کدام توزیع لینوکس برای شما بهتر است؟
لینوکس، سیستمعاملی است که برخلاف ویندوز و مک، با تنوع بسیار زیاد خود در ظاهر و تعداد توزیعها، گسترهی بزرگی از انتخابها را پیشِ روی شما قرار میدهد تا متناسب با نیازهای خود، بهترین توزیع (Distros مخفف Distributions) را انتخاب کنید؛ اما این انتخاب باید بر چه مبنایی باشد؟
هر یک از توزیعهای لینوکس ویژگیهای خاصی دارند و بهتناسب این ویژگیها، امکانات متفاوتی را در اختیار کاربر قرار میدهند. برخلاف تصور شما، انتخاب بهترین توزیع لینوکس برای مبتدیان چندان سخت نیست و با درنظرگرفتن مواردی که در این مقاله بررسی خواهیم کرد، بهراحتی میتوانید توزیع مناسب خود را انتخاب کنید و از کاوش در دنیای جدید و وسیع لینوکس لذت ببرید.
چه انتظاری از لینوکس دارید؟
قدم اول در انتخاب توزیع مناسب لینوکس، شناخت نیازهایتان است. آیا به دنبال یک تجربهی ساده و کاربرپسند از این سیستمعامل هستید یا میخواهید آن را مطابق نیازتان سفارشی کنید؟ برنامهنویس هستید یا گیمر؟ برای تست نفوذ به این سیستمعامل نیاز دارید یا صرفاً میخواهید یک کامپیوتر قدیمی را با سیستمعاملی سبک احیا کنید؟ پاسخ تمام سؤالات مذکور، گزینهی نهایی شما را تعیین میکنند و بدون درنظرگرفتن پاسخ آنها، نمیتوانید توزیع لینوکسی مناسبی را انتخاب کنید.
بهطور مثال، از بین محبوبترین توزیعهای لینوکس:
- اوبونتو (Ubuntu) کاربرپسند است و به دلیل پشتیبانی بسیار خوبی که دارد، انتخاب جذابی برای تازهکارها به شمار میآید.
- اگر جزو افرادی هستید که میخواهید از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنید، جلوهی ظاهری توزیعی که انتخاب میکنید، اهمیت زیادی دارد. لینوکس میت (Linux Mint) و توزیع Zorin OS با شباهتهای قابل توجهی که به ویندوز و مک دارند، میتوانند تغییر سیستمعامل کامپیوترتان به لینوکس را برای شما دلپذیرتر کنند تا بتوانید راحتتر، با تغییرات سیستمعامل کنار بیاید.
- توزیعهای Pop! _OS و GarudaLinux در مقایسه با سه توزیع قبلی، گزینههای حرفهایتر و البته جذابتری برای گیمرها یا افرادی که به دنبال حواسپرتی کمتری میگردند، به شمار میآیند؛ بهخصوص اگر اهل بازیکردن در استیم باشید.
- اگر اهل قدمگذاشتن در دنیای ناشناختهها و دستوپنجه نرم کردن با چالشها هستید، توزیع فدورا (Fedora) میتواند همان چیزی باشد که شما را راضی خواهد کرد.
- اگر میخواهید تست نفوذ انجام دهید و آسیبپذیری یک سایت یا برنامه را بررسی کنید، Kali Linux با مجموعهی متنوعی از ابزارهای امنیتی از پیش نصبشده مانند Nmap و Wireshark و John the Ripper، گزینهی بسیار مناسبی برای شما خواهد بود.
به سختافزار سیستم خود دقت کنید
سختافزار کامپیوتر شما، نقش مهمی در عملکرد بهینهی توزیع لینوکس دارد. اگر کامپیوترتان قدیمی است و امکان خرید یک سیستم جدید یا ارتقای سختافزاری آن با قطعات جدیدتر و قدرتمند را ندارید، توصیه میکنیم از توزیعهای سبک مانند Lubuntu یا Xubuntu یا Zorin OS Lite استفاده کنید؛ اما اگر سیستم نسبتاً قدرتمندی دارید، میتوانید به سراغ توزیعهای چالشبرانگیزتر مثل اوبونتو یا Pop! _OS بروید.
ارتقای دورهای لینوکس را فراموش نکنید
اغلب توزیعهای لینوکس در قالب دو نوع انتشار ثابت و چرخشی، بهروزرسانیهای مختلف را دریافت میکنند. انتشار ثابت، همان عرضهی منظم نسخهی جدید توزیع است که بهتناسب هر توزیع، در بازههای زمانی مختلف انجام میشود. به دنبال انتشار توزیع ثابت، بهروزرسانیهایی نیز برای رفع مشکلات یا باگهای احتمالی در نرمافزار در قالب انتشارهای چرخی ارائه میشود که تعداد یا زمان انتشار آنها، ثابت نیست و از یک توزیع به توزیع دیگر نیز تفاوت دارد.
اگر به دریافت بهروزرسانی منظم و سریع اهمیت میدهید، بهتر است به سراغ توزیعهایی با انتشار ثابت بروید
بهطور مثال، فدورا با دو بار ارتقا در سال و اوبونتو با انتشار هر ۶ ماه یکبار و پشتیبانی ۲ ساله، از جمله توزیعهای لینوکس با انتشار ثابت هستند. اگر به دریافت بهروزرسانی منظم اهمیت میدهید، بهتر است به سراغ توزیعهایی مانند این موارد یا Garuda Linux یا Manjaro بروید که انتشار ثابت و بهروزرسانیهای سریعی دارند.
تا چه اندازه به دنبال سفارشی کردن لینوکس هستید؟
برخی از افراد، انتظار چندان زیادی از سیستمعامل کامپیوتر یا لپتاپ ندارند؛ اما برخی دیگر به دنبال چیزی هستند که تا حد امکان، آزادی عمل قابل توجهی را در اختیار آنها قرار دهد تا بتوانند، سیستم خود را مطابق با چیزی که میخواهند سفارشی کنند.
اگر جزو گروه اول هستید، توزیعهایی مانند لینوکس مینت یا اوبونتو، بهترین گزینه برای شما هستند؛ اما اگر میخواهید لینوکس را به چالش بکشید و با اعمال تنظیمات دلخواهتان، ظاهر آن را به چیزی که دوست دارید، نزدیک کنید، میتوانید از توزیعهای انعطافپذیرتری مانند فدورا استفاده کنید.
از پشتیبانی توزیع دلخواهتان غافل نشوید
بهعنوان یک تازهکار، طبیعی است که طی نصب یا استفاده از یک توزیع لینوکسی با مشکلات و چالشهای گوناگونی روبهرو شوید. اگر توزیع لینوکس شما، جامعهی حمایتی محکمی از انجمنها و افراد مختلف داشته باشد، حلکردن چنین مشکلاتی به راحتی انجام میشود؛ اما اگر از توزیعهایی با جوامع کوچکتر استفاده کنید، احتمالاً باید ساعتها و حتی روزها در اینترنت سرگردان باشید تا بتوانید از پس حلکردن مشکل یا چالشی که با آن روبهرو شدهاید، برآیید.
از میان توزیعهای لینوکس، اوبونتو، فدورا و لینوکس مینت در مقایسه با بقیه، انجمنهای فعال و مفیدی دارند که میتوانند به شما در رفع مشکلاتتان کمک کنند. علاوه بر این، آموزشهای متعددی که برای رفع مشکلات توزیعهای مذکور توسط افراد مختلف در اینترنت بارگذاری میشود، تقریباً بیشتر و جامعتر از سایر توزیعهای لینوکس است.
فوراً به سراغ اولین گزینه نروید
یکی از زیباییهای لینوکس در مقایسه با ویندوز این است که شما در همان ابتدا، نیازی به نصب یک توزیع ندارید و میتوانید توزیعهای مختلف را با استفاده از USBها یا در قالب بوت دوگانه، در کنار ویندوز یا macOS امتحان کرده و پس از آن، توزیع دلخواه خود را انتخاب کنید. ازاینرو، توصیه میکنیم که چند توزیع را باتوجهبه نیاز خود و توان سختافزاری دستگاهتان امتحان کنید و فوراً به سراغ نصب یک توزیع نروید.
آیا ظاهر لینوکس برای شما مهم است؟
محیط دسکتاپ یا DE (مخفف Desktop environments)، تعیینکنندهی این است که ظاهر سیستمعامل شما شامل پنجرهها، آیکون برنامهها، منو و هر بخش از رابط گرافیکی آن به چه شکل باشد؛ ازاینرو، نمیتوانید یک توزیع را بدون درنظرگرفتن DE آن انتخاب کنید، چرا که در نهایت، اگر این DE مطابق میل شما نباشد، روی تجربهی کار شما با آن توزیع اثر منفی میگذارد یا حتی شاید به کل آن را کنار بگذارید و به سراغ یک توزیع دیگر بروید.
اهمیت ندادن به ظاهر توزیع لینوکس، ممکن است در نهایت، شما را از آن توزیع دلزده کند
تمام توزیعهای لینوکس دارای DE از پیش نصبشده نیستند و در برخی موارد مانند Arch Linux و Debian، خودتان باید آن را تنظیم کنید که طبیعتاً برای یک فرد تازهکار، فرایند چالش برانگیزی خواهد بود.
اگر به دنبال ظاهر ساده در لینوکس خود هستید، گنوم (GNOME) بهعنوان یکی از DEهای محبوب لینوکس، گزینهای مناسب برای شما خواهد بود. این DE، در حالت کلی، ظاهر سادهای دارد، اما در توزیع اوبونتو، میتوانید نسخهی سفارشیشدهی آن را ببینید که به شکل کاربرپسندتری طراحی شده است.
برخلاف گنوم، KDE Plasma با گزینهها و تنظیمات پیشرفتهتر، یک DE قدرتمند محسوب میشود که از لحاظ ظاهری، شبیه به ویندوز است؛ اما در صورت تمایل، میتوانید آن را مانند Garuda Linux بهگونهای تغییر دهید که شبیه به سیستمعامل macOS باشد. DEهای دیگری مانند Cinnamon نیز وجود دارند که بهتناسب نیاز و سلیقهی خود، میتوانید هر یک از آنها را انتخاب کنید.
از چه برنامههایی روی لینوکس استفاده میکنید؟
هر توزیع لینوکس، به یک مخزن (ریپازیتوری یا Repo) دسترسی دارد که شامل مجموعهای از برنامهها و نرمافزارهایی میشود که توسط تیم سازندهی آن توزیع و تأیید شده است. میتوانید هر یک از آنها را با استفاده از یک برنامهی مدیریت بسته (package manager) نصب کنید.
اگر به برنامههای زیادی نیاز دارید، سعی کنید از توزیعهایی مانند اوبونتو استفاده کنید که تنوع بسیار بالایی در مخزن برنامههایشان دارند و دسترسی شما به برنامههای دلخواهتان را بسیار آسانتر میکنند؛ البته اگر مخزن توزیع دلخواه شما برنامههایی را که نیاز دارید، در اختیارتان قرار نمیدهد؛ جای نگرانی نیست.
در حالتی که برنامهی مدیریت بستهی توزیع مورد نظر شما، توانایی پیداکردن و نصب برنامههای دلخواهتان را ندارد؛ میتوانید از مخازن شخص ثالث استفاده کنید یا فایل DEB برنامهای را که میخواهید (مشابه فایلهای EXE در ویندوز) بهصورت جداگانه دانلود کرده و بهصورت دستی روی لینوکس نصب کنید.
علاوه بر این، میتوانید از برنامههای سیستم استقرار نرمافزار و مدیر بسته مانند Snap و Flatpaks که در تمامی توزیعهای لینوکس کارایی دارند، برای پیداکردن و نصب برنامههای دلخواهتان استفاده کنید.
یکی از بزرگترین نقاط قوت لینوکس در مقایسه با ویندوز و macOS، تنوع بسیار گستردهی توزیعهای آن محسوب میشود. این تنوع، بهنوعی تضمینکنندهی آن است که برای هر کاربری با هر سلیقه و نیازی، یک توزیع مناسب وجود دارد. از طرفی، تنوع بالا، نوعی نقطهضعف نیز محسوب میشود، چرا که کاربران تازهکار را سردرگم میکند و گاهی آنها را در هزارتوی انتخاب، نصب و حذف یک توزیع میاندازد.
در این مقاله، تلاش کردیم تا با ذکر مهمترین نکاتی که باید در زمان انتخاب یک توزیع لینوکس در نظر بگیرید، به شما کمک کنیم که بهترین و مناسبترین توزیع را انتخاب کنید. امیدواریم مقالهی فوق راه شما را برای ورود به دنیای بسیار جذاب لینوکس هموارتر کند.
اگر جزو کاربران جدید لینوکس هستید، برایمان بنویسید که در انتخاب توزیع لینوکس با چه چالشهایی روبهرو هستید و اینکه کدام توزیع لینوکس را بیشتر دوست دارید؟