تماشا کنید: اندروید خالص چه تفاوت‌هایی با پوسته‌های سامسونگ و شیائومی دارد؟

مقاله مذکور با اضافه‌شدن بررسی متنی به‌روز شد

زمانی که اندروید در سال ۲۰۰۸ معرفی شد حتی به ذهن کسی خطور هم نمی‌کرد که روزی این سیستم عامل بتواند سیمبین افسانه‌ای را با سهم بازار ۶۷ درصد کنار بزند و تبدیل به پادشاه دنیای گوشی‌های هوشمند شود. اما این اتفاق افتاد و سهم بازار اندروید ۱۴ سال پس از معرفی به بیش از ۷۰ درصد (متشکل از ۲ میلیارد کاربر) رسیده است!

اندروید را گوگل نساخت اما در تبدیل شدن آن به یکی از پراستفاده‌ترین سیستم عامل‌های موبایلی جهان نقشی اساسی را ایفا کرد. به‌واسطه ماهیت متن‌باز بودن اندروید، هر شرکتی می‌تواند سیستم عامل را بسته به نیاز خود تغییر دهد و سرویس‌های موردنظر خود را به‌ آن اضافه یا سرویسی را حذف کند.

تاکنون شرکت‌های مختلفی اعم از سونی، نوکیا، موتورولا، اوپو، شیائومی، ایسوس و صدالبته سامسونگ نسخه‌هایی اختصاصی از اندروید را با ظاهری کاملا یا حدودا شخصی‌سازی‌شده به‌همراه گوشی‌های هوشمند خود راهی بازار کرده‌اند.

دراین‌میان بیشترین حجم شخصی‌سازی را دو رابط کاربری سامسونگ و شیائومی به‌همراه دارند که اتفاقا در ایران نیز این دو شرکت بالاترین میزان فروش گوشی هوشمند را دارند و در این مقاله قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به تفاوت‌ها و شباهت‌های رابط کاربری اندروید دو این دو پوسته درکنار رابط کاربری وانیلا یا خالص اندروید یعنی Pixel UI.

پیش از شروع بررسی باید موضوعی را یادآور شویم. Pixel UI همان اندروید نیست و تفاوت‌های مختلفی با نسخه اصلی اندروید یعنی پروژه متن‌باز اندروید یا Android Open Source Project (به‌اختصار AOSP) دارد. درحقیقت گوگل با ارائه نسخه‌ای اختصاصی از اندروید درنظر دارد تا کاربران بیشتری را به خرید گوشی‌های سری پیکسل ترغیب کند.

درواقع گوگل با به‌کنترل گرفتن هرچه بیشتر سخت‌افزار و نرم‌افزار و ارائه ویژگی‌های اختصاصی سعی می‌کند تا بیش از پیش خود را به‌عنوان اپلِ دنیای اندروید معرفی کند؛ شرکتی که تنها در محصولات آن می‌توان بهترین تجربه از اندروید را کسب کرد.

سامسونگ کار خود را با پوسته TouchWiz در سال ۲۰۰۸ آغاز کرد که در آن‌ زمان یکی از کامل‌ترین و پرامکانات‌ترین پوسته‌های اندروید به‌شمار می‌رفت. قسمت عمده محبوبیت سامسونگ را می‌توان در موفقیت پوسته TouchWiz دانست.

کره‌ای‌ها در سال ۲۰۱۶ دستی به سر و روی پوسته خود کشیدند و به‌ آن ظاهری مدرن و هماهنگ با پرچمداران جدید بخشیدند. پوسته‌ای که Samsung Experience نام گرفت و اولین قدم کره‌ای‌ها در ارائه تجربه‌ای جدید و مدرن بود. قدمی که درنهایت در سال ۲۰۱۸ با تغییراتی بنیادی‌تر به One UI ختم شد.

در سوی دیگر شیائومی که اتفاقا کار خود را در ارائه پوسته کاستوم (Custom ROM) برای دیگر گوشی‌ها در دنیای اندروید آغاز کرده بود، اولین نسخه از MIUI را در سال ۲۰۱۰ معرفی کرد. نسخه‌ای که دو سال بعد روی اولین گوشی هوشمند این شرکت قرار گرفت و به‌واسطه شباهت بسیار زیاد به رابط کاربری iOS، علاوه بر جلب توجه بسیار، فروش زیادی را نیز نصیب شیائومی کرد. به‌همین علت شیائومی جزو محدود شرکت‌هایی است که موفق شده تا راهی صد ساله را در طول مدت کوتاهی طی کند.

شیائومی سعی کرده تا در هر نسخه MIUI تغییراتی بنیادی را در ظاهر پوسته ایجاد کند. اما طی چند سال گذشته به‌دلیل وجود باگ‌های زیاد در پوسته، شیائومی سعی کرده تا روی عملکرد بهتر آن تمرکز داشته باشد و تغییرات عمده‌ای را به‌وجود نیاورده است. افزون‌براین چینی‌ها درباره نسخه Global رابط کاربری خود بسیار محتاط‌تر برخورد می‌کنند؛ به‌طوری که بسیاری از ویژگی‌های رام چین روی رام گلوبال وجود ندارد. ویژگی‌هایی چون ویجت‌های جدید، شخصی‌سازی‌های گسترده آیکن‌ها و والپیپرهای زنده جدید.

رابط کاربری گوگل، سامسونگ و شیائومی از سه دنیای متفاوت هستند. دردنیای گوگل تمرکز اصلی روی ساده بودن جلوه‌های بصری تنظیم شده است. بنابراین با پوسته‌ای مینیمال‌تر طرف هستیم که باتوجه به المان‌های بزرگ‌تری که دارد (مثلا در بخش Quick Settings) برای استفاده سریع‌تر و دقیق‌تر با انگشت نیز گزینه بهتری خواهد بود.

شیائومی در سوی دیگر با حفظ المان‌های بزرگ در پوسته خود و ترکیب آن با فقدان‌هایی که در پوسته گوگل وجود دارد، درنظر دارند تا رابطی زیباتر و کامل‌تر از نظر بصری را ارائه کند. سامسونگ نیز با ترکیبی از این دو سعی می‌کند تا گوشی‌های هوشمندنش علاوه‌بر حفظ سادگی ظاهری، بهترین جلوه‌های بصری را داشته باشند.

به‌دنبال رویکردی که سه پوسته Pixel UI، One UI و MIUI درپیش گرفته‌اند، در رابط کاربری Pixel خبری از پنجره‌های شیشه‌ای که بار زیادی روی پردازنده اعمال می‌کند، نیست. درعوض گوگل می‌خواهد با کاهش چنین جلوه‌هایی، سرعت پوسته را تاجای ممکن افزایش دهد.

درسوی دیگر سامسونگ و شیائومی برای مدرن‌تر به‌نظر رسیدن پوسته اختصاصی خود، تا حد زیادی از پنل‌های شیشه‌ای و Blur شده استفاده می‌کنند. به‌دنبال تفاوت قدرت سخت‌افزاری در دنیای اندروید، سیاست مذکور می‌تواند تاثیری منفی در دستگاه‌های پایین‌رده که از پردازنده ضعیف‌تری استفاده می‌کنند، داشته باشد.

تفاوت دیگری که در رابط کاربری Pixel UI به‌چشم می‌خورد، تکیه‌ی تمامی بخش‌های سیستم عامل به زبان طراحی Material You است؛ به‌طوری که از بخش تنظیمات گرفته تا حتی نرم‌افزارهای گوگل، همه و همه از طراحی واحدی بهره می‌برند که به یکپارچگی هرچه بیشتر پوسته کمک بسیاری کرده است.

اما شیائومی موفق نشده تا زبان طراحی واحدی را در بخش‌های مختلف MIUI اجرا کند. تفاوت‌ها در نسخه گلوبال بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند و با وجود استفاده از اپلیکیشن‌های Phone و Message گوگل که از رابط کاربری پیکسل استفاده می‌کنند، کاربر شکاف بسیار بیشتری را حس می‌کند. از طرفی باوجود نبود پشتیبانی از تم‌های پویا اندروید، رنگ‌بندی برنامه‌های Native و اصلی تغییری پیدا نمی‌کند اما درسوی دیگر برنامه‌هایی که از این سیستم پشتیبانی می‌کنند یک رنگ‌بندی تصادفی را برای خود برمی‌گزینند. درنتیجه ممکن است پس‌زمینه در برنامه‌ای سفید و در دیگری به سبز روشن متمایل باشد!

چنین شکاف عمیقی در One UI مشاهده نمی‌شود و سامسونگ باتوجه به رابطه خوبی که با گوگل دارد موفق شده تا حتی برای برنامه Phone گوگل نیز پوسته‌ای اختصاصی و همگام با دیگر بخش‌های رابط کاربری توسعه دهد. بنابراین اگر بخواهیم رابط‌های کاربری مذکور را از نظر یکپارچگی دسته‌بندی کنیم در ابتدا Pixel UI و سپس One UI قرار خواهند داشت و رتبه سوم نیز به MIUI می‌رسد.

قطعا پوسته‌ای پخته با تجربه کاربری مطلوب با انیمیشن‌ها میسر خواهد شد؛ عنصری که در تک تک اعمال کاربر وجود دارد و اجرای درست آن رضایت کاربر را در پی دارد.

رابط کاربری گوگل به‌واسطه استفاده از المان‌های سبک‌تر و ساده‌تر، برای اجرای انیمیشن‌ها نیاز به پردازنده قدرتمندی ندارد و با تراشه میان‌رده چند سال قبل نیز می‌توان عملکرد بسیار خوب و عاری از تاخیری را شاهد بود. از این رو انیمیشن‌های گوشی‌های سری پیکسل بسیار نرم‌تر و روان‌تر از دیگر گوشی‌های اندرویدی هستند.

در Pixel UI به‌روزرسانی سریع‌تر و فریم‌به‌فریمِ انیمیشن‌ها به نرم‌تر به‌نظر رسیدن انیمیشن‌ها کمک زیادی کرده است. اتفاقی که در MIUI نیز مشاهده می‌شود اما در پوسته کره‌ای‌ها به‌چشم نمی‌خورد. درحقیقت در انیمیشن One UI سامسونگ نوعی از پرش فریم (Frame Skip) مشاهده می‌شود. برای درک تفاوت‌ها بهتر است نگاهی به ویدیو زیر داشته باشید:

البته در باقی انیمیشن‌ها مانند باز و بسته کردن پوشه‌ها یا تعویض برنامه‌ها One UI به‌خوبی می‌تواند پابه‌پای رقبای خود حرکت کند.

نکته مثبت دیگر درباره انیمیشن‌های Pixel UI، یکپارچگی آن در بخش‌های مختلف سیستم عامل است. به‌عنوان نمونه اگر گوشی پیکسل را به شارژ متصل کنید، موجی از پایین و قسمت شارژر به سمت بالای صفحه خواهد رفت. درصورت استفاده از شارژر بی‌سیم موج مذکور از مرکز صفحه اجرا خواهد شد و درصورت قفل صفحه، این‌بار شاهد بازگشت موج از سمت چپ دستگاه به سمت راست آن هستیم که در قسمت دکمه قفل جمع می‌شود. انیمیشن قفل‌گشایی دقیقا برعکس این خواهد بود. برای درک بهتر نگاهی به ویدیو زیر داشته باشید:

تمامی مواردی که تاکنون گفته شد به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای درک هرچه بهتر خط فکری شرکت‌ها بود. در ادامه نگاهی عمیق‌تر به‌ بخش‌های مختلف طراحی خواهیم داشت.

اگر از کاربران اندروید دلیل انتخاب این پلتفرم را بپرسید قطعا یکی از دلایل شخصی‌سازی گسترده آن خواهد بود؛ البته اگر از قیمت بالای محصولات اپل چشم‌پوشی کنیم. درحقیقت شخصی‌‌سازی متنوع و وسیع بخش‌های مختلف رابط‌کاربری یکی از اصلی‌ترین پایه‌های دنیای اندروید به‌شمار می‌رود که این امر در پوسته‌های شرکتی بیشتر به‌چشم می‌خورد.

به‌عنوان نمونه می‌توان به آزادی عمل کاربران MIUI در انتخاب صفحه هوم به‌صورت App Drawer یا Classic (مشابه iOS) اشاره کرد؛ یا تغییر ترکیب‌بندی و اندازه آیکن‌ها، و انتخاب حالت مدرن و کلاسیک برای Quick Access.

سامسونگ هم در One UI دست کاربر را در زمینه شخصی‌سازی باز می‌گذارد که از مهم‌ترینِ آن‌ها می‌توان به تعیین شیوه‌های مختلف برای گرفتن اسکرین‌شات، تغییر ظاهری بخش Call و صفحه قفل و همچنین One-Handed mode پیشرفته اشاره کرد. به‌دلیل گسترده‌بودن شخصی‌سازی‌های نرم‌افزاری، قسمت عمده تفاوت‌ها را در ۴ بخش شخصی‌سازی پوسته، صفحه‌قفل، صفحه هوم و Quick Panel توضیح می‌دهیم.

گوگل Pixel UI را تماما برپایه زبان طراحی Material You پایه‌گذاری کرده است و به‌همین علت در تمامی بخش‌های سیستم عامل، ظاهری یک‌دست و عاری از ناهماهنگی را شاهد هستیم. پیکسل از سیستم رنگ‌بندی پیشرفته‌ای استفاده می‌کند که ۴ رنگ قالب را از دل عکس پس‌زمینه بیرون می‌کشد و بخش‌های مختلف رابط کاربری را به این ۴ رنگ مزین می‌کند. البته کاربر می‌تواند رنگ‌های پیشنهادی دیگری را نیز انتخاب کند؛ حتی اگر هیچ‌کدام از ترکیب‌ها مناسب نبود می‌توان قالب‌هایی تک‌رنگ را انتخاب کرد تا با ایجاد کنتراست در همان طیف‌رنگی، ظاهری یکپارچه را برای دستگاه به‌ارمغان بیاورد.

متأسفانه در MIUI از پشتیبانی رنگ‌های Material You خبری نیست و اگر از کاربران اپلیکیشن‌های گوگل هستید، محکوم به ناهماهنگی رنگی و طراحی در بخش‌های مختلف سیستم عامل و اپلیکیشن‌ها خواهید بود. البته این ناهماهنگی در نرم‌افزارهای سیستمی دیده نمی‌شود و تنها درصورت استفاده از سرویس‌های گوگل با آن مواجه خواهید شد؛ به‌این صورت که ممکن است اپلیکیشن Messages گوگل طیف رنگی زرد را از عکس پس‌زمینه انتخاب کند اما Control Center در همه حالت آبی خواهد بود!

اما سامسونگ با استفاده درست از سیستم رنگ‌بندی اندروید، دنیای جدیدی خلق کرده است؛ درواقع شما در One UI درکنار ظاهری اختصاصی و کاملا کاستوم‌شده، رگه‌هایی از زبان طراحی گوگل را نیز خواهید داشت که به‌هیچ وجه سبب دوگانگی در بخش‌های مختلف نرم‌افزار نمی‌شود.

البته در بخش‌هایی از One UI ممکن است بخش‌هایی شیشه‌ای و Blur شده را مشاهده کنید که در قسمت دیگر چنین نیست و صفحه‌ای کاملا عادی و تک‌رنگ وجود دارد؛ اما چنین دوگانگی‌هایی آنقدر کم است که به راحتی می‌توان آن را نادیده گرفت.

رابط کاربری پیکسل در صفحه قفل مورد زیادی برای ارائه ندارد و تنها ساعت به‌همراه تاریخ و وضعیت آب و هوا و همچنین اعلانات به‌چشم می‌خورند. گوگل حتی برخلاف نسخه‌های پیشین در این صفحه از دکمه‌های میان‌بر دوربین نیز استفاده نمی‌کند و برای اجرای سریع دوربین ناچار به بازکردن قفل دستگاه خواهید بود. قسمت واردکردن پین دکمه‌های بزرگی دارد که وارد کردن سریع پین را ممکن می‌کند.

رابط کاربری اختصاصی شیائومی همانند نسل‌های پیشین امکانات پایه‌ای همچون نمایش اعلانات، ساعت و میان‌برهای دوربین و صفحه‌ای اختصاصی برای دسترسی به Mi Home و Mi Remote و چراغ قوه را دراختیار کاربر می‌گذارد و خبری از شخصی‌سازی‌های گسترده نیست. البته همچنان می‌توان به‌جای یک ساعت، از دو ساعت (موسوم به Dual Clock) استفاده کرد و درحالت نمایش تک-ساعت، شیوه نمایش ساعت را تغییر داد.

اما سامسونگ در One UI پا را فراتر از دو رقیب خود می‌گذارد و طیف وسیعی از امکانات مختلف را دراختیار کاربر می‌گذارد. سیستم شخصی‌سازی One UI شباهت زیادی به iOS 16 دارد که با استفاده از نرم‌افزار Good Luck می‌توان گستره شخصی‌سازی‌ها را بیشتر نیز کرد.

درواقع وسیع‌ترین سطح از شخصی‌سازی صفحه قفل را تنها سامسونگ در اختیار کاربر می‌گذارد و پایین‌ترین میزان نیز به پوسته گوگل اختصاص پیدا می‌کند. صفحه قفل MIUI در این بین تنها به شخصی‌سازی ساعت را به‌کاربر می‌دهد.

Always-On Display

خالی از لطف نیست که در این بخش اشاره‌ای هم به شخصی‌سازی صفحه‌نمایش همیشه روشن (Always-On Display) داشته باشیم. در این بخش کره‌ای‌ها و چینی‌ها گزینه‌هایی مشابه را به‌کاربر پیشنهاد می‌کنند که شامل شکل ظاهری ساعت، اپلیکیشن‌های قابل نمایش، رنگ‌بندی فونت‌ها و عکس دلخواه، می‌شوند.

برخلاف این دو شرکت، گوگل امکان شخصی‌سازی صفحه‌نمایش همیشه روشن را به‌کاربر نمی‌دهد و تنها ساعت بزرگ عددی نمایش داده خواهد شد. درصورت وجود اعلان ساعت کوچک خواهد شد و درقسمت پایین آن آیکن اعلانات نمایش داده می‌شود.

صفحه هوم یا خانه هر سه پوسته پیکسل، One UI و MIUI شامل سه‌گزینه اصلی یعنی Wallpaper، ویجت و تنظیمات خانه می‌شود. البته پیکسل گزینه‌های یاد شده را در قالبی جمع و جورتر دراختیار کاربر قرار می‌دهد و امکان انتخاب و تغییر سریع عکس پس‌زمینه را نیز فراهم می‌کند.

گوگل ویجت At a Glance خود را در سال‌های گذشته پیشرفته‌تر کرده است و حالا اعلاناتی را پیشنهاد می‌کند که احتمالا برای شما مهم است؛ مثلا در زمان اتصال هدفون این موضوع را نمایش می‌دهد و درصورت وجود Event خاصی در تقویم گوگلتان، چند روز زودتر به‌شما یادآوری می‌کند.

سامسونگ برای ویجت‌ها اتفاقی منحصربه‌فرد در بین سه رقیب دیگر را رقم زده است که Widget Stack نام دارد؛ ویژگی مشابه iOS اپل که امکان دسته‌بندی ویجت‌ها در یک ظرف ثابت را می‌دهد. حتی قسمت ویرایش Stack Widget نیز از پلتفرم کوپرتینویی‌ها به‌عاریت گرفته شده است و سامسونگ به‌خوبی موفق شده تا تجربه‌ای مشابه با دستگاه‌های اپل را به دنیای اندروید وارد کند.

در سوی دیگر میدان شیائومی تغییر خاصی را در نسخه گلوبال پوسته خود اعمال نکرده و به‌همان پنل قدیمی و ویجت‌های قدیمی بسنده کرده است. نکته جالب اینکه نسخه چین به‌طور کلی از تجربه متفاوتی به‌همراه ویجت‌های جدید و مدرن بهره می‌برد که از منظر طراحی ظاهری شباهت فراوانی به ویجت‌های iOS دارد. افزون‌براین شیائومی در نسخه چین این اجازه را به‌کاربر می‌دهد تا حتی آیکن‌ها را نیز به ویجت‌های بزرگی تبدیل کنند! ویجت‌هایی ۱×۲ و ۲×۲.

علاوه‌براین کاربر می‌تواند همانند App Library آیفون و آیپد، پوشه‌ها را تبدیل به ویجت‌هایی ۲×۲ کند؛ پیشتر این ویژگی را در رابط کاربری Magic UI آنر نیز دیده بودیم. افزون‌براین انتخاب عکس پس‌زمینه نیز در MIUI شیائومی نسخه گلوبال و چین با یکدیگر تفاوت دارد. به‌این‌صورت که نسخه گلوبال عکس‌های پس‌زمینه پیش‌فرض بسیار محدودی دارد اما نسخه چین والپیپرهای زنده، عکس‌های زیبا و مدرن و همچنین عکس‌هایی با امکان تغییر با پوسته Dark و Light دارد که امکان افزودن آن‌ها به نسخه گلوبال وجود ندارد.

اما رابط کاربری پیکسل و سامسونگ برخلاف شیائومی محدود به موقعیت جغرافیایی نمی‌شوند و در تمامی کشورها محتوایی یکسان را شامل می‌شوند. البته برای گوشی‌های سامسونگ به‌دلیل وجود گوشی‌های اقتصادی و میان‌رده با پردازنده‌های ضعیف‌تر از پرچمدار در سبد محصولات این شرکت، والپیپرهای زنده تنها در مدل پرچمدار ارائه می‌شوند و ممکن است برخی از محتواها برای گوشی‌های اقتصادی نیز حذف شوند.

در پوسته Pixel UI نیز ممکن است درصورت روشن کردن دستگاه در کشورهای مورد تحریم ایالات متحده، برخی از والپیپرهای جدید نمایش داده نشوند. که می‌توان با ابزارهای دورزدن تحریم این مشکل را برطرف کرد.

شرکت‌های گوگل و شیائومی برای پیاده‌سازی ویژگی One-Handed mode رویکردی یکسان و مخالف با سامسونگ را دنبال می‌کنند؛ این شرکت‌ها با انتقال نیمه بالایی صفحه به قسمت پایین نمایشگر (مشابه iOS)، دسترسی به قسمت بالای نمایشگر را برای کاربر ساده‌تر می‌کنند؛ اما سامسونگ با ساخت صفحه‌ای کوچک‌تر در گوشه پایین-سمت راست یا چپ (قابل تغییر با لمس قسمت خالی)، حس و حال گوشی هوشمندی کوچک‌تر را شبیه‌سازی می‌کند. کاربر می‌تواند اندازه صفحه را به‌دلخواه خود تغییر دهد.

البته درنظر داشته باشید که تفکر پشت رابط کاربری سامسونگ کاربر را تقریبا از ویژگی One-Handed mode بی‌نیاز می‌کند؛ به‌طوری که با ورود به هریک از بخش‌های سیستم عامل با کشیدن صفحه به پایین، گزینه‌ها به دو-سوم پایینی صفحه منتقل می‌شوند و استفاده با یک‌دست را ساده‌تر می‌کند.

رابط‌های کاربری گوگل، شیائومی و سامسونگ هر سه از ویژگی تقسیم صفحه نیز بهره می‌برند که البته سامسونگ و شیائومی مدلی پیشرفته‌تر از گوگل را ارائه می‌کنند که امکان تقسیم صفحه به‌صورت ۳۰/۷۰ درصد، ۵۰/۵۰ درصد و ۷۰/۳۰ درصد را دارد.

شیائومی و سامسونگ علاوه‌بر تقسم صفحه، امکان ایجاد اپلیکیشن‌های شناور را نیز می‌دهند که که در MIUI محدود به دو اپلیکیشن و در One UI محدود به ۵ اپلیکیشن خواهد بود.

همانطور که در ابتدای و در بخش طراحی ظاهری اشاره شد، گوگل با طراحی بزرگ دکمه‌ها در منوی تنظیمات سریع یا Quick Settings سعی می‌کند تا نیاز به تمرکز بالای کاربر را تاحد امکان کاهش دهد؛ اما نتیجه کار ممکن است به مذاق عده‌ای خوش نیاید و آن را «زشت» و «بدقواره» خطاب کنند.

در سوی دیگر سامسونگ اندازه دکمه‌ها را بسیار کوچک‌تر از گوگل و حتی شیائومی درنظر گرفته است که هنگام تغییر گزینه‌ای، توجه بیشتری را طلب می‌کند. البته برخلاف دو رابط کاربری دیگر سامسونگ دکمه‌های تنظیمات سریع را در نیمه پایینی صفحه نمایش می‌دهد و روند لمس آن‌ها را ساده‌تر می‌کند.

در بخش Quick Panel جز در ۳ مورد تفاوتی میان پوسته پیکسل با One UI و MIUI وجود ندارد که این سه‌مورد شامل دکمه‌های GPay، آلارم و اینترنت می‌شوند. گزینه اول که در این ایران کاربردی ندارد اما با وجود دکمه Alarm، به‌سرعت و بدون نیاز به بازکردن اپلیکیشن Clock می‌توانید زمان آلارم بعدی را بررسی کنید. با استفاده از دکمه Internet نیز می‌توانید در قالب یک دکمه به وضعیت دیتای سیم‌کارت، وای‌فای و هات‌اسپات دسترسی داشته باشید. این گزینه می‌تواند منوی Quick Settings با با حذف ۲ مورد، خلوت‌تر کند.

چینی‌ها اما نگرشی متفاوت را دنبال می‌کنند و با الهام از بخش Control Center اپل، مواردی با اولویت بالاتر را در قالب دکمه‌هایی ثابت و غیرقابل شخصی‌سازی در یک‌سوم بالایی صفحه قرار داده‌اند و در زیر آن دکمه‌های قابل شخصی‌سازی دایره‌ای شکل در دو ردیف چهارتایی وجود دارند. تعداد این دکمه‌ها محدودیتی ندارد اما پس از اولین فراخوانی کنترل سنتر تنها هشت‌تا از آن قابل مشاهده خواهد بود و برای مشاهده بیشتر باید باری دیگر پنل را به پایین بکشید.

شیائومی حتی این امکان را نیز دراختیار کاربران خود قرار داده تا با لمس طولانی دکمه صدا، کنترل بیشتر و باجزئیات‌تری بر صدای بخش‌های مختلف دستگاه داشته باشند.

گوشی‌های سری پیکسل برای کاربران سرویس‌های گوگل بهشتی تمام‌عیار خواهد بود؛ چرا که به‌راحتی می‌توانید از تمامی سرویس‌ها بدون محدودیت استفاده کنید. اما این اتفاق باعث نمی‌شود تا گوگل تمامی اپلیکیشن‌ها یا حداقل قسمت عمده آن را به‌همراه محصول عرضه کند. درمجموع اهالی مانتن‌ویو حدود ۳۰ برنامه را به‌همراه محصول ارائه می‌کنند که درمقایسه با تعداد ۴۰ اپلیکیشن در One UI تا یک‌سوم کمتر است. البته سامسونگ برای مدل‌های مختلف و در ریجن‌های متفاوت، تعداد برنامه‌های بیشتر یا کمتری را به‌همراه محصول ارائه می‌کند. به‌گزارش ScreenRant مجموعه برنامه‌های ازپیش‌نصب‌شده در گلکسی S22 اولترا در اوپراتور T-Mobile به‌بیش از ۵۹ عدد می‌رسد؛ این تعداد برای گلکسی A32 برابر با ۷۷ و در گلکسی A52 به ۹۰ برنامه می‌رسد!

اما شیائومی برای کسب برتری درمقابل رقیب کره‌ای خود نسخه گلوبال MIUI را با برنامه‌های محدودی همراه می‌کند. البته عدد اعلامی از سوی شیائومی تفاوت عمده‌ای با تعداد واقعی دارد و طبق گفته شرکت مدل‌های سری Xiaomi به‌همراه ۷ و مدل‌های سری Redmi به‌همراه ۹ برنامه عرضه خواهند شد؛ اما در عمل تعداد برنامه‌ها به بیش از ۲۰ عدد خواهد رسید.

در تمامی پوسته‌ها می‌توان برخی از برنامه‌های پیش‌فرض را حذف کرد اما شیائومی طبق وعده عمل نمی‌کند و درصورت Uninstall کردن یک اپلیکیشن سیستمی ممکن است آن را Disable و همچنان قسمتی از حافظه ذخیره‌سازی را اشغال کند.

از سوی دیگر One UI با اپلیکیشن‌های تکراری زیادی عرضه می‌شود؛ برای مثال وجود ۲ فروشگاه نرم‌افزاری یا مرورگر اینترنت و حتی گالری تصاویر. در برخی از ریجن‌ها کره‌ای‌ها نرم‌افزار ایمیل اختصاصی خود را نیز درکنار اپلیکیشن GMail به‌همراه دستگاه عرضه می‌کنند که کاربر را سردرگم خواهد کرد.

در مجموع کم‌ترین میزان نرم‌افزار پیش‌فرض را در پوسته شیائومی تجربه خواهید کرد که البته ممکن است بسته به ریجن متفاوت باشد. در رتبه بعدی Pixel UI قرار دارد و رتبه سوم نیز به One UI اختصاص پیدا می‌کند.

پشتیبانی نرم‌افزاری در ابتدای ظهور گوشی‌های هوشمند ارزش چندانی نداشت و کاربران و حتی شرکت‌ها تأثیر پشتیبانی طولانی‌مدت از محصول را درک نکرده بودند. اما حالا در سال ۲۰۲۳ یکی از مهم‌ترین فاکتورهای خرید گوشی هوشمند، میزان پشتیبانی نرم‌افزاری آن است و حتی این امکان وجود دارد که محصولی فوق‌العاده قدرتمند و باارزش به‌دلیل پشتیبانی کوتاه‌مدت نرم‌افزاری به‌کلی کنار گذاشته شود.

پیش از معرفی گوشی‌های هوشمند سری S22 سامسونگ سامسونگ و گوگل با ارائه پشتیبانی ۳ ساله از گوشی‌های پرچمدار و میان‌رده خود بالاترین پشتیبانی در دنیای اندروید را ارائه می‌کردند اما در سال ۲۰۲۲ غول کره‌ای با اعلام پشتیبانی ۴ ساله اندروید و انتشار به‌روزرسانی‌های امنیتی تا ۵ سال، با کنار زدن گوگل، دستگاه‌هایی با طولانی‌ترین مدت پشتیبانی ارائه کرد. درحال‌حاضر گوشی‌های سری S و برخی از گوشی‌های سری A از به‌روزرسانی ۴ ساله پشتیبانی می‌کنند.

شیائومی نیز پس از اعلام سامسونگ برای جانماندن از دور رقابت پشتیبانی نرم‌افزاری MIUI را از ۲ سال به ۳ سال افزایش داد اما همچنان در گوشی‌های ردمی یک تا ۲ سال خواهد بود.

اما درکنار پشتیبانی نرم‌افزاری مبحث دیگری تحت عنوان سرعت انتشار به‌روزرسانی نیز مطرح می‌شود. پرواضح است که گوگل به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین توسعه دهندگان اندروید، به‌روزرسانی‌ها را در مدت زمان کوتاه‌تری از زمان معرفی برای کاربران منتشر کند.

سامسونگ پس از معرفی به‌روزرسانی‌ها سریعا بسته به اولویت دستگاه‌ها، روند ارائه به‌روزرسانی را آغاز می‌کند و در طول مدت ۵ تا ۶ ماه برای اکثر گوشی‌های واجدشرایط منتشر می‌شود.

دراین‌میان شیائومی سرعت بسیار کندی در ارائه به‌روزرسانی دارد و حتی ممکن است گوگل نسخه‌ای از اندروید را معرفی کند اما همچنان مدلی از گوشی‌های واجدشرایط شیائومی ۲ نسخه قبلی را اجرا کند!

از این رو اگر سرعت و طول مدت ارائه به‌روزرسانی برای شما از اهمیت بسیاری برخوردار است، پوسته One UI و گوشی‌های سامسونگ بهترین گزینه خواهد بود.

در سال‌های گذشته اپل خود را به‌عنوان یکی از پیشگامانِ حریم خصوصی معرفی و با ارائه ویژگی‌های مختلف، از اطلاعات کاربران خود دربرابر سوءاستفاده‌های احتمالی و درآمدزایی غول‌هایی چون گوگل، صیانت کرده است.

این اقدامات از جانب اپل دیگر شرکت‌ها را نیز برآن کرد تا با ارائه ویژگی‌های مختلف، سطح امنیتی پلتفرم‌های خود را افزایش دهند. البته گوگل سال‌ها پیش‌از اپل با ارائه وصله‌های امنیتی ماهانه به سمت افزایش امنیت اندروید قدم برداشت. این شرکت همچنین وصله‌های یادشده را دراختیار دیگر شرکت‌های تولیدکننده همچون سامسونگ و شیائومی نیز قرار داد تا به‌سرعت مشکلات کشف‌شده در تمامی دستگاه‌ها برطرف شوند.

با توجه به کندی انتشار به‌روزرسانی در گوشی‌های شیائومی، وصله‌های امنیتی نیز در بازه‌های طولانی‌تری منتشر می‌شوند و ممکن است یک دستگاه تا ماه‌ها از آپدیت جدید بهره‌مند نشود؛ اما سامسونگ به‌طور مرتب حفره‌های امنیتی دستگاه‌های خود را برطرف می‌کند و از این حیث پوسته امن‌تری به‌حساب می‌آید.

اما در این بخش نه به امنیت خود سیستم عامل، بلکه می‌خواهیم به ویژگی‌های امنیتی پوسته‌های پیکسل، One UI و MIUI اشاره کنیم.

شیائومی این امکان را به‌کاربر می‌دهد تا درصورت نیاز پیش‌نمایش اپلیکیشنی را در قسمت OverView یا همان قسمت برنامه‌های درحال‌اجرا، تار کند.

رابط کاربری One UI، پیکسل و MIUI برخی از ویژگی‌های امنیتی را به‌صورت مشترک ارائه می‌کنند که در ادامه به مهم‌ترینِ آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

احتمالا برای شما نیز پیش آمده است که بخواهید محتوایی را در گوشی خود به کسی نشان دهید اما او به‌سرعت شروع به گشت و گذار در گوشی شما می‌کند؛ در این حالت ویژگی امنیتی App Pinning کاربردی خواهد بود. این ویژگی در هر سه پوسته قابل استفاده خواهد بود و می‌توانید یک اپلیکیشن خاص را روی صفحه پین کنید و تنها راه خروج از آن وارد کردن پسورد خواهد بود.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم امنیتی در اندروید، امکان اعطای دسترسی موقعیت مکانی به‌صورت دقیق یا تقریبی است بسته به انتخاب خود می‌توانید هریک را برای برنامه‌ها به‌صورت مجزا تنظیم کنید.

این ویژگی در One UI و Pixel UI به‌صورت پیش‌فرض وجود دارد اما در MIUI تنها از تنظیمات برنامه قابل تغییر خواهد بود. ازاین‌رو ممکن است عده زیادی از کاربران این پوسته حتی از وجود چنینی قابلیتی خبر نداشته باشند.

هر سه رابط کاربری این امکان را دراختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد تا از گرفتن اسکرین‌شاتِ کل یا بخشی از اپلیکیشن جلوگیری کنند. برای مثال در پیام‌رسان تلگرام امکان گرفتن اسکرین‌شات از صفحه Secret Chat وجود ندارد. اما در آیفون چنین محدودیتی وجود ندارد.

این ویژگی محدود به رابط کاربری نیست و در تمامی گوشی‌های اندرویدی از نسخه ۱۱ به‌بالا فعال است.

هر سه رابط کاربری گوگل، سامسونگ و شیائومی، استفاده شدن میکروفون، موقعیت مکانی و دوربین را از طریق نشان‌گری در قسمت Status Bar یا نوار وضعیت به اطلاع کاربر می‌رساند. کاربر می‌تواند با لمس آیکن‌ها از نام برنامه و وضعیت حسگر اطلاع پیدا کند.

طی یک ویژگی امنیتی در رابط کاربری پیکسل و One UI می‌توان حذف دسترسی اپلیکیشن‌ها درصورت استفاده نشدن در مدتی طولانی را تنظیم کرد. برای مثال اگر اپلیکیشنی خاص دسترسی موقعیت مکانی داشته باشد بعد از مدتی خاص که از آن برنامه استفاده نکنید، مجوز مذکور حذف خواهد شد.

پلتفرم امنیتی Knox به در گوشی‌های سامسونگ به صاحبان کسب و کار این امکان را می‌دهد تا ارتباطی امن میان گوشی گلکسی کاربر و کارفرما برقرار کنند و از این بستر امن برای ارسال و دریافت اطلاعات مهم استفاده کنند.

این ویژگی به‌صورت پیش‌فرض در گوشی‌های مجهز به One UI ارائه می‌شود و اطلاعات درون فضای Knox از‌طریق رمزنگاری‌های پیچیده محافظت می‌شوند و کلید رمزنگاری نیز درون تراشه دستگاه ذخیره می‌شود. درصورت به‌خطر افتادن اطلاعات، فضای Knox به‌صورت دائمی قفل و اطلاعات داخل آن نیز غیرقابل دسترسی خواهد شد.

سامسونگ و شیائومی طیف وسیعی از ویژگی‌های مختلف و کاربردی را به‌همراه پوسته‌های خود ارائه می‌کنند. شاخص‌ترین ویژگی پوسته One UI سامسونگ DeX نام دارد که درحال‌حاضر تنها در گوشی‌های پرچمدار این شرکت ارائه می‌شود. ویژگی جذابی که بااستفاده از آن می‌توان رابط کاربری مشابه دسکتاپ (بخوانید ویندوز) را در صفحه‌نمایش‌های بزرگ‌تر مانند مانیتور یا تلویزیون دراختیار داشت.

One UI همچنین به‌واسطه همکاری تنگاتنگی که میان سامسونگ و مایکروسافت وجود دارد، ارتباط بسیار عمیقی با ویندوز و از طریق نرم‌افزار Link to Windows دارد. البته تمامی دستگاه‌های اندرویدی امکان اتصال به ویندوز از طریق نرم‌افزار یادشده را دارند اما در برخی از گوشی‌های سری گلکسی کاربر می‌تواند اپلیکیشن گوشی‌خود را به‌طور مستقیم و کاملا بی‌سیم در ویندوز اجرا کند.

شیائومی نیز با ارائه ویژگی‌های جذابی چون Second Space، ایجاد حساب کاربری ثانویه در یک گوشی را ساده‌تر از همیشه می‌کند. علاوه‌براین امکان ایجاد نسخه Clone نرم‌افزارها نیز در MIUI وجود دارد. البته کاربران One UI نیز از ویژگی‌های مشابهی مانند Secure Folder بهره می‌برند که امکان ایجاد فضایی امن برای نسخه Clone اپلیکیشن‌ها را فراهم می‌کند.

ویژگی Back Tap در ابتدا برای گوشی‌های سری پیکسل عرضه شد و با یک سال تاخیر به پوسته MIUI راه پیدا کرد. با استفاده از این ویژگی می‌توان با دوبار ضربه به پشت دستگاه دستورات مختلفی چون اسکرین‌شات را فراخوانی کرد.

پیکسل‌ها همچنین در ارائه ویژگی Extra Dim نیز پیشگام بوده است و سپس به One UI و MIUI راه پیدا کرد. درصورتی که حداقل روشنایی نمایشگر همچنان بالا و اذیت‌کننده باشد می‌توان با استفاده از Extra Dim سطح روشنایی را کاهش داد.

در گذشته و در گوشی‌هایی که امروزه Dumb Phone شناخته می‌شوند ارائه تجربه نرم‌افزاری غنی اهمیت چندانی نداشت؛ اما اپل با ساخت اکوسیستمی قدرتمند از هماهنگی سخت‌افزار و نرم‌افزار میان سخت‌افزارهای این شرکت، فصل جدیدی را در تلفن‌های همراه آغاز کرد.

به‌دنبال این اتفاق نرم‌افزار و ویژگی‌های نرم‌افزاری مختلف هر روزه اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و موضوع تا جایی پیش می‌رود که گوگل بدون توجه به میزان قدرت سخت‌افزاری دستگاه، سعی می‌کند تا با پولیش کردن مداوم نرم‌افزار، استفاده‌ای حداکثری از پتانسیل سخت‌افزاری دستگاه کند. درواقع رابط کاربری گوگل ناقضِ ادعای اپل خواهد بود. ادعایی که قدرت تراشه را معادل تجربه نرم‌افزاری مطلوب می‌داند.

دراین‌بین سامسونگ سعی می‌کند تا همانند اپل ارتباطی پایدار را میان دستگاه‌های مختلف اعم از تبلت، گوشی‌هوشمند و لپ‌تاپ پدید بیاورد. عموما کاربران سامسونگ درصورت خرید محصولات این شرکت احساس گسستگی چندانی نمی‌کنند و فاصله‌ای میان پلتفرم‌ها خصوصا اندروید و ویندوز احساس نمی‌کنند. اتفاقی که درنهایت به‌نفع خریداران خواهد بود.

اما شیائومی باوجود توسعه رابط کاربری پرامکانات MIUI، ویژگی منحصربه‌فردی را برای ایجاد پل‌های نرم‌افزاری میان اندروید و ویندوز ارائه نمی‌کند. درنتیجه شکاف میان محصولات خریداری شده کاربر به‌شکل چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

اما اگر از این مورد چشم‌پوشی کنیم، هر سه رابط کاربری به بلوغ قابل‌توجهی رسیده‌اند و می‌توانند تجربه لذت‌بخشی را برای کاربر رقم بزنند. گوگل با افزودن چاشنی هوش مصنوعی رضایت کاربر را دوچندان می‌کند و سامسونگ با ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها وعده اکوسیستمی گسترده، غنی و آینده‌دار را می‌دهد.

البته موارد گفته شده به‌معنی بد بودن رابط کاربری شیائومی نیست و این شرکت طی سالیان گذشته تلاش زیادی برای گسترش پلتفرم خود انجام داده است؛ اما عموم این تلاش‌ها به کشور چین و رام چین محدود است! برای مثال نسخه‌ای مشابه DeX در نسخه چین وجود دارد و حتی دستیار صوتی مختص به‌خود با نام XiaoAI نیز برای محصولات خود منتشر کرده است.

بنابراین درنهایت سلیقه کاربر و نیازهای آن در اولویت خواهد بود. پس شما به ما بگویید که به کدام رابط کاربری علاقه دارید و علت انتخابتان چیست.