۱۲ مهر، پرتاب ماهواره اسپوتنیک 1 و تأسیس بنیاد نرم افزار آزاد

۶۰ سال پیش در چنین روزی (۴ اکتبر سال ۱۹۵۷)، اولین ماهواره‌ی تاریخ با نام Sputnik 1 به فضا پرتاب شد. این ماهواره از مرکز پرتاب بایکونور (Baikonur) در قزاقستان به فضا پرتاب شد. پرتاب ماهواره‌ی اسپوتنیک را می‌توان شروع عصر فضا و رقابت کشورهای مختلف برای دستیابی به جهان ناشناخته نامید.

شروع عصر فضا و رقابت برای دستیابی به فناوری‌های مدرن این علم، از این تاریخ بین ایالات متحده‌ی آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی شدت گرفت. این دو کشور پس از پرتاب اسپوتنیک یک با سرعت زیادی به پیشرفت تجهیزات فضایی مشغول شدند و هر کدام تلاش کرد زودتر از دیگری به این فناوری‌ها دست پیدا کند. ماهواره‌ی Sputnik 1 سرانجام پس از ۳ ماه ماندن در مدار زمین، به اتمسفر این سیاره بازگشت و در اثر سوختن، در تاریخ ۴ ژانویه‌ی سال ۱۹۵۸ از بین رفت.

از دیگر اتفاقات مهم دنیای فناوری در این روز می‌توان به تأسیس بنیاد نرم‌افزار آزاد در سال ۱۹۸۵ اشاره کرد. در این تاریخ، ریچارد استالمن مؤسسه‌ای غیرانتفاعی با نام Free Software Foundation یا FSF تأسیس کرد که هدف اصلی آن، تبلیغ و گسترش فرهنگ نرم‌افزارهای آزاد بود. تعریف دقیق‌تر این هدف، آزادی در ساخت، توسعه و اصلاح نرم‌افزارهای کامپیوتری است. 

یکی از مفاهیم اساسی بنیاد نرم‌افزارهای آزاد، قانون کپی‌لفت (Copyleft) است. طبق این قانون که در برخی مواقع متضاد کپی‌رایت محسوب می‌شود، کاربران و توسعه‌دهندگان مجاز به کپی کردن نرم‌افزار خواهند بود و تمام نسخه‌های اصلاح‌شده و توسعه‌یافته‌ی آن نرم‌افزار نیز آزاد و قابل کپی خواهند ماند. به بیان دیگر، کپی‌لفت، توسعه‌دهندگان و توزیع‌کنندگان یک نرم‌افزار آزاد را مجبور می‌کند که آن را آزاد باقی بگذارند.

بنیاد GNU برای کپی‌لفت کردن یک نرم‌افزار، ابتدا آن را تحت قانون کپی‌رایت قرار می‌دهد. در مرحله‌ی بعدی، در قوانین توزیع نرم‌افزار ذکر می‌شود که همه‌ی افراد درصورتی‌که نرم‌افزار مذکور را آزاد حفظ کنند، حق توزیع، بهبود و توسعه‌‌ی آن را خواهند داشت.