تحقیقات جدید نشان داد: هرم جیزه دارای اندکی انحراف است

مسلما هرم جیزه یکی از جذاب‌ترین و خوش‌ساخت‌ترین ساختارهای موجود تا به امروز است. اما محققان نشان داده‌اند که هرم بزرگ جیزه در واقع اندکی کج است، این اتفاق به خاطر خطای صورت گرفته در طول ساخت‌و‌ساز در زمانی حدود ۴۵۰۰ سال پیش روی داده است.

این خطای محاسباتی باعث شده تا ضلع غربی این هرم کمی طولانی‌تر از ضلع شرقی آن شده و به ایجاد پایه‌ای بیانجامد که به طور دقیق و کامل مربعی نیست. با این وجود وقتی از دور به این هرم نگاه می‌کنیم، پایه‌ی آن کاملا مربعی به نظر می‌رسد. این یافته‌ی زمانی مشهود شد که محققان بنیاد گلن داش در ایالات متحده و دسته‌ای از کارکنان مرکز تحقیقات مصر باستان (AERA) در حال مطالعه‌ی این ساختار با شکوه به منظور درک بهتر ابعاد اصلی آن بودند.

در زمانی بسیار قبل‌تر، هنگامی که اهرام در ۴۵۰۰ سال پیش تحت حکومت فرعون خوفو ساخته شدند، آنها با سنگ آهک سفید کاملا احاطه شده بودند. در طول سال‌ها‌ی متمادی، این سنگ آهک پوسته‌ی بیرونی از اطراف هرم‌ها زدوده شده است. به احتمال زیاد این مواد را برای انجام دیگر پروژه‌های ساختمانی به کار می‌برده‌اند و در نهایت نیز ساختاری که ما امروزه به عنوان اهرام می‌شناسیم، از آن سازه‌های اصلی باقی مانده است. گلن داش، رئیس بنیاد تحقیقات گلن داش، در گزارش بررسی‌های اخیر گروه تحقیق گفت:

بسیاری از آن سنگ‌هایی که به عنوان پوشش بیرونی هرم استفاده شده بودند، در قرن‌های پیش به عنوان مواد لازم برای ساخت‌وساز برداشته شده‌اند. همانطور که امروزه می‌بینیم، بخش زیادی از پوسته‌ی اصلیشان برداشته شده است.

تیم پژوهشی برای درک اینکه هرم بزرگ قبل از برداشته شدن این پوسته‌ی بیرونی به چه شکل بوده است، مجموعه‌ای از اندازه‌گیری‌ها و سنجش‌ها را به انجام رساندند که مسلما صورت دادن این اندازه‌گیری‌ها به صورت عملی بسیار دشوارتر از آنچه بوده است که ما اکنون از آن سخن می‌گوییم.

قدم اول پیش روی پژوهشگران این بود که نقاطی از هرم را پیدا کنند که سنگ‌های بیرونی یا پوشاننده‌ی هرم در آنها واقع شده بوده‌اند. با جستجوی نشانه‌گذاری‌ها و بررسی پایه‌ای که هرم بر آن ساخته شده، تیم پژوهشی  ۸۴ نقطه را معین کردند و آنها را به عنوان نقاطی نشانه‌گذاری کردند که لبه‌های اولیه‌ی هرم در آن زمان قرار داشته است.

این نقاط روی یک شبکه رسم شد تا محققان بتوانند با استفاده از تکنیکی به نام رگرسیون خطی، طول هر طرف را محاسبه کنند. آنها دریافتند که دو طرف هرم زمانی دارای طول‌های ۲۳۰.۲۹۵ و ۲۳۰.۳۷۳ بوده‌اند. اما در سمت غربی هرم این مقادیر بین ۲۳۰.۳۷۸ و ۲۳۰.۴۳۶ متر بوده است. بنابراین حدود ۱۴.۱ سانتی‌متر انحراف میان دو سمت وجود دارد.

در حالی که این مقدار به هیچ عنوان خطای چشمگیری نیست و به نظر نمی‌رسد که به دلیل وجود این خطای کوچک، چیزی از شکوه و عظمت آن کم شود. در واقع پیام اصلی این یافته برای ما در این است که به هر حال در آن زمان احتمالا فردی با یک اشتباه محاسباتی باعث چنین خطایی شده باشد. با این حال، تیم پژوهشی هنوز هم از اینکه سازندگان باستان چگونه توانسته‌اند به این میزان از دقت برسند بسیار شگفت‌زده‌اند. داش در این باره گفت:

اطلاعات ما نشان می‌دهد که مردم مصر مهارت‌های بسیار قابل توجهی را در زمان خود داشته‌اند. ما تنها می‌توانیم درباره‌ی اینکه چگونه مصریان توانسته‌اند این خطوط را با چنان دقتی و تنها با استفاده از ابزارهای آن زمان قرار دهند، به حدس و گمان‌هایمان تکیه کنیم.

سازندگان برای ساخت این بناهای تاریخی، به احتمال زیاد طراحی هرم را روی نوعی شبکه اجرا کرده‌اند، و سپس آن را در طول فرایند ساخت‌وساز روی زمین هم اعمال کرده‌اند. هرچند که تیم پژوهش باور دارند تحقیقات بیشتری برای پی بردن به اینکه واقعا چگونه این کار صورت گرفته، نیاز است. داش می‌گوید:

ما امیدواریم در نهایت پی ببریم که مصریان باستان چگونه هرم‌ها را با چنان دقت و ظرافتی پایه‌گذاری کرده‌اند و در ادامه نیز با انجام این کار امیدواریم که موارد بسیار بیشتری را در مورد ابزار و فناوری‌هایی که آنها در اختیار داشته‌اند، دریابیم.

داش و تیم پژوهشی وی تنها کسانی نیستند که به نکات جدید در مورد مصر باستان پی می‌برند. در ماه گذشته، محققانی از ایتالیا شواهدی را پیدا کردند که بر پایه‌ی آنها، شاه توت‌عنخ‌آمون همراه با خنجری ساخته شده از آهن به خاک سپرده شده است.

یکی دیگر از تیم‌های پژوهشی هم از دانشگاه قاهره در مصر بودند که اخیرا برای اولین بار از موآن‌های فضایی برای اسکن داخل یک هرم به صورت ایمن استفاده کردند. این روش آنها را قادر می‌ساخت تا بتوانند بدون برش دیوارها، اتاق‌های مخفی را مورد کندوکاو و تجسس قرار دهند. گفتنی است که موآن‌ها (muon) به لپتون‌های دارای بار مثبت یا منفی گفته می‌شود که جرم آن ۲۰۷ برابر جرم یک الکترون است.

همزمان با اینکه تکنولوژی اسکن و مدل‌های کامپیوتری پیچیده‌تر می‌شوند، محققان نیز قادر به یافتن اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی ساخت این سازه‌های باستانی، چگونگی استفاده از آنها و اینکه چه کسانی از آنها استفاده می‌کرده‌اند خواهند بود. طبیعتا پی بردن به پاسخ این پرسش‌ها، خبر خوبی برای دوستداران باستان‌شناسی در همه جای دنیا خواهد بود.

نتایج حاصل از این بررسی هنوز در حال تجزیه و تحلیل است، بنابراین، دستاوردهای آن هنوز در ژورنال کارشناسی‌شده منتشر نشده است. اما در حالی که ما منتظر هستیم تا نتایج به طور مستقل تایید شوند، شما می‌توانید گزارش کامل داش را در مورد این پژوهش‌ها به زبان انگلیسی از این لینک مشاهده کنید.