گوشی تلفن همراه حتی با GPS خاموش نیز قابل ردیابی است

آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که رفت‌وآمد شما و محلی که در آن قرار دارید، قابل ردیابی است؟ شاید تصور کنید که اگر GPS دستگاه خود را خاموش کنید یا Location را غیرفعال کنید، دیگر امکان ردیابی شما وجود ندارد؛ اما محققان دانشگاه Northeastern نشان داده‌اند که این تصور اشتباه است. ساشاک ناراین، یکی از پسادکتری در این دانشگاه می‌گوید:

بسیاری از مردم نسبت به این مسئله، آگاهی کاملی ندارند و تصور می‌کنند GPS تنها روشی است که می‌تواند موقعیت آن‌ها را مشخص کند.

ناراین و همکاران او در یک آزمایش نشان داده‌اند که می‌توانند مسافتی را که افراد در شهرهای مختلف مانند بوستون، والتام، ماساچوست و لندن رانندگی کردند، ردیابی کنند، آن هم در وضعیتی که GPS تلفن آن‌ها خاموش بوده و اطلاعات از سایر حسگرهای تلفن دریافت شده است. ناراین می‌افزاید:

هدف از آزمایش این بود که به داوطلبان نشان دهیم چنین کاری امکان‌پذیر است و آن‌ها باید متوجه خطر باشند.

گوئه‌وارا نوبیر، استاد دانشگاه Northeastern و یکی از دست‌اندرکاران این پژوهش است که مسئولیت مدیریت برنامه‌ی امنیت سایبری و اطلاعات تحصیلات تکمیلی دانشگاه را برعهده دارد. او در این‌ باره می‌گوید:

مفهومی وجود دارد به نام حملات از کانال جانبی که در آن شما از اطلاعات جانبی برای تهدید امنیت و حریم خصوصی استفاده می‌کنید.

پژوهشگران در این تحقیق از تلفن‌هایی استفاده کرده‌اند که سیستم‌عامل اندروید گوگل را میزبانی می‌کند. آن‌ها اطلاعات را از حسگرهایی دریافت کرده‌اند که برای ردیابی مکان دستگاه ساخته نشده‌اند،. این حسگرها شامل شتاب‌سنج (که شتاب دستگاه را اندازه‌گیری می‌کند)، ژیروسکوپ (که سرعت زاویه‌ای را می‌سنجد) و قطب‌نما هستند. اولین کاربرد این حسگرها تغییر جهت نمایش اطلاعات روی صفحه هنگام چرخاندن آن است.

نوبیر می‌گوید:

مردم متوجه نیستند که تلفن همراه آن‌ها با دسترسی به اطلاعات این حسگرها بهترین وسیله برای جاسوسی است.

در این آزمایش پژوهشگران اپلیکیشنی را روی تلفن‌های هدف نصب کرده‌اند که ظاهرا برای روشن یا خاموش کردن فلش دستگاه نوشته شده است؛ اما در واقع به جمع‌آوری و ارسال اطلاعات می‌پردازد. فقط کافی است تا این اپلیکیشن روی گوشی شما نصب شود تا باقی کارها به‌صورت خودکار انجام شود.

در شهری مانند بوستون که دارای مسیرهای مارپیچ و خمیده‌ی خاصی است، می‌توان با احتمال ۵۰ درصد مکان فرد را حدس زد؛ اما در منطقه‌ای مانند منهتن که ساختار شهری منظم‌تری دارد کار سخت‌تر است. اگر شما مسیر مشخصی را هر روز طی کنید مام می‌توانیم بفهمیم شما کجا زندگی می‌کنید، کجا کار می‌کنید و از چه مسیری رفت‌و‌آمد می‌کنید. در این صورت دقت حدس ما برای مسیرهای تکراری تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.

برای پژوهشگران جالب بود که هرچه پیش می‌رفتند دقت نتایج به‌دست آمده بیشتر می‌شد. نوبایر می‌گوید «با دقیق‌تر شدن حسگرها دقت حدس‌های آن‌ها نیز بیشتر می‌شود و بدین ترتیب روزبه‌روز حریم خصوصی بیشتر در معرض تهدید قرار می‌گیرد». اگرچه این تحقیق با استفاده از تلفن‌های همراه اندرویدی صورت گرفته؛ اما نوبیر می‌گوید آیفون نیز ساختاری مشابه دارد و همانند تلفن‌های اندرویدی در معرض خطر است.

سخنگوی Google در پاسخ به انتشار نتایج پژوهش دانشگاه Northeastern می‌گوید:

در اندروید پی، آخرین نسخه از این سیستم‌عامل، دسترسی به اطلاعات حسگرهای شتاب‌سنچ و ژیروسکوپ توسط اپلیکیشن‌ها محدود شده است. تلفن همراه به‌صورت مستقیم نمی‌تواند مکان کاربر را داشته باشد و این تحقیق نیز نشان می‌دهد استفاده از داده‌‌ی حسگرها برای ردیابی مکان کاربران چقدر دشوار است.

Apple از اظهارنظر درباره‌ی نتایج این تحقیق خودداری کرده است. شاید بهترین راه برای در امان ماندن از چنین تهدیدهایی این باشد که همواره دستگاه خود را به آخرین نسخه‌ی سیستم‌عامل به‌روزرسانی کنید؛ چرا که گوگل و اپل با ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری در تلاش هستند تا حفره‌های ممکن را برطرف کنند. همچنین توصیه می‌شود اپلیکیشن‌ها را از گوگل پلی و اپ‌استور دریافت کنید تا از آلوده نبودن آن‌ها به بدافزار مطمئن باشید.