آیفون؛ تولید از اپل، طراحی در اروپا
آیفون بعدی شما لوگو اپل را یدک می‌کشد؛ اما این اتحادیه‌ی اروپا است که بیشتر از هر زمان دیگری در طراحی آن نقش ایفا می‌کند. این اتحادیه، تنها در چند ماه تصمیمات مهمی گرفته است که برخی از اِلِمان‌های طراحی اپل را کنار می‌گذارند و این شرکت را به سازگاری با شرایط جدید وادار می‌کنند. شماری از این تصمیمات کوچک‌اند و برخی بزرگ؛ اما تصویب آن‌ها بدین‌معنی است که اپل کمتر از قبل در تولید گوشی‌هایش نقش دارد.
تصویب قوانین تندوتیز اتحادیه‌ی اروپا بدین‌معنی است که اپل کمتر از قبل در تولید گوشی‌هایش نقش دارد
اولین و شاید مهم‌ترین قانون جدید به یکی از کسب‌و‌کارهای پول‌ساز اپل ارتباط دارد: شرکت کوپرتینویی مجبور است استفاده از فروشگاه‌های آنلاین رقیب اپ استور را در آیفون امکان‌پذیر کند. با این کار، پلتفرم موبایلی اپل تا حدی مشابه اندروید می‌شود؛ جایی که افزون‌بر گوگل پلی، سایر فروشگاه‌های آنلاین نیز اجازه دارند فعالیت کنند. کاربران اندروید می‌توانند از فروشگاه‌هایی نظیر APKMirror یا اپ استور آمازون یا حتی نمونه‌های ایرانی مثل کافه‌بازار اپلیکیشن دانلود کنند.
به‌نوشته‌ی دیجیتال ترندز، هیچ‌یک از فروشگاه‌های آنلاین اندروید انحصاری نیستند. توسعه‌دهندگان در‌صورت تمایل می‌توانند اپلیکیشن خود را برای یکی از این فروشگاه‌ها بسازند یا آن را در تمامی فروشگاه‌ها دردسترس قرار دهد.
در فاصله‌ی کوتاهی پس از تصویب اولیه‌ی قوانین اروپا، در گزارشی گفته شد که اپل با برخی از این قوانین موافقت می‌کند؛ خصوصا آن‌هایی که روی آیفون تمرکز دارند. احتمالاً اپل بخش اعظم این تغییرات را به اروپا محدود می‌کند؛ اما با در‌نظر‌گرفتن علاقه‌ی قانون‌گذاران کشورهای دیگر به تغییرات یادشده، بعید است تغییراتی مثل آزادسازی استفاده از فروشگاه‌های متفرقه برای مدت‌زمانی طولانی در انحصار اروپا باقی بمانند.
اپل مدت‌ها است انحصارگرایی‌اش را تلاشی برای حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران قلمداد می‌کند
اضافه‌شدن فروشگاه‌های متفرقه به iOS، ضعف استدلال‌های اپل را به‌رخ می‌کشد. این شرکت مدت‌ها است انحصارگرایی‌اش را تلاشی برای حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران قلمداد می‌کند. البته افزوده‌شدن فروشگاه‌های جدید به آیفون، ممکن است تأثیر شگرفی بر درآمدهای اپ استور نگذارد. با وجود ده‌ها فروشگاه در اندروید، همچنان گوگل پلی محبوب‌ترین و پردرآمدترین آن‌ها است.
اوی گرین‌گارت، از متخصصان شرکت تحقیقاتی Techsponential می‌گوید: «اگر واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، فروشگاه‌های متفرقه بیشتر از آنکه متمرکز بر تقاضای مصرف‌کنندگان باشند، در تلاش‌اند زنجیره‌ی درآمد اپل را درهم بشکنند. بارگیری جانبی (سایدلود) قطعاً مشکلات امنیتی جدیدی ایجاد می‌کند؛ اما شاید اپل اجازه پیدا کند که برای کاهش تهدیدها، محدودیت‌هایی برای فروشگاه‌های متفرقه در نظر بگیرد.»
کارشناس Techsponential می‌گوید که از نگاه او، قوانین متمرکز بر فروشگاه‌های آنلاین آیفون تغییر بزرگی ایجاد نمی‌کنند؛ چون اکثر مصرف‌کنندگان به استفاده از این فروشگاه‌ها نیازی ندارند و نیازهای خودشان را از‌طریق اپ استور برطرف می‌کنند: «احتمالاً بسیاری از آن‌ها نحوه‌ی بارگیری جانبی را یاد نخواهند گرفت. اکثر کاربران، چه در اندروید و چه در iOS، ترجیح می‌دهند به تنظیمات پیش‌فرض اتکا کنند.»
بزرگ‌ترین نگرانی اپل درباره‌ی قوانین اتحادیه‌ی اروپا، از‌بین‌بردن انحصار آی‌مسیج است. آی‌مسیج سرویس پیام‌رسان اختصاصی اپل است که همچنان از پروتکل RCS پشتیبانی نمی‌کند و تأثیر بسزایی روی افزایش فروش آیفون در کشورهایی مثل آمریکا می‌گذارد.
تحلیلگر مؤسسه‌ی تحقیقاتی Counterpoint می‌گوید لایحه‌ی بازارهای دیجیتال در اتحادیه‌ی اروپا خواستار «تعامل‌پذیری» در بین پلتفرم‌های پیام‌رسان شده است. این خبر بدی برای اپل محسوب می‌شود؛ چون این شرکت به انتشار آی‌مسیج روی اندروید ملزم خواهد شد. منابعی آگاه می‌گویند در‌حال‌حاضر، اپل برنامه‌ای برای پشتیبانی از RCS در آی‌مسیج ندارد. گوگل، اصلی‌ترین حامی RCS، بارها از اپل به‌‌‌دلیل این تصمیم انتقاد کرده است. آیا گوگل با حمایت اروپا فرصت اقدام قانونی علیه اپل را از دست می‌دهد؟ احتمالاً خیر.
دومین تغییر بزرگ آیفون در‌نتیجه‌ی قوانین جدید اتحادیه‌ی اروپا، استفاده از درگاه USB-C است. اپل تا ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴ (۸ دی ۱۴۰۳) فرصت دارد آیفون را در اروپا به درگاه USB-C مجهز کند؛ وگرنه باید ریسک ممنوعیت فروش آیفون و جریمه‌ی سنگین را به جان بخرد.
تغییر درگاه شارژ آیفون در‌نتیجه‌ی اجبار اروپا، هم‌زمان بزرگ و کوچک است. امروزه، اپل تقریباً در تمامی محصولات دیگرش، از آیپد پرو گرفته تا مک بوک، از درگاه USB-C استفاده می‌کند. نگاهی به لپ‌تاپ‌های ویندوزی و گوشی‌های اندرویدی و کتاب‌خوان‌های سری کیندل بیندازید تا متوجه شوید که USB-C چقدر فراگیر است.
اپل سال‌ها است که روی استفاده از درگاه منسوخ لایتنینگ اصرار می‌کند. با در‌نظر‌گرفتن حذف شارژر از جعبه‌ی گوشی‌ها و اهمیت ویژه به حفاظت از محیط‌زیست، تأکید بیش‌از‌حد اپل بر درگاه لایتنینگ با منطق جور درنمی‌آید.
قانون USB-C اروپا یعنی کسانی که در اکوسیستم اپل سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به خرید شارژر جدید مجبور خواهند شد. با وجود مقاومت‌های آشکار اپل، برایمان مشخص بود که دیر یا زود چنین اتفاقی رنگ حقیقت به خود می‌گیرد.
یکی از تحلیلگران می‌گوید قانون USB-C برای کاربران اپل، هم مفید است و هم مضر. از یک طرف مشتریان اپل مجبورند شارژر جدید بخرند و از طرف دیگر کاربران اندرویدی که همین حالا شارژر پرسرعت USB-C دارند، می‌توانند بدون نیاز به شارژر جدید سراغ خرید آیفون بروند. او در‌ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که احتمالاً تغییر درگاه نمی‌تواند تأثیر چشمگیری بر مهاجرت کاربران از اندروید به iOS بگذارد؛ چون اکثر مردم به اکوسیستمی که سال‌ها است از آن استفاده می‌کنند، عادت کرده‌اند.
معضل اصلی اپل تلاش اروپا برای مداخله در طراحی آیفون است
اوی گرین‌گارت می‌گوید معضل اصلی اپل تلاش اروپا برای مداخله‌ی بیشتر در طراحی آیفون است. موضوع به بد‌بودن USB-C یا مشکل‌سازشدن فروشگاه‌های متفرقه برنمی‌گردد؛ بلکه مسئله‌ی اصلی این است که اپل نمی‌خواهد چنین کارهایی را انجام دهد.
موضوع مهم دیگری که اتحادیه‌ی اروپا روی آن مانور می‌دهد، اجباری‌کردن باتری تعویض‌شدنی است. این قانون فاصله‌ی زیادی تا تصویب دارد؛ اما اگر اتحادیه‌ی اروپا به آن چراغ‌سبز نشان دهد، شرکت‌هایی مثل اپل با مشکل مواجه خواهند شد. اپل و سامسونگ و شیائومی امروزه گوشی‌هایی می‌سازند که کاربر نمی‌تواند باتری آن‌ها را تعویض کند.
از نگاه اپل، قوانین اتحادیه‌ی اروپا مشکل‌سازند؛ اما این تغییرات برای مصرف‌کنندگان مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند. دولت‌ها و نهادهای رگولاتوری همواره روی طراحی محصولات تأثیر گذاشته‌اند؛ اما تأثیرگذاری آن‌ها در اغلب مواقع غیرمستقیم بوده است. آیفون همیشه محصول منحصربه‌فرد ساخت اپل بوده؛ اما نارضایتی از برخی تصمیمات این شرکت در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است.
با وجود سخت‌گیری‌های اروپا، شاخص‌های بنیادی آیفون همچنان دست‌نخورده باقی می‌ماند. صرف‌نظر از اقدام نهادهای رگولاتوری، آیفون همچنان از همان نرم‌افزار و فروشگاه اپلیکیشن و شبکه‌ای استفاده می‌کند که زیر نظر اپل است. صرف‌نظر از دیدگاه تیم کوک به این ماجرا، آیفون بعدی اپل بیشتر از آنکه ساخت این شرکت باشد، نتیجه‌ی تصمیمات اتحادیه‌ی اروپا است؛ آیفونی که قرار است عاشقش شوید.
نظرات