۸ سال با پیکسل؛ لطفی که گوشی گوگل به دنیای اندروید کرد

اولین گوشی پیکسل هشت سال پیش در سال ۲۰۱۶ معرفی شد. صنعت گوشی‌های هوشمند در آن زمان بسیار متفاوت بود و می‌توان با اطمینان گفت که سری پیکسل، هرچند هنوز در بازار جهانی جایگاه قدرتمندی ندارد، نقشی اساسی در شکل‌دهی فضای گوشی‌های امروزی، از پرچمداران قدرتمند گرفته تا مدل‌های اقتصادی، ایفا کرده است.

حال که فقط چند ساعت تا معرفی سری پیکسل ۹ باقی مانده، بیایید مسیر پرپیچ‌وخمی را که گوشی گوگل طی کرده و تاثیراتی را که بر دنیای گوشی‌های هوشمند گذاشته، با هم مرور کنیم.

سبد متنوع محصولات گوگل نشان می‌دهد که این شرکت هرگز قصد نداشت یک شرکت سخت‌افزاری باشد. گوگل درابتدا برای تولید سری توسعه‌دهنده‌محور نکسوس با تولیدکنندگان بزرگ‌تر گوشی‌های اندرویدی همکاری می‌کرد. پیکسل و پیکسل XL که در سال ۲۰۱۶ معرفی شدند، اولین گوشی‌های هوشمند ساخت خود گوگل بودند که برای مصرف‌کنندگان عمومی طراحی شده بودند و با بهره‌مندی از گوگل اسیستنت، رابط کاربری ساده‌تر و تعهد به انتشار سریع‌تر و جامع‌تر به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری، چشم‌انداز گوگل برای توسعه‌ی اندروید را نشان می‌دادند. رویکرد نرم‌افزاری گوگل در تضاد آشکار با ظاهر شلوغ تاچ‌ویز سامسونگ، انبوه ویژگی‌های MIUI شیائومی و روند کُند انتشار به‌روزرسانی‌ها به‌دلیل قرارگرفتن در پشت سد فرآیندهای تأیید تولیدکنندگان و اپراتورها قرار داشت.

گوگل هرگز به‌طور صریح اعلام نکرد که از مشکلات نرم‌افزاری اندروید آزرده است، اما واضح است که احساس می‌کرد می‌تواند در برخی از جنبه‌ها بهتر از سایر تولیدکنندگان عمل کند. اولین پیکسل، سه سال پشتیبانی نرم‌افزاری داشت که به استانداردهای امروز نزدیک نیست، اما در آن زمان یک یا دو سال بیشتر از بسیاری از گوشی‌های اندرویدی دیگر بود. به عنوان مثال، سری گلکسی S7 سامسونگ در سال ۲۰۱۶ تنها با دو سال پشتیبانی سیستم‌عامل و کمی بیشتر پشتیبانی امنیتی عرضه شد.

البته پشتیبانی نرم‌افزاری تنها ویژگی جدیدی نیست که سری پیکسل به شکل‌دهی آن کمک کرده است. گوگل با استاندارد شارژ سریع USB Power Delivery، پشتیبانی از USB-C را فراگیرتر کرد؛ با اولین نسل گوشی خود، کارت microSD را به نفع ذخیره‌سازی ابری کنار گذاشت؛ با پیکسل ۳، استفاده از بریدگی نمایشگر را بحث‌برانگیزتر کرد که درنهایت به شکل‌گیری حفره‌ی دوربین سلفی امروزی انجامید؛‌ جک هدفون ۳٫۵ میلی‌متری را با پیکسل 6a حذف کرد؛ با پشتیبانی از فناوری RCS به مقابله با آی‌مسیج پرداخت و اکنون با مدل جمنای نانو در سری پیکسل ۸، پردازش محلی هوش مصنوعی را ممکن کرده است.

این روزها سری پیکسل به محبوبیت قابل‌قبولی دست پیدا کرده، اما در راه رسیدن به این جایگاه دچار اشتباهاتی نیز شده است. معروف‌ترین اشتباه، ژست‌های هوایی موشن سنس (‌به‌علاوه‌ی عمر کم باتری) در سری پیکسل ۴ بود. این ویژگی از همان ابتدا یک نوآوری بی‌فایده بود و حتی در بسیاری از کشورها به‌دلیل نقض مقررات مسدود شد. حسگر دمای پیکسل ۸ پرو نیز به همین اندازه بی‌فایده بود؛ احتمالا گوگل در دوران همه‌گیری کرونا تصور می‌کرده افراد زیادی بخواهند با حسگر گوشی، دمای بدن همدیگر را اندازه‌ بگیرند، اما استفاده از این حسگر روی افراد مجاز نبود و در مورد اجسام هم به‌خوبی کار نمی‌کرد.

سری پیکسل همچنین از نمایشگر ناجور پیکسل ۲ XL، ناچ بدریخت پیکسل ۳ XL و مشکلات مودم و داغی بیش‌ازحد اولین تراشه‌ی تنسور در پیکسل ۶ رنج برده است. واقعیت این است که گوشی‌های گوگل به‌ندرت عملکرد سخت‌افزاری چشم‌گیری داشته‌اند، اما وقتی به آن‌ها به صورت کلی نگاه می‌کنیم و موارد دیگری مثل نرم‌افزار را در نظر می‌گیریم، همچنان گوشی‌های ارزشمندی تلقی می‌شوند. 

اگر نرم‌افزار را کنار بگذاریم، ویژگی دیگری که به محبوبیت پیسکل باوجود ضعف سخت‌افزاری‌اش کمک کرده، تجربه‌ی عکاسی است که با گذشت زمان، اهمیت بیشتری در تعریف هویت این سری پیدا کرده است. حتی در فهرست بهترین گوشی برای عکاسی زومیت، گوگل پیکسل 7a در بخش گوشی‌های اقتصادی و پیکسل ۸ پرو در رده‌ی گوشی‌های پرچم‌دار، جایگاه ویژه‌ای دارد.

اولین نسل پیکسل مجزه‌به تنها یک دوربین، درمقایسه با استانداردهای مدرن بسیار ابتدایی به نظر می‌رسد، اما پردازش‌های محاسباتی پیشرفته‌ای که روی تصاویر اعمال می‌شد، به متمایزشدن تجربه‌ی عکاسی با پیکسل کمک کرد. پشتیبانی از +HDR که از سری نکسوس به ارث رسیده بود و در آن زمان نادر بود، ثبت تصاویر یکنواخت در شرایط نوری شدید و ضعیف را تضمین می‌کرد. از سوی دیگر، آپلود نامحدود تصویر با وضوح کامل در Photos گوگل، این گوشی را به گزینه‌ی جذابی برای عکاسی تبدیل کرده بود.

البته این مزیت برای همیشه دوام نداشت، اما گوگل به سرعت بر ویژگی‌های دوربین پیکسل افزود تا به مجموعه‌ی کامل‌تری تبدیل شود؛ ازجمله حالت پرتره در پیکسل ۲، قابلیت Night Sight در پیکسل ۳ و عکاسی نجومی در پیکسل ۴. اگرچه برندهای چینی، به‌ویژه هواوی بسیاری از این ویژگی‌ها را زودتر از گوگل ارائه دادند، پیکسل آن‌ها را به بازار آمریکا آورد و مقرون‌به‌صرفه‌تر کرد.

تمرکز گوگل بر عکاسی محاسباتی منجر به ایجاد مجموعه‌ای از ابزارهای ویرایش ساده اما هوشمندی شد که کمتر برندی می‌تواند با آن‌ها برابری کند. قابلیت‌هایی مانند Best Take برای انتخاب بهترین عکس از بین چندین تصویر ثبت‌شده، Magic Editor برای رتوش عکس با هوش مصنوعی یا Face Unblur برای برطرف‌کردن تاری چهره‌ی افراد، لذت عکاسی با گوشی را در پیکسل‌های جدید دوچندان کرده‌اند.

درحالی‌که تمرکز اکثر برندها بر توسعه‌ی مدل‌های گران‌قیمت است، بسیاری از موفقیت‌های گوگل در محصولات اقتصادی‌ترش رقم خورده‌اند. برای مثال، پیکسل 3a با قیمت ۴۰۰ دلار و حتی باوجود ضعف‌هایی چون نبود مقاومت دربرابر نفوذ آب یا ظرفیت ذخیره‌سازی کم، در بین گوشی‌های میان‌رده عملکرد خیلی خوبی داشت و قابلیت‌های جالب عکاسی گوگل مثل Night Sight را با قیمتی مقرون‌به‌صرفه دردسترس کاربران قرار داد. حداقل در بازار آمریکا و اروپا، پیکسل 3a گزینه‌ی به‌مراتب جذاب‌تری از گوشی‌هایی مانند گلکسی A20 یا آیفون SE نسل اول بود.

با توسعه‌ی تراشه‌ی گوگل تنسور برای سری پیکسل ۶ در سال ۲۰۲۱، پیکسل 6a با قیمت ۴۵۰ دلار از بسیاری از قابلیت‌های هوش مصنوعی، عکاسی و دیگر ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مدل‌های پرچم‌دار بهره‌مند شد. علاوه‌براین، این گوشی با پشتیبانی از سه سال به‌روزرسانی اندروید، پنج سال آپدیت امنیتی و به‌روزرسانی‌های سریع گوگل عرضه شد تا به یکی از بهترین‌ گوشی‌های اقتصادی با پشتیبانی نرم‌افزاری بلند‌مدت تبدیل شود. این روند در نهایت سامسونگ را وادار کرد پشتیبانی بلندمدت‌تری برای مدل‌های اخیر گلکسی A خود ارائه دهد، هرچند هنوز تعداد کمی از برندهای دیگر به پشتیبانی هفت‌ساله‌‌‌ی نرم‌افزاری پیکسل 8a نزدیک شده‌اند.

تنها نکته‌ی منفی که جلوی ادامه‌ی محبوبیت سری A را گرفت، افزایش قیمت بود که گاهی اوقات انتخاب بین این مدل و گوشی پرچم‌دار پیکسل را دشوار می‌کند. برای مثال در بازار ایران، قیمت پیسکل ۸ و پیکسل 8a به‌شدت به هم نزدیک است و نمی‌توان به‌راحتی بین آن‌ها انتخاب کرد.

گوگل مدت‌ها پیش از اینکه هیاهوی هوش مصنوعی دامن صنعت تکنولوژی را بگیرد، نیروی محرکه ‌یاصلی در این حوزه بود و بدیهی است که همچنان نقش مهمی در اکوسیستم اندروید ایفا می‌کند. مدت‌ها پیش از اینکه بخواهیم درباره‌ی چت‌جی‌پی‌تی یا حتی جمنای نانو و اپل اینتلیجنس صحبت کنیم، گوگل داشت با ویژگی‌های الگوریتم‌محور کوچک‌تر اما نه کماکان مهم، کیفیت زندگی کاربران را ارتقا می‌داد.

مثلا ویژگی‌های Call Screen و Hold For Me که در سال ۲۰۱۸ با سری پیکسل ۳ معرفی شدند، از گوگل اسیستنت برای مدیریت تماس‌های مزاحم استفاده می‌کرد و Gboard از مدت‌ها پیش درحال بهبود پیش‌بینی‌های متنی و موارد دیگر بوده است. پیکسل ۴ تشخیص تصادف خودرو را معرفی کرد تا در مواقع اضطراری به‌طور خودکار با اورژانس تماس بگیرد و گوگل تقریبا به تمام نرم‌افزارهای خود الگوریتم‌ اضافه کرده است. بااین‌حال، ورود تراشه‌ی گوگل تنسور در پیکسل ۶ بود که درهای جدیدی از هوش مصنوعی را به‌روی گوشی‌های پیکسل باز کرد.

قابلیت‌هایی مانند تشخیص گوینده در برنامه‌ی ضبط صدای گوگل، ترجمه‌ی زنده و صدالبته مجموعه‌ی گسترده‌ای از ویژگی‌های عکاسی محاسباتی که قبلاً به آن‌ها اشاره شد، همگی از پیکسل 6 به بعد به‌صورت محلی روی خود دستگاه اجرا می‌شوند. حتی اگر گوگل تاحدی زیر سایه‌ی ظهور مدل‌های زبانی بزرگ و هیاهوی ChatGPT قرار گرفت، تلاش‌های اولیه‌ی این شرکت راه را برای پردازش محلی ویژگی‌های هوش مصنوعی روی گوشی ازجمله Circle to Search و تبدیل صوت‌به‌متن در اپلیکیشن Recorder هموار کرد.

هوش مصنوعی از مدت‌ها پیش بخشی اصلی هویت پیکسل بوده است و نقش آن در سال‌های آینده نیز پررنگ‌تر خواهد شد. شما کدام جنبه از میراث گوشی‌های پیکسل را بیشتر می‌پسندید؟