراد گفته شده، استفاده از بافتی طلایی در کنار خروجی هوای راست و چپ، ظاهر GE78 HX را کمی از حالت مینیمال و مدرن خارج کرده‌ است.

اما اگر از نکات سلیقه‌ای صرف‌نظر کنیم، با لپ‌تاپی فوق‌العاده خوش‌ساخت و باکیفیت طرف هستیم که جلوه پشتی آن زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد. ناگفته نماند که این لپ تاپ MSI جوایز Red Dot 2023 و CES 2023 را نیز دریافت کرده است.

طراحی پنل پشتی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی از نمایی دیگر

با توجه به اینکه درحال صحبت درباره لپ‌تاپی هستیم که قرار است بیشتر به‌صورت داک‌شده استفاده شود، طراحان MSI اتصالات کم‌کاربردتر مانند شارژر و خروجی تصویر را در پشت دستگاه قرار داده‌اند تا علاوه‌بر پنهان شدن از دید کاربر، به خلوت‌شدن میز کار نیز کمک کند.

طراحی بدنه آنقدر جای صحبت داشت که فراموش کردیم درباره ابعاد لپ‌تاپ صحبت کنیم. نماینده MSI طول و عرضی برابر با ۳۸ در ۲۹٫۷ سانتی‌متری دارد و ضخامت آن نیز درحالت بسته به ۲٫۸ سانتی‌متر می‌رسد. وزن ۳ کیلوگرمی بدنه درکنار شارژر ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرمی لپ‌تاپ، مجموعه‌ای نزدیک به ۳٫۵ کیلوگرمی را می‌سازد که قرار دادن آن در کوله‌پشتی و حمل روزانه آن، احتمالاً برای عده‌ای ناخوشایند خواهد بود.

البته همانطور که اشاره کردیم، هدف MSI تولید محصولی قدرتمند است و قابلیت حمل دستگاه در اولویت‌های بعدی قرار داشت. همنین ناگفته نماند که لپ‌ تاپ‌ گیمینگ در این بازه قیمتی معمولاً با ابعاد و وزنی مشابه تولید می‌شوند و محصول تایوانی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیست.

کپی لینک

کیبورد، ترک‌پد و درگاه‌های لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

همانطور که در بخش طراحی اشاره شد، MSI کیبورد مدل Katana 15 را برای این مدل درنظر گرفته است؛ کیبوردی کامل که شامل بخش عددی یا ماشین حساب نیز می‌شود. طراحان این شرکت تایوانی برای اینکه ابعاد کیبورد کاملشان تا حدامکان کوچک باشد، تصمیم گرفته‌اند تا کلیدهای قسمت NumPad را کوچک‌تر از دیگر دکمه‌ها طراحی کنند؛ بااینکه این تصمیم به کاهش ابعاد کیبورد کمک کرده، اما کار با NumPad را کمی دشوار کرده است.

طراحی کیبورد به‌خوبی عملکرد آن نیست

از سوی دیگر قرارگیری دکمه Shift سمت راست درکنار کلیدهای جهت باعث می‌شود تا هنگام تایپ به‌اشتباه این کلید فشرده شود.

با فاصله گرفتن از این موارد جزئی، به خود کلیدها می‌رسیم. کلیدهای کیبورد لپ‌تاپ Raider GE78 HX عمق حرکتی مناسبی دارند و هنگام تایپ، حس بسیار خوبی را منتقل می‌کنند. نکته جالب و کاربردی اینکه با فشردن کلید fn، نورپس‌زمینه تمامی کلیدهای ترکیبی آن روشن می‌شوند تا ازاین‌طریق کلیدهایی که مکمل fn هستند به کاربر نمایش داده شوند.

طراحی کیبورد لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

تایوانی‌ها همچنین برای اینکه ظاهری گیمینگی‌تر به کیبورد ببخشند، دکمه‌های WASD و پاور را به‌صورت شیشه‌ای (Transparent) کار کرده‌اند که درصورت خاموش بودن نورپس‌زمینه جلوه ظاهری زیبایی دارد. درغیراین‌صورت باید خود را برای Shahre-Bazi Mode آماده کنید! (اشاره به نکته گفته‌شده در قسمت طراحی). البته امکان شخصی‌سازی نورپس‌زمینه به‌صورت PerKey نکته‌ای مثبت برای کیبورد GE78 HX به‌شمار می‌رود که از طریق نرم‌افزار اختصاصی MSI انجام می‌شود.

کیبوردی باکیفیت با ظاهری نه‌چندان دل‌چسب

ترک‌پد بزرگ دستگاه به باور من، بعد از نمایشگر و سخت‌افزار یکی از مهم‌ترین قسمت‌های هر لپ‌تاپ به‌شمار می‌رود نیز عملکردی نرم، سریع و دقیق دارد. با وجود پشتیبانی از ژست‌های حرکتی مایکروسافت، برای استفاده حرفه‌ای از ترک‌پد نیز هیچ مانعی وجود نخواهد داشت. نکته مثبت دیگر درباره این ترک‌پد، قرارگیری آن در مرکز لپ‌تاپ است و از این جهت برای مبتلایان به وسواس فکری-عملی (OCD) از جمله خودم، موردی آزاردهنده نخواهد بود.

نورپردازی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

برای آن دسته از افرادی که عموما لپ‌تاپ خود را به‌صورت کامپیوتر دسکتاپ استفاده می‌کنند نیز خبرهای خوبی داریم؛ تمامی درگاه‌های کم‌اهمیت‌تر مانند برق و خروجی تصویر در پشت دستگاه و میان دو خروجی هوا قرار گرفته‌اند. در چنین شرایطی دیگر خبری از کابل‌های قطور اطراف لپ‌تاپتان نخواهد بود و محیط خلوت‌تری را در جلوی خود خواهید داشت.

همچنین اگر نمایشگر ۱۷ اینچی دستگاه فضای کافی دراختیارتان قرار نمی‌دهد، بهتر است بدانید که غول گیمینگ MSI امکان پشتیبانی از ۳ مانیتور به‌صورت همزمان را دارد.

Raider GE78 HX مجموع درگاه‌های کاملی را ارائه می‌کند

باتوجه به‌اینکه Raider GE78 HX طیف وسیعی از درگاه‌های مختلف را شامل می‌شود، بهتر است نگاهی به‌صورت خلاصه نگاهی به هریک داشته باشیم.

کپی لینک

درگاه‌های پشت

  • درگاه اختصاصی شارژر
  • یک درگاه Type-C از نوع USB3.2 Gen2 با پشتیبانی از Display Port
  • یک درگاه HDMI 2.1 با حداکثر خروجی 8K@60Hz و 4K@120Hz
  • یک درگاه شبکه ۲٫۵ گیگابیتی RJ45
نمای پشت لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
کپی لینک

درگاه‌های سمت راست

  • یک درگاه Type-C از نوع USB3.2 Gen2 با پشتیبانی از Display Port و پاور دلیوری
  • یک درگاه Type-A از نوع USB3.2 Gen2
    • یک درگاه Type-A از نوع USB3.2 Gen1
نمای سمت راست لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
کپی لینک

درگاه‌های سمت چپ

  • یک درگاه Type-C از نوع USB3.2 Gen2 با پشتیبانی از تاندربولت ۴، Display Port
  • یک درگاه کارت‌خوان SD
  • یک جک کمبو ۳٫۵ میلی‌متری صدا
نمای سمت چپ لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
کپی لینک

صفحه‌نمایش و اسپیکر Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

همانطور که گفتیم، یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی که پس از باز کردن لپ‌تاپ با آن مواجه می‌شوید، نمایشگر ۱۷ اینچی و کم‌حاشیه Raider GE78 HX است. پنل IPS این دستگاه در هرثانیه ۲۴۰ بار به‌روزرسانی می‌شود و MSI تمام سعی خود را کرده تا محصولی مناسب برای تمامی اقشار، از گیمر گرفته تا طراحان گرافیک و تدوین‌گرها، آماده کند.

نمایشگری برای تمامی مصارف؛ از گیمینگ تا طراحی و مهندسی

به‌دنبال این تصمیم، نسبت صفحه نیز از ۱۶:۹ به ۱۶:۱۰ افزایش پیدا کرده است؛ درنتیجه کاربر فضای عمودی بیشتری را دراختیار خواهد داشت که بیشتر برای خالقان محتوا کاربرد دارد. در سوی دیگر گیمرها هم ممکن است از فضای بیشتری که در اختیارشان قرار داده شده لذت ببرند، اما این اتفاق منوط به پشتیبانی بازی موردنظر از نسبت ۱۶:۱۰ است؛ چراکه درغیراین‌صورت، با دو نوار مشکی در بالا و پایین محتوا مواجه می‌شوند.

تفاوت نسبت تصویر ۳:۲ با ۱۶:۹ و ۱۶:۱۰ در لپ تاپ
تفاوت نسبت تصویر ۱۶:۱۰ با نسبت‌های تصویر مرسوم دیگر

متأسفانه برای حل این مشکل کاری از دست MSI یا حتی مایکروسافت، به‌عنوان توسعه‌دهنده سیستم عامل ویندوز، ساخته نیست؛ چراکه کلید حل مشکل در دست بازی‌سازها و پشتیبانی آن‌ها از نسبت ۱۶:۱۰ قرار دارد.

از سوی دیگر، هنگام تماشای بسیاری از فیلم‌ها نیز با نوار مشکی قطورتری مواجه خواهید شد. البته باید درنظر داشته باشید که تغییری در فضای افقی ایجاد نخواهد شد و تفاوت در نسبت ۱۶:۱۰ تنها به فضای عمودی بیشتر محدود می‌شود.

ویرایش عکس با لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

اما نقطه قوت پنل Raider GE78 HX، قدرت بالای آن در پوشش فضاهای رنگی، ارائه دقت رنگ بالا و روشنایی مناسب است که به کاربر این امکان را می‌دهد تا فعالیت‌های خود با لپ‌تاپ را گسترش دهد. به‌عنوان نمونه، باوجود روشنایی ۳۶۸ نیتی، امکان کار با لپ‌تاپ در محیط‌های بیرون از خانه یا به‌طور کلی فضاهای پرنور، فراهم می‌شود. افزون‌براین تدوین‌گرهای ویدیو یا طراحان گرافیک می‌توانند با تکیه به دقت رنگی بالای پنل، از درست بودن رنگ‌های نمایش داده شده اطمینان داشته باشند.

عملکرد صفحه‌نمایش Raider GE78 HX دربرابر لپ‌تاپ‌های دیگر

لپ‌تاپ / آزمایش

تصویر سفید

تصویر مشکی

نسبت کنتراست

AdobeRGB

sRGB

DCI-P3

حداکثر روشنایی

حداقل روشنایی

میانگین روشنایی

Native

پوشش

میانگین خطا

پوشش

میانگین خطا

پوشش

میانگین خطا

Raider GE78 HX

۳۶۸٫۷

۱۷٫۳

۳٫۴۸

۱۰۵٫۹

۸۶٫۵

۸٫۹

۱۰۰

۱۰٫۴

۱۰۰

۳٫۶

Stealth 15 A13V

۱۹۱

۹٫۸۲

۱٫۱۸

۱۶۱٫۸

--

--

۶۳٫۶

۶٫۳

--

--

Strix G16

۲۰۲٫۲

۹٫۷۷

۱٫۱

۱۸۳٫۸

--

--

۱۰۰

۲٫۳

--

--

Legion 5 Pro

۴۴۱٫۷

۳٫۸۱

۰٫۵

۸۸۳٫۴

--

--

۹۹٫۶

۱٫۸

۷۵٫۷

--

زفیروس G14 2022

۳۳۵ نیت

۱۷ نیت

۳٫۲۸ نیت

۱۰۲

۹۰ درصد

--

۱۲۵

--

۱۰۰ درصد

۳٫۳

مک بوک پرو M1 Max

۴۵۵٫۲۵ نیت

(۱۴۹۷ نیت HDR)

۰

۰

۸۵

--

۱۲۱٫۶

--

۹۷٫۳

۲٫۵

زفیروس M16 2022

۴۷۷ نیت

۲۴٫۷ نیت

۵٫۶۶ نیت

۸۴

۷۶٫۵

۴٫۳

۹۹٫۷

۲٫۶

۷۷٫۸

۳٫۶

استلث GS77

۳۰۴ نیت

۱۶ نیت

--

--

۸۹٫۸

۳٫۹

۱۰۰

۳٫۵

۹۹٫۶

۲٫۵

*تمامی اعداد ذکرشده در جدول بالا در آزمایشگاه زومیت حاصل شده است.

ناگفته نماند که برای مدیریت فضاهای رنگی و همچنین دما و کنتراست رنگ‌ها، MSI نرم‌افزاری تحت عنوان True Color را در لپ‌تاپ تعبیه کرده است که با استفاده از آن می‌توانید پروفایل‌هایی مانند Movie، آفیس، Gamer و Anti-Blue را فعال کنید. افزون‌براین می‌توانید بااستفاده از سه‌پروفایلِ sRGB، DCI-P3 و Adobe RGB، رنگ‌ها را در فضاهای رنگی مربوطه نمایش دهید.

درصورتی که بخواهیم موضوع بالا را به‌صورت تکنیکی‌تر بیان کنیم، باید به اعداد و ارقامی که با نرم‌افزار CalMAN به‌دست آورده‌ایم، اشاره کنیم. پروفایل sRGB به‌صورت ۱۰۰ درصد این فضای رنگی را پوشش می‌دهد اما رنگ‌های آن باتوجه به DeltaE 10.4 چندان قابل اتکا نیستند؛ چنین شرایطی برای پروفایل Adobe RGB نیز تکرار می‌شود و با ثبت DeltaE 8.9 و پوشش ۸۶.۵ درصدی این فضا، در اثبات قدرت خود ناکام می‌ماند.

گیمینگ با لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

اما با انتخاب پروفایل DCI-P3، شرایط به‌کلی عوض می‌شود و نمایشگر با ارائه رنگ‌هایی با دمای نسبتا خنثی درکنار DeltaE 3.6 و پوشش ۱۰۰ درصدی فضای مربوطه، خودی نشان می‌دهد؛ تاحدی که به‌نظر می‌رسد تایوانی‌ها بیشتر وقت خود را به تنظیمِ این پروفایل معطوف کرده‌اند.

پوشش ۱۰۰ درصدی فضای رنگی DCI-P3 درکنار روشنایی ۳۶۰ نیت و نسبت ۱۶:۱۰

حالا که خیالمان از بابت رنگ و روشنایی آسوده شده، با خیال راحت می‌توانیم به دیگر ابعاد نمایشگر یعنی وضوح و نرخ‌ نوسازی بپردازیم. Raider GE78 HX تصویری با وضوح ۱۶۰۰ × ۲۵۶۰ پیکسل را در هر ثانیه ۲۴۰ بار نوسازی می‌کند؛ با یک ضرب ساده به عدد ۹۸۳ میلیون پیکسل می‌رسیم که در هرثانیه پردازش می‌شوند. امکان تنظیم نرخ‌نوسازی تنها روی ۲۴۰ و ۶۰ هرتز وجود دارد و نمی‌توان عددی از حدفاصل این دو نرخ را انتخاب کرد. بنابراین درحالتی که لپ‌تاپ متصل به‌برق نیست، نمی‌توان با تقلیل نرخ‌ نوسازی به ۹۰ هرتز یا ۱۲۰ هرتز، مصرف باتری را کاهش داد.

تولید تصویری با وضوح +QHD در پنلی به ابعاد ۱۷ اینچ، سبب ارائه تراکم پیکسلی ۱۷۱ پیکسل درهراینچ می‌شود. این موضوع باعث می‌شود حتی در فاصله نزدیک نیز تمایز دادن پیکسل‌ها از یکدیگر کار دشواری باشد؛ چه برسد از فاصله عادی به نمایشگر نگاه کنیم.

بنابراین تا به‌ اینجای کار باید نمایشگر را یکی از بهترین قسمت‌های Raider GE78 HX معرفی کنم. اما قطعاً نمایشگری با این کیفیت، برای ارائه بهترین تجربه کاربری به بلندگوهایی باکیفیت نیز احتیاج دارد.

تایپ با لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی از نمای بالا

تایوانی‌ها برای پُر کردن این خلأ، از مجموعه ۶ بلندگو شامل ۲ اسپیکر و ۴ ووفر ۲ واتی کمک گرفته‌اند که در طرفین کیبورد قرار دارند و کیفیتِ صدایی مثال‌زدنی را برای تماشای فیلم به بیننده منتقل می‌کنند. همانند دیگر لپ‌تاپ‌های بالارده MSI، اسپیکرهای این مدل نیز توسط شرکت Dynaudio تنظیم شده‌اند.

بلندگوی باکیفیت را باید مکمل نمایشگر باکیفیت دستگاه بدانیم

از ویژگی‌های مثبت بلندگوهای GE78 HX باید به حجم صدای بالا، کیفیت کریستالی، بالانس صدای ووکال با دیگر صداها هنگام تماشای فیلم و سطح مناسب بیس اشاره کرد. درحقیقت این بلندگوها می‌توانند با ارائه صدایی فراگیر، تجربه‌ای مطلوب و لذت‌بخش را دراختیار کاربر بگذارند.

تأکید زیاد روی عملکرد پخش فیلم به‌معنی عملکرد ضعیف در پخش بازی یا موسیقی نیست؛ چراکه بلندگوهای دستگاه تقریباً تمامی نیازهای شما را پوشش می‌دهند؛ اما به‌طور کلی قدرت واقعی بلندگوها هنگام پخش فیلم مشخص می‌شود. البته ناگفته نماند که درزمان پخش موسیقی‌های شلوغ، اندکی از سطح کیفیت کاسته می‌شود و نه بیشتر.

کپی لینک

عملکرد و عمر باتری Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

در طول بررسی بارها گفته‌ایم که هدف از تولید Raider GE78 HX، ارائه قدرتی مشابه کامپیوترهای دسکتاپ است. تایوانی‌ها برای تحقق این هدف، تراشه‌های Core i9-13950HX، Core i9-13980HX و Core i7-13700H را به‌همراه گرافیک‌های RTX 4070، RTX 4080 و در قدرتمندترین مدل RTX 4090 درنظر گرفته‌اند که حداکثر توان مصرفی آن‌ها به ۱۴۰ و ۱۷۵ وات می‌رسد. حتی نام پردازنده‌ها نیز به‌تنهایی می‌تواند توصیف کند که با چه غول بی‌شاخ‌و‌دمی طرف هستیم.

قدرتمندترین مدلِ Raider GE78 HX از تراشه Core i9-13980HX به‌همراه تراشه گرافیکی RTX 4090 استفاده می‌کند که قیمت آن به بیش از ۲۵۰ میلیون تومان می‌رسد! مدلی که ما دراختیار داشتیم در دل خود تراشه قدرتمند Core i9-13950HX و گرافیک RTX 4070 با حداکثر توان مصرفی ۱۴۰ وات را داشت که در حقیقت مدلی میانی از این سری به‌شمار می‌رود و در زمان نگارش این بررسی برچسب قیمتی ۱۵۰ میلیون تومانی را با خود یدک می‌کشد.

اجرای بازی روی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

تراشه نسل سیزدهمی Core i9-13950HX از خانواده تراشه‌های Raptor Lake به‌شمار می‌رود که به‌طور اختصاصی برای دستگاه‌های قابل حمل توسعه یافته و با استفاده از طراحی هیبریدی، ۲۴ هسته را در دو کلاستر قدرتمند و کم‌مصرف به‌صورت ۸ و ۱۶ قرار داده است.

پردازنده مرکزی ۳۲ رشته در هر ثانیه را پردازش می‌کند

۱۶ هسته کم‌مصرف در Core i9-13950HX از فناوری Hyper-Threading بهره نمی‌برند؛ بنابراین درلحظه، حداکثر یک رشته را پردازش می‌کنند؛ اما برخلاف این هسته‌ها، کلاستر قدرتمند از هسته‌هایی استفاده می‌کند که توان پردازش ۲ رشته به‌صورت همزمان را دارند. بنابراین ۸ هسته این کلاستر، به‌اصطلاح شامل ۱۶ هسته مجازی می‌شود و درمجموع تراشه می‌تواند ۳۲ رشته را به‌صورت موازی پردازش کند.

لازم به‌ ذکر است با وجود فناوری Smart Cache، تمامی هسته‌های تراشه به ۳۶ مگابایت حافظه کش دسترسی دارند و بنا به نیاز، حجم دسترسی هر هسته نیز تغییر می‌کند.

برچسب‌های انویدیا و اینتل روی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

فرکانس هسته‌های کم‌مصرف در بیشترین میزان خود به ۴ گیگاهرتز می‌رسد؛ درحالی‌که همین عدد برای هسته‌های قدرتمند معادل ۵٫۵ گیگاهرتز است! طبق اعلام اینتل، شرکت‌ها می‌توانند توان مصرفی تراشه Core i9-13950HX را از ۴۵ تا ۱۵۷ وات تنظیم کنند. متأسفانه مشخص نیست که MSI کدام سقف را برای Raider GE78 HX درنظر گرفته است؛ بنابراین برای بررسی این موضوع ناچاریم به بنچمارک‌ها رجوع کنیم که در ادامه به‌صورت نمودار توضیح داده‌ایم.

در سوی دیگر تراشه گرافیکی RTX 4070 توانی معادل ۱۴۰ وات دارد؛ درصورتی که در مشخصات سخت‌افزاری، حداکثر توان مصرفی برابر با ۱۱۵ وات عنوان شده است. درحقیقت گرافیک GE78 HX با کمک CPU، می‌تواند توان مصرفی خود را تا ۲۵ واتِ دیگر افزایش دهد که دراصطلاح به‌آن Dynamic Boost گفته می‌شود.

توان مصرفی RTX 4070 تا ۱۴۰ وات افزایش پیدا می‌کند

گرافیک RTX 4070 برپایه معماری Ada Lovelace توسعه یافته است که با تکیه به ۴۶۰۸ هسته‌ی ۲٫۱ گیگاهرتزی خود، روی کاغذ توانی معادل ۱۵٫۶ ترافلاپس (FP32) تولید می‌کند. ارتباط تراشه با رم ۸ گیگابایتی GDDR5، از طریق مسیرهایی ۱۲۸ بیتی انجام می‌شود.

لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX از رم دوکاناله استفاده می‌کند و طبق اعلام MSI می‌توان ظرفیت رم را تا ۱۲۸ گیگابایت (دو رم ۶۴ گیگابایتی) افزایش داد. فضای ذخیره‌سازی درنظر گرفته‌شده برای این لپ‌تاپ نیز از نوع NVMe Gen 4 چهار کاناله است اما از نسل ۵ نیز پشتیبانی خواهد کرد.

کپی لینک

عملکرد Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در بنچمارک‌ها

بررسی عملکرد را از همین قسمت یعنی حافظه ذخیره‌سازی آغاز می‌کنیم. حافظه ۲ ترابایتی نماینده MSI در بنچمارک CrystalDiskMark موفق شد تا نتایج فوق‌العاده ۶۴۰۰ مگابایت و ۵۱۰۰ مگابایت را به‌ترتیب در آزمون خواندن و نوشتن ترتیبی ثبت کند و خود را به‌عنوان یکی از پرسرعت‌ترین حافظه‌های بررسی‌شده در زومیت معرفی کند. جایگاهی که در آن مدل‌هایی چون Stealth 15 A13V، استلث GS77 و Legion 5 Pro قرار دارند.

عملکرد حافظه‌ی ذخیره‌سازی Raider GE78 HX

مدل‌ها/عملکرد

حافظه‌ی ذخیره‌سازی

نرخ خواندن ترتیبی

(مگابایت‌برثانیه)

نرخ نوشتن ترتیبی

(مگابایت‌برثانیه)

Raider GE78 HX

۲ ترابایت

۶۴۴۹٫۲

۵۱۰۲٫۷

Stealth 15 A13V

۱ ترابایت

۶۷۴۱٫۲

۴۸۳۷٫۳

ROG Strix G16

۵۱۲ گیگابایت SSD

۴۳۳۵٫۳

۱۸۲۰٫۳

Legion 5 Pro

یک ترابایت SSD

۶۶۴۳٫۹۵

۲۱۹۷٫۳۸

مک‌بوک پرو ۱۴ اینچی M1 Max

۵۱۲ گیگابایت SSD

۴۴۱۳٫۴۴

۴۲۵۹٫۸۴

زفیروس G14 2022

یک ترابایت SSD

۳۶۱۷٫۴۷

۲۸۳۱٫۸۵

زفیروس M16 2022

یک ترابایت SSD

۶۶۳۰٫۷۶

۵۰۱۴٫۶۷

استلث GS77

۲ ترابایت

۶۷۱۹٫۱

۴۹۸۶٫۳

*تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

استفاده از حافظه‌های پرسرعت را باید یکی از بهترین اقدامات MSI تلقی کنیم؛ چراکه معمولاً این قسمت توسط بسیاری از بازیگرانِ دنیای لپ‌تاپ دست‌کم گرفته می‌شود. بشخصه ارزش بسیار زیادی برای استفاده از حافظه‌های پرسرعت قائلم و به‌نظرم تایوانی‌ها از رقبایی چون Asus، لنوو و حتی اپل بهتر عمل کرده‌اند.

اما با گذر از عملکرد حافظه ذخیره‌سازی به‌بحث شیرین سخت‌افزار و بررسی عملکرد سخت‌افزاری آن می‌رسیم. جایی که Raider GE78 HX نمایش مقتدرانه‌ای از خود به‌جای می‌گذارد و تقریباً تمامی مدل‌های حاضر در این لیست را از چرخه رقابت خارج می‌کند! البته باید درنظر داشته باشیم که هیچ‌یک از رقبا در بازه قیمتی ۱۵۰ میلیون تومان به‌فروش نمی‌رسند و ROG Strix G16 و مک‌بوک پرو ۱۴ اینچی ۲۰۲۱ با برچسب قیمتی ۱۰۰ میلیون تومانی خود، نزدیک‌ترین رقیب برای Raider GE78 HX محسوب می‌شوند.

لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی روی میز

دستیابی به این نتایج چندان هم دور از انتظار نبود. چرا که از دستگاهی صحبت می‌کنیم که هدف خود را سرشاخ‌شدن با کامپیوترهای دسکتاپ می‌داند و نه لپ‌تاپ‌ها. بانگاهی به برچسب ۲۸۰ واتی شارژر نیز می‌توان به این موضوع پی‌برد.

به‌هرحال Raider GE78 HX در آزمون گرافیکی TimeSpy تا ۲۰ درصد قوی‌تر از RTX 4060 در لپ‌تاپ ROG Strix G16 ظاهر می‌شود و در بنچمارک CineBench R23 نیز با فاصله‌ای ۵۰ درصدی نماینده ایسوس را شکست می‌دهد.

قدرتی فوق‌العاده برای انجام کارهای مهندسی و حرفه‌ای

کانفیگ مجهز به تراشه Core i9-13980HX و گرافیک RTX 3070 از لپ‌تاپ ROG Strix G16 درحال‌حاضر با قیمت حدودی ۱۴۵ میلیون تومان به‌فروش می‌رسد که با توجه به توان مصرفی برابر با نماینده MSI، به‌ نتایج مشابهی نیز دست پیدا کند. اما باتوجه به‌ اینکه دیتای کافی برای مقایسه نداریم، از مقایسه این دو مدل صرف‌نظر می‌کنیم.

نماینده MSI حتی در آزمون وب‌گردی نیز به بزرگانی چون مک‌بوک پرو M1 Max و ROG Strix G16 رحم نمی‌کند و با فاصله‌ای ۲۳ و ۱۰ درصدی، از رقیبان خود پیشی می‌گیرد. نکته اینکه در صورت اضافه کردن مک‌بوک پرو ۱۶ اینچی M2 Max به مقایسه، نماینده MSI با فاصله‌ای ۱۲ درصدی رقابت را واگذار می‌کند.

عملکرد Raider GE78 HX در بنچمارک‌ها هنگام اتصال به برق

لپ‌تاپ/بنچمارک

مشخصات فنی

وب‌گردی

عملکرد در گرافیک

عملکرد CPU در رندر

توان محاسباتی CPU

توان محاسباتی GPU

3Dark

CineBench R23

GeekBench 5

GeekBench 5

Speedometer 2.0

TimeSpy

Single

Multi

Single

Multi

OpenCL

DirectX 12

iGPU

dGPU

Raider GE78 HX

Core i9-13950HX

RTX 4070

۳۷۱

۱۲۵۸۷

۲۰۳۰

۳۰۷۳۹

۲۰۱۰

۲۰۶۹۹

۹۸۵۱

۱۱۸۸۵۸

Stealth 15 A13V

Core i7-13620H

RTX 4050

۲۳۶

۸۶۳۹

۱۸۱۵

۱۶۲۷۹

۱۷۸۷

۱۱۱۱۳

۱۴۸۸۰

۸۷۱۴۳

ROG Strix G16

Core i7-13650HX

RTX 4060

۳۳۶

۱۰۸۷۷

۱۸۹۲

۲۰۸۰۷

۱۸۴۴

۱۴۱۱۶

۱۶۳۸

۱۰۱۳۵۹

Legion 5 Pro

Core i7-12700H

RTX 3060

۲۳۷

۹۲۸۳

۱۷۷۲

۱۷۹۲۲

۱۷۲۷

۱۳۶۹۷

۱۶۳۸

۱۰۱۳۵۹

زفیروس G14 2022

Ryzen 9 6900HS

RX 6800S

۲۳۳

۹۰۷۵

۱۵۳۶

۱۴۲۱۸

۱۵۵۹

۱۰۲۰۸

۳۳۵۲۳

۸۶۷۲۷

مک‌بوک پرو ۱۴ اینچی ۲۰۲۱

M1 Max

24Core GPU

۳۰۰

--

۱۵۴۹

۱۲۵۰۸

۱۷۷۹

۱۲۷۶۶

۵۰۹۶۳

--

زفیروس M16 2022

Core i9 12900H

RTX 3070 Ti

۲۵۶

۱۰۴۰۱

۱۹۱۴

۱۹۹۴۳

۱۸۸۵

۱۱۷۲۷

--

۱۲۴۴۵۸

استلث GS77

Core i9 12900H

RTX 3070 Ti

۳۱۱

۱۰۲۸۶

۱۸۵۸

۱۸۳۰۴

۱۸۱۰

۱۴۰۴۱

۲۰۵۷۴

۱۱۵۱۳۵

*تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

تا به‌ اینجای کار لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX خود را به‌عنوان رقیبی قدرتمند معرفی می‌کند؛ اما روی کاغذ! برای بررسی عملکرد سخت‌افزاری دستگاه در استفاده‌های حرفه‌ای و بازی‌ها، نماینده MSI را زیر تیغ بررسی میدانی قرار می‌دهیم.

کپی لینک

عملکرد Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزارهای حرفه‌ای

در صورتی که از آن دسته‌ از طراحان گرافیک یا تدوین‌گرهایی هستید که به پلتفرم ویندوز عادت کرده‌اید، Raider GE78 HX با پشتوانه سخت‌افزار قدرتمندی که دارد به‌راحتی می‌تواند عملکرد فوق‌العاده را درقالب یک لپ‌تاپ در اختیارتان بگذارد. اما اگر استفاده از پلتفرم اپل یعنی MacOS را ترجیح می‌دهید، با اینکه نماینده MSI در آزمون فتوشاپ تا ۳۶ درصد بهتر از مک‌بوک پرو ۱۴ M1 Max ظاهر می‌شود اما توان کافی برای شکستش در پریمیر پرو را ندارد. حال در نظر داشته باشید که درحال مقایسه Raider GE78 HX با نسل پیشین از مک‌بوک‌های حرفه‌ای اپل هستیم.

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزار Photoshop

بنابراین اگر استفاده حرفه‌ای شما از لپ‌تاپ به تدوین ویدیو و کارهای گرافیکی محدود می‌شود و وابستگی خاصی به پلتفرم به‌خصوصی ندارید، جدیدترین نسل از مک‌بوک پرو ۱۴ و ۱۶ اپل بهترین انتخاب محسوب می‌شوند. اما اگر به‌دنبال لپ‌تاپی ویندوزی هستید، Raider GE78 HX به‌راحتی نیازهای شما را برآورده خواهد کرد.

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزار Premiere Pro

در نرم‌افزار متلب، نماینده MSI شانه‌به‌شانه ROG Strix G16 حرکت می‌کند و فاصله بسیار زیادی با مک‌بوک پرو M1 Max اپل دارد. دلیل چنین نتایج ضعیفی از نماینده اپل را نیز باید در بهینه نشدن نرم‌افزار متلب برای تراشه‌های سری M بیان کنیم.

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزار MATLAB

اما در نرم‌افزار سالیدورکس، Raider GE78 HX به‌ترتیب در آزمون GPU و CPU تا ۵۳ و ۱۸ درصد از زفیروس M16 ضعیف‌تر عمل می‌کند! این در حالی‌ است که نماینده تایوانی‌ها چه از نظر تراشه مرکزی و چه گرافیک، از مدل‌های قدرتمندتر و جدیدتری استفاده می‌کند.

ویژگی‌های لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

احتمالاً نرم‌افزار سالیدورکس، به‌دلیل ارائه نشدن پچ‌های نرم‌افزاری، درحال‌حاضر نمی‌تواند از حداکثر توان پردازشی در تراشه‌های نسل سیزدهمی اینتل و گرافیک‌های سری RTX انویدیا استفاده کند. عامل دیگری که می‌تواند در این افت عملکرد نقش داشته باشد، تفاوت نسخه نرم‌افزارهاست. درواقع ما برای زفیروس M16 از نسخه ۲۰۲۱ نرم‌افزار استفاده کرده‌ایم؛ درحالی‌که این نسخه تراشه‌های جدید را شناسایی نمی‌کند و به ناچار در مدل‌های جدید از نسخه ۲۰۲۲ سالیدورکس استفاده می‌کنیم.

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزار SolidWorks

همانطور که انتظار می‌رفت، Raider GE78 HX در نرم‌افزار بلندر نیز از Strix G16 گذر می‌کند و با اختلافی ۸ تا ۱۸ درصدی، نتایج بهتری را از خود به‌جای می‌گذارد. در این آزمون نیز مک‌بوک پرو M1 Max به‌دلیل بهینه نشدن نرم‌افزار Blender برای تراشه‌های سری M، عملکرد قابل‌قبولی ندارد.

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در نرم‌افزار Blender

درواقع همانند آنچه در بررسی مک‌بوک پرو M1 Max نیز گفته شد، لپ‌تاپ اپل برای نیمی از حرفه‌ای‌ها مناسب است و در اجرای نرم‌افزارهای حرفه‌ای، توان رقابت با نماینده‌های ویندوزی را ندارد.

در چنین شرایطی، Raider GE78 HX به‌راحتی می‌تواند در این بازه قیمتی، برای مقاصد مهندسی به انتخاب اول تبدیل شود و رقیب کوپرتینویی خود را کنار بزند.

کپی لینک

عملکرد Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در بازی‌ها

اما با فاصله گرفتن از نرم‌افزارهای مهندسی و حرفه‌ای، به اصلی‌ترین کاربرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX می‌رسیم؛ یعنی تست بازی. پیش‌تر در بررسی لپ‌تاپ ROG Strix G16 ایسوس عملکرد مناسب گرافیک RTX 4060 در اجرای بازی‌های مختلف را مشاهده کردیم؛ اما حالا Raider GE78 HX می‌تواند با تکیه به سخت‌افزار توانمند خود نتایج به‌دست‌آمده در زومیت را جابه‌جا کند.

گرافیک RTX 4070 را باید یکی از گزینه‌های مناسب برای گیمینگ 2K بدانیم. درواقع قرار دادن این تراشه درکنار نمایشگر ۱۷ اینچی دستگاه می‌تواند ترکیبی برنده را رقم بزند که دل هر گیمری را می‌برد. همچنین باوجود ویژگی محبوب MUX Switch، وظیفه کنترل نمایشگر نیز به گرافیک مجزا سپرده می‌شود تا ازاین‌طریق میزان فریم دریافتی به حداکثر برسد.

لوگوی MSI زیر نمایشگر لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX

برای بررسی عملکرد دستگاه مانند همیشه بازی‌های Cyberpunk 2077، فورزا هورایزون ۵ و Red Dead Redemption 2 را اجرا کردیم. اگر از مخاطبان پروپاقرص زومیت باشید، احتمالاً متوجه شدید که نام Gears 5 در این لیست به‌ چشم نمی‌خورد. در حقیقت با توجه به‌ اینکه از زمان معرفی این بازی مدت زیادی می‌گذرد و با در نظر گرفتن اینکه هم Gears 5 و هم فورزا هورایزون ۵ توسط استودیو فرست‌پارتی ایکس باکس تولید و به‌ یک اندازه برای ویندوز بهینه شده‌اند، تصمیم گرفتیم تا Gears 5 را حذف کنیم.

اجرای Cyberpunk 2077 با وضوح 1600p و نرخ ۴۴ فریم‌برثانیه!

بازی‌های Forza Horizon 5 و Red Dead Redemption 2 در وضوح 1600p و با تنظیمات گرافیکی Extreme به‌ترتیب با نرخ ۸۷ و ۶۸ فریم‌برثانیه اجرا می‌شوند. در صورتی که بخواهید به نرخ‌فریم بالاتری دست پیدا کنید، با کاهش وضوح تصویر به 1200p، بازی‌های ذکرشده در تنظیمات مشابه با نرخ ۱۰۰ و ۸۵ فریم‌برثانیه اجرا می‌شوند. متأسفانه دو بازی Forza Horizon 5 و Red Dead Redemption 2 از فناوری جدید DLSS 3 پشتیبانی نمی‌کنند و در نتیجه خبری هم از Frame Generation نخواهد بود.

لوگوی RAIDER در زیر لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

اما ترکیب دو فناوری DLSS 3 و Frame Generation در بازی Cyberpunk 2077 به‌معنای واقعی کلمه جادو می‌کند. در صورتی که این دو فناوری غیرفعال باشد، در وضوح 1600p بازی با نرخی بالاتر از ۹ فریم‌برثانیه اجرا نخواهد شد؛ اما با فعال شدنشان، برگ برنده گرافیک‌های RTX 40 رو می‌شود و نرخ بازی به ۴۴ فریم‌برثانیه می‌رسد؛ یعنی افزایشی نزدیک به ۵ برابر!

با کاهش ابعاد خروجی به 1200p می‌توانید پا را از این هم فراتر بگذارید و نرخ‌فریم را به عدد ۵۵ برسانید. نکته اصلی اینکه به‌لطف وجود فناوری‌های DLSS 3 و Frame Generation، عملکرد گیمینگ دستگاه در شرایط متکی به‌ باتری نیز افزایش چشمگیری را تجربه می‌کند. به‌ طوری که برخلاف دو بازی Forza Horizon 5 و Red Dead Redemption 2 که در حالت UnPlugged، حداکثر با نرخ ۳۰ فریم‌برثانیه اجرا می‌شوند، نرخ‌فریم بازی Cyberpunk 2077 در وضوح 1200p به عدد ۳۸ فریم‌برثانیه می‌رسد؛ در حالی که بازی سایبرپانک درمجموع بازیِ سنگین‌تری نسبت به دو بازی دیگر محسوب می‌شود.

عملکرد Raider GE78 HX در بازی‌ها

بازی/عملکرد

وضوح

تنظیمات گرافیکی

نرخ فریم میانگین متصل به‌برق

نرخ فریم میانگین متکی به‌باتری

Cyberpunk 2077

1600p

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Auto

Frame Generation On

۴۴٫۴ فریم‌برثانیه

۲۷٫۴ فریم‌برثانیه

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Auto

Frame Generation Off

۲۴٫۶ فریم‌برثانیه

۱۷٫۵ فریم‌برثانیه

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Off

Frame Generation Off

۹٫۱ فریم‌برثانیه

۴٫۵ فریم‌برثانیه

1200p

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Auto

Frame Generation On

۵۵٫۹ فریم‌برثانیه

۳۸٫۲ فریم‌برثانیه

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Auto

Frame Generation Off

۳۲٫۹ فریم‌برثانیه

۲۲٫۳ فریم‌برثانیه

Ray Tracing: Overdrive

DLSS Off

Frame Generation Off

۱۶٫۴ فریم‌برثانیه

۱۱٫۴ فریم‌برثانیه

Forza Horizon 5

1600p

Extreme

۸۷ فریم‌برثانیه

۲۹ فریم‌برثانیه

1200p

۱۰۰ فریم‌برثانیه

۳۰ فریم‌برثانیه

Red Dead Redemption 2

1600p

۶۷ فریم‌برثانیه

۳۰ فریم‌برثانیه

1200p

۸۵ فریم‌برثانیه

۲۹ فریم‌برثانیه

*تمامی بازی‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

اما افت عملکرد تنها به اجرای بازی‌ها محدود نمی‌شود و با قطع شارژر عملکرد دستگاه در اجرای نرم‌افزارهای حرفه‌ای و انجام وظایفی چون رندر نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند. از این رو بهتر است این موضوع را کمی دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم که البته پیش‌ از آن، بد نیست نگاهی هم به ویژگی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری Raider GE78 HX برای بازی‌ها اشاره کنیم.

کپی لینک

ویژگی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری

تایوانی‌ها طیف وسیعی از ویژگی‌های مختلف گیمینگ، اعم از سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را برای لپ‌تاپ گیمینگ خود درنظر گرفته‌اند که درمیان گزینه‌های نرم‌افزاری می‌توان به مواردی چون ردیابی دشمن ازطریق صدا و ضبط لحظات حساس اشاره کرد.

مورد اول ازطریق دو نرم‌افزار مجزا و به‌دو شکل متفاوت اجرا می‌شود؛ یکی ویژگی Sonar در نرم‌افزار SteelSeries GG و دیگری ویژگی Sound Tracker در نرم‌افزار Nahimic. ویژگی Sonar ازطریق تغییر شدت فرکانس‌های صدا و افزایش میزان شنیده شدن مواردی چون صدای پا و تعویض خشاب، این امکان را دراختیار گیمر می‌گذارد تا حتی بدون دیدن دشمن، از محل آن باخبر باشد.

مورد دوم یعنی ویژگی Sound Tracker، با نمایش نقشه‌ای دایره‌ای شکل، جهت شنیدن صدا را مشخص می‌کند. در چنین شرایطی از غافلگیر شدن توسط دشمن در امان خواهید بود.

گیمرها همچنین می‌توانند با بهره‌گیری از ویژگی Moments در نرم‌افزار SteelSeries GG، لحظات مهمِ بازی خود را با کلید ترکیبی Alt+S ضبط کنند و سپس با ویرایش در همین نرم‌افزار، کلیپ خروجی را در شبکه‌های اجتماعی مهم همچون دیسکورد، ردیت و یوتیوب به‌اشتراک بگذارند.

گیمرها همچنین می‌توانند در نرم‌افزار SteelSeries GG، مهارت نشانه‌گیری و تیراندازی خود را ازطریق ویژگی 3D Aim Trainer ارزیابی و در صورت لزوم با انجام آموزش‌ها، مهارت خود را بهبود دهند.

اما از ویژگی‌های سخت‌افزاری برای بهبود تجربه گیمینگ باید به Killer Doubleshot Pro X3 اشاره کنیم که با ترکیب شبکه بی‌سیم ۲٫۵ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز با شبکه LAN، شبکه‌ای فوق‌العاده پایدار و پرسرعت را برای انجام بازی‌های آنلاین مهیا می‌کند که تأخیر شبکه بسیار کمتری در مقایسه با حالت عادی خواهد داشت. افزون‌براین باوجود Wi-Fi 6E در استفاده‌های روزمره نیز پایداری و تأخیر پایین شبکه را احساس خواهید کرد.

کپی لینک

تفاوت عملکرد در حالت متصل به برق و با باتری

به‌منظور بررسی میزان افت عملکرد CPU در حالت Plugged و UnPlugged، از بنچمارک CineBench R23 کمک گرفتیم. لپ‌تاپ Raider GE78 HX پس از قطع جریان برق در این بنچمارک تا ۵۰ درصد افت می‌کند. در صورتی که دستگاه تا ۳۰ دقیقه تحت بار پردازشی سنگینی قرار بگیرد نیز عملکرد تراشه در همان حالت Plugged، حدود ۲۵ درصد کاهش پیدا می‌کند؛ این‌ در حالی است که در شرایط یکسان اما در حالت UnPlugged، قدرت پردازش CPU کاهشی ۴۱ درصدی را تجربه می‌کند.

افت ۵۰ درصدی عملکرد دستگاه در حالت UnPlugged، لپ‌تاپ بودنش را زیر سؤال می‌برد

عملکرد لپ‌تاپ Raider GE78 HX در حالت متصل به برق و با باتری

وضعیت لپ‌تاپ

۳۰ دقیقه پردازش سنگین با CPU

بنچمارک TimeSpy

امتیاز اولیه

امتیاز نهایی

امتیاز

متصل به برق

۳۰۷۳۹

۲۲۸۹۴

۱۲۵۸۷

با باتری

۱۵۲۸۳

۹۰۷۹

۵۱۰۱

*تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

با رصد وضعیت گرافیک RTX 4070 در بنچمارک TimeSpy شرایطی نسبتاً مشابه به‌ دست می‌آید و با قطع شارژر قدرت گرافیکی دستگاه با افت ۵۹ درصدی مواجه می‌شود. اما علت اصلی کاهش عملکرد GPU و CPU چیست و چرا با وجود ظرفیت بالای باتری، Raider GE78 HX نمی‌تواند انرژی کافی برای پردازش را دراختیار تراشه‌ها بگذارد؟ برای پاسخ به‌ این سؤال باید عملکرد باتری دستگاه را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

کپی لینک

عمر باتری لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

نماینده MSI برای تأمین انرژی موردنیاز خود از یک باتری با ظرفیت ۹۹٫۹ وات‌ساعت استفاده می‌کند. دلیل اینکه چرا از باتری ۱۰۰ وات‌ساعتی یا بیشتر استفاده نمی‌شود را باید قوانینی عنوان کنیم که در صنعت هوایی وجود دارد. درواقع شرکت‌های هواپیمایی وجود لپ‌تاپ با ظرفیت باتری بیش از ۹۹٫۹ وات‌ساعت به هواپیما را ممنوع کرده‌اند.

امکان استفاده از باتری پرظرفیت‌تر به‌صورت قانونی وجود ندارد!

قطعاً ۹۹٫۹ وات‌‌ساعت ظرفیت بالایی محسوب می‌شود، اما نه برای لپ‌تاپی با این حجم مصرف. به‌ بیان ساده، باتری Raider GE78 HX در صورتی که مصرف انرژی لپ‌تاپ معادل ۹۹٫۹ وات باشد، می‌تواند تا حداکثر ۱ ساعت شارژدهی کند. در اینجا نیاز است تا باری دیگر روی واژه «مصرف انرژی لپ‌تاپ» تأکید کنم، چراکه قطعات دیگری چون نمایشگر، فن، رم و درایو جامد (SSD) نیز برای فعالیت نیاز به انرژی دارند.

حالا نگاهی به عدد درج‌شده روی شارژر Raider GE78 HX داشته باشید: ۲۸۰ وات! درواقع لپ‌تاپ برای ارائه حداکثر توان خود، به حدود ۲۸۰ وات در هر ساعت احتیاج دارد. حالا اگر بخواهیم ازطریق باتری انرژی موردنیاز چنین لپ‌تاپی را حداقل برای یک ساعت تأمین کنیم، نیاز به یک باتری ۲۸۰ وات‌ساعتی داریم. کما اینکه باید این نکته را در نظر داشته باشید که حتی با تعبیه یک باتری ۲۸۰ واتی، به‌علت محدودیت‌هایی که در ساختار باتری وجود دارد، نمی‌توانیم از آن انتظارِ خروجیِ ۲۸۰ وات داشته باشیم.

وب‌گردی با لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

شرکت‌ها برای حل این مشکل توان مصرفی CPU و GPU را که پرمصرف‌ترین قطعات هر لپ‌تاپ محسوب می‌شوند، در حالت UnPlugged محدود می‌کنند. اینکه MSI چه محدودیتی برای Raider GE78 HX در نظر گرفته است را در بخش بعدی بررسی می‌کنیم.

اما در استفاده‌های روزمره و اداری مانند اجرای آفیس، تماس ویدیویی، وب‌گردی، نماینده تایوانی‌ها با باتری ۹۹٫۹ وات‌ساعتی خود می‌تواند تا ۳ ساعت و ۳۷ دقیقه شارژدهی داشته باشد. این لپ‌تاپ همچنین موفق شد تا در آزمون پخش ویدیو زومیت، ویدیو معیار 720p را با قطع اتصالات بی‌سیم مانند WiFi و بلوتوث و تنظیم روشنایی نمایشگر روی ۲۰۰ نیت، تا ۶ ساعت به‌صورت مستمر پخش کند.

عمر باتری Raider GE78 HX دربرابر لپ‌تاپ‌های دیگر

لپ‌تاپ/آزمایش

پروفایل عملکردی

سخت‌افزار

نمایشگر

ظرفیت باتری

پخش آفلاین ویدئو

کاربری روزمره

پردازنده و گرافیک

ابعاد، وضوح و نرخ نوسازی

وات‌ساعت

720p Video

PCMark 10

دقیقه:ساعت

دقیقه:ساعت

Raider GE78 HX

Extra Performance

Core i9-13950HX

RTX 4070

۱۷ اینچ

۲۴۰ هرتز

۱۶۰۰ × ۲۵۶۰ پیکسل

۹۹٫۹

۶:۰۰

۳:۳۷

Stealth 15 A13V

Extra Performance

Core i7-13620H

RTX 4050

۱۵٫۶ اینچ

۱۴۴ هرتز

۱۰۸۰ × ۱۹۲۰ پیکسل

۵۳٫۵

۴:۰۶

۲:۵۳

ROG STRIX G16

Performance

Core i7-13650HX

RTX 4060

۱۶ اینچ

۱۶۵ هرتز

۱۲۰۰ × ۱۹۲۰ پیکسل

۹۰

۱۱:۲۲

۱:۴۷

Legion 5 Pro

Silent

Core i7-12700H

RTX 3060

۱۶ اینچ

۱۶۵ هرتز

۱۶۰۰ × ۲۵۶۰ پیکسل

۸۰

۱:۵۵

۲:۴۰

زفیروس G14 2022

Performance Mode

Ryzen 9 6900HS

RX 6800S

۱۴ اینچ و ۱۲۰ هرتز

۱۶۰۰ × ۲۵۶۰ پیکسل

۷۶

۵:۵۰

۴:۰۳

مک‌بوک پرو ۱۴ اینچی ۲۰۲۱

--

M1 Max

24Core GPU

۱۴٫۲ اینچ و ۱۲۰ هرتز

۱۹۶۴ × ۳۰۲۴ پیکسل

۷۰

۱۸:۱۴

--

زفیروس M16 2022

Performance Mode

Core i9 12900H

RTX 3070Ti

۱۶ اینچ و ۱۶۵ هرتز

۱۲۰۰ × ۱۹۲۰ پیکسل

۹۰

۹:۱۴

۷:۲۰

استلث GS77

Balanced

Core i9 12900H

RTX 3070Ti

۱۷٫۳ اینچ و ۲۴۰ هرتز

۱۴۴۰ × ۲۵۶۰ پیکسل

۹۹٫۹

۸:۰۶

۷:۰۴

*تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

با اینکه عمر باتری ۳ و نیم ساعته در استفاده‌های روزمره برای یک لپ‌تاپ ۱۵۰ میلیون تومانی آن هم با این ظرفیت باتری قابل قبول نیست؛ اما باید در نظر داشته باشید که این کاستی از سوی شرکت‌های سازنده لپ‌تاپ نیست و به شرکت‌های ساخت تراشه مرتبط می‌شود.

پردازنده های اینتل با معرفی نسل دوازده و سیزدهم توانستند با استفاده از معماری هیبریدی، مصرف انرژی دستگاه را بیش از پیش مدیریت کنند و در استفاده‌های سبک‌تر، هسته‌های پرمصرف را درگیر نکنند. نتیجه این تصمیم را نیز می‌توان در بهبود عمر باتری لپ‌تاپ‌های گیمینگ مشاهده کرد که از ۲ ساعت (در مدل‌های مشابه پیشین) به ۳ و نیم ساعت (در این مدل خاص) رسیده است.

کپی لینک

عملکرد سیستم خنک‌کننده لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

تایوانی‌ها برای کنترل دمای تولیدشده توسط تراشه‌های قدرتمند Raider GE78 HX، از سیستم خنک‌کننده‌ای با نام Cooler Boost 5 شامل ۶ محفظه بخار و دو فن استفاده کرده‌اند که هوای گرم را از طریق ۴ خروجی (دو خروجی در پشت و دو خروجی در طرفین) به‌ بیرون دستگاه هدایت می‌کنند. این سیستم به‌صورت مشترک برای هم CPU و هم GPU استفاده می‌شود. با اینکه در استفاده‌های سنگین، قسمت بالای کیبورد افزایش دمای قابل‌توجهی را تجربه می‌کند، اما به‌نظر می‌رسد که تراشه‌ها شرایط مطلوبی را تجربه می‌کنند.

تایپ با لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

همانطور که در نمودارهای زیر مشاهده می‌کنید، داغ‌ترین هسته CPU دمای خود را در حالت Plugged به‌صورت پایداری روی ۹۵ درجه سانتی‌گراد حفظ می‌کند و گرافیک نیز فعالیت خود را با دمای ۷۵ تا ۸۰ درجه ادامه می‌دهد. با جداکردن دستگاه از شارژ، هم CPU و هم GPU با دمای ۵۰ تا ۵۵ درجه و به‌مراتب پایدارتر از حالت Plugged فعالیت می‌کنند.

نمودار عملکرد دمای CPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
نمودار عملکرد دمای GPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

هسته‌های قدرتمند تراشه Core i9-13950HX پس از بوست لحظه‌ای به فرکانس ۴٫۳ گیگاهرتز، فعالیت خود را در فرکانس ۳٫۷ گیگاهرتز ادامه می‌دهد. هسته‌های کم‌مصرف نیز از الگویی مشابه استفاده می‌کنند با این تفاوت که فرکانس شروع روی ۳٫۵ گیگاهرتز و پس از آن نیز فرکانس هسته‌ها روی ۳٫۲ گیگاهرتز تنظیم می‌شوند.

اما با قطع دستگاه از برق، فرکانس هسته‌های هر دو کلاستر روی ۱٫۳ گیگاهرتز تنظیم می‌شود که علت اصلی آن را باید در تغییر توان مصرفی تراشه جست‌وجو کنیم.

در سوی دیگر تراشه RTX 4070 درحالت Plugged، فعالیت خود را به‌صورت کاملاً پایدار و بدون هیچ تغییری، در فرکانس ۲۳۱۰ مگاهرتز دنبال می‌کند. اما در حالت UnPlugged با درهم‌ریختن نظمِ پیشین، فرکانس روی ۸۰۰ مگاهرتز تا ۱ گیگاهرتز نوسان دارد.

نمودار عملکرد فرکانس CPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
نمودار عملکرد فرکانس GPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

همانطور که گفته شد، علت اصلی کاهش فرکانس هسته‌های قدرتمند CPU از ۴٫۲ گیگاهرتز به ۱٫۳ گیگاهرتز با تغییر توان مصرفی ارتباط مستقیمی دارد. طبق اطلاعاتی که از CPU به‌دست آورده‌ایم، در حالت Plugged از ۱۰۰ تا ۱۳۰ وات انرژی به تراشه تزریق می‌شود؛ اما با قطع برق این عدد به ۲۳ وات کاهش پیدا می‌کند.

توان مصرفی تراشه گرافیکی نیز با تجربه شرایطی مشابه از حدود ۱۰۰ وات در حالت Plugged به ۲۰ تا ۲۵ وات در حالت UnPlugged تقلیل پیدا می‌کند.

نمودار عملکرد توان مصرفی CPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی
نمودار عملکرد توان مصرفی GPU در لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

دستگاه برای مدیریت ظرفیت محدود باتری این کاهش‌ها را اعمال می‌کند و هدف اصلی در این اتفاق، ارائه بهترین عملکرد با حفظِ عمر باتری است.

کپی لینک

جمع‌بندی و مقایسه لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی با رقبا

لپ‌تاپ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی در اکثر بخش‌ها خود را به‌عنوان نماینده‌ای مقتدر معرفی می‌کند؛ نماینده‌ای که توان کافی برای رقابت دارد و در بخش‌هایی چون نمایشگر، حتی خود را در رده‌ای بالاتر از رقبا قرار می‌دهد.

طراحی لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

به‌دلیل اینکه تاکنون در زومیت لپ‌تاپی در این بازه قیمتی بررسی نشده است، به‌ناچار فقط باید به ذکر مدل لپ‌تاپ‌های رقیب بسنده کنیم.

در بازه قیمتی ۱۵۰ میلیون تومان، لپ‌تاپ ROG Strix G16 ایسوس با قیمت حدودی ۱۴۵ میلیون تومان یکی از اصلی‌ترین رقبای نماینده MSI به‌شمار می‌رود. G16 با اینکه از تراشه قدرتمندترِ Core i9-13980HX استفاده می‌کند، در بخش نمایشگر و از نظر وضوح تصویر و نرخ‌نوسازی، توان کافی برای رقابت را Raider GE78 HX را ندارد.

لپ‌تاپ گیمینگ تایوانی‌ها با وجود قدرت بالای سخت‌افزاری، در ارائه عملکردی قابل‌قبول ناکام می‌ماند و هنگام استفاده به‌عنوان یک لپ‌تاپ واقعی (UnPlugged)، افت عملکرد شدیدی را تجربه می‌کند؛ درواقع تمامِ آن قدرت بالا در چشم به‌هم‌زدنی از بین می‌رود. اشاره کردیم که این موضوع ارتباطی با MSI یا به‌طور کلی تولیدکنندگان لپ‌تاپ ویندوزی ندارد و به‌دلیل مصرف بالای تراشه، تقریباً در تمامی مدل‌ها مشاهده می‌شود.

لپ‌تاپ گیمینگ Raider GE78 HX ام‌اس‌آی

از طرفی وزن ۳ کیلوگرمی Raider GE78 HX، امکان حمل آن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و به‌دلیل عمر باتری کم، باید همواره شارژر ۳۰۰-۴۰۰ گرمی آن را نیز به‌همراه داشته باشید. در چنین شرایطی و با در نظر گرفتن افت عملکرد در حالت UnPlugged، بهتر است بیشتر دستگاه به‌صورت داک‌شده و همواره متصل به برق استفاده شود. هرچند که به‌نظر می‌رسد تایوانی‌ها نیز مقصودی مشابه را دنبال می‌کردند و با در نظر گرفتن شرایطی مشابه برای دیگر مدل‌های هم‌رده، ایرادی متوجه نماینده MSI نیست.

در آخر باید به عملکرد گیمینگ فوق‌العاده Raider GE78 HX اشاره کنیم که در کنار نمایشگر باکیفیت و سیستم صوتی رضایت‌بخش خود، ترکیبی مناسب و تمام‌عیار برای گیمرها را شکل می‌دهد.

قیمت لپ تاپ Raider GE78 HX در حال حاضر حدود ۱۵۰ میلیون تومان است.

  • نمایشگر ۱۷ اینچ QHD با نسبت ۱۶:۱۰ و نرخ‌ نوسازی ۲۴۰ هرتز
  • گرافیک RTX 4070 با توان مصرفی ۱۴۰ وات
  • فضای ذخیره‌سازی پرسرعت
  • بدنه آلومینیومی
  • سیستم خنک‌کننده کارآمد
  • عملکرد مناسب کلیدهای کیبورد

  • وزن بالا به‌همراه شارژر سنگین
  • عمر باتری برای استفاده‌های حرفه‌ای کافی نیست
  • نورپردازی کیبورد مناسب نیست
  • طراحی بدنه می‌توانست بهتر باشد
مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
داغ‌ترین مطالب روز
تبلیغات

نظرات