نگاهی به تمام قابلیت‌ها و تغییرات نسخه بتا اندروید ۱۵ [تماشا کنید]

در سال گذشته اولین نسخه‌ی پیش‌نمایش اندروید ۱۵ برای گوشی‌ گوگل از سری پیکسل ۶ به‌بعد منتشر شد و چندی‌پیش نیز نسخه دوم بتای اندروید ۱۵ در‌دسترس قرار گرفت. فراموش نکنید که نسخه‌های کنونی مناسب توسعه‌دهندگان هستند و برای استفاده‌ی کاربران عادی پیشنهاد نمی‌شود. اگر کنجکاو هستید که بدانید اندروید ۱۵ چه ویژگی‌های کلیدی ارائه می‌کند، با زومیت همراه باشید تا نگاه مختصری به برخی قابلیت‌های آن بیندازیم.

چند سالی می‌شود که گوگل نام اندروید را به‌جای حرف با عدد مشخص می‌کند؛ اما هنوز در مکاتبات داخلی شرکت از حروف و اسامی انگلیسی برای نام‌گذاری اندروید استفاده می‌شود. نام اندروید ۱۵ با حرف V انگلیسی مشخص شده است که ابتدای نام Vanilla Ice Cream (بستنی وانیلی) است. شاید بتوانیم این نام را به‌عنوان نشانه‌ای از سادگی بیشتر تجربه کاربری این نسخه از سیستم‌عامل تعبیر کنیم.

تماشا در یوتیوب

طبق برنامه‌ی گوگل هنوز باید انتظار دو نسخه‌ی بتای دیگر از اندروید ۱۵ را به‌ترتیب در ماه‌های ژوئن (خرداد و تیر) و جولای (تیر و مرداد) داشته باشیم که با دو نسخه بتای منتشرشده، درمجموع ۵ نسخه‌ی بتای آن تکمیل شوند و درنهایت در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۴ میلادی منتظر انتشار نسخه‌ی نهایی سیستم‌عامل باشیم.

تغییرات اندروید ۱۵ همانند نسخه‌های قبل از نظر زیرساختی و فنی، بهبودها و پیشرفت‌های زیرپوستی انگشت‌شماری را شامل می‌شود که در انتها به‌اختصار به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. با این‌حال برخی از تغییرات ظاهری و همچنین ورود تعدادی از امکانات جدید را در این نسخه شاهد هستیم که بسیاری از آن‌ها پیش‌تر در پوسته‌های مختلفی از اندروید مانند One UI و MIUI وجود داشتند.

زمانی که بخواهید ویجتی را از قسمت میان‌بر اپلیکیشن روی صفحه اضافه کنید، با زدن روی ویجت برنامه، دکمه Add زیر ویجت مشاهده می‌شود که امکان افزودن ویجت را بدون نیاز به‌ درگ‌انددراپ روی هوم‌اسکرین فراهم می‌کند. همچنین پیش‌نمایش ویجت دیگر یک تصویر ثابت نیست و بسته به محتوای اپلیکیشن تغییر می‌کند.

در بخش Widgets سه‌دسته‌بندی Essentials و Suggested for You و Social به‌چشم می‌خورد که با سوایپ‌کردن بین هرکدام به ویجت‌های متناسب‌با آن دسته‌ دسترسی خواهید داشت.

در اندروید ۱۵ امکان ایجاد و ذخیره App Pair به‌عنوان یک آیکون روی صفحه وجود دارد. بدین‌ترتیب، ابتدا دو اپلیکیشن دلخواه را با قابلیت Split Screen هم‌زمان باز کنید و با رفتن به بخش برنامه‌های اخیر، با لمس آیکون‌های دو برنامه‌، گزینه Save app pair را مشاهده می‌کنید.

با قابلیت Save app pair، میان‌بری با آیکون دو برنامه روی صفحه اضافه می‌شود و با اجرای آن دیگر نیازی نیست دوباره تمام فرایند را طی کنید. این میان‌بر را می‌توان مانند حذف سایر آیکون‌ها با درگ‌انددراپ حذف کرد. درحال‌حاضر گوشی‌های سامسونگ امکان افزودن Add app pair را در قسمت Edge Panel دارند.

اسلایدر ولوم اکنون طراحی بلند‌تر و حاشیه‌های بیشتری دارد و با تغییر حجم‌صدا ازطریق لمس اسلایدر، بازخورد هپتیک را ایجاد می‌کند. هرچه کاربر ولوم را زیاد کند شدت هپتیک افزایش می‌یابد. علاوه‌براین، پنل کنترل صدا و ویبره نیز به‌طور کامل بازطراحی شده است و شاهد اسلایدرهای قطور‌تر هستیم.

امکان بی‌صدا کردن هربخش‌‌ از گوشی وجود دارد و با زدن روی دکمه Mute، صدای آن بخش قطع می‌شود. نکته‌ی مهم در زمان غیرفعال‌کردن حالت Mute است که صدا را به تنظیمات قبلی بازمی‌گرداند.

بخش Color contrast اکنون در تنظیمات Wallpaper & style قرار دارد و امکان تغییر میزان کنتراست را بین ۳ حالت فراهم می‌کند و پیش‌نمایشی از تغییرات را در پنجره‌ی کوچکی نشان می‌دهد.

گزینه‌ای با نام Maximize text contrast نیز در بخش Color contrast تعبیه شده است که با فعال‌کردن آن پس‌زمینه‌ی نوشته‌ها به رنگ سفید درمی‌آید تا خوانایی متون راحت‌تر باشد.

ویژگی Private Space به‌بیانی ساده پروفایل کاربری جداگانه‌ای روی دستگاه ایجاد می‌کند تا کاربر با خاطری آسوده برای نگهداری از داده‌های شخصی حساس روی گوشی از آن استفاده کند. این قابلیت شباهت بسیار زیادی با Secure Folder سامسونگ دارد و مشکل نصب دو نسخه از یک اپلیکیشن در اندروید را برطرف می‌کند.

اپلیکیشن‌های نصب‌شده روی Private Space اندروید در فضای اختصاصی روی لانچر قرار دارند و زمانی‌که پروفایل قفل باشد، از بخش تنظیمات، اعلان‌ها و برنامه‌های اخیر مخفی می‌مانند. قابلیت مورد انتظار Private Space ازطریق تنظیمات فعال می‌شود و درتنظیمات آن می‌توان مشخص کرد باهربار قفل‌شدن گوشی آن فضا نیز قفل و کاملاً مخفی شود.

در تنظیمات کمی به‌پایین اسکرول کنید و روی Security & Privacy بزنید در این بخش مجدداً به پایین اسکرول کنید و روی Private Space بزنید. اکنون با اثرانگشت باید هویت خود را تأیید کنید تا اجازه‌ی ورورد به تنظیمات فضای شخصی را داشته باشید.

در تنظیمات Private Space اندروید ۱۵ می‌توانید حساب کاربری گوگل مجزا برای برنامه‌ها و بکاپ‌ها داشته باشید تا با برنامه‌های فضای معمولی تداخلی نداشته باشند، قفل مجزا بگذارید و اپلیکیشن‌های دلخواه را نصب کنید.

بعداز راه‌اندازی Private Space وارد منوی کشویی اپلیکیشن‌ها شوید و به پایین صفحه اسکرول کنید تا به برنامه‌های آن فضا درانتها برسید، روی آیکون قفل بزنید و بعداز بازکردن قفل، فهرست اپلیکیشن‌های Private Space نمایش داده می‌شوند.

امکان مخفی‌کردن Private Space به‌طور کامل نیز وجود دارد که درصورت فعال‌کردن آن فقط ازطریق جست‌وجوی Private Space درمنوی اپلیکیشن‌ها می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید. برای حذف فضای شخصی نیز می‌توانید در بخش تنظیمات گزینه‌ی آن را پیدا کنید.

تنظیمات سریع بلوتوث نیز تغییر دیگری در اندروید ۱۵ به‌حساب می‌آید و حالا مانند دکمه‌ی اینترنت، با کلیک روی آن صفحه‌ی شناوری باز می‌شود که می‌توان از همان‌جا دستگاه‌های متصل را مشاهده کرد یا تغییرشان داد یا به‌کلی بلوتوث را خاموش کرد.

درتنظیمات سریع بلوتوث اکنون گزینه‌ی جدیدی مشاهده می‌شود که امکان روشن‌شدن خودکار بلوتوث در روز بعد را فراهم می‌کند.

در تنظیمات وارد بخش Storage که می‌شویم اولین تفاوت نسخه بتای ۲ اندروید ۱۵ با بتای یک در عملکرد گزینه Free up space است که حالا درست کار می‌کند و مشکل آن رفع شده است. دیگر تفاوت را می‌توان در دسته‌بندی‌های فایل‌های موجود روی فضای ذخیره‌سازی مشاهده کرد. برای مثال، بخش Documents & other اکنون به‌صورت دو دسته مجزا نمایش داده می‌شوند.

دیگر تغییر در بخش Storage مربوط‌به جداکردن کامل دسته‌بندی‌ System و تقسیم آن به دو دسته‌بندی Android Version و فایل‌های موقت سیستمی می‌شود.

در بخش تنظیمات Sound & Vibration قسمت Vibration & haptics و سپس Adaptive Vibration دیگر تغییرات را پیدا می‌کنید. ویژگی ویبره تطبیقی حالا رابط کاربری مجزا با پیش‌نمایشی از عملکرد این ویژگی دارد.

با قابلیت ویبره تطبیقی ازطریق تشخیص موقعیت گوشی، شدت ویبره وقتی دستگاه روی میز یا روی مبل قرار می‌گیرد، تغییر می‌کند تا علاوه‌بر جلب توجه کاربر، حالت آزاردهنده‌ای نداشته باشد.

در بتای اول وقتی گوشی بدون‌حرکت با نمایشگر به‌سمت بالا قرار داشت، ویبره تطبیقی شدت ویبره را کاهش می‌داد؛ اما در بتای دوم میکروفون و سایر حسگرهای گوشی برای تشخیص موقعیت دستگاه به‌کار گرفته می‌شوند تا ویبره براساس اطلاعات دقیق‌تری تغییر کند.

کاربر درزمان ضبط ویدئو از صفحه‌نمایش در اندروید ۱۵ می‌تواند مشخص کند که از تمام صفحه‌نمایش ویدئو ضبط شود یا ضبط ویدئو صرفاً به اپلیکیشن منتخب محدود شود. بدین‌ترتیب، با زدن روی گزینه Screen Record از پنل Quick Settings پنجره‌ای باز می‌شود که از منوی آبشاری آن می‌توانید بین A single app یا Entire Screen یک‌مورد را انتخاب کنید.

با انتخاب A single app و زدن روی دکمه Start recording می‌توانید از بین برنامه‌های باز، اپلیکیشن مورد نظر را انتخاب کنید یا برنامه مد نظر را اجرا کنید. این ویژگی باعث می‌شود که دیگر درحین ضبط صفحه‌نمایش نگران نمایش اعلان‌های مزاحم سایر برنامه‌ها نباشیم. چنین ویژگی درحال‌حاضر در گوشی پیکسل ارائه می‌شود و حالا با اندروید ۱۵ قرار است در سایر گوشی‌ها دردسترس قرار بگیرد.

ویژگی‌ مشابهی برای زمان انتقال تصویر گوشی به تلویزیون و سایر دستگاه‌ها نیز وجود دارد و با فعال‌کردن آن، از نمایش اعلان‌ها حین استفاده از قابلیت Mirror Cast جلوگیری می‌شود.

بخش امنیت شبکه موبایل باعث می‌شود تماس‌ها و پیام‌ها و داده‌های کاربر دربرابر شبکه‌های ناامن منقضی یا بدون رمزنگاری حفاظت شود. این قابلیت می‌تواند درصورت اتصال به شبکه موبایل بدون رمزنگاری یا شبکه‌ای که اقدام به ثبت IMEI و IMSI دستگاه یا سیم‌کارت به‌منظور ردیابی می‌کند، اعلانی به کاربر نمایش دهد.

گزینه دیگر Mobile Network Security با نام Encryption، ایمنی بیشتری فراهم می‌کند؛ اما ممکن است اتصال به شبکه‌ را در برخی مکان‌ها محدود کند. البته، تماس ضروری با شماره‌های خاص مثل پلیس همیشه برقرار می‌شوند تا مشکلی ایجاد نشود.

دسترسی به تنظیمات Mobile Network Security در تنظیمات گوشی قسمت More security & privacy میسّر می‌شود. البته، همه دستگاه‌ها از این قابلیت پشتیبانی نخواهند کرد و تولیدکنندگان می‌توانند تصمیم بگیرند که سخت‌افزار گوشی با این ویژگی سازگار باشد یا خیر؛ بنابراین ممکن است این ویژگی به پارت‌نامبر دستگاه بستگی داشته باشد.

در بخش More security & privacy همچنین، قابلیت Scanning for deceptive apps وجود دارد. با فعال‌کردن این ویژگی عملکرد برنامه‌ها برای یافتن تلاش‌های مربوط‌به فیشینگ تحت‌ نظر قرار می‌گیرند و درصورت فعالیت مضّر برخی اطلاعات برنامه برای Google Play Protect ارسال می‌شود تا درصورت تأیید، به سایر کاربران اطلاع‌رسانی شود.

سایر ویژگی‌های بتای دوم اندروید ۱۵ را می‌توان بهبودها و تغییرات جزئی دانست که شامل مواردی مثل روان‌ترشدن انیمیشن هنگام ورود به حالت تصویردرتصویر می‌شود. همچنین، اندروید ۱۵ نصب برنامه‌های متناسب‌با SDK ورژن ۲۳ به‌پایین را مسدود می‌کند.

اولین نسخه از اندروید ۱۵ در سال گذشته منتشر شد و در آن شاهد قابلیت‌هایی مثل Notification Cooldown بودیم که در زمان دریافت نوتیفیکیشن‌های پیاپی، صدای اعلان را به مرور کم می‌کند. علاوه‌براین، می‌توان ویبره‌ی کیبورد را فارغ از نوع کیبورد نصب‌شده در گوشی غیرفعال کرد؛ حتی اگر اپلیکیشن کیبورد از غیرفعال‌سازی پشتیبانی نکند.

قابلیت‌های کنترل ویبره و بازخورد هپتیک به کیبورد خلاصه نشده است و هنگام تنظیم سطح روشنایی نمایشگر و گوشی با ویبره همراه می‌شود.

توسعه‌دهندگان بازی و اپلیکیشن‌ها در اندروید ۱۵ به‌‌لطف API جدید گوگل به‌ نام Android Dynamic Performance Framework، دسترسی بهتری به سخت‌افزار دارند و می‌توانند مستقیماً روی عملکرد آن نظارت کنند.

توسعه‌دهنده به‌لطف API جدید در اندروید ۱۵، می‌تواند مشخص کند نرم‌افزاری که توسعه داده است، چگونه و چقدر به سخت‌افزار دسترسی داشته باشد. این قابلیت پیشرفت چشمگیری در عملکرد گوشی‌ها و اجرای روان‌تر و باکیفیت‌تر اپلیکیشن‌ها را نوید می‌دهد.

افزایش سطح دسترسی به سخت‌افزار به CPU محدود نیست و توسعه‌دهندگان می‌توانند مستقیماً روی دوربین نیز کنترل داشته باشند تا بهترین خروجی ممکن را ارائه دهند. بدین‌ترتیب، کیفیت عکس‌های ثبت‌شده با دوربین در اپلیکیشن‌هایی مانند تلگرام و اینستاگرام افت نخواهد کرد.

گوگل نرم‌افزاری به‌ نام Health Data توسعه داده است که تمام اطلاعات سلامتی کاربر را در فضایی امن ذخیره می‌کند تا سایر اپلیکیشن‌های سلامت‌محور به آن دسترسی داشته باشند.

دورازذهن نیست که اندروید ۱۵ برای گوشی‌های تاشدنی نیز بهینه شود. بدین‌ترتیب، در گوشی‌های تاشو اپلیکیشن‌ها یا محتوای مد نظر را برای ادامه‌ی دیدنشان روی صفحه‌نمایش بزرگ‌تر یا برعکس می‌توان انتخاب کرد. در نسخه‌های قبلی اندروید، کاربر برای انجام این کار مجبور بود رمز وارد کند.

همچنین قابلیت جدیدی تحت عنوان Battery Diagnostics در تنظیمات اضافه شده است که با انجام تعدادی آزمایش روی باتری وضعیت سلامت باتری را به کاربر اطلاع می‌دهد.

درنهایت می‌توان به جابه‌جایی تعدادی از گزینه‌ها در بخش تنظیمات اندروید ۱۵ اشاره داشت. برای مثال، منو Navigation Mode علاوه‌بر قسمت System، حالا در قسمت Display نیز نمایش داده می‌شود.

سیستم‌عامل اندروید همین‌حالا هم وضعیت مطلوبی دارد و بر‌اساس جدیدترین آمار، بیش‌ از ۷۰ درصد بازار جهانی موبایل را در‌اختیار گرفته است. با‌وجود‌این، نباید فراموش کنیم که در بازارهای مهم چین و آمریکا، گوشی آیفون حرف اول را می‌زند.

کاربران آیفون همیشه سازگاری مثال‌زدنی نرم‌افزار و سخت‌افزار را به رخ طرفداران اندروید کشیده‌اند و آن را مزیتی بزرگ دانسته‌اند. امسال اندروید ۱۵ با کاهش شکاف بین نرم‌افزار و سخت‌افزار، افزایش بهینگی سیستم و دریافت قابلیت‌های جدید قصد دارد به مردم دلیل بیشتری برای خرید گوشی های اندرویدی بدهد.

آیا روزی می‌رسد که در نظرسنجی‌های نسل زد، گوشی‌های اندرویدی محبوبیت بیشتری از آیفون پیدا کنند؟ فقط گذشت زمان جواب این سؤال را مشخص می‌کند؛ اما حقیقتی برایمان قطعی است: اگر اپل با iOS 18 تغییرات چشمگیر به‌همراه نیاورد، بازی را به اندروید ۱۵ می‌بازد.