همه چیز درباره‌ مهاجرت از ویندوز به لینوکس

شاید بتوان ادعا کرد که ویندوز ۱۰ به عنوان موفق‌ترین نسخه‌ی ویندوز تا کنون شناخته شده است. چرا که نسبت به نسخه‌های قبلی ویندوز سریع‌تر عمل می‌کند، گزینه‌های متنوع بیشتری دارد و از امنیت بالاتری برخوردار است.

اما روی دیگر سکه هم وجود دارد. این بار مایکروسافت تشنه‌تر از همیشه به دنبال اطلاعات خصوصی کاربران است. مایکروسافت می‌خواهد بداند که شما از کدام نرم‌افزارها استفاده می‌کنید و در چه فاصله‌ی زمانی بروزرسانی‌ها را انجام می‌دهید و در نهایت این که ویندوز ۱۰ همچنان یک ویندوز است و در برابر ویروس‌ها و بدافزارها مقاومت چندانی ندارد.

به همین دلایل، خیلی از کاربران ویندوز پس از مدتی ‌ترجیح می‌دهند که به لینوکس مهاجرت کنند. در ادامه راهکارهایی را به شما پیشنهاد خواهیم داد تا با خیال راحت وارد دنیای لینوکسی‌ها شوید:

در طول ۲۰ سال گذشته، لینوکس از یک پدیده‌ی غیر قابل درک به یک سیستم عامل مناسب برای بسیاری از کاربران شناخته شده است.

اوایل که لینوکس به عنوان سیستم عامل به دنیا معرفی شد، با سخت‌افزارها چندان سازگاری نداشت، ضمن این که با نقص‌هایی همراه بود. طبیعتا با چنین ویژگی‌هایی اقبال عموم به سیستم عامل‌های مرسومی ‌چون ویندوز و مکینتاش بیشتر بود. اما اکنون لینوکس به مرحله‌ای رسیده است که راه‌اندازی و استفاده از آن به سادگی ویندوز و OS X است.

با وجود این که هزاران توزیع متنوع از لینوکس در دسترس است، اما بیشتر آن‌ها به عنوان یک سیستم عامل مناسب محسوب نمی‌شوند. بعضی از این توزیع برای انجام اهداف خاصی مانند ساخت جلوه‌های دیجیتالی یا مقاصد علمی ایجاد شده‌اند. بعضی توزیع‌ها مانند Devuan برای ساخت بیانیه‌های سیاسی کاربرد دارند. بعضی از توزیع‌ها هم مانند توزیع هانا مونتانا و توزیع جاستین بیبر جنبه‌ی شوخی دارند‌‌.

به همین دلیل تعداد کاربران بعضی از این توزیع‌ها انگشت‌شمار هستند. برای انتخاب یک توزیع مناسب به منظور انجام کارهای مرسوم، بهتر است روی توزیعی تمرکز کنید که بیشترین تعداد کاربر را دارد. در حال حاضر توزیع اوبونتو (و دیگر توزیع‌های اوبونتو مانند) توانسته است محبوب‌ترین توزیع از نظر کاربران شناخته شود.

حتی این امکان برای شما فراهم است که از ابتدا رایانه‌ای بخرید که اوبونتو در آن نصب شده است. برای مثال، کمپانی Dell که یک تولید کننده مطرح رایانه است، در بعضی از محصولات خود اوبونتو را نصب کرده است.

البته در اکثر نسخه‌های تجاری لینوکس، توزیع اوبونتو و دیگر توزیع‌های اوبونتو-محور وجود دارد. چنانچه تمایل دارید از دیگر توزیع‌های لینوکس استفاده کنید ممکن است که درگیر پیچیدگی‌های آن‌ها شوید.

شاید برای شما این سوال پیش بیاید که ارتباط لینوکس با سخت‌افزارهای جانبی مانند پرینتر، اسکنر و دیگر تجهیزات چگونه است.

در بعضی شرکت‌ها و ادارات برای خرید سیستم‌های رایانه خیلی هزینه نمی‌کنند و از مدل‌های ارزان‌قیمت استفاده می‌کنند. از طرفی این دستگاه‌ها با بعضی سخت‌افزارهای دیگر مانند کارت‌های گرافیک رده بالاسازگاری ندارند.

در مورد سازگاری لینوکس با سخت‌افزارها هیچ جای نگرانی وجود ندارد و به خوبی می‌تواند تجهیزات جانبی مانند هدست‌های USB، وب کم‌ها، کیبورد و ماوس را شناسایی کند.

حتی وقتی صحبت از پرینترها می‌شود، لینوکس می‌تواند عملکرد رضایت‌بخشی از خود نشان دهد. خوشبختانه به علت استفاده از سیستم یکپارچه‌ی CPUS در ساخت پرینترها، آن‌ها می‌توانند با پلت‌فرم‌های مختلف سازگار باشند. اما نکته‌ی تردیدآمیز ماجرا اینجا است که در وبسایت اوبونتو لیستی از پرینترهای سازگار با آن آورده شده است.

با این حال، برای این که خیال‌تان آسوده باشد می‌توانید از نرم‌افزار HP ePrint استفاده کنید. با کمک این برنامه می‌توان فایل‌های پیوست شده در ایمیل را چاپ کرد.

پس از این که توزیع مورد نظر را در سیستم‌تان نصب کردید، لازم است که بعضی فایل‌های خود را به سیستم عامل جدید منتقل کنید. برای انجام این کار چند روش پیشنهاد می‌شود:

اولین و شاید ساده‌ترین راه حلی که به ذهن می‌رسد این است که فایل‌های خود را از طریق یک هارد اکسترنال به سیستم جدید منتقل کنید.

چنانچه مایل باشید می‌توانید از طریق یک شبکه‌ی اشتراک فایل، فایل‌ها را به پلت‌فرم جدید انتقال دهید.

اما این روش خیلی پیشنهاد نمی‌شود. دلیلش هم ساده است. اگر یک سیستم مجهز به ویندوز در شبکه به باج‌افزار (ransomware) آلوده شده باشد، این بدافزار به تمام فایل‌های شما نفوذ خواهد کرد.

خوشبختانه سرویس‌های اینترنتی موجود می‌توانند عملیات انتقال فایل را انجام دهند. اگر تعداد فایل‌های شما برای انتقال زیاد باشد، در استفاده از دراپ باکس (Dropbox) و SpiderOak محدودیت خواهید داشت .اما وجود بیت تورنت (BitTorrent) می‌تواند مشکل را تا حدودی حل کند.

استفاده از نسخه‌ی رایگان بیت‌تورنت با محدودیت‌های زیادی در انتقال فایل همراه است. البته این محدودیت‌ها واقعا غیر منصفانه است چرا که شما قرار نیست از سرورهای تورنت استفاده کنید و فقط می‌خواهید از آن برای انتقال فایل بهره ببرید.

بزرگ‌ترین ایرادی که تورنت دارد این است که در مقایسه با کپی مستقیم داخل‌هارد، اطلاعات را با سرعتی خیلی کم انتقال می‌دهد. چنانچه محدودیت ISP هم داشته باشید، انتقال فایل خیلی کندتر از حالت معمول انجام خواهد شد. متاسفانه به علت این که نمی‌توان ترافیک‌های مجاز تورنت را از نوع غیرمجاز تفکیک کرد، از یک نسخه‌ی درمانی برای هر دو حالت استفاده می‌شود.

اگر از بابت طول کشیدن زمان نگرانی ندارید و اشکالی نمی‌بینید که رایانه‌ی شما یک شب روشن باقی بماند می‌توانید از بیت تورنت استفاده کنید.

در استفاده‌ی شخصی از رایانه، بحث مدیریت اسناد و مدارک از اهمیت بالایی برخوردار است. ممکن است انتظار داشته باشید که نرم‌افزارهای مایکروسافت آفیس روی لینوکس قابل نصب باشند اما در واقع چنین نیست.

خیلی قاطع می‌توان گفت که هیچ نسخه‌ای از مایکروسافت‌ آفیس برای لینوکس وجود ندارد. با این حساب باز هم جای نگرانی نیست. چرا که با کمک آفیس تحت وب می‌توانید کار خود را راه بیاندازید و اگر هم اصرار دارید که یک نرم‌افزار آفلاین داشته باشید می‌توانید از دو نسخه‌ی آفلاین که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت، استفاده کنید.

بیایید نگاه عمیقی به این دو برنامه داشته باشیم. با وجود آن که اوپن آفیس و لیبره آفیس اغلب با یکدیگر اشتباه می‌شوند، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

داستان به سال ۱۹۹۹ برمی‌گردد. در آن زمان شرکت آمریکایی Sun Microsystems از یک استارتاپ آلمانی به نام StarDivision خواست که روی یک برنامه‌ی متن باز به نام StarOffice کار کند. Sun به سرعت نام برنامه را به OpenOffice تغییر داد و آن را در انجمن برنامه‌های متن باز ارائه کرد و این برنامه با اسقبال فوق العاده‌ای مواجه شد.

اما این نسخه‌ی همه چیز تمام نتوانست سود مالی برای سازندگان خود فراهم کند. در سال ۲۰۱۰، اوراکل شرکت Sun را خریداری کرد.

اوراکل یکی از طرفداران سرسخت برنامه‌های متن باز است. بعد از گذشت چند سال، توسعه‌دهندگان اوپن آفیس، نقص‌های آن را رفع کردند و اسم برنامه را لیبره آفیس گذاشتند. از آن به بعد اوپن آفیس رقیب سرسخت لیبره آفیس شد.

(دقیقا مشابه اتفاقی که برای MySQL افتاد. بعضی از توسعه دهندگان ناراضی از MySQL نقص‌های آن را برطرف کردند و رقیب جدیدی به نام MariaDB برای آن ساختند.)

اوراکل هم از صرافت حفظ اوپن آفیس افتاد و در سال ۲۰۱۱ آن را به بنیاد آپاچی واگذار کرد که از آن زمان تا کنون زیر نظر این بنیاد قرار دارد.

از نظر ارزش‌گذاری رسمی‌ هر دو محصول جایگاه برابری دارند. با هر دوی آن‌ها می‌توان مانند پاورپوینت مطلبی را ارائه داد یا مانند اکسل با صفحات گسترده سر و کار داشت و نمودار رسم کرد. البته لیبره آفیس امتیازاتی نسبت به اوپن آفیس دارد.

در توسعه‌ی لیبره آفیس از استراتژی بهتری استفاده شده و همین موضوع باعث شده است که در زمینه‌ی امنیت و عملکرد، بروزرسانی سریع‌تری داشته باشد. لیبره آفیس حتی از مایکروسافت آفیس هم عملکرد رضایت‌بخش‌تری دارد و از لحاظ ظاهری نسبت به مایکروسافت زیباتر است. 

به همین دلیل دو توزیع اوبونتو و لینوکس مینت (Linux Mint) جزو پرطرفدارترین توزیع‌ها است. چرا که لیبره آفیس را در برنامه‌های پیش‌فرض خود دارند. بنابراین پس از مهاجرت به لینوکس نگران نصب آفیس نباشید.

در اکثر مواقع، لیبره آفیس سازگاری خوبی نسبت به مایکروسافت آفیس از خود نشان داده است. البته این امکان وجود دارد در بعضی مواقع مجبور شوید فایل مایکروسافت را در لینوکس ویرایش کنید.

اما در اینجا نکته‌ای وجود دارد که باید به آن توجه کنید؛ چنانچه با سندی کار می‌کنید که در آن VBA (اپلیکیشن‌های ویژوال‌بیسیک) به کار رفته یا از ماکروها برای فعال سازی‌های خودکار استفاده شده است، در لیبره آفیس با مشکل مواجه خواهید شد. چرا که لیبره آفیس به علت وجود تفاوت‌های اساسی در زبان برنامه‌نویسی، سازگاری خیلی کمی با این نوع فایل‌ها دارد.

آخرین نسخه‌ای که مایکروسافت برای آفیس ارائه داده، فوق‌العاده است. اگر شما باز هم اصرار دارید که از مایکروسافت آفیس استفاده کنید، کاملا حق دارید.

متاسفانه امکان استفاده از مایکروسافت آفیس ۲۰۱۳  توسط لینوکس CrossOver یا Wine امکان پذیر نیست. اما روی نسخه مایکروسافت آفیس ۲۰۱۰ می‌توانید حساب کنید و آن را از طریق لینوکس CrossOver اجرا کنید. برنامه‌ی virtual machine هم می‌تواند در راه‌اندازی مایکروسافت آفیس به شما کمک کند.

این هم گزینه‌ی دیگری برای انتخاب است. البته منظور آن نسخه از آفیس است که در مرورگر شما قابل اجرا باشد. در حال حاضر دو برنامه‌ی معروف Google Docs و Zoho در محیط وب کاربرد دارند.

Office Online گزینه‌ی دیگری است که توسط مایکروسافت ساخته شده اما به اندازه دو برنامه‌ی قبلی شناخته شده نیست و شما می‌توانید به صورت رایگان از آن استفاده کنید.

هر چند خیلی از برنامه‌ها دقیقا همان کارآیی که در ویندوز دارند را در لینوکس از خود نشان نمی‌دهند، باز هم لینوکس یک پلت‌فرم بسیار خوب برای کاربرهای شخصی محسوب می‌شود. ضمن این که از ویندوز سریع‌تر بوده و امنیت بیشتری دارد.

در حالی که با مهاجرت از ویندوز به لینوکس، بعضی از قابلیت‌های ویندوز را از دست می‌دهید، باز هم لینوکس تجربه‌ای است که ارزش این مهاجرت را دارد.