طلسم آیفون ۶۰ هرتز؛ اپل چه زمانی دست از لج‌بازی برمی‌دارد؟

درحالی‌که تنها چهار ماه تا مراسم رونمایی از سری آیفون ۱۶ باقی مانده، افشاگران می‌گویند اپل نرخ نوسازی نمایشگر را در آیفون‌های غیرپرو یعنی آیفون ۱۶ و آیفون ۱۶ پلاس همان ۶۰ هرتزی که در سال ۲۰۱۶ بود، نگه داشته است؛‌ بدین‌ترتیب، درحالی‌که تمام پرچم‌داران اندرویدی به نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی مجهز شده‌اند، نرخ نوسازی نمایشگر آیفون ۱۶ در حد گوشی‌های اقتصادی خواهد بود. چرا اپل اینقدر نسبت به کنار گذاشتن نمایشگرهای ۶۰ هرتزی بی‌میلی نشان می‌دهد؟

هرتز یا Hz که به افتخار فیزیکدان آلمانی هاینریش هرتز نامگذاری شده است، واحد بسامد و معادل تعداد نوسان‌های یک موج، چرخه یا رویداد در ثانیه است. ازجمله مواردی که برحسب هرتز بیان می‌شوند می‌توان به بسامد صوت، امواج رادیویی، نرخ کلاک و سرعت CPU اشاره کرد.

مورد جدیدی که در چند سال اخیر به فهرست بالا افزوده شده، نرخ نوسازی تصویر در صفحه‌نمایش دیوایس‌های الکترونیکی است و به ما می‌گوید که تصاویر جدید، چند بار در هر ثانیه روی صفحه نشان داده می‌شوند. مثلاً یک هرتز معادل یک تصویر جدید در هر ثانیه است.

دلیل علاقه‌ی کاربران به نرخ نوسازی بالا در صفحه‌نمایش گوشی‌های هوشمند کاملاً قابل درک است. هرچه این نرخ بیشتر باشد، جابه‌جایی تصاویر نرم‌تر احساس می‌شود و تعامل کاربر با گوشی در حین بازی، وب‌گردی و موارد دیگر بهبود می‌یابد.

سال‌ها این عدد محدود به ۶۰ هرتز بود، اما موتورولا و ایسوس برای تغییر آن پیش‌قدم شدند و گوشی‌های ریزر فون و راگ‌ فون ۲۰۱۸ را به‌ترتیب با نرخ نوسازی تصویر ۱۲۰ و ۹۰ هرتز رونمایی کردند تا تجربه‌ی بازی روان‌تری را به کاربرانشان ارائه کنند. تا آن زمان، صفحه‌نمایش‌های دارای نرخ نوسازی بالا، تنها در محصولات گیمینگ یافت می‌شدند. سازندگان گوشی‌های اندرویدی به‌سرعت متوجه شدند که نمایشگرهای ۹۰ تا ۱۲۰ هرتز تنها مخصوص بازی نیستند و می‌توانند در رقابت با آیفون‌ به کمک پرچمداران اندرویدی بیایند.

سامسونگ و گوگل پرچمداران سال ۲۰۲۰ خود یعنی گلکسی اس ۲۰ و پیکسل ۵ را به‌ترتیب به صفحه‌نمایش ۱۲۰ و ۹۰ هرتز مجهز کردند و سازندگان بزرگی چینی همچون هواوی، شیائومی و وان‌پلاس نیز مطابق انتظار، در همان سال تمامی پرچمداران خود را با نرخ نوسازی تصویر بالا به بازار عرضه کردند. تنها یک شرکت طبق معمول سرسختانه در برابر این تغییر مقاومت کرد و گوشی‌های جدیدش را با همان نرخ نوسازی ۶۰ هرتز به بازار عرضه کرد: اپل!

اکنون در سال ۲۰۲۴ هستیم و اپل همچنان از استفاده از صفحه‌نمایشی با نرخ نوسازی بالا در تمامی مدل‌های آیفون خودداری می‌کند. دلیل این بی‌مهری نسبت به کاربران مدل‌های معمولی آیفون چیست؟ آیا این بزرگ‌ترین ایراد نسخه‌های غیرپرو آیفون، در سال ۲۰۲۴ نیز به قوت خود باقی می‌ماند؟ آیا کاربران آیفون اصلاً اهمیتی به این موضوع می‌دهند؟

گفته می‌شود که آیفون ۱۶ نیز درست مانند آیفون ۱۵ قرار نیست به صفحه‌نمایش ۱۲۰ هرتز موسوم‌ به پروموشن مجهز شود. اپل سلطان جان‌به‌لب کردن کاربران و به تعویق انداختن تغییرات موردعلاقه‌ی آنان است. شایعات می‌گویند که با وجود گذشت ۶ سال از به‌کارگیری نمایشگرهایی با نرخ نوسازی بالا در گوشی‌های هوشمند و با گذشت سه سال از راهیابی این فناوری به نخستین آیفون (آیفون ۱۳ پرو)، اپل امسال نیز کاربران مدل‌های پایه‌ی آیفون را ناامید خواهد کرد.

بدیهی است که این همه مقاومت اپل، صرفاً به‌خاطر چند دلار صرفه‌جویی در هزینه‌های ارتقای پنل ۶۰ به ۱۲۰ هرتز نیست. پس ماجرا چیست؟ اپل تنها به‌دلیل ترغیب کاربران برای خرید مدل‌های پرو این محدودیت را در نسخه‌های معمولی آیفون اعمال کرده؛ در واقع پروموشن در کنار مجموعه دوربین بهتر و بدنه‌ی مقاوم‌تر، یکی از مهم‌ترین دلایل مشتریان اپل برای انتخاب آیفون‌های پرو در برابر نسخه‌های معمولی است.

این پافشاری کوپرتینونشین‌ها دلایل دیگری هم دارد. اپل پروموشن را به چشم یک ویژگی «پرو» و حرفه‌ای می‌بیند و معتقد است اگر تجربه‌ی استفاده از این قابلیت را نداشته باشید، چندان هم متوجه نبود آن نخواهید شد؛ به همین دلیل اغلب افرادی که قبلاً یک مدل آیفون پرو را داشته‌اند، در خرید بعدی آیفون نیز نسخه‌ی پرو را انتخاب می‌کنند. بسیاری از کاربران اپل، آیفون‌ها، آیپدها و مک‌بوک‌های نسخه‌ی پرو را می‌خرند، زیرا حتی اگر به تمامی قابلیت‌های آن هم نیاز نداشته باشند، ترجیح می‌دهند بهترین محصول ممکن آن دسته را بخرند.

از طرفی، کاربر نسخه‌ی معمولی آیفون ۱۳ که به فکر ارتقاء به آیفون ۱۵ است، چندان به نبود پروموشن اهمیتی نمی‌دهد؛ چرا که پیش‌تر آن را تجربه نکرده است. اما اگر از گوشی اندرویدی با پنل ۱۲۰ هرتز به آیفون‌های ۶۰ هرتزی مهاجرت کنید، قضیه کاملاً فرق خواهد کرد. در عین حال پروموشن شاید برخی از کاربران را به صرف چند صد دلار هزینه‌ی بیشتر و خرید مدل‌های پرو ترغیب کند. کافی است تنها یک بار نسخه‌ی پرو محصولات اپل را امتحان کنید؛ اگر محدودیت بودجه در میان نباشد، به احتمال زیاد دیگر هرگز به نسخه‌های معمولی بازنخواهید گشت.

شاید باورش سخت باشد، اما اپل اولین شرکتی بود که در سال ۲۰۱۷ نمایشگرهایی با نرخ نوسازی تصویر بالا را وارد محصولات غیرگیمینگ کرد. کوپرتینونشین‌ها آن سال آیپد پرو ۱۰٫۵ اینچی را با نمایشگر مجهز به پروموشن به بازار عرضه کردند تا پیش از هر سازنده‌ی دیگری در دنیای تبلت‌ نرخ نوسازی بالا را به کاربران هدیه دهد؛ اما از تجهیز آیفون به این ویژگی تا سال ۲۰۲۱ خودداری کردند و حال گفته می‌شود ۷ سال پس از عرضه‌ی آیپد پرو ۱۰٫۵ اینچی باید از آیفون ۱۶ نیز با نمایشگر ۶۰ هرتز استقبال کرد.

چرخه‌ی ارتقای محصولات اپل بسیار سختگیرانه است و تا قابلیت جدیدی برای نسخه‌ی پرو آماده نکند، ویژگی‌های پیشین آن‌ را به نسخه‌ی عادی نخواهد آورد. این یعنی احتمال دارد کوپرتینونشین‌ها قابلیت‌های جذابی همچون FaceID زیر نمایشگر یا طراحی بدنه‌ی جدید را برای نسخه‌ی پرو در نظر بگیرند تا به قدر کافی از نسخه‌ی معمولی متمایز شود و بدین‌ترتیب بتوانند پروموشن را به نسخه‌ی پایه بیاورند.

اگر قیمت گوشی آیفون در نسخه‌ی پایه تا دو نسل دیگر ثابت بماند، کاربران باید ۱۷ ماه دیگر برای داشتن نمایشگر ۱۲۰ هرتز در یک گوشی ۸۰۰ دلاری انتظار بکشند. این استدلال که کاربران عادی به نمایشگرهایی با نرخ نوسازی بالا اهمیت نمی‌دهند، صحیح نیست. هرچند عده‌ای هم می‌گویند نمایشگر ۶۰ هرتزی آیفون بسیار روان‌تر از گوشی‌های ۶۰ هرتزی دیگر به نظر می‌رسد.

حقیقت این است که استقبال مشتاقانه‌ی کاربران از گوشی‌های هوشمند اندرویدی مجهز به نمایشگر ۱۲۰ هرتز باعث شد شرکت‌های مختلف، گوشی‌های میان‌رده و حتی پایین‌رده‌‌ی خود را به نمایشگرهای ۱۲۰ هزتر مجهز کنند. اپل هم چه بخواهد چه نخواهد، بالأخره باید به این میدان پا بگذارد.