بررسی اندروید ۱۲ ؛ آشنایی با قابلیت ها و تغییرات جدید

با گذشت تقریباً ۸ سال از آغاز به‌کارگیری زبان طراحی Material Design، دیگر کم‌کم وقت آن بود که شاهد تغییر و تحول بزرگی در سیستم عامل محبوب گوگل باشیم. حالا اندروید ۱۲ اینجا است تا با استفاده از طراحی Material You، سلیقه کاربر را در اولویت قرار دهد و گزینه‌های شخصی‌سازی بیشتری را دراختیار او بگذارد.

در کنار به‌کارگیری عناصری که اندروید ۱۲ را به سیستم عامل منحصربه‌فردی برای هر کاربر تبدیل می‌کنند، گوگل توجه ویژه‌ای به «امنیت» و «کاربری آسان» نشان داده است. اهالی مانتین‌ویو نسخه‌ی جدید اندروید را از پایه بازطراحی کرده‌اند تا عناصر مدنظرشان را با هماهنگی هرچه تمام‌تر در بطن این سیستم عامل بگنجانند.

با توجه به اینکه نسخه‌ی خام اندروید ۱۲ در حال حاضر برای گوشی‌های پیکسل ۳ به بعد دردسترس قرار گرفته است و مدت زمان چندانی هم از عرضه‌ی سری گوشی‌های پیکسل ۶ نمی‌گذرد، نگاهی دقیق به تغییرات اندروید ۱۲‌، به‌ویژه در بخش‌های شخصی‌سازی، امنیت و کاربری آسان داشته‌ایم که در بررسی پیش‌ رو خواهید خواند.

برخلاف iOS، اندروید را به قابلیت‌های شخصی‌سازی متعدد آن می‌شناسیم که طی سال‌ها و با عرضه‌ی نسخه‌های جدید، با روندی شاید آهسته اما پیوسته، امکانات جدیدی را برای شخصی‌سازی هرچه بیشتر فضای کاربری به دارندگان گوشی‌های اندرویدی ارائه کرده است. حالا در اندروید ۱۲ شاهد نقطه عطفی در بخش شخصی‌سازی هستیم که در قسمت‌های مختلف رابط کاربری خود را نشان می‌دهد.

زبان طراحی Material You که برای بازطراحی اندروید ۱۲ به کار گرفته شده است، همان‌طور که از نامش بر می‌آید، بر قابلیت‌های شخصی‌سازی متمرکز است تا تجربه‌ی بصری جدیدی را برای کاربران به ارمغان بیاورد. بزرگ‌ترین تغییری که در اندروید ۱۲ جلب توجه می‌کند، تغییر خودکار پالت رنگی گوشی براساس تصویر پس‌زمینه‌ی انتخابی کاربر است.

تغییر رنگ را می‌توان روی عناصری مثل منوی تنظیمات سریع (Quick Settings)، منوی تنظیمات، Gboard، منوی پیام‌ها و بخش‌های دیگر مشاهده کرد. چنانکه انتخاب رنگ خودکار اندروید ۱۲ با سلیقه‌تان همخوانی نداشته باشد، می‌توانید با مراجعه به منوی Wallpaper & Style، از بین پالت‌های رنگی پیشنهادی سیستم یا رنگ‌های پایه، به دلخواه خودتان گزینه دیگری را انتخاب کنید.

در کنار رنگ و لعاب جدید، طراحی المان‌ها و انیمیشن‌ها نیز دستخوش تغییر شده است و شاهد نرم‌تر شدن ترنزیشن‌ها و گردتر شدن گوشه‌ی المان‌ها هستیم. با اینکه شاید ظواهر جدید در نگاه اول اغراق شده به نظر برسند، بعد از چند دقیقه کار کردن با اندروید ۱۲ متوجه می‌شوید که این انتخاب هم با حس و حال شخصی و دنج نسخه‌ی جدید همخوانی دارد.

تغییر اساسی دیگر در پنل تنظیمات سریع رخ داده است. تعداد انتخاب‌هایی که برای تنظیمات سریع در اختیارتان قرار می‌گیرد به چهار گزینه خلاصه می‌شود و دیگر از آیکون‌های دایره‌ای آشنایی که سال‌ها است به دیدنشان عادت کرده‌ایم، خبری نیست؛ در عوض گزینه‌های تنظیمات سریع در دو سطر دوتایی قرار گرفته‌اند و به‌صورت آیکون‌های مستطیلی با گوشه‌های گرد به شما ارائه می‌شوند. با باز کردن کامل منوی کشویی بالای صفحه، گزینه‌های اضافه‌تر تنظیمات نیز با همین چینش در اختیارتان قرار می‌گیرد.

گوگل برای خلوت‌تر شدن منوی تنظیمات سریع، دکمه‌های اینترنت موبایل و وای‌فای را در یک دکمه به نام اینترنت ادغام کرده است. با لمس دکمه‌ی اینترنت، دو تاگل برای وای‌فای و اینترنت موبایل به شما نمایش داده می‌شود تا گزینه‌ی مدنظرتان را فعال یا غیرفعال کنید. محل قرار گرفتن تقویم و ساعت نیز دستخوش تغییر شده است؛ اندروید ۱۲ ساعت را به گوشه‌ی بالای سمت چپ صفحه برده است و اگر منوی تنظیمات سریع را پایین بیاورید، تاریخ را نیز بالای صفحه مشاهده خواهید کرد.

نوتیفیکیشن‌ها نیز در اندروید ۱۲ مرتب‌تر شده‌اند و با گوشه‌های گرد نمایش داده می‌شوند. تغییری که در بخش اعلانات به چشم می‌آید، بیشتر شدن محتوایی است که در هر اعلان به شما نمایش داده می‌شود. فارغ از بحث طراحی، تفاوت‌ها در رابط کاربری نیز خود را نشان می‌دهند. اپلیکیشن‌هایی که برای اندروید ۱۲ به‌روزرسانی شده باشند، با لمس نوتیفیکشن‌هایشان سریع‌تر و نرم‌تر اجرا می‌شوند و دیگر نیازی نیست مدتی برای بالا آمدن برنامه‌ها صبر کنید.

احتمالاً شما هم تأیید می‌کنید که در بخش امنیت، می‌توان ایرادهای زیادی به اندروید وارد کرد. گوگل در نسخه‌ی ۱۲ اندروید برای گوشی‌های پیکسل، توجه خود را به تقویت ویژگی‌های امنیتی معطوف کرده و از هسته‌ی محاسباتی شخصی (Private Compute Core یا PCC) در کنار داشبورد حریم خصوصی (Privacy Dashboard) بهره برده است.

داشبورد حریم خصوصی نیز به کمک PCC می‌شتابد تا مدیریت امنیت دستگاه بهتر انجام شود. در این بخش، کاربران می‌توانند اپلیکیشن‌ها و دسترسی‌هایی را که به آن‌ها داده شده است، مشاهده کنند. در واقع با استفاده از این بخش می‌توان دید که اپ‌های مختلف در پس‌زمینه به کدام داده‌های حساس مثل موقعیت مکانی، دوربین یا میکروفن دسترسی دارند.

نکته‌ی قابل توجه در بخش داشبورد حریم خصوصی، قرار گرفتن تاگل‌های مجزا برای دوربین و میکروفن است که با غیرفعال کردن هرکدام، دسترسی تمام اپ‌ها به آن‌ها قطع می‌شود. این تاگل‌ها را می‌توان به منوی تنظیمات سریع هم اضافه کرد. گوگل پایش دسترسی به دوربین و میکروفن را یک قدم دیگر فراتر برده است و در صورتی که هرکدام از اپلیکیشن‌ها در حال استفاده از داده‌های میکروفن و دوربین باشند، نشانگری در گوشه‌ی نمایشگر شما را از این وضعیت باخبر می‌کند.

تغییرات ریز و درشت زیادی برای آسان‌تر شدن کار با اندروید به نسخه‌ی دوازدهم اضافه شده است که می‌توانند کار با گوشی را به تجربه‌ای لذت‌بخش و مفرح تبدیل کنند. در ادامه به برخی از این تغییرات اشاره می‌کنیم:

اندروید ۱۲ برای کاربران تازه‌وارد، امکان ویژه‌ای را در نظر گرفته است تا بتوانند به‌راحتی هرچه تمام‌تر، داده‌هایشان را ازطریق شبکه‌ی وایرلس یا اتصال باسیم، به گوشی اندرویدی جدیدشان منتقل کنند. این قابلیت حتی برای کاربران آیفون هم قابل استفاده است، بنابراین اگر کاربر گوشی‌های اپل هستید و به هر دلیلی قصد مهاجرت به اندروید را دارید، شاید حالا زمان خوبی برای این تغییر و تحول باشد.

گوگل در اندروید ۱۲ به قابلیت‌های گیمینگ هم توجه کرده است. در نسخه‌ی جدید سیستم عامل گوگل، قابلیتی به نام داشبورد بازی (Game Dashboard) تعریف شده است که امکاناتی مثل شمارنده‌ی نرخ فریم، میانبری برای استریم در یوتیوب، میانبری برای گرفتن اسکرین‌شات و ضبط محتوای نمایشگر را دراختیار کاربر می‌گذارد.

لانچر پیکسل بر مبنای اندروید ۱۲، قابلیت جستجوی فراگیر دستگاه (universal device search) را در بطن خود دارد که البته پیش‌تر توسط لانچرهای شخص ثالث دراختیار کاربران قرار گرفته بود. در واقع این قابلیت علاوه‌براینکه برای جستجوی اپلیکیشن‌ها کاربرد دارد، می‌تواند برای پیدا کردن فایل‌ها و مخاطبان نیز به کار آید. البته جستجوی فراگیر اندروید ۱۲ همچنان برای رسیدن به Spotlight در iOS 15 جای کار دارد و مثلا نمی‌توان با آن در وب یا استور گوگل جستجو کرد.

درحالی‌که شرکت‌هایی مثل سامسونگ در حال حاضر قابلیت گرفتن اسکرین‌شات اسکرولی را در پوسته‌های کاربری‌شان ارائه می‌کنند، سرانجام شاهد اضافه شدن این قابلیت به صورت بومی به اندروید ۱۲ هستیم؛ فقط کافی است گزینه‌ی Capture More را پس از گرفتن اسکرین‌شات انتخاب و محدوده‌ای را که می‌خواهید در عکس ثبت شود، تعیین کنید.

اندروید ۱۲ برای تشخیص موقعیت کاربر از دوربین سلفی استفاده می‌کند تا بتواند هنگامی که گوشی‌ به دست به پهلو دراز کشیده‌اید، قابلیت چرخش خودکار را غیرفعال کند. البته این فرایند به‌صورت محلی انجام می‌شود و تصاویر شما جایی فرستاده نمی‌شود؛ پس از بابت حریم خصوصی جای نگرانی نیست.

گوگل برای پرچمدارهای جدیدش یعنی پیکسل ۶ و پیکسل ۶ پرو قابلیت‌های منحصربه‌فردی در بخش‌های مختلف رابط کاربری اندروید ۱۲ تعریف کرده است. اگر اخبار مربوط به تراشه‌ی تنسور را که قلب تپنده‌ی سری پیکسل به حساب می‌آید دنبال کرده باشید، حتماً یادتان است که گوگل مانور زیادی روی کاربردهای هوش مصنوعی این تراشه داده بود؛ قابلیت‌های اندروید ۱۲ در پیکسل‌های جدید نیز بر همین اساس توسعه یافته‌اند.

یکی از قابلیت‌های نرم‌افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی که می‌تواند برای علاقه‌مندان به عکاسی جذاب باشد، ابزار Magic Eraser است که امکان حذف عناصر موجود در عکس‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند. کافی است بعد از عکاسی، با استفاده از گزینه‌ی Edit و سپس Tools، وارد قابلیت Magic Eraser شوید و بخش‌هایی را که دوست دارید از تصویر حذف شوند، انتخاب کنید. هوش مصنوعی عناصر مدنظرتان را حذف و آن بخش را با تکسچرهای اطراف شبیه‌سازی می‌کند.

ترجمه‌ی زنده یا Live Translate نیز می‌تواند بدون اینکه به اینترنت متصل باشید یا از اپلیکیشن خاصی استفاده کنید، چت‌ها و ویدیوها را برایتان ترجمه کند. در حال حاضر Live Translate از ۵۵ زبان زنده‌ی دنیا پشتیبانی می‌کند و برای فعال کردن آن باید به منوی تنظیمات سیستمی مراجعه و داده‌های مربوط به زبان‌های مدنظرتان را دانلود کنید.

ازآنجاکه نمایشگر گوشی‌های پیکسل ۶ حاشیه‌های خمیده دارند، برای جلوگیری از اشتباهات تایپی، در حاشیه‌های کیبورد فضای خالی تعبیه شده است؛ به‌علاوه، قابلیت Palm Rejection هم خطاهای ناشی از لمس تصادفی را به حداقل می‌رساند.

همان‌طور که در بررسی اشاره کردیم، به جز گوشی‌های پیکسل ۱ و پیکسل ۲ که در فهرست دریافت اندروید ۱۲ قرار ندارند، در حال حاضر گوشی‌های پیکسل ۳ به بعد، این به‌روزرسانی بزرگ را دریافت کرده‌اند. برنامه‌ی انتشار اندروید ۱۲ برای گوشی‌های اندرویدی سایر برندها را در ادامه مشاهده می‌کنید.

اگر از کاربران گوشی‌های سامسونگ باشید، به‌روزرسانی One UI 4 بر پایه‌ی اندروید ۱۲ را طبق جدول زیر برای دستگاه‌هایتان دریافت خواهید کرد.

متأسفانه نه‌تنها اطلاع دقیقی در مورد تاریخ انتشار به‌روزرسانی MIUI بر پایه‌ی اندروید ۱۲ برای گوشی‌های شیائومی در دست نداریم، بلکه مشخص نیست کدام گوشی‌ها به‌روزرسانی سیستم عامل را دریافت خواهند کرد. با توجه به اینکه اخیراً MIUI 12.5 بر پایه‌ی اندروید ۱۱‍ برای بسیاری از گوشی‌های شیائومی منتشر شده و می‌دانیم که شرکت چینی برای مدل‌های برند شیائومی، پوکو و ردمی دوبار به‌روزرسانی سیستم عامل را در نظر گرفته است، می‌توانیم به صورت تخمینی بگوییم که کدام گوشی‌ها پتانسیل دریافت نسخه‌ی MIUI 12.5 بر پایه‌ی اندروید ۱۲ را دارند.

• می ۱۱، می ۱۱ پرو، می ۱۱ اولترا، می ۱۱ آی، می ۱۱ لایت
• می ۱۱ تی، می ۱۱ تی پرو
• میکس ۴، میکس فولد
• می ۱۰، می ۱۰ پرو، می ۱۰ Youth، می ۱۰ آی، می ۱۰ اس
• می ۱۰ تی، می ۱۰ تی پرو، می ۱۰ تی لایت
• ردمی ۱۰، ردمی ۱۰ پرایم
• سری ردمی نوت ۱۰
• سری ردمی نوت ۹
• ردمی نوت ۸ مدل ۲۰۲۱
• سری ردمی K40
• سری ردمی K30
• سری ردمی 10X
• پوکو اف ۳
• پوکو اف ۲ پرو
• پوکو ایکس ۳ و ایکس ۳ پرو
• پوکو ایکس ۲
• پوکو ام ۳ و ام ۳ پرو
• پوکو ام ۲ و ام ۲ پرو
• پوکو سی ۳

شرکت چینی ریلمی برای انتشار پوسته‌ی Realme UI 3.0 بر مبنای اندروید ۱۲ تقویم زمانی مشخصی ارائه کرده است. در حال حاضر مدل ریلمی GT به اندروید ۱۲ دسترسی زودهنگام دارد. تقویم به‌روزرسانی اندروید ۱۲ برای سایر گوشی‌های ریلمی را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

وان پلاس با پوسته‌ی اختصاصی OxygenOS 12، اندروید ۱۲ را به گوشی‌های این برند می‌آورد. انتظار می‌رود گوشی‌های سری وان پلاس ۹ به‌روزرسانی سیستم عامل را تا پایان دسامبر امسال دریافت کنند و در ادامه نیز گوشی‌های سری وان پلاس ۸ در صف دریافت به‌روزرسانی قرار دارند. در مورد تاریخ دقیق آپدیت شدن سایر گوشی‌ها اطلاعاتی در دست نداریم، اما احتمالاً مدل‌های دیگر وان پلاس به ترتیب زیر در سال ۲۰۲۲ به اندروید ۱۲ به‌روزرسانی شوند:

• وان پلاس ۹، وان پلاس ۹ پرو
• وان پلاس ۸، وان پلاس ۸ پرو
• وان پلاس 9R
• وان پلاس 8T
• وان پلاس Nord 2
• وان پلاس Nord CE
• وان پلاس Nord
• وان پلاس ۷، وان پلاس ۷ پرو و ۷ پرو 5G، وان پلاس 7T، وان پلاس 7T پرو و 7T پرو مک‌لارن
• وان پلاس Nord N200

نوکیا یکی از معدود شرکت‌هایی است که گوشی‌های مبتنی بر اندروید وان تولید می‌کند و عموما در انتشار به موقع به‌روزرسانی سیستم عامل هم به مشکل برمی‌خورد. برای گوشی‌های برند نوکیا برنامه‌ی دقیق به‌روزرسانی سیستم عامل منتشر نشده است، اما ازآنجاکه می‌دانیم دستگاه‌های این شرکت حداقل دو آپدیت سیستم عامل دریافت می‌کنند، می‌توان گفت مدل‌های موجود در فهرست زیر کاندید دریافت به‌روزرسانی هستند و احتمالاً نوکیا XR20 زودتر از بقیه‌ی مدل‌ها اندروید ۱۲ را دریافت خواهد کرد.

• نوکیا XR20
• نوکیا X20
• نوکیا X10
• نوکیا G50
• نوکیا G20
• نوکیا G10
• نوکیا 8.3 5G
• نوکیا 8V 5G UW
• نوکیا 5.4
• نوکیا 5.3
• نوکیا 1.3
• نوکیا 2.4
• نوکیا 3.4

اندروید ۱۲ را می‌توان یکی از زیباترین نسخه‌های سیستم عامل گوگل دانست که با جلوه‌های ظاهری جدید، برای کاربران قدیمی و جدید سیستم عامل محبوب گوگل هیجان‌انگیز خواهد بود. تمرکز بیشتر روی طراحی مینیمال و یکپارچه در کنار توجه به عناصر امنیتی، اندروید را در مسیر تبدیل شدن به یک سیستم عامل بی‌نقص برای دستگاه‌های موبایل به پیش می‌راند. علاوه‌بر‌این، امکان پایش لحظه‌ای و تفکیک شده‌ی دسترسی‌های هر اپلیکیشن، یکی از بزرگ‌ترین نواقص امنیتی اندروید را مورد توجه قرار می‌دهد.

ما در این مقاله در مورد ویژگی‌ها و قابلیت‌های بومی اندروید خام که در حال حاضر روی سری پیکسل ۶ دردسترس قرار دارند، صحبت کردیم. ازآنجاکه برندهای مختلفی همچون سامسونگ، شیائومی و ریلمی پوسته‌های اختصاصی خودشان را برای دستگاه‌های اندرویدی توسعه می‌دهند، باید امیدوار باشیم که قابلیت‌های جذاب اندروید ۱۲ راه خود را به این نسخه‌های سفارشی نیز باز کنند. در زمان نگارش این مطلب، سامسونگ One UI 4 را بر مبنای اندروید ۱۲ برای سری گلکسی S21 منتشر کرده است.

شما در مورد ویژگی‌های جدید اندروید ۱۲ چه نظری دارید؟ کدام قابلیت‌ها به نظرتان کاربردی‌تر و جذاب‌تر می‌رسد و فکر می‌کنید کدام بخش‌ها همچنان جای کار دارد؟ نظرتان را با ما و سایر کاربران محترم زومیت به اشتراک بگذارید.