نخستین ماژول‌های DDR5 دنیا توسط SK Hynix معرفی شدند

مدت‌ها است که شرکت‌های حوزه‌ی سخت‌افزار روی استاندارد DDR5 کار می‌کنند. پیش‌تر در ماه آوریل ۲۰۲۰ (فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹) بود که JEDEC مشخصات اولیه‌ی این استاندارد را اعلام کرد؛ البته یک ماه پیش از آن در مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸ و فروردین ۱۳۹۹) سامسونگ اعلام کرده بود در سال ۲۰۲۱ تولید حافظه‌ی DDR5 را به مرحله‌ی انبوه می‌رساند. روز گذشته اس‌کی هاینیکس (SK Hynix) با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد موفق‌به ساخت نخستین ماژول‌های DDR5 شده؛ بدین ترتیب اس‌کی هاینیکس نخستین شرکت دنیا لقب می‌گیرد که ماژول DDR5 معرفی می‌کند.

در نظر داشته باشید که درحال‌حاضر هیچ پلتفرمی در بازار وجود ندارد که بتواند از حافظه‌های DDR5 پشتیبانی کند؛ به‌همین دلیل ماژول‌هایی که اس‌کی هاینیکس ساخته فعلا مخصوص استفاده‌ی سازمانی نظیر ابررایانه‌های ساخته‌شده برای پردازش‌های هوش مصنوعی، فناوری یادگیری ماشین و کلان‌داده (بیگ دیتا) هستند. ماژول‌هایی که اس‌کی هاینیکس معرفی کرده با سرعتی در بین ۴٬۸۰۰ مگاهرتز تا ۵٬۶۰۰ مگاهرتز فعالیت می‌کنند و همین موضوع نشان می‌دهد با حافظه‌هایی بسیار پرسرعت طرف هستیم، البته این حافظه‌ها درنهایت سریع‌تر خواهند شد. برخی شایعه‌ها می‌گویند سریع‌ترین حافظه‌ی DDR5 مخصوص کاربران عادی می‌تواند به سرعت ۸٬۴۰۰ مگاهرتز هم دست پیدا کند که عددی درخورتوجه است.

درکنار بالا رفتن سرعت پردازشی، حافظه‌های DDR5 قرار است مصرف انرژی کمتری نسبت‌به نسل قبل داشته باشند. ولتاژ عملیاتی استاندارد از ۱٫۲ ولت در DDR4 قرار است به ۱٫۱ ولت در DDR5 کاهش پیدا کند؛ البته اگر درنهایت حافظه‌های DDR5 برای ثبات عملکرد به ولتاژ عملیاتی اندکی بیشتر نیاز داشتند تعجب نکنید. اس‌کی هاینیکس می‌گوید حافظه‌هایی که تولید کرده از قابلیت کد تصحیح خطا (Error Correction Code یا ECC) پشتیبانی می‌کنند. این قابلیت باعث می‌شود حافظه‌های موردبحث بتوانند خطاهایی که در سطح تک بیتی هستند را برطرف کنند. 

اس‌کی هاینیکس به ظرفیت دقیق ماژول‌های DDR5 خود اشاره نکرد، بااین‌حال گفت در آینده فناوری TSV را به DRAM اضافه می‌کند تا بتوان از حداکثر ۲۵۶ گیگابایت ظرفیت DIMM استفاده کرد. کارولین دوران، قائم‌مقام گروه پلتفرم‌های داده‌محور و مدیرکل بخش فناوری‌های حافظه و IO در اینتل، می‌گوید: «اینتل با رهبران حوزه‌ی حافظه نظیر اس‌کی هاینیکس روی توسعه‌ی مشخصه‌های DDR5 به‌صورت نزدیک همکاری کرد؛ در نخستین مرحله‌ی همکاری، روی طرح‌های مفهومی معماری ازطریق فرایند استانداردسازی JEDEC کار شد. به‌علاوه، ما با اس‌کی هاینیکس روی توسعه‌ی تراشه کار کردیم و نمونه‌های اولیه (پروتوتایپ) را طراحی و آزمایش کردیم تا مطمئن شویم که ماژول DDR5 اس‌کی هاینیکس به اهداف تعیین‌شده در زمینه‌ی قدرت پردازشی دست پیدا می‌کند و به‌طور کامل برای عرضه به مشتریان مشترک ما آماده است». 

سؤالی که پیش می‌آید این است که ماژول‌های DDR5 مخصوص کاربران عادی در چه زمانی عرضه می‌شوند؟‌ در نظر داشته باشید ماژولی که فعلا معرفی شده قرار است تفاوت‌هایی با آنچه که درنهایت در بازار می‌بینیم داشته باشد؛ زیرا این ماژول فعلا مخصوص کاربران عادی نیست؛‌ اما نیازی واضح به آن حس می‌شود. هرچه زمان می‌گذرد تعداد هسته‌های پردازنده‌های مرکزی افزایش پیدا می‌کند؛ با افزایش تعداد هسته‌ها و به‌تبع افزایش قابلیت‌های CPU، پردازنده‌ی مرکزی نیاز دارد که سریع‌تر از به حافظه‌ی سیستم دسترسی پیدا کند. خوشبختانه،‌ فرایند توسعه‌ی حافظه‌ همواره چند قدم جلوتر از فرایند توسعه‌ی پردازنده‌ی مرکزی است و همین موضوع باعث می‌شود مشکلات سازگاری بین آن‌ها کاهش پیدا کند.

برخی تحلیلگران انتظارات خود را از مدل‌های مصرفی ماژول‌های DDR5 مطرح کرده‌اند. اکثر تحلیلگران می‌گویند شانس کمی وجود دارد که شاهد افزایش محسوس ظرفیت ماژول‌های DDR5 نسبت‌به DDR4 باشیم. درواقع شرکت‌های سخت‌افزاری به‌جای تمرکز روی ظرفیت، بیشتر تمرکز خود را معطوف به کاهش مصرف انرژی برای پردازش‌های مخصوص لپ‌تاپ‌ها و افزایش سرعت برای کاربران حرفه‌ای خواهند کرد. ECC نیز قرار است روی افزایش قابلیت‌های DDR5 اثرگذار باشد. اکثر وظایف کاریِ کاربران عادی نیازی به ECC ندارد؛ بااین‌حال هرچه ظرفیت بیشتر می‌شود، شانس ایجاد خطا نیز افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع اهمیت استفاده از ECC را بالا می‌برد.

اس‌کی هاینیکس تاکنون به تاریخ عرضه‌ی DIMMهای DDR5 اشاره نکرده است، اما می‌گوید این ماژول‌ها برای زمانی‌که بازار DDR5 فعال شود، آماده هستند.