همهچیز دربارهی بازاریاب شدن؛ شغلی که باید از نو شناخت
بازاریابی، طبق تعریف اساتید این رشته، دانش و هنر کشف و خلق و ارائهی ارزش با هدف تأمین نیازهای یک بازار هدف، همزمان با کسب سود است. بهاینترتیب، بازاریابی، ضمن شناسایی نیازها و خواستههای تأمیننشده، بازارِ آن را تعریف کرده و سود بالقوهاش را برآورد میکند.
بازاریابی درکنار شناسایی بازارهای هدف سودآور، محصولات و خدمات مناسب با آن بخش از بازار را طراحی و ترویج میکند. وانگهی، بازاریابی علم زندگی است؛ آنگونه که ضرورت دارد هر فردی، بازاریابی و فروش را بهدرستی بشناسد تا بهتر بتواند خود را بشناساند و ارتباطاتش را مدیریت کند.
بازاریابی علم زندگی است
بازاریابی بهدلیل قابلیت خود در تطبیق با موقعیتها و محیط متغیر، یک هنر تمامعیار است که قابلیت بالایی در اشتغالزایی و تولید درآمد دارد. بازاریابی، موتور توسعهی اقتصادی یک کشور بوده و امری اجتنابناپذیر برای رسیدن به رفاه اجتماعی است. گرچه بازاریابی در ایران مهجور و ناشناخته است؛ اما جنبههای متنوع آن از تبلیغات و فروش گرفته تا توزیع، برندسازی و بسیاری از فعالیتهای دیگر میتواند ایجادکنندهی فرصتهای شغلی متنوعی در بازار باشد. فراموش نکنید که وقتی فروشی در کار نباشد، شرکتی هم وجود نخواهد داشت!
چرا باید وارد شغل بازاریابی شوم؟
نگاهی گذرا به آگهیهای شغلی سایتهای کاریابی، جرائد کثیرالانتشار و دیگر مراجع منتشرکنندهی آگهیهای استخدامی نشان میدهد که آگهیهای مربوطبه استخدام بازاریاب بخش عمدهای از صفحات را به خود اختصاص دادهاند. باوجوداین، شاید اولین درخواست کارجویان درهنگام تماس تلفنی این باشد که شغلی میخواهم که بازاریابی نباشد!
این در حالی است که طی سالهای اخیر و بهدلیل تخصصیتر شدن فعالیتهای فروش و بازاریابی در کشور، میزان استخدام و درآمدها در این شغل از رشد بالایی نسبتبه سایر مشاغل برخوردار است. درواقع، بسیاری بهدلیل باورهای عمومی نادرست و درنتیجهی عواقب اقدامات غلط شرکتهای هرمی حاضر به اشتغال در حرفهی بازاریابی نیستند. از دیگرسو، تمایل بسیاری از صاحبان مشاغل به بازاریابی سنتی موجب شده است تا این حرفه در جایگاه اصلی خود قرار نگیرد؛ هرچند که بهلطف آموزش و پیشرفتهای فنی، بازاریابی بهتدریج از شکل سنتی خود خارج میشود و رویکرد هوشمندانهتری به خود میگیرد.
بازاریابی، جدا از اینکه یک شغل باشد، مهارتی حیاتی در دنیای امروز است؛ چرا که فارغ از شغل خود باید بتوانید مهارتتان را به دیگران معرفی کنید و مشتری آن را پیدا کنید. بنابراین، حتی اگر علاقهای هم به این شغل ندارید، بهسادگی از کنار مهارت بازاریابی نگذرید!
در ادامهی این مقاله، قصد داریم نگاهتان به شغل بازاریابی و دانستههای پیشینتان نسبت به آن را تاحدودی تغییر دهیم. بازاریابی، شغلی پرتقاضا، جذاب، چالشی و پولساز است؛ به شرطیکه آن را بشناسید و کاملا حسابشده وارد این شغل شوید.
مدارج و مشاغل بازاریابی در یک نگاه
دانشجویان بازاریابی در طول دورههای دانشگاهی درخصوص مباحثی چون شیوهی بررسی و تحلیل تقاضای مصرفکنندگان و شناساندن محصولات به مشتری و ترغیب او به خرید آموزش میبینند.
فارغالتحصیلان رشتههای بازاریابی میتوانند در زمینههای مختلفی مشغول بهکار شوند. درواقع، گستردگی فرصتهای شغلی در این حوزه موجب محبوبیت رشتههای بازاریابی در سراسر جهان شده است. بهلطف تخصصهای متنوعی که مستلزم گذراندن دورههای آموزش بازاریابی هستند، هماکنون رشتههای بازاریابی در سطوح مختلف، از دورههای آزاد گرفته تا دکترا، در مراکز آموزشی سطح کشور عرضه میشوند.
رشتههای بازاریابی، از دورههای آزاد گرفته تا دکترا، در مراکز آموزشی سطح کشور عرضه میشوند
گرچه آموزش مفاهیم و اصول بازاریابی درمیان تمام رشتههای بازاریابی مشترک است، اما هرکدام از رشتههای متنوع علم مارکتینگ متناسب با اهداف خاصی طراحی شده است و دانشجویان را آمادهی ورود به بازار کار و حرفههای مختلف، از فروشندگی تا کرسی استادی مراکز آموزشی میکنند.
صفر تا صد رشتهها و حرفههای بازاریابی
دورههای آموزشی و رشتههای دانشگاهی بازاریابی علاوهبر عرضه در سطوح مختلف، فرصتهای متنوع شغلی را نیز دراختیار علاقمندان قرار میدهند. تعدادی از حرفههای این رشته مستلزم مدارج بالای تحصیلی نیستند و افراد با دانش پایه میتوانند واردشان شوند. اما مدارج دکترا با هدف ورود به عرصههای تحقیقاتی و آموزشی طراحی شدهاند و دارندگان مدارک دکترای بازاریابی میتوانند در حوزههایی مثل رفتار مصرفکننده به تحقیق و آموزش بپردازند؛ ضمنآنکه بسیاری از دانشآموختگان رشتههای بازاریابی در طول تحصیل خود آمادهی پذیرش نقشهای مدیریتی سازمان میشوند.
مراحل ورود به رشتهها و مشاغل بازاریابی
از همان ابتدای دورهی متوسطه میتوان وارد مشاغل بازاریابی شد. مسیر آموزشی و شغلیابی در بازاریابی از مراحل زیر تشکیل شده است:
دورهی متوسطه را بگذرانید
اغلب مشاغل بازاریابی نیاز به مدرک لیسانس دارند و برای ورود به برخی از آنها نیز باید ضمن شرکت در دورههای عالی آموزشی، مدارک بالاتری دریافت کرد. صرفنظر از اینکه نهایتا با کدام مدرک دانشگاهی وارد بازار کار شوید، تکمیل دورهی متوسطه، پیششرط ورود به این حوزه است. گرچه بیشتر رشتههای دورهی متوسطه مستقیما به بازاریابی ارتباط ندارند، اما توانمندی در زبان انگلیسی و ریاضیات از جمله دروسی است که به آیندهی شغلی شما در رشتهی بازاریابی کمک خواهد کرد. علاوهبر این، اگر انجمنها و محافلی در مدرسهی شما وجود داشته باشد که موجب ارتقاء توانمندیهایتان در کسبوکار یا ارتباطات میشوند، بهعضویتشان دربیایید و مسیر حرفهای شدن در بازاریابی را از همانجا آغاز کنید. عهدهدار شدن نقشهایی مثل مبصر کلاس و سردبیری انجمنهای علمی در مدارس نیز میتواند دانشآموزان دبیرستانی را با اصول بازاریابی و تبلیغات آشنا کند.
لیسانس بگیرید
مدرک کارشناسی، پیششرط حداقلی برای بسیاری از حرفههای بازاریابی است. دورهی کارشناسی بازاریابی معمولا چهار سال بهطول میانجامد و عموما در تمامی دانشگاهها و مراکز آموزشی نیز بهعنوان یکی از رشتههای اصلی ارائه میشود. بازاریابی، بهطور معمول، بخشی از رشتهی کسبوکار یا بازرگانی محسوب میشود؛ بنابراین میتوان بهجز تحصیل در رشتههایی با عنوان بازاریابی در رشتههای دیگر کسبوکار و مدیریت با محوریت بازاریابی نیز وارد شد.
کارآموزی کنید
کارآموزی و دورههای کوتاهمدت کارورزی، گام مهمی در جهت یافتن فرصتهای شغلی مناسب است. متاسفانه یکی از دلایل اصلی نرخ بالای بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی بهویژه در ایران، نداشتن مهارتهای عملی است.
کارآموزی نهتنها تجربهای کاربردی و ارزشمند از دنیای واقعی را به ارمغان میآورد، بلکه به کارآموزان کمک میکند تا درکنار کارفرمایان آیندهنگر قرار بگیرند و ارتباطات حرفهای برقرار کنند. این شبکهی ارتباطی، اثری تعیینکننده در آیندهی شغلی علاقمندان به بازاریابی خواهد داشت. میتوانید حین تحصیل و تعطیلات تابستانه یا پس از فراغت از تحصیل به کارآموزی بپردازید.
تجربهی کاری کسب کنید، حتی به قیمت نگرفتن دستمزد
اولین کار، تجربههایی را برایتان فراهم میکند که با هیچ دورهی کارآموزی قابل آموختن نیست. اگر یک متخصص بازاریابی خواستار ادامهی تحصیل در مقاطع بالاتر یا جایگاه شغلی بهتر در زمینهی بازاریابی باشد، کسب تجربه بسیار مهم خواهد بود. دانشآموختگان رشتههای بازاریابی در بدو ورود به بازار کار میتوانند وارد مشاغلی مثل بازاریابی، دستیار بازاریابی یا کارشناس بازاریابی و فروش شوند. افراد شاغل در این حرفهها میتوانند درکنار کسب تجارب ارزشمند در شغل خود، به جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای بازاریابی و انجام وظایف دیگر درصورت نیاز کمک کنند.
درصورت نیاز، وارد مقاطع تحصیلی بالاتر شوید
بستهبه اهداف شغلی و شرایط بازار کار، شاید ادامهی تحصیل در مقاطع بالاتر ایدهی بدی نباشد. کسب مدارک تحصیلی ارشد بهویژه برای کسانی توصیه میشود که قصد اشتغال در سطوح بالای مدیریت و موقعیتهای رهبری، مانند مدیران بازاریابی و مدیران فروش دارند. هرچند رشتهی بازاریابی در مقاطع ارشد و تحصیلات تکمیلی مراکز آموزشی ایران وجود دارد، اما تحصیل در دیگر زمینههای تحصیلی مثل مدرک کارشناسی ارشد MBA نیز میتواند مسیر ترقی شغلی شما را بیشازپیش هموار کند. سایر رشتههای بازاریابی بیشتر بر شاخههای خاص بازاریابی، مانند بازاریابی دیجیتال و مدیریت بازاریابی متمرکز هستند. اگر قصد دارید بهعنوان محقق یا استاد دانشگاه فعالیت کنید، بهتر است به فکر دریافت مدرک دکترای بازاریابی باشید.
آمادگی برای ورود به بازار کار
گزینههای متعددی پیشروی کسانی قرار دارد که میخواهند وارد حرفههای بازاریابی شوند. دورههای آموزش عالی بازاریابی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، معمولا برای دستیابی به هدفی خاص طراحی شدهاند. در جدول زیر، نمایی کلی از مسیرهای شغلی و مقایسهی اجمالی آنها آمده است.
قبل از هر چیز، برنامهی آموزشی مناسب خود را انتخاب کنید:
اهداف شغلی و الزامات تحصیلی | دیپلم و کاردانی | کارشناسی | گواهی آزاد آموزشی | کارشناسی ارشد | دکترا | مجازی |
---|---|---|---|---|---|---|
من در شرف اتمام دورهی متوسطه هستم و قصد دارم در بخش روابطعمومی، تبلیغات یا فروش مشغول بهکار شوم. من نیاز به مدرکی دارم که شانس اشتغالم را بالا ببرد و بتوانم پس ازفراغت از تحصیل، شغلی در بازاریابی برای خودم دستوپا کنم. | ✓ | |||||
من هماکنون در حوزهی بازاریابی کار میکنم، اما نیاز به آموزشهای بیشتر در زمینهی تخصصم دارم و همچنین قصد دارم در سمتهای مدیریتی به کارم در شرکت ادامه دهم. | ✓ | |||||
علاقهمندم بلافاصله پس از اتمام دروهی متوسطه مشغول بهکار شوم؛ ضمن آنکه همچنان امکان ادامهی تحصیل را در مقطع لیسانس داشته باشم. من نیاز به دورهای دارم که درکنار آموزش کافی به من کمک کند که ظرف یکی دو سال شروع بهکار کنم. | ✓ | |||||
بدم نمیآید مدرک بالاتری در رشتهی بازاریابی بگیرم. اما امکان شرکت در کلاس را ندارم. با وجود خانواده و شغل تماموقت، تنها میتوانم درصورتی ادامهی تحصیل بدهم که تنظیم برنامهی شرکت در کلاسها و مکان آن بر عهدهی خودم باشد. | ✓ | |||||
من به آموزشهای تخصصیتر و کارآمدتر درمورد صنایع و روندهای بازاریابی نیاز دارم. اما از جانب دیگر نمیخواهم درگیر یک برنامهی آموزشی کامل شوم. همچنین تمایل دارم که خود قادر به انتخاب دورههای خاصی برای تحقق نیازهای حرفهای و آموزشیام باشم. | ✓ | |||||
قصد دارم به کار تحقیقات در سطح بالا بپردازم تا عادتهای مصرفکنندگان و رفتار آنها را مطالعه کنم. بهعلاوه دوست دارم یک استاد دانشگاه باشم و در کالج یا دانشگاه درس بدهم. | ✓ |
مدارک رشتهی بازاریابی
گواهیهای آزاد آموزشی
دورههای آزاد آموزشی بازاریابی در بسیاری از مراکز آموزشی و فنیوحرفهای ارائه میشوند. هدف از این دورههای کوتاهمدت که عموما چند ماهی بیشتر طول نمیکشند، ارائهی آموزشهای فشرده و متناسب با نیاز بازار کار است. بستهبه اعتبار موسسات آموزشی، مدارک آنها قابل معادلسازی و ترجمه خواهد بود. بهعنوان مثال، مدارک مهارتآموزی سازمان فنیوحرفهای کشور زیر نظر سازمان جهانی کار صادر شده و قابلیت ترجمه و ارائه در ۱۸۰ کشور جهان را دارا است. بهاینترتیب، صاحبان این مدارک میتوانند بهعنوان نیروی انسانی ماهر در کشورهای خارجی نیز مشغول بهکار شوند.
مدارک فنیوحرفهای کشور قابلیت ترجمه و ارائه در ۱۸۰ کشور جهان را دارا است
این دورهها بستهبه انتخاب فرد و محتوای آموزشی متفاوت از یکدیگر هستند؛ بااینحال، برخی از دورهها و دروس مرتبط با حوزهی بازاریابی که میتوان در قالب برنامههای آزاد در آنها شرکت کرد، به قرار زیر هستند:
استراتژیهای بازاریابی پیشرفته | مهارتهایی که در قالب این دوره خواهید آموخت |
---|---|
دانشجویان ضمن این دورهی آموزشی به فراگیری روشهای پیشرفته برای شناسایی روندهای بازار و رفتار مصرفکنندگان و کمک به بنگاههای اقتصادی در جهت بهرهگیری از مزایای این روندها میپردازند. | توانایی شناسایی نیازها و خواستههای مصرفکنندگان درک ذهنیت مصرفکنندگان شناسایی استراتژیهای مناسب بازاریابی برای رفع نیازهای خاص کسبوکار |
مدیریت بازاریابی | مهارتهایی که در قالب این دوره خواهید آموخت |
---|---|
در این دوره چگونگی اخذ تصمیمات استراتژیک مؤثر بهمنظور اجرای سودآور برنامههای بازاریابی را فراخواهید گرفت. | آشنایی با برنامهریزی استراتژیک بازار یادگیری چگونگی استفادهی مناسب از اینترنت و بازاریابی ازطریق رسانههای اجتماعی طراحی و اجرای چاشنیها و ابزارهای پیشبرد فروش |
بازاریابی چندفرهنگی | مهارتهایی که در قالب این دوره خواهید آموخت |
---|---|
طی این دوره یاد میگیرید که چگونه بهشکل موثری برای مصرفکنندگان از فرهنگهای مختلف بازاریابی کنید. | کسب بینش فرهنگی براساس تحقیقات و دادههای تاریخی شناخت ارتباط بین تمایلات مصرفکنندگان و فرهنگ آنها ایجاد برنامههای بازاریابی هدفمندتر که متناسب با ویژگیهای خریداران از فرهنگهای خاص طراحی شده است. |
دیپلم بازاریابی
دانشآموزان در صورت تمایل برای بهدستآوردن مهارتهای فنی یا هنری، پس از پایان سال نهم متوسطه به هنرستان میروند. هنرستان یک دوره ۳ ساله آموزش فن و هنر است و بیش از ۱۰۰ رشته مختلف از جمله بازاریابی دارد. دیپلم بازاریابی مناسب کسانی است که قصد دارند ضمن کسب مهارتهای پایهای بازاریابی و بدون نیاز به مدارک دانشگاهی وارد بازار کار شوند. فارغالتحصیلان رشتههای کار و دانش بازاریابی بستهبه مهارتهای خود و نیز توانمندیهای شخصی میتوانند بهسرعت جذب بازار کار شوند و در مشاغل پردرآمدی مثل بازاریابی، ویزیتوری، کارگزاری بیمه و فروش مشغول بهکار شوند. بهعلاوه دارندگان مدرک دیپلم بازاریابی میتوانند با شرایطی بدون کنکور وارد دانشگاه شوند.
برایان تریسی، از پیشکسوتان حوزه فروش و بازاریابی در دنیا، معتقد است بسیاری از افراد به این دلیل وارد مشاغل فروش میشوند که نمیتوانند شغل دیگری پیدا کنند که چیزهایی را که از یک شغل میخواهند، به آنها بدهد. اما جذابیتهای مشاغل این حوزه ازجمله ظرفیت بالای درآمدزایی، منعطفبودن، امنیت شغلی قابلتوجه، وجود فرصتهای شغلی فراوان حتی در شرایط رکود اقتصادی و هیجان پیروزی در شغلهای بازاریابی و فروش موجب شده است تا رشتهی بازاریابی به جایگاه اصلی خود بازگردد و رشد شایانتوجهی داشته باشد.
بسیاری از افراد به این دلیل وارد مشاغل فروش میشوند که نمیتوانند شغل دیگری پیدا کنند!
دانشآموزان رشتهی بازاریابی در مقطع هنرستان و دیپلم، دروس نظری و عملی مختلفی را میگذرانند:
لیسانس بازایابی
ورود به درصد بالایی از فرصتهای شغلی در رشتهی بازاریابی، مستلزم مدرک لیسانس در رشتههای بازرگانی و بازاریابی است. دورهی لیسانس بازاریابی در گرایشهای مختلف و در بسیاری از دانشگاهها و مراکز آموزشی ارائه میشود و عموما ۴ سال بهطول میانجامد. در مقطع لیسانس بازاریابی علاوهبر دروس عمومی به برخی مباحث تخصصی نیز پرداخته میشود:
فوقلیسانس بازاریابی
رشتههای دانشگاهی بازاریابی دو هدف عمده را دنبال میکنند: کسب دانش و مهارت مدیریت و رهبری، و تحصیل در حوزههای خاص بازاریابی. بهاینترتیب، رشتهی بازاریابی در گرایشهای مختلف از جمله MBA که در ایران نیز متداول است، ارائه میشود.
رشتهی MBA در اواخر قرن نوزدهم میلادی یعنی زمانیکه کارخانجات در پی جذب نیروهای متخصصی بودند که دانش مدیریت را به شکل علمی و اجرایی بدانند، متولد شد. اگر به کارآفرینی فکر میکنید یا قصد دارید وارد مشاغل مدیریتی شوید، بیتردید مجموعه درسهای رشته MBA یکی از ضرورتهای آموزشی شما محسوب میشود. تفکر سیستمی، مهارت تصمیمگیری، سیستمهای کنترل مدیریت، مهارت حل مسئله، فنون مذاکره، رفتار سازمانی، مدل کسبوکار، تبلیغات، مدیریت ارتباط با مشتری و پویایی سیستمها ازجمله سرفصلهای این دورهی آموزشی است.
رشتههای بازاریابی در مقطع فوقلیسانس تنوع بالایی دارند، اما تعدادی دروس مشترک و مهم درمیان آنها به چشم میخورد:
دکترای بازاریابی
دکترای بازاریابی، بالاترین مقطع آموزشی است که فرد میتواند در آن تحصیل کند. دکترای بازاریابی در دانشگاههای ایران، گرایشی از مدیریت بازرگانی محسوب میشود. تحصیل در مقطع دکترا هرچند وجههی خاصی دارد، اما به همه توصیه نمیشود؛ چراکه بسیاری از سمتهای شغلی ارشد و جایگاههای مدیریتی الزامی به داشتن مدرک دکترا ندارند و عموما تحصیل در این مقطع تنها به کسانی توصیه میشود که قصد تدریس در دانشگاه را داشته یا میخواهند در امور تحقیقاتی مشغول بهکار شوند.
بسیاری از سمتهای شغلی ارشد و جایگاههای مدیریتی، الزامی به داشتن مدرک دکترا ندارند
مقطع دکترا بستهبه زمان ارائهی رسالهی دکترا از ۲ تا ۵ سال و بیشتر بهطول میانجامد. تعدادی از دروس دکتری بازاریابی به قرار زیر هستند:
مسیرهای شغلی در بازاریابی
حتی در زمان بروز بحران و نوسانهای شدید در شاخصهای اقتصادی، همچنان تقاضا برای جذب متخصصان بازاریابی بالا خواهد بود. شرکتها نیازی مبرم و مستمر به متخصصان بازاریابی دارند؛ افرادی که توانایی توسعهی فروش و اجرای استراتژیهای تبلیغاتی را داشته باشند و بتوانند مسائل پیچیده را حل کنند. ضمن آنکه انتظار میرود کارشناسان بازاریابی قادر به تولید ایده و ترویج خدمات و محصولات باشند. بخش زیادی از متخصصان شاغل در حوزهی بازاریابی ازطریق تحصیل در مقاطع و گرایشهای بازاریابی جذب بازار شدهاند، اما تحصیل در رشتهی بازاریابی تنها راه ورود به بازار پررونق آن نیست؛ بهطور مثال، بسیاری از شرکتها بهویژه در کشورهای توسعهیافته و برخی مراکز داخلی، ضمن جذب کارآموز، اقدام به آموزش عملی مباحث بازاریابی به علاقمندان میکنند. این راهکار درکنار آموزش بازاریابی به تازهفارغالتحصیلان، تجربهی لازم را برای نیروی کار آینده فراهم میکنند.
گستردگی علوم بازاریابی موجب میشود که فرصتهای شغلی متنوعی در این رشته عرضه شود. بهعنوان مثال، علاقمندان میتوانند در حرفههایی مثل روابط عمومی، تحقیقات بازار، بازاریابی دیجیتال، تبلیغات، مدیریت فروش، مدیریت برند و تولید محتوا صاحب شغل شوند.
مدیر روابط عمومی
روابط عمومی مسئول مدیریت ارتباطات با رسانهها، مصرفکنندگان و مردم است. رویهمرفته، فعالان روابط عمومی بهعنوان سخنگو و رابط عمل میکنند، وظیفهی ترویج و انعکاس رویدادها یا تحولات قابلتوجه را دارند و بهطورکلی اقداماتشان در جهت انعکاس تصویری مثبت از سازمان در افکار عمومی است.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات و روابط عمومی
تحلیلگر و محقق بازار
تحلیلگران بازار، مسئول گردآوری اطلاعات درمورد بازار هدف یک برند یا محصول و ایجاد ابزارهای لازم برای تحلیل رفتار خریداران و پیشبینی فروش هستند. صاحبان این حرفه بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم در انجام تحقیقات پیرامون ترجیحات و رفتار مصرفکننده، پیمایشهای تحقیقات بازار یا اجرای گروههای کانون و تفسیر اطلاعات برای تیمهای بازاریابی و سایر واحدها دخیل هستند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.
مدیر تبلیغات
افراد توانمند در برنامهریزی و ارتباطات میتوانند در حرفهی مدیر تبلیغات به موفقیت برسند. مدیران تبلیغات مسئول برقراری ارتباط با مشتری، تدوین استراتژیهای تبلیغاتی و زمانبندی آن، تهیه بودجهی تبلیغاتی، و برنامهریزی رسانه هستند. آنها اغلب به نمایشگاهها و کنوانسیونهای تجاری مراجعه کرده و از نزدیک با مشتریان هدف مذاکره میکنند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.
مدیر برند
مدیران برند مسئول ایجاد و حفظ شهرت و یکپارچگی برند و شناسایی فرصتهای جدید بازاریابی هستند. آنها دادههای ارائهشده توسط تحلیلگران بازار را تجزیه و تحلیل میکنند و از این اطلاعات برای هدایت تیم خود و تقویت برند سازمان استفاده میکنند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.
کارشناسی برنامهریزی نشستها، همایشها و رویدادها
افراد توانمند در مهارتهای ارتباطی و امور برنامهریزی و سازماندهی، میتوانند حرفهی خود را در زمینهی برنامهریزی همایشها و رویدادها دنبال کنند. این شغل شامل برنامهریزی و ادارهی کنفرانسها، کنوانسیونها و رویدادهای خاص است. شرکتها از کمک برنامهریزان رویداد ر هماهنگی و برگزاری نمایشگاههای تجاری و سایر رویدادها، سازماندهی جلسات و شناسایی فرصتهای ترویج برند سازمان و نمایش و فروش توانمندیها و محصولات آن استفاده میکنند. آنها همچنین میتوانند در امور مرتبطبا مذاکرهی قراردادها و بررسی صورتهای مالی رویدادها مشارکت داشته باشند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA
مدیر ارشد بازاریابی
علاقهمندان به مدیریت یا موقعیتهای اجرایی میتوانند بهعنوان مدیر ارشد بازاریابی (CMO) شرکتها مشغول بهکار شوند. این مدیران مسئول هماهنگی فعالیتهای بازاریابی، رسانهای، راهکارهای خلاقانه، تبلیغات و اقدامات روابط عمومی، و طراحی و اجرای برنامههای بازاریابی در جهت هدایت سازمان بهسمت اهداف فروش خود هستند. آنها رویکردی خلاق و تحلیلی نسبتبه مسائل دارند و باید مهارتهای رهبری بالایی داشته باشند تا بتوانند وظایف و پروژهها را به بخشهای درست و مرتبط محول کنند.
الزامات آموزشی
کارشناسی ارشد با گرایش بازرگانی و بازاریابی، MBA یا معادل آن.
مدیر توسعه بازار
مدیران توسعه بازار نقشی اساسی در ایجاد تحولات آیندهی کسبوکار شرکتها دارند و مسئول برنامهریزی و پیادهسازی استراتژی توسعهی سهم بازار و جذب مشتریان جدید، برقراری ارتباط با مدیران شرکتهای تأمینکنندهی خدمات مورد نیاز در زنجیرهی ارزش، شناخت فضای رشد جدید بهکمک تحلیل بازار و شناسایی جذابیتها، نیازها و فرصتهای بازار برای تجاریسازی کردن و ایجاد ارزشهای جدید برای مشتریان هستند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA یا معادل آن.
کارشناس ترویج و پیشبرد فروش
این قبیل کارشناسان وظیفهی برنامهریزی رویدادها، مدیریت ویترینهای فروشگاهی و نظارت بر تبلیغات را بر عهده دارند. این افراد مسئول هماهنگی رویدادها و فعالیتهای درآمدزا هستند. کارشناسان و مدیران ترویج ممکن است مسئول توسعه و اجرای انواع مختلف تبلیغات و کمپینهای بازاریابی، مسابقات و قرعهکشیها و عهدهدار سازماندهی رویدادهای خاص باشند.
الزامات آموزشی
مدرک کارشناسی با گرایش بازرگانی، تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات.
کارشناس بازاریابی ورزشی
متخصصان بازاریابی ورزشی به زمینهی اقتصاد، استراتژیهای بازاریابی ورزشی و تبلیغات رسانهای تسلط نسبی دارند. در دنیای پرشتاب و درآمدساز ورزش حرفهای، این افراد مسئولیت شناسایی و توسعهی فرصتهای اسپانسری را داشته و همچنین میتوانند برای پیشبرد اهداف بازاریابی خود با لیگها، تیمها و بازیکنان و نمایندگان آنها همکاری کنند.
الزامات آموزشی
مدرک لیسانس با گرایش تبلیغات، بازاریابی، یا ارتباطات، یا MBA با گرایش بازاریابی ورزشی و مدیریت.
کارشناس بازاریابی دیجیتال
بازاریابی دیجیتال با آنلاینشدن فرایندهای سازمانی و تمرکز بیشتر شرکتها بر تبلیغات آنلاین و فروش الکترونیک رونقی روزافزون یافته است. متخصصان بازاریابی دیجیتال، در زمینههای مختلف ازجمله SEO، تبلیغات کلیکی (PPC)، مدیریت محتوا و طراحی وب سررشته دارند.
الزامات آموزشی
مدرک لیسانس با گرایش تبلیغات دیجیتال، بازاریابی، ارتباطات، فناوری اطلاعات یا زمینه های مشابه. MBA اختیاری است.
میانگین حقوق دستمزد سالانه برخی از مشاغل بازاریابی در آمریکا
متخصص ارشد بازاریابی بینالمللی | محقق ارشد بازاریابی | مدیر بازاریابی | متخصص روابط عمومی |
---|---|---|---|
۲۸۲.۱۰۰ دلار | ۱۹۳.۱۰۰ دلار | ۱۲۷.۱۳۰ دلار | ۵۵.۶۸۰ دلار |
مولفههای موفقیت در شغل بازاریابی
مهارتهای اساسی
توانمندی در مهارتهای بینفردی و ارتباطی، پیشنیاز موفقیت در مذاکره و بستن قرارداد با مشتری است. بهعلاوه، مهارتهای پژوهشی و تحلیلی قوی این امکان را به بازاریابان میدهد تا دادههای تحقیقات بازار را سازماندهی کنند و یافتههای خود را درراستای تقویت عملیات بازاریابی و ارتقاء سودآوری بهکار گیرند. همچنین مهارتهای سازمانی، توانمندی در مدیریت زمان و قدرت اقناع مشتری، و نیز قوهی بالای خلاقیت و تخیل از دیگر مهارتهای اساسی برای موفقیت در عرصهی بازاریابی بهشمار میرود. در ادامه، ۱۰ مورد از مهارتهای اساسی برای موفقیت در شغل بازاریابی مرور میشود:
مهارتهای ارتباطی بسیار قوی
ارتباطات موفق در بازاریابی بهمعنای توانایی انتقال شفاف و مناسب پیام به مخاطب هدف است. این ارتباطات هرگونه ارتباط نوشتاری، آنلاین یا شفاهی را دربرمیگیرد. تسلط بر ارتباطات فنی و بصری همچنین به بازاریابان کمک میکند تا درک بهتری از تمام مراحل بازاریابی و روندهای آن داشته باشند. تقویت مهارتهای سخنوری و ارائه نیز از جمله الزامات موفقیت در حرفهی بازاریابی بهشمار میرود.
قدرت تجزیه و تحلیل
یک بازاریاب موفق بر ابزارهای تحلیلی مانند گوگل آنالیز، ابزار مدیریت تگ گوگل، Hubspot، Pardot، Marketo، Optimizely و ابزارهای اینچنینی تسلط کافی دارد.
امروزه بازاریابها تصمیمات خود را براساس دادهها و شاخصهای مرتبط با اهداف کمپینهای تبلیغاتی و شاخصهای ارزیابی عملکرد اتخاذ میکنند. درکنار مهارت تحلیل، نرم افزارهای اتوماسیون بازاریابی و دیگر ابزارهای تجزیه و تحلیل نیز فرایند ارزیابی و سنجش اثربخشی و میزان موفقیت کمپینهای تبلیغاتی را تسهیل میکنند.
درک قوی از بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
بازاریابی درونگرا، رویکردی همسو با روشهای تصمیمگیری خریداران مدرن است. تمرکز در این سبک از بازاریابی بر تولید محتوا و سرگرمساختن مخاطبان بالقوه با اطلاعاتی است که خود تمایل به آگاهی از آنها دارد. در این روش از بازاریابی به مخاطب اجازه میدهید محتوای آنلاین شما را بیابد و پس از ارزیابی آن، درصورتی تمایل، با شما وارد تعامل شود.
بهاینترتیب، مشتریان اختیار کنترل فرایند خرید خود را در دست دارند و قدرت مارکتینگ شرکت وابستهبه غنای محتوای تولیدی آن است.
از سوی دیگر، بازاریابی برونگرا سبکی مخرب و منسوخ است. این روش بازاریابی شامل ارسال پیامهایی است که به مشتری تحمیل میکنید و منتظر میمانید تا واکنشهای او را ببینید.
توانایی درک نیازهای خریداران و شناسایی روندهای فروش
سوق دادن بهسمت اقدام یکی از وظایف بازاریابی است. باوجوداین، شیوهی عمل بازاریابان مصرفی (B2C) متفاوت از عملکرد بازاریابان صنعتی (B2B) است و هر یک روش خود را در برانگیختن مشتری و ترغیب او به تصمیمگیری دارند. علاوهبراین، هر یک از بخشهای خاص مشتریان و بازارها، خواستهها و نیازهای متفاوتی از یکدیگر دارند و شناخت این نیازها و تمایز میان آنها، ازجمله مهارتهای اساسی بازاریابان موفق است.
مهارت استفاده از ابزارهای صفحه گسترده
بازاریابان متبحر برای مدلسازی، برنامهریزی و مطالعهی روندها، از ابزارهای صفحه گسترده نظیر اکسل یا گوگلداکز استفاده میکنند. صفحههای گسترده، کاربردهای دیگری نیز دارند؛ از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ردیابی و گزارشگیری هفتگی عملکرد بازاریابی ازطریق رسانههای اجتماعی
- ردیابی میزان بازدیدهای مطالب وبلاگی
- ممیزی CTA
- برنامهریزی کلیدی SEO
- شناخت زمان بازدید از سایت
- بررسی و بازنگری شاخصهای ارزیابی کمپینهای تبلیغاتی
قدرت داستانگویی. مهارت نوشتاری
این محصول نیست که در قلب و ذهن مخاطب جای میگیرد، بلکه داستانگویی قدرت آن را دارد که به درون مخاطب و قلمروی تودرتوی ذهن او رسوخ کند. نتایج تحقیقات اخیر نشان میدهد تبلیغات داستانگونه، ۴ برابر بیشتر از شکل مرسوم تبلیغات بر قصد مصرفکننده برای خرید یک محصول تاثیر دارند. بهاین ترتیب، شرکتها و بازاریابهایی با داستانهای برتر، پیروز خواهند بود.
بازاریابی در شغل خود موفق خواهد بود که قدرت بالایی در قصهگویی داشته باشد. یک بازاریاب توانمند باید قادر به تولید و انتشار محتوا و نیز مشارکت در روند تدوین استراتژی محتوا باشد. محتوا، سوخت بازاریابی درونگرا است.
بازاریابی محتوا، یکی از اجزای ضروری موفقیت و دیدهشدن درمیان هیاهو و شلوغی بازار است. ما باید بدانیم که چگونه با قدرت نویسندگی و قصهپردازی، مخاطبان را بارها جذب برند خود کنیم. مهارت داستانپردازی و شیوایی قلم، اولین گام در تولید محتوای باکیفیت است.
مهارت استفاده از ابزارها، پلتفرمها و کانالهای نوین دیجیتالی
اگر همچنان به گوشی قدیمی تاشوی خود وفادارید، بازاریابی شغل مناسبی برایتان نخواهد بود؛ چراکه یکی دیگر از مهارتهای موردنیاز بازاریابان امروز، درک چگونگی استفاده از کانالهای نوین ارتباطی و رسانههای اجتماعی جدید و همچنین مهارت استفاده از ابزارها، برنامهها و وبسایتهایی مانند Medium یا Linkedin است.
مهارت در تبلیغات دیجیتال و ابزارهای آن
تبلیغات دیجیتال شامل مهارت استفاده از امکانات Google Adwords و توانایی بازاریابی مجدد (Remarketing) است. در این روش نوین که یکی از کارآمدترین شیوههای افزایش نرخ تبدیل مشتری در علم بازاریابی است، سعی داریم مخاطبی را که قبلا بههرنحوی توجهش به محصول یا خدمات ما جلب شده است، دوباره شناسایی و مجددا محصول و خدمات خود را به وی معرفی کنیم.
بازاریابی مجدد بهشرط استفادهی درست، یکی از ابزارهای قدرتمندو کاربردی در جعبه ابزار بازاریابی است که با بهرهگیری از شیوههای جدید میکوشد تا تبلیغات هوشمند و غیرتهاجمی مرتبطبا عادتهای خرید و مصرف مشتریان را در معرض دید او قرار دهد.
تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله
بازاریابی، علمی فراتر از رساندن یک پیام به مخاطب است. به همین دلیل است که بازاریابی موفق مستلزم درک چرایی و چگونگی امور و نگاه منتقدانه به مسائل است. تفکر انتقادی، توانایی ایجاد یک فاصلهی عقلانی و بهدور از تعصب بین خودتان و ایدهها و نظرات خودتان و دیگران است. بهاینترتیب، بهکمک این مهارت میتوان با دقت و سنجیدگی بیشتری به حقیقت، اعتبار و عقلانیت موضوعات پی برد.
از دیگرسو، زمانیکه وضعیت فعلی خود را میشناسید و نیز میدانید که وضعیت مطلوب و هدف شما چیست؛ اما مسیر درست رسیدن از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب را نمیدانید، آنگاه با یک مسئله مواجه هستید. مهارت حل مسئله، پاسخی پویا در جستوجو و تشخیص مسائل، مشکلات، فرصتها و راهکارها است و از تحلیل اطلاعات و مقایسهی راهکارهای مختلف به انتخاب بهترین شیوه برای مواجهه با یک مسئله کمک میکند. از اینرو، توانایی حل مسئله، ازجمله مهارتهای مهم بازاریابی و مولفهای مهم در موفقیت در این حرفه است.
تعهد به یادگیری مداوم و پیشرفت عمودی و افقی
یادگیری مستمر یکی از الزامات موفقیت در دنیای امروز بازاریابی است. یادگیری عمیق مهارتهای مرتبطبا بازاریابی دیجیتالی مانند بازاریابی درونگرا، تولید سرنخهای فروش، استراتژی محتوا، SEO، تبلیغات و تفکر تحلیلی ازجمله مواردی است که به پیشرفت شما در شغل بازاریابی کمک شایان میکند. بازاریابان همچنین باید مهارتهای مرتبطی مثل نوشتن، طراحی نقشهی تجربهی مشتری و تدوین استراتژیهای فروش را در خود تقویت و بهروزرسانی کنند.
پیشرفت افقی، حاصل گسترش ایدهها و نوآوریهای موجود است اما منظور از پیشرفت عمودی، خلق پدیدهای جدید است که قبلا وجود نداشته است. بهبیاندیگر، پیشرفت افقی را میتوان از ۱ به n رسیدن و پیشرفت عمودی را از صفر به یک رسیدن تعریف کرد.
تسلط بر ابزار و فناوریهای خاص
مهارت استفاده از ابزارهای دیجیتال در اموری چون پیگیری پروژهها، مدیریت جریان کار و سادهسازی فرآیندهای فروش و بازاریابی، وجه تمایز متخصصان کارکشتهی بازاریابی با دیگر افراد شاغل در این صنعت است. ابزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ازجمله پرکاربردترین فناوریهای این حوزه هستند که بهمنظور مدیریت خودکار سرنخهای فروش و خودکارسازی ارتباطات بازاریابی استفاده میشوند. تسلط به این ابزارها و هوش بالای فناوری، امکان اشتغال در جایگاههای شغلی ردهبالا و پردرآمد را هموار میکند. در ادامه، برخی از محبوبترین برنامههای مورد استفاده در صنعت امروز بازاریابی فهرست شدهاند؛ تسلط بر آنها و روزآمد کردن مستمر دانش خود نسبتبه این فناوریها، آیندهی شغلی روشنی برایتان رقم خواهد زد:
نرمافزارهای ارائه | نرمافزارهای طراحی گرافیک | نرمافزارهای ویرایش متن |
---|---|---|
پاورپوینت اپل کینوت | فتوشاپ ایلاستریتور | مجموعه نرمافزاری آفیس اپل پیج مایکروسافت پابلیشر |
سیستمعامل | CRM (نرمافزارهای مدیریت ارتباط با مشتری) | اتوماسیون بازاریابی |
ویندوز سیستمعامل مک | نرمافزار SalesForce نرمافزار Zoho | نرمافزار خودکارساز هاباسپات نرمافزار Eloqua نرمافزار Market نرمافزار SimplyCast |
دورنمای مشاغل بازاریابی
گزارشهای ادارهی آمار ایالات متحده آمریکا پیشبینی میکند نرخ اشتغال در حوزهی بازاریابی تا سال ۲۰۲۲ بهمیزان ۱۳ درصد رشد داشته باشد. این رشد در مواردی چون بازاریابی دیجیتال و مشاغل فریلنسری ازجمله بازاریابی محتوا سریعتر خواهد بود. زیرا مصرفکنندگان نسل جدید، راحتی و سهولت خرید آنلاین را ترجیح میدهند و تصمیمگیریهایشان بیشتر تحتتاثیر فضای وب و رسانههای اجتماعی است.
درعینحال، بازار کار مشاغل حوزهی تبلیغات چاپی یا دیگر اشکال تبلیغات سنتی ممکن است بهدلیل تغییر رفتار مصرفکنندگان در نتیجهی رونق اقتصاد مبتنیبر وب، محدود و کوچک شود. لذا افرادی که با تبلیغات چاپی و ابزارهای بازاریابی سنتی سروکار دارند، نیاز به اتخاذ استراتژیهای جدیدی دارند که رسانههای دیجیتال را نیز پوشش دهند و پاسخگوی نیاز نسل جدید مصرفکنندگان باشد. بهاینترتیب، کسانی که توانایی حرکت در مسیر انقلاب دیجیتال را دارند و قادر به کشف فرصتهای تازه و روندهای جدید هستند، طی دههی آینده صاحب بهترین و پردرآمدترین فرصتهای شغلی در زمینهی بازاریابی خواهند شد.
باوجود تنوع بالا در زمینههای شغلی مرتبطبا بازاریابی، بیشتر موقعیتهای شغلی این حوزه در زمینههای ارتباطات، استراتژی کسبوکار و تبلیغات قرار دارند. انقلاب دیجیتال و دسترسی روزافزون مصرفکنندگان به گوشیهای هوشمند و فناوریهای مبتنیبر وب، موجب رونق برخی تخصصهای خاص مانند بازاریابی محتوا یا طراحی گرافیک شده است. ازاینرو، حرفههایی که ترکیبی از خلاقیت، نوآوری و فناوریهای دیجیتالی عرضه میکنند، بیشترین ظرفیت درآمدزایی را در صنایع نوظهور آینده خواهند داشت.