مایکروسافت به دنبال بازنویسی تاریخ خود در بازار گوشی است

اکنون‌ که مایکروسافت بخشی از شکوه و عظمت سابق خود را بازیافته است، به‌دنبال بازگشت به چیزی غیرمحتمل‌تر از آن است؛ بازنویسی تاریخچه‌ی بسیار بد خود در بازار گوشی‌های هوشمند. سه سال پس از عقب‌نشینی از کسب‌وکار تلفن‌همراه، مایکروسافت دیروز سرفیس دوئو را معرفی کرد؛ کامپیوتری جیبی با نمایشگری دوگانه که کریسمس ۲۰۲۰ به بازار عرضه می‌شود. محصول جدید ردموندی‌ها تماس تلفنی برقرار و متن ارسال می‌کند؛ ولی مایکروسافت نمی‌خواهد آن را گوشی خطاب کند.

موفقیت این بازگشت غیرمنتظره به دنیای گوشی می‌تواند به این بستگی داشته باشد که مایکروسافت چگونه قصد دارد آن را به بازار عرضه کند. مجموعه‌ی فعلی لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های سرفیس عموما بازار دستگاه‌های پرچم‌دار را هدف قرار داده‌اند. در این میان، کاربران شرکتی و علاقه‌مندان گجت‌ها که برای طراحی دقیق ارزش قائل‌اند، به توانایی ترکیب کار و استفاده‌ی شخصی در یک دستگاه نیاز دارند. استراتژی کلی مایکروسافت برای تجارت گسترده در بازار سرفیس، هیچ‌گاه رسیدن به یکی از بزرگ‌ترین فروشندگان لپ‌تاپ یا تبلت نبوده است. طبق گفته‌ی IDC، این شرکت فقط چند درصد از بازار تبلت جهان را دراختیار دارد.

هنگام رونمایی در نیویورک، پانوس پانای، مدیر ارشد محصولات مایکروسافت، برای تمرکز روی شباهت‌های دوئو با دیگر سرفیس‌ها به‌زحمت افتاد. او حتی به این نکته نیز اشاره کرد که خبرگزاری‌ها و تحلیلگران حاضر در مراسم روی توانایی برقراری تماس و ارسال پیام این گوشی تأکید خواهند کرد. پانای هنگام پیش‌نمایش این گوشی در رویداد دیروز گفت: «اشتباه نکنید! این دستگاه سرفیس است». او حتی به Wired گفت نمی‌خواهد مردم دوئو را گوشی بنامند.

ساتیا نادلا و دیگر مدیران مایکروسافت بارها به سؤالات مربوط به چگونگی و زمان تولید دوباره‌ی گوشی پاسخ داده‌اند و گفته‌اند شرکتشان این کار را انجام نمی‌دهد؛ مگر اینکه این محصول متمایز و دیدگاهی ژرف داشته باشد. مایکروسافت فکر می‌کند دوئو این دو خصیصه را دارد؛ دستگاهی قابل‌حمل و تاشو و با دو صفحه‌نمایش (نه مانند صفحه‌ی تاشو در گلکسی فولد) که می‌تواند اپلیکیشن‌های مایکروسافت را با اپلیکیشن‌های ساخته‌شده برای سیستم‌عامل اندروید ترکیب کند.

درهرصورت، این حرکت هم ازنظر استراتژیکی و هم ازنظر تاریخی مهم است. بازار گوشی‌ها برای پیشوای نادلا، استیو بالمر، در حکم نهنگ سفید خواهد بود! کسی که ۹ سال پیش در تلاشی نافرجام برای رسیدن به بازاری روبه‌رشد شرکت فنلاندی نوکیا را با مبلغ ۹/۵ میلیارد دلار خرید. طراحی و فروش مدلی از سرفیس اقدامی کوچک‌تر از آن سرمایه‌گذاری فاجعه‌بار است؛ اما شکست دیگری به‌بار خواهد آورد. همچنین، این موضوع به شهرت نادلا، به‌عنوان سلطان بازگشت به اوج مایکروسافت، ضربه می‌زند؛ قاضی زیرکی که قضاوت می‌کند چه کسب‌وکارهایی وارد یا خارج شوند.

اشتباهات مایکروسافت در گوشی از معدود موارد نشان‌دهنده‌ی نقصان رهبری فنی در آن است. درواقع، حتی وقتی فروش و سود افزایش یافت و مایکروسافت کسب‌وکارهای بزرگی در ایکس‌باکس و سرور نرم‌افزار ایجاد کرد، عملیات اجرایی و استراتژی ضعیف در تلفن‌همراه بود که باعث کم‌شدن وجهه‌ی شرکت میان مردم شد. سال‌ها قبل از آنکه اپل و گوگل پیشتاز بازار مدرن گوشی‌های هوشمند شوند، مایکروسافت اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰، به بازار نرم‌افزار گوشی وارد شد. این شرکت حتی تولید برنامه‌های سازمان‌دهنده‌ی جیبی را سال‌ها پیش‌ازاین برنامه‌ریزی کرده بود. بااین‌حال، محصولات آن زمان مایکروسافت هیچ رقابتی ایجاد نمی‌کردند. در سال ۲۰۰۷، مدیرعامل وقت، استیو بالمر، اولین آیفون اپل را به‌سخره گرفت و مسئولان بخش گوشی مایکروسافت، همان نظر را درباره‌ی اندروید دادند و اظهار کردند مایکروسافت پیش‌ازاین سیستم‌عاملی توسعه داده تا سازندگان گوشی بتوانند آن را روی دستگاه‌های خود بارگذاری کنند.

هنگامی‌که اندروید و iOS ویندوزفون را از دور خارج کردند، مایکروسافت به نوکیا به‌عنوان نجات‌دهنده‌ی اصلی نگاه می‌کرد. اولین قدم این همکاری، استفاده از ویندوز در گوشی‌های نوکیا بود. سرانجام بالمر پس از جدال با هیئت‌مدیره، طرحی برای دستیابی به بازار گوشی‌ها در روزهای پایانی تصدی خود به‌عنوان مدیرعامل ارائه کرد. نادلا که در ابتدا مخالف خرید بود، زمانی‌که بالمر نظر مدیران ارشد را جلب کرد، مجبور شد از این تصمیم تبعیت کند. کمتر از ۱۸ ماه بعد، مایکروسافت تمام ارزش معامله را از دست داد و بیشتر کارمندان نوکیا را اخراج کرد و از تجارت گوشی خارج شد.

این اتفاق فقط شرمساری بزرگ نبود؛ بلکه افتضاح مایکروسافت در گوشی‌های هوشمند، ضربه‌ای جدی به بدنه‌ی سیستم‌عامل پرچم‌دار ویندوز وارد کرد. نرم‌افزاهای شرکت به بازار رو‌به‌افول کامپیوتر‌های خانگی محدود شد و بازار گوشی و تبلت را برای اپل و گوگل و سامسونگ به غنیمت گذاشت.

رونمایی دیشب مایکروسافت نشان می‌دهد این شرکت به بازی بازگشته است؛ ولی میزان آن هنوز مشخص نیست. بااین‌حال، این موضوع مسلم است که مایکروسافت با رهبری نادلا، حس بهتری در زمینه‌ای دارد که واقعا در آن موفق عمل می‌کند. ناگفته نماند سرفیس دوئو روی اندروید اجرا خواهد شد نه روی ویندوز.