بررسی اکسپریا ایکس ای وان اولترا سونی

در بازاری که چینی‌ها روز‌به‌روز در حال صعود هستند، حتی خروج از ضرردهی برای سونی کافی نخواهد بود. سونی تمرکز خود را روی عرضه‌ی گوشی‌های میان‌رده و بالارده گذاشته است و شاهد گوشی‌های پایین‌رده از این غول ژاپنی نیستیم.

علاوه بر دو گوشی میان‌رده‌ی اکسپریا ایکس ای وان و ایکس ای وان اولترا که در اوایل سال ۲۰۱۷ رونمایی شدند، این شرکت میان‌رده‌ای دیگر نیز با نام ایکس ای وان پلاس در ایفا ۲۰۱۷ معرفی کرد؛ این میان‌رده‌ی ۵.۵ اینچی برای پر کردن جای خالی بین دو گوشی ۵ و ۶ اینچی این سری وارد بازار شد. این سه گوشی در کنار شباهت‌های فراوان در بحث طراحی و سخت‌افزار، تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند؛ حسگر اثر انگشت، باتری، دوربین سلفی، ابعاد و حافظه‌ی داخلی، تنها برخی از تفاوت‌های این سه گوشی با یکدیگر هستند.

گوشی هوشمند Xperia XA1 Ultra توسط دفتر سونی در ایران برای بررسی در اختیار زومیت قرار گرفته است. با بررسی زومیت از این میان‌رده‌ همراه باشید.

طراحی در سال‌های اخیر به پاشنه‌ی آشیل گوشی‌های سونی مبدل شده است. سال‌ها از تغییر بنیادین در زبان طراحی سونی می‌گذرد و همگان منتظر این اتفاق در آینده‌ی نزدیک هستند. اکسپریا ایکس ای وان اولترا گوشی زیبایی نیست و در دست گرفتن آن حس یک گوشی نوآورانه و جدید را نمی‌دهد. هر اندازه‌ که سونی در کم کردن حاشیه‌های کناری نمایشگر موفق بوده، در حاشیه‌های بالا و پایین ضعیف عمل کرده است؛ اکسپریا ایکس ای وان اولترا با طول ۱۶۵ میلی‌متری، یکی از بزرگ‌ترین گوشی‌های ۶ اینچی بازار به شمار می‌رود. ضخامت ۸.۱ میلی‌متری گوشی نیز قطعا در بین بهترین‌های این رده قرار نمی‌گیرد.

استفاده از پلاستیک در ساخت قاب پشتی و لبه‌های بالایی و پایینی گوشی را نقص مهمی در طراحی این گوشی می‌دانیم؛ این مسئله علاوه بر این‌که حس کالای باکیفیت را از ایکس ای وان اولترا گرفته است؛ یکپارچگی آن را نیز زیر سؤال می‌برد. سونی تنها لبه‌های دوطرف گوشی را از آلومینیم ساخته است. ایکس ای وان اولترا خوشبختانه به اندازه‌ی برادر ۵ اینچی خود لغزنده نیست و به‌خوبی در دست قرار می‌گیرد.

لبه‌ی سمت راست اکسپریا ایکس‌ ای‌وان اولترا همانند دیگر گوشی‌های سونی میزبان سه کلید پاور، تغییر حجم صدا و شاتر دوربین است. متأسفانه خبری از حسگر اثر انگشت در این گوشی عرضه‌شده در سال ۲۰۱۷ نیست. فقدان حسگر اثر انگشت در یک میان‌رده‌ به هیچ وجه قابل قبول نیست؛ البته سونی این مشکل را در نسخه‌ی پلاس جبران کرده و کلید پاور و حسگر اثر انگشت را در لبه‌ی سمت راست گوشی قرار داده است. کلید پاور به‌صورت دایره‌ای طراحی شده و متأسفانه ابعاد کوچکی دارد.

شیار سیم‌کارت و حافظه‌ی میکرو اس‌دی در لبه‌ی سمت چپ قرار گرفته است و برای باز کردن آن نیازی به پین نخواهید داشت؛ خوشبختانه سونی برای حافظه‌ی ذخیره‌سازی خارجی شیار جداگانه‌ای در نظر گرفته است. جک ۳.۵ میلی‌متری صدا همانند دو گوشی دیگر در لبه‌ی بالایی قرار دارد. لبه‌ی پایینی گوشی میزبان اسپیکر و درگاه USB نوع C است و از این نظر تفاوتی با دو گوشی دیگر این سری وجود ندارد.

سه عضو خانواده‌ی ایکس ای وان به نمایشگرهایی ۵، ۵.۵ و ۶ اینچی مجهز شده‌اند و سونی همانند روند سال‌های گذشته نسخه‌ی بزرگ‌تر و ۶ اینچی را با پسوند اولترا روانه‌ی بازار کرده است. تقریبا تمام میان‌رده‌های بازار به دلیل قیمت بالاتر پنل‌های اولد از پنل IPS LCD بهره می‌برند؛ ایکس‌ ای‌وان اولترا همانند بسیاری از رقبا به پنل ال‌سی‌دی مجهز شده است. رزولوشن ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰، تراکم ۳۶۷ پیکسل در اینچ برای نمایشگر این گوشی به ارمغان آورده است؛ این تراکم پیکسل در استفاده‌ی روزمره مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ با این حال تراکم پیکسل بالای ۴۰۰ انتظار زیادی از یک گوشی میان‌رده‌ نیست.

همانند دیگر گوشی‌های مورد بررسی، ایکس ای وان اولترا را برای بررسی میزان روشنایی نمایشگر در آزمایشگاه زومیت مورد بررسی قرار دادیم. حداکثر روشنایی نمایشگر ایکس ای وان اولترا در تست‌های ما ۴۷۰ نیت به دست آمد؛ این میزان روشنایی برای یک گوشی میان‌رده با پنل ال‌سی‌دی نکته‌ی مثبتی به شمار می‌رود. عمیق‌ترین مشکی در نمایشگرهای ال‌سی‌دی را پیش از این در پرچم‌داران سونی مشاهده کرده‌ بودیم؛ اما عملکرد XA1 Ultra در حد قابل قبول و خوب باقی می‌ماند. نسبت کنتراست Native برای نمایشگر این گوشی برابر با ۱۱۸ بدست آمد.

خوشبختانه ایکس ای‌وان اولترا عملکرد بسیار خوبی در زیر نور مستقیم خورشید دارد؛ به‌طوری که عملکرد آن در محیط‌های پرنور در بین میان‌رده‌ها در زمره‌ی بهترین‌ها قرار می‌گیرد. متأسفانه همانند ایکس زد وان، شاهد قابلیتی برای فیلتر کردن نور آبی نمایشگر در این گوشی نیستیم. با توجه به حداقل روشنایی ناامیدکننده‌ی نمایشگر ایکس ای وان پلاس، وجود چنین قابلیتی در آن ضروری به نظر می‌رسد. در استفاده از ایکس ای‌وان اولترا حس خواهید کرد که نمایشگر به سطح گوشی نزدیک است. زاویه دید این محصول میان‌رده نیز رضایت‌بخش است.

اگر از کاربران گوشی‌های پرچم‌دار سونی بوده باشید، شاید در اولین نگاه به ایکس ای‌وان اولترا گمان کنید که این گوشی به اسپیکرهای استریو مجهز شده است. اما در واقع سونی مانند XA1 و XA1 Plus از یک اسپیکر مونو در لبه‌ی پایینی گوشی و در کنار درگاه USB استفاده کرده است.

سونی برای ارائه‌ی بهترین میدان صوتی برای یک موسیقی خاص، از قابلیتی با نام «+ClearAudio» استفاده کرده است. همچنین ویژگی «SmartAmp» برای ایجاد صدایی بلندتر و شفاف‌تر به کار گرفته شده است. فعال‌سازی قابلیت «+ClearAudio» و بهینه‌سازی تنظیمات صوتی از طریق بخش «Audio settings» در تنظیمات صدا در دسترس است. در صورت فعال بودن این قابلیت، استفاده از اکولایزر و برخی تنظیمات مربوط به صدای فراگیر امکان‌پذیر نخواهد بود. علاقه‌مندان به صدای بیس می‌توانند با کمک ویژگی «Clear Bass» در بخش اکوالایزر میزان بیس را تغییر دهند. اکولایزری که سونی به‌صورت پیش‌فرض در این گوشی تعبیه کرده است متأسفانه از نظر تعداد اسلایدرهای فرکانس با نمونه‌های دیگر بازار قابل مقایسه نیست.

رابط کاربری XA1 Ultra مبتنی بر اندروید ۷ نوقا است؛ اما تفاوت چندانی با نسخه‌ی مبتنی بر اوریو ندارد. آیکون‌ها، صفحه‌ی هوم، امکانات نرم‌افزاری و اپلیکیشن‌های از پیش نصب‌شده تقریبا مشابه چیزی است که پیش از این در گوشی‌های سری X شاهد آن بوده‌ایم.

بخش «Backup & reset» امکان تهیه پشتیبان از داده‌ها، اپلیکیشن‌ها، پیامک‌ها و لیست مخاطبان را به کاربر می‌دهد. پشتیبان تهیه‌شده را می‌توان روی حافظه‌ی گوشی یا در فضای ابری متعلق به‌ حساب کاربری خود ذخیره کنید. در بخش پشتیبان‌گیری خودکار می‌توان بازه‌ی زمانی این عملیات و همچنین اطلاعات مورد نظر برای بک‌آپ گرفتن را مشخص کرد. در این بخش امکان ویرایش بک‌آپ‌ها و انجام دستی آن نیز وجود دارد. قابلیت «Smart Lock» با ۵ نوع شرط امنیتی مانند مکان، چهره و صوت، برای باز کردن قفل گوشی استفاده می‌شود.

اپلیکیشن Movie Creators برای تولید و ویرایش‌ کلیپ‌های کوتاه در نظر گرفته شده است. در این اپلیکیشن می‌توان با انتخاب عکس‌ها و ویدئوها به آن‌ها افکت‌ و موسیقی اضافه کرد. قابلیت Smart Cleaner برای بهینه‌سازی خودکار حافظه‌ی رم و فضای ذخیره‌سازی گوشی در رابط کاربری گنجانده شده است؛ این قابلیت به‌صورت پیش‌فرض فعال است. مانند دیگر گوشی‌های بهره‌مند از اندروید نوقا، اکسپریا ایکس ای وان اولترا نیز قابلیت اسپلیت اسکرین را به همراه دارد؛ اما تا زمان انتخاب اپلیکیشن در حال اجرا نمی‌توان از پشتیبانی شدن آن توسط این قابلیت اطمینان پیدا کرد.

با توجه به بزرگ بودن ابعاد گوشی سونی قابلیتی برای استفاده‌ی راحت‌تر از یک دست برای کار با گوشی تعبیه کرده است. برای فعال کردن «One-handed operations» کافی است از دو گوشه‌ی‌ پایین نمایشگر به‌صورت قطری به سمت مرکز نمایشگر سوایپ کرد. پس از فعال شدن این حالت، کاربر قادر به تغییر ابعاد پنجره و محل آن خواهد بود. همچنین برای دسترسی سریع‌تر و راحت‌تر به بخش اعلان‌ها می‌توان از دو بار لمس سریع کلید هوم استفاده کرد.

دوربین اصلی هر سه مدل گوشی عرضه‌شده از سری XA1 یکسان است. سونی از سنسور ۲۳ مگاپیکسلی IMX300 Exmor RS در این میان‌رده‌ها استفاده کرده است؛ این سنسور در پرچم‌دارانی همچون اکسپریا زد ۵ نیز استفاده شده بود. متأسفانه سونی هنوز به استفاده از دوربین دوگانه اعتقادی ندارد و در این مدل نیز فقدان آن حس می‌شود؛ لنز ۲۴ میلی‌متری با گشودگی f/2.0 استفاده‌شده در دوربین اصلی اکسپریا ایکس‌ای‌وان اولترا مشابه نمونه‌های دیگر این سری است. برخلاف پرچم‌داران سونی خبری از سنسور RGBC-IR و فوکوس خودکار لیزری در ایکس ای وان اولترا نیست و تنها شاهد فوکوس خودکار تشخیص فازی هستیم.

اصلی‌ترین تفاوت اکسپریا ایکس‌ای‌وان با برادران کوچک و بزرگش، دوربین سلفی ۱۶ مگاپیکسلی آن است؛ این دوربین علاوه بر پشتیبانی از فوکوس خودکار و لرزش‌گیر اپتیکال (OIS)، برای ثبت بهتر تصویر در نور کم به فلاش مجهز شده است. سونی از لنزی با گشودگی f/2.0 و سنسور 1/2.6 اینچی در این دوربین استفاده کرده است.

نرم‌افزار دوربین همان‌ چیزی است که پیش از این در دو گوشی دیگر این سری شاهد آن بودیم. اپلیکیشن دوربین ساده و قابل فهم طراحی شده است و با یک دست و به‌راحتی می‌توان بین حالت‌های مختلف و دوربین‌های جلو و عقب تغییر وضعیت داد؛ سوایپ به سمت راست و چپ حالت‌های مختلف مانند عکاسی دستی، Superior Auto (عکاسی در حالت اتوماتیک)، فیلم‌برداری و حالت‌هایی مانند پانوراما، عکاسی همراه با افت‌های واقعیت افزوده و افکت‌های خلاقانه را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. سوایپ به سمت پایین برای انتخاب دوربین سلفی و اصلی دستگاه به کار می‌رود. عکاسی HDR تنها در حالت تنظیمات دستی در دسترس است؛ اما دوربین در صورت نیاز از قابلیت HDR در حالت خودکار نیز استفاده خواهد کرد. در عکاسی سلفی قابلیت «Soft skin effect» تنها در حالت تنظیمات دستی فعال است که در پاره‌ای از اوقات مشکل‌ساز می‌شود. امکان فوکوس دستی در حالت سلفی وجود ندارد و فوکوس خودکار نیز چندان قابل اطمینان عمل نمی‌کند.

سونی از قابلیتی با نام «Clear Image Zoom» در دوربین برخی گوشی‌های خود از جمله XA1 Plus استفاده می‌کند؛ امکان دستیابی به زوم بدون افت کیفیت در گوشی‌های فاقد دوربین دوگانه وجود ندارد؛ اما سونی تلاش کرده است با یک الگوریتم نرم‌افزاری میزان افت کیفیت در زوم دیجیتال را تا حد ممکن کاهش دهد. نتیجه‌ی کار نه‌تنها قابل مقایسه با زوم اپتیکال نیست، بلکه تنها در برخی شرایط خاص بهبود در ثبت جزئیات مشاهده می‌شود.

تصاویر گرفته‌شده با XA1 Ultra با وجود یکسان بودن دوربین‌ها، از دو گوشی دیگر این سری بهتر به نظر می‌رسد. خوشبختانه در شرایط نوری مناسب، نویز تصاویر اندک است. رنج دینامیکی نیز در اکثر سناریوها قابل قبول است. متأسفانه فوکوس خودکار در اکسپریا ایکس‌ای‌وان عملکرد بی‌نقصی نشان نمی‌دهد. جزئیات بالای تصاویر ثبت‌شده در شرایط نوری مناسب برای یک گوشی با این برچسب قیمتی یک نکته‌ی مثبت به شمار می‌رود. عکس‌های گرفته‌شده توسط دوربین این گوشی شارپ هستند؛ اما به نظر می‌رسد نرم‌افزار دوربین گاهی باعث افزایش بیش از اندازه شارپنس در تصاویر می‌شود. عکاسی در شب نیز همانطور که انتظار داشتیم با نویز همراه است؛ اما این نویز چندان زیاد نیست. 

دوربین سلفی ۱۶ مگاپیکسلی گوشی در شرایط نوری مناسب عکس‌های خوبی می‌گیرد. عکس‌ها در شب نیز رضایت‌بخش هستند و با در نظر گرفتن قیمت گوشی می‌توان از نویز موجود در آن‌ها چشم پوشی کرد. اگر فوکوس به‌درستی صورت بگیرد و شرایط نوری مساعد باشد، XA1 Ultra عکس‌هایی با جزئیات بالا و کاملا رضایت‌بخش ثبت خواهد کرد. شاید اگر سونی از پردازنده‌های شرکت کوالکام در ایکس ای وان اولترا استفاده می‌کرد، شاهد فقدان فیلم‌برداری 4K در این گوشی نمی‌بودیم. این گوشی قادر به فیلم‌برداری فول اچ‌دی با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه است.

گالری نمونه‌ تصاویر ایکس ای وان پلاس

هر سه مدل عرضه‌شده از سری ایکس ای در سال ۲۰۱۷ به تراشه‌ی هلیو پی ۲۰ مدیاتک مجهز شده‌اند. مدیاتک این تراشه را در جریان نمایشگاه MWC سال ۲۰۱۶ در بارسلون با فناوری ساخت ۱۶ نانومتری رونمایی کرد. تراشه‌ی ۶۴ بیتی MT6757 برای انجام پردازش‌ها از ۸ هسته‌ی Cortex-A53 بهره می‌برد؛ چهار هسته با فرکانس ۲.۳ گیگاهرتز و باقی هسته‌ها در فرکانس ۱.۶ گیگاهرتز عمل می‌کنند. مدیاتک از تراشه‌ی ال‌تی‌ای Cat.6 برای دستیابی به سرعت دانلود و آپلود ۳۰۰ و ۵۰ مگابیت بر ثانیه استفاده کرده است. این تراشه از کنترلر حافظه‌ی ۶۴ بیتی LPDDR3 و حافظه‌های فلش eMMC 5.1 پشتیبانی می‌کند.

زومیت برای ارزیابی عملکرد سخت‌افزار گوشی‌، در کنار اجرای بازی‌های گرافیکی و تحت‌ فشار قراردادن آن، بنچمارک‌های مختلفی روی گوشی اجرا می‌کند. بنچمارک انتوتو تمام جنبه‌های گوشی، مانند GPU ،CPU، حافظه‌ی رم و تجربه‌ی کاربری را مورد بررسی قرار می‌دهد. بنچمارک Ice Storm Unlimited یک تست آف‌اسکرین برای مقایسه‌ی CPU و GPU در دستگاه‌های مختلف محسوب می‌شود؛ بنابراین مواردی مانند رزولوشن نمایشگر و DPI آن، تأثیری بر نتایج ندارد. بنچمارک PCMark، عملکرد دستگاه را به‌جای الگوریتم‌های انتزاعی و غیر قابل لمس، بر اساس تسک‌های روزمره می‌آزماید. بنچمارک گیک‌بنچ با محوریت بررسی عملکرد CPU در تسک‌های روزمره، در دو حالت تک و چند هسته‌ای عمل می‌کند. در بنچمارک Vellamo که توسط شرکت کوالکام توسعه داده شده است، آزمون‌های Browser و Metal روی گوشی اجرا می‌شوند که به‌ ترتیب، عملکرد مرورگر وب و CPU را زیر ذره‌بین قرار می‌دهند. در نهایت بنچمارک CF-Bench را داریم که عمدتا عملکرد پردازنده‌ی مرکزی و حافظه را مورد آزمایش قرار می‌دهد. جدول زیر نتایج دقیق بنچمارک‌ها برای گوشی‌های میان‌رده و پایین‌رده را نشان می‌دهد:

اکسپریا ایکس‌ای‌وان اولترا عملکردی تقریبا مشابه برادران بزرگ‌تر و کوچک‌تر خود دارد. عملکرد گوشی در سناریو‌های مختلف مانند اجرای اپلکیشن‌های روزمره و بازی‌های نیمه سنگین قابل قبول است؛ ولی نمونه‌های بهتری نیز در این بازه‌ی قیمتی وجود دارد. عملکرد بخش‌های مختلف رابط‌کاربری نرم و روان است و به جز لگ‌هایی که بدون الگوی خاصی و در پاره‌ای از اوقات شاهد آن بودیم،‌ نکته‌ی منفی در استفاده از آن مشاهده نکردیم.

سونی برای XA1 Ultra، باتری ۲۷۰۰ میلی‌‌آمپر ساعتی در نظر گرفته است که با توجه به ابعاد گوشی ظرفیت معقولی به شمار نمی‌رود؛ در  XA1 Plus با وجود ابعاد و نمایشگر کوچک‌تر، از باتری ۳۴۳۰ میلی‌ آمپر ساعت استفاده شده است. با توجه به استفاده از پردازنده‌ی هلیو پی ۲۰، قابلیت شارژ سریع این شرکت موسوم به «Pump Express+ 2.0» نیز در ایکس ای وان پلاس ارائه می‌شود. همچنین شارژ تطبیقی Qnovo با تحت‌ نظر گرفتن و تنظیم شدت جریان، به عمر بیشتر باتری کمک می‌کند؛ به ادعای سونی این قابلیت باعث دو برابر شدن عمر باتری‌ گوشی می‌شود. 

متأسفانه خبری از عملکرد فراتر از انتظار باتری اکسپریا ایکس‌ای‌وان پلاس در این گوشی نیست. تقریبا تمام گوشی‌های رقیب که ابعادی بالای ۵.۷ اینچ دارند به باتری‌های بزرگ‌تری مجهز شده‌اند؛ به لطف پردازنده‌ی کم‌مصرف هلیو پی ۲۰، ایکس‌ای‌وان اولترا با باتری ۲۷۰۰ میلی‌آمپر ساعتی خود عملکرد رضایت‌بخشی دارد. این گوشی در تست باتری بنچمارک جی‌اف‌ایکس بنچ عملکردی رضایت‌بخش داشت و ارقام ۳۵۰ دقیقه در بخش «Battery LifeTime» و ۴۰۹ فریم را در «LongTime Performance» ثبت کرد. به‌طور کلی در کاربری‌ عمومی و روزمره که سناریوهایی نظیر استفاده از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، استریم موسیقی و وب‌گردی را در بر می‌گیرد، می‌توان انتظار شارژدهی یک و نیم روزه ایکس‌ای‌وان اولترا داشت.

اکسپریا ایکس ای وان اولترا میان‌رده‌ای است و در بازه‌ی قیمتی خود، در هیچ بخشی بهترین نیست؛ البته تناسب عملکرد و قیمت در بخش‌های مختلف گوشی به چشم می‌خورد. هنوز دلیل وابستگی سونی به زبان طراحی تکراری این روزهای گوشی‌هایش را نمی‌دانیم؛ اما واضح است که این شرکت مدت‌ها پیش می‌بایست تغییری اساسی در این بخش ایجاد می‌کرد. نمایشگر گوشی هم با وجود رزولوشن نه‌چندان بالا روشنایی خوبی دارد و به‌راحتی زیر نور مستقیم خورشید قابل استفاده است. 

اسپیکرهای گوشی‌های سری ایکس‌ای عموما عملکرد قابل‌ قبولی دارند؛ خوشبختانه XA1 Ultra نیز جزو بهترین‌های این سری از نظر بلندی صدا است. دوربین اصلی دستگاه همان چیزی است که در XA1 و XA1 Plus شاهد آن بودیم؛ عکس‌های گرفته‌شده توسط این دوربین در حالت کلی خوب هستند و جزئیات و شارپ بودن آن‌ها رضایت‌بخش است؛ البته مشکلاتی در بخش فوکوس و شارپنس بیش از اندازه برخی از عکس‌ها به چشم می‌خورد. سونی بر خلاف دو گوشی دیگر این سری، از دوربین سلفی ۱۶ مگاپیکسلی با لرزش‌گیر اپتیکال در این میان‌رده استفاده کرده است که در عمل نیز یک پله بالاتر از دو گوشی دیگر قرار می‌گیرد. 

رابط کاربری گوشی عملکرد روانی دارد و همانند دیگر گوشی‌های نیمه‌ی اول سال ۲۰۱۷، شاهد استفاده از اندروید نوقا در آن هستیم. هلیو پی ۲۰ و ۴ گیگابایت حافظه‌ی رم شما را در کارهای روزمره ناامید نخواهد کرد؛ ولی انتظار اجرای بدون مشکل بازی‌های گرافیکی از این گوشی دور از واقعیت است. شارژدهی اکسپریا ایکس‌ای‌وان اولترا اصلا با نسخه‌ی پلاس قابل مقایسه نیست؛ اما چندان پایین‌تر از میانگین بازار میان‌رده‌ها نیست. در پایان باید گفت XA1 Ultra برگ برنده‌ی بزرگی برای تشویق کردن علاقه‌مندان به خرید ندارد؛ اما ویژگی‌‌ها و عملکرد آن نیز به گونه‌ای نیست که به‌راحتی از گزینه‌های مورد بررسی کاربر برای خرید حذف شود.