تاریخچه iOS؛ تکامل و محبوبیت در گذر زمان
iOS، همان چیزی است که به تلفنهای همراه اپل جان بخشیده، سیستمعاملی که استفاده از آن برای اغلب کاربران، بسیار ساده است. پلتفرمی قدرتمند برای توسعهدهندگان اپلیکیشن که به کاربران خود در همه دستگاهها تجربهای مشابه ارائه میکند. احتمالاً قابل توجهترین بخش iOS فعلی، شباهت بسیار زیاد آن به نسخه اولیه iOS در سال اول است. بااینحال، اپل، انبوهی از امکانات و ویژگیهای جدید را از آن زمان ارائه کرده است. اپل، به دور از خطر یکنواخت شدن ویژگیهای سیستمعاملش در گذر زمان، iOS را بهگونهای توسعه و بهبود داد که همچنان سرزنده و جذاب باشد و ویژگیهای اختصاصی بهتری نسبت به هریک از سیستمعاملهای موجود درخود داشته باشد.
چگونه از سیستمعاملی ساده و بدون پشتیبانی از اپلیکیشنهای Third Party، چندوظیفگی یا حتی Copy/Paste، در سال ۲۰۰۷، به سیستمعامل امروزی رسیدیم؟ در ادامه با زومیت همراه باشید تا بهصورت جامع به این مسئله بپردازیم.
در ابتدا شما را به تماشای مروری کوتاه بر تاریخچهی iOS دعوت میکنیم.
سیستم عامل موبایـل اپل، محصــولی از قلب OS X
در زمان معرفی اولین آیفون، اپل اعلام کرد که iOS، مانند OS X، از هسته یونیکس متولد شده و از ابزارهای مشابهی استفاده میکند. با این وجود کاملاً مشهود بود که با وجود اشتراکهای بسیار زیادی که میان OS X و iOS وجود دارد، iOS برای اینکه بتواند یک سیستمعامل جداگانه محسوب شود، به اندازه کافی با OS X متفاوت بود.
هنگامی که آیفون عرضه شد، iOS را iPhone OS مینامیدند و این نام برای سه سال باقی ماند و پس از معرفی iOS 4 در ژوئن ۲۰۱۰ بود که نام آن به iOS تغییر یافت، با وجود این در ادامه متن و برای راحتی، ما همه نسخههای سیستمعامل اپل را iOS مینامیم.
iOS 1: تولد آیفون
اگرچه ممکن است تصور این مطلب کمی سخت باشد، ولی زمان معرفی آیفون اول، سیستمعامل آن از همه رقبا عقبتر بود و در مقایسه با امکانات سایر سیستمعاملها حرف زیادی برای گفتن نداشت.
در سال ۲۰۰۷ ویندوزموبایل، پالم، سیمبین و بلکبری با داشتن مجموعه کاملی از ویژگیهای متنوع، سیستمعاملهای موفق و قدرتمندی محسوب میشدند. درمقابل آنها، iOS محصولی بود که از 3G، چندوظیفگی، اپلیکیشنهای Third Party و حتی از Copy/paste پشتیبانی نمیکرد. iOS اول، از ضمیمه کردن فایلها به ایمیل، از پیامهای چندرسانهای (MMS)، از اپلیکیشنهای دریافت و ارسال ایمیل، از شخصیسازی صفحه اصلی، پشتیبانی نمیکرد. در آن زمان، iOS، فایلهای سیستمی را از دید کاربر مخفی میکرد و امکان ویرایش فایلهای متنی را نداشت. از شمارهگیری صوتی پشتیبانی نمیکرد و برای توسعهدهندگان و هکرها بهطور کامل بسته و غیرقابل دسترسی بود.
اپل در آن هنگام، به جای رقابت در زمینه سختافزار، روی ایجاد یک تجربه کاربری بینظیر تمرکز نمود
با همه اینها، تمام امکاناتی که در آن زمان در iOS وجود نداشتند، حالا دردسترس و توسط اغلب کاربران شناخته شده هستند. اپل در آن هنگام، به جای رقابت در زمینه سختافزار، روی ایجاد یک تجربه کاربری بینظیر تمرکز کرد. برای همین در سال ۲۰۰۷، روی سرعت، سازگاری اپلیکیشنها با یکدیگر و ارائه چندین ویژگی بسیار بهتر نسبت به رقبا تمرکز کرد. البته، iOS در آن زمان هم خلاقیتها و نوآوری خیرهکنندهای در خود داشت که در ادامه به سه مورد از آنها، که خلاقیتهایی انقلابی در صنعت موبایل محسوب میشدند اشاره میکنیم.
۱- هسته رابط کاربری iOS:
پیش از عرضه iOS، تلفنهای هوشمند، صفحهنمایش لمسی یا تاچهای مقاومتی به همراه قلمنوری نداشتند.آیفون، ویژگیهای متداول آن زمان را با صفحهنمایشهای خازنی عوض کرد؛ اما مسئله مهمتر این بود که اپل با دقت زیاد، مجموعه سختافزاری جدیدی برای ساخت یک مدل تعاملی جدید ایجاد کرده بود که بسیار سادهتر و قدرتمند از مدلهای پیشین خود محسوب میشد. اپل به غیر ۵ مورد، تمام کلیدهای سختافزاری را حذف کرد مدل تعامل با صفحه لمسی را به مدل پیشفرض برای استفاده کاربر تبدیل کرد. علاوه بر این، اپل با ایجاد تکنیک جدید زوم و اسکرولهای درون صفحهای، تلاش کرد کار با اپلیکیشنها، برای کاربر طبیعیتر و بلادرنگ جلوه کند. سرعت و راحتی کار با iOS، خارقالعاده و چشمگیر بود و این احساس تا سالهای بعد همچنان باقی ماند.
۲- مرورگر موبایل سافاری
تمام حرکتهای لمسی معرفی شده در iOS، به سافاری، مرورگر آن نیز وارد شدند. زمانی که استیو جابز درباره این مسئله سخن گفت، اکثر افراد گمان میکردند گفتههای وی بیشتر یک بلوف تبلیغاتی محسوب است، در حالیکه به کمک همین ویژگی، برای سالها آیفون در رقابت با رقیبان خود جلو افتاد.
شهرت سافاری، به عدم پشتیبانی آن از فلش باز میگشت و در همین حال سافاری تبدیل به اولین مرورگر موبایلی شده بود که سازگاری و قدرتمندی آن در حد و اندازه مرورگرهای رایانههای رومیزی تعریف میشد. در حالی که سیستمعاملهای موبایلی موجود با مشکلات گوناگونی در هنگام مشاهده وبسایتها مواجه بودند، سافاری موبایل، در حال ارائه تجربهای بینظیر از وبگردی بینقص و کامل بود که در آن کاربر قادر به زوم و اسکرول بسیار راحت بود.
۳- پخش موسیقی صفحهگسترده
اپل، اکوسیستم بزرگ آیتونز و آیپاد را به iOS آورد تا از این طریق، سیستمعامل خود را به یک اکوسیستم فوقالعاده و عظیم در زمینه موسیقی، فیلم، کتاب و اپلیکیشن تبدیل کند. برای بسیاری از کاربران، گوش دادن به موسیقی، در زمرهی ۵ کار اصلی تلفنهمراه محسوب نمیشد؛ اما در زمان معرفی اپلیکیشن آیپاد، آیفون به وسیلهای تبدیل شد که به کمک آن هر کاربری قادر بود بهراحتی هرچه تمامتر به موسیقی گوش فرا داده و از شنیدن آهنگهای گوناگون هیجانزده شوند.
در کنار تمام ویژگیهای جدید و کاربردی، iOS 1، اپلیکیشنهای دیگری را نیز معرفی کرد که در آن زمان برای پلتفرم جدید اپل بسیار مهم محسوب میشدند در ادامه به تعدادی از آنها خواهیم پرداخت:
گوگل مپ
نقشهی گوگل، به طرز شگفتآوری در آیفون نسبت به سایر پلتفرمها بهتر عمل میکرد. اپل با کاربردیتر کردن عملیاتهایی نظیر زوم، کار با اپلیکیشنها را بسیار سریع و طبیعیتر کرده بود و همین دقتنظر، تجربه کار با اپلیکیشن نقشه در آیفون را، حتی از کار با این سرویس در رایانههای رومیزی نیز لذتبخشتر کرده بود.
پستصوتی (Voicemail) با رابط کاربری تصویری
این حرکت، ترفندی هوشمندانه از طرف اپل محسوب میشد که به کاربران خود اجازه میداد بدون درگیر شدن با دستورالعملهای صوتی موجود در اپراتورها، بتوانند از این ویژگی در تلفنهمراه خود استفاده کنند. معرفی این ویژگی، نشان از دستاوردی تازه برای اپل بود که نیازمندی او به اپراتورها را بازهم کمتر از گذشته میکرد و نشان میداد که بازیگر اصلی در ایجاد تجربهکاربری فوقالعاده فقط و فقط اپل است و اپراتورها نقش چندانی در آن ندارند.
همگامسازی به کمک آیتونز
همگامسازی به کمک آیتونز، از ویژگیهای بسیار معمولی این روزها محسوب میشود. اما هر کسی که تجربه کار با HotSync پالم یا ActiveSync مایکروسافت را داشته باشد، حقیقتا از این راحتی و سهولت در iTunes Sync بسیار خشنود و ممنون خواهد بود. این کار، نمونهای از توانایی اپل، در آسانسازی و راحت کردن کار با ویژگیهایی بود که در همان زمان توسط شرکتهای رقیب و با پیچیدگیهای ناراحتکننده و گاه دیوانهکنندهای عرضه میشدند.
صفحهکلید نرمافزاری
احتمالاً صفحه کلید iOS 1، اولین صفحهکلید نرمافزاری هوشمندانه و کاربردی محسوب میشد که میتوانستید به کمک انگشتان خود با آن تایپ کنید. درست است که سیستمعاملهایی نظیر پالم و اپلیکیشنهایی مانند FitalyStamp تایپ کردن متون به کمک قلم را ممکن کرده بودند اما نمونهی معرفیشده در اپل در صورت نیاز به شما نمایش داده میشد و درعین حال، در مواقع لزوم، فضای مطالعه بیشتری را به کاربر ارائه میداد.
تعریف و تمجیدها از iOS 1، زیاد بود که البته سزاوار این ستایشها نیز بود. با این همه این سیستمعامل نوظهور کمبودهای زیادی نیز داشت. یکی از بزرگترین آنها عدم پشتیبانی از Third partyها بود. اپل از اینکه کاربران این مشکل را ازطریق مرورگر خود رفع کنند، خسته شده بود، از طرفی اپلیکیشنهای مبتنی بر HTML هم در آن مرحلهای نبودند که بتوانند، پاسخگوی نیازهای کاربرانی در این سطح باشند. بهواسطهی این مسائل و ارائه یک پلتفرم مناسب برای توسعه اپلیکیشنهایی فراتر از مرورگر بود که خیلیها (و شاید خود شما نیز) بر این عقیده بودند که آیفون را نمیتوان یک تلفن هوشمند نامید. سیستمعامل iOS 1، تنها یک عملکرد چندوظیفگی را پشتیبانی میکرد. اجرای اپلیکیشن آیپاد در کنار اپلیکیشنهای دیگر. در واقع با وجود اینکه چندوظیفگی در سایر تلفنهای هوشمند آن زمان، عملکردی فوقالعاده نداشت ولی به هرحال برای اکثر اپلیکیشنها قابل استفاده بود و از اینرو عدم پشتیبانی آیفون از این ویژگی، کاملاً مشهود و بارز مینمود.
اپل در iOS 1، کار دیگری نیز انجام داد که در دنیای تلفنهای همراه یک سنتشکنی محسوب میشد و آن مخفی کردن فایلهای سیستمی از دسترس کاربران بود
علاوه بر این iOS 1، کار دیگری نیز انجام داد که در دنیای تلفنهای همراه یک سنتشکنی محسوب میشد و آن مخفی کردن فایلهای سیستمی از دسترس کاربران بود. با اینکه اتخاذ این تصمیم، تا امروز، همچنان محل ایجاد بحثهای مختلف برای دفاع یا انتقاد از عملکرد اپل بوده، اما انجام این کار، در جهت آسانسازی و کاربرپسندتر کردن دستگاه انجام گرفت. اما در شرایطی هم این نوع نگرش میتواند دیوانهکننده باشند، برای مثال امکان تغییر آهنگهای گوشی، که حتی در ابتداییترین گوشهای هوشمند وجود داشت، به خاطر نگاه خاص اپل، در آیفون وجود نداشت.
در نهایت، اپل در iOS 1، ویژگی Springboard را معرفی کرد؛ به کمک این ویژگی در هرجای سیستمعامل که باشید، با فشردن کلید Home، فهرستی از اپلیکیشنهای مرتبط، به کاربر نمایش داده میشود. این ویژگی هنوز هم وجود دارد ولی همانند سابق از ویجتها پشتیبانی نمیکند و تنها قادر به نمایش اپلیکیشنهایی خاص است. در حالیکه ویژگیهای مشابه با امکان شخصیسازی از مدتها قبل در بعضی از سیستمعاملهای رقیب (سیمبین و ویندوزموبایل) وجود داشت.
در مقایسه ویژگیها، ویندوزموبایل تقریباً در تمام قسمتها iOS را شکست میداد. اما هنگامی که صحبت از کاربردپذیری و سهولت استفاده به میان میآمد، هیچ جای بحثی در برتری iOS وجود نداشت. چراکه همانطور که همه کاربران حرفهای میدانند، مسئله اصلی در کاربردپذیری، سهولت استفاده در دراز مدت است.
بهروزرسانیهای iOS 1
سه ماه پس از معرفی آیفون، اپل، اولین بهروزرسانی نرمافزاری مهم را برای دستگاههای خود منتشر کرد. iOS 1.1.1 در زمان عرضهی خود، به چند دلیل، مهم و قابل توجه بود. دلیل اول این بود که اپل، با این عرضه، به ایجاد الگوی انتشار iOS جدید همزمان با دستگاههای جدید اقدام کرد که در این مورد، دستگاه جدید آیپاد تاچ بود.
اپل، عملا نشان داد که قصد دارد بهطور مداوم و دنبالهدار، بهروزرسانی iOS را با معرفی نسخهها و ویژگیهای جدید ادامه دهد
نکته دیگر این بود که اپل، عملا نشان داد که قصد دارد بهطور مداوم و دنبالهدار،بهروزرسانی iOS را با معرفی نسخههای جدید و ویژگیهای جدید ادامه دهد و این بروز رسانیها را تا حد امکان روی دستگاههای خود اعمال کند. در سالهای اول که اپل تنها دو دستگاه مبتنی بر iOS داشت، اعلام این مسئله که اپل سعی دارد تمام دستگاههای iOS را یکپارچه نگه دارد کار چندان سختی نبود. اما این عملکرد در سالهای بعد و با معرفی گجتهای بیشتر، همچنان ادامه یافت.
در آن برهه از زمان بروز رسانی iOS تنها شامل یک ویژگی تازه بود؛ این بهروزرسانی در مورد فروشگاه موزیک آیتونز و پشتیبانی از وایفای بود. این ویژگی به کاربر امکان میداد که بتواند مستقیما ازطریق دستگاه، موسیقیهای دلخواه خود را خریداری کند. این ویژگی از اولین نمونه سرویسهای معرفیشده توسط اپل بود که در آن، نگرانیهایی مبنی بر مختل شدن سرویس، توسط فرکانسهای AT&T ایجاد شد. از اینرو در آن زمان، این سرویس تنها ازطریق وایفای دردسترس کاربران قرار گرفت.
علاوه بر این نسخه 1.1.1 از خروجی تلویزیون و ویژگی دابلکلیک روی کلید Home را نیز پشتیبانی میکرد که ویژگی دوم، آغازگر سلسله تغییراتی بود که اپل قصد داشت در سالهای آتی روی عملکرد کلید Home اعمال کند.پس از آن، نسخه 1.1.3 با قابلیت مرتبسازی آیکونهای صفحه اصلی و ایجاد میانبر از وبسایتهای مورد علاقه معرفی شد.
اپل در این نسخه، ویژگی موسوم به Web Clips را نیز معرفی کرد که یادآور این مسئله بود که در آن زمان اپلیکیشنهای اختصاصی مبتنی بر SDK ، برای iOS وجود نداشت. من مشخصا آن زمان را به یاد میآورم که آیفون ترکیبی از احساس بیحوصلگی و هیجان را به کاربر منتقل میکرد. بی حوصلگی به این دلیل که کاربر به وضوح قابلیتهای برآورده نشده در iOS را درک کرده و چشم انتظار معرفی آنها بود و هیجان از این نظر که کاربر آموخته بود که اپل بهطور مرتب در بهروزرسانیهای خود ویژگیهای جدیدی را معرفی میکند.
در آن زمان، با معرفی هر ویژگی، کاربران عبارت «بلاخره به iOS اضافه شد.» را به کار میبردند؛ چراکه نبود بسیاری از ویژگیهای مذکور، بهصورت بدیهی به چشم آمده و احساس میشد؛ خوشبختانه اپل با بهروزرسانیهای مرتب خود نشان داده بود که توانایی ارائه آنها را در iOS دارد. از برنامههای اختصاصی نیز، همچنان خبری در ای سیستمعامل نوپا نبود بااینحال همه میدانستند بهزودی پای آنها به iOS باز خواهد شد.
iOS 2: از راه رسیدن اپلیکیشنها
شاید بتوان معرفی اپاستور (App Store) توسط کوپرتینوییها در جولای ۲۰۰۸ را مهمترین اتفاق سالهای نخست تولد iOS دانست.
مدیریت و ارائه اپلیکیشنهای واسطه (Third Party) تا آن زمان یکی از کاربردیترین عملکردهای اپل محسوب میشد و اپل تلاش کرد تا به این طریق امکان توسعه، جستجو و نصب اپلیکیشنها را در مجموعه iOS پیادهسازی کند.
App Store
فروشگاه اپلیکیشنها، پیش از این در هر دو دستگاه و در درون آیتونز وجود داشت. مکانی که کاربران میتوانستند با مرور اپلیکیشنها، آنها را نصب کنند. اما معرفی اپلیکیشن جداگانه برای این نرمافزار، تغییری بزرگ نسبت به نحوه انتشار اپلیکیشنها در گذشته محسوب میشد. این تغییر در درجه اول باعث شد دسترسی به نرمافزارها ازطریق وب و آیتونز، به اپلیکیشن واسطه App Store منتقل شوند. ولی نکته مهم و هوشمندانه این بود که App Store روی آیتونز استوار شده بود و بههمیندلیل،، کاربران برای استفاده و خرید اپلیکیشنها از ورود مجدد اطلاعات کاربری و کارت اعتباری بینیاز میشدند؛ چراکه اطلاعات آنها پیشتر در آیتونز ذخیره شده بود. درنتیجه جستجو و نصب نرمافزارها آسانتر و همین حرکت اپل، در آینده باعث افزایش در فروش اپلیکیشنها شد.
SDK-های iOS
توضیح: SDK یا کیت توسعه نرمافزاری، مجموعه توابع و کتابخانههای کامپایل شدهای هستند که تولیدکنندگان نرمافزار، برای آسان کردن برنامهنویسی روی پلتفرمهای گوناگون فراهم کرده و دراختیار برنامهنویسان اپلیکیشنها قرار میدهند.
آیفون دستگاهی پرقدرت محسوب میشد و اپل باعرضهی SDK، ابزارهای فوقالعادهای دراختیار توسعهدهندگان iOS قرار داد. پس از آن، عرضه بازیهای سهبعدی برای آیفون متداول شد و در مجموع اپلیکیشنهای iOS، کاربردیتر، شیکتر و پیشرفتهتر از اپلیکیشنهای سایر پلتفرمها شدند. این ترکیب و خصوصیت، iOS را به پلتفرم پیشتاز در تولید اپلیکیشنها تبدیل کرد که شرکتهای رقیب همچنان تلاش میکنند به آن برسند.
نکته مهم و هوشمندانه این بود که App Store روی آیتونز استوار شده بود و بههمیندلیل،، کاربران برای استفاده و خرید اپلیکیشنها از ورود مجدد اطلاعات کاربری و کارت اعتباری بینیاز میشدند
با وجود تمام این موارد، معرفی اپلیکیشنها و اپاستور، آنچنان آرام نبود و با انتقاداتی همراه شد. اپل، دسترسی کامل به هسته iOS را امکانپذیر نکرد و تنها اجازهی نصب اپلیکیشنهایی را فراهم کرد که در اپاستور ثبت شده بودند. ازآنجاکه تنها راه قانونی و مشروع نصب اپلیکیشنها، ازطریق اپاستور بود، اپل سیاست خاصی را برای ورود یا عدم ورود اپلیکیشنها به اپاستور تدارک دید. برخی از قوانین اپل در این سیاست، کاملاً سرراست بودند. مثلا عدم ثبت اپلیکیشنهای حاوی موضوعات مستهجن که همچنان نیز برقرار است. اما به عقیده کاربران، بعضی از این قوانین، اپل را در موقعیتی انحصارطلبانه قرار میدادند؛ برای مثال، اپل معمولاً اپلیکیشنهایی را که برای پلتفرم دیگر نیز عرضه شده بودند در اپاستور قرار نمیداد. از نمونههای دیگر میتوان به اپلیکیشنهایی اشاره کرد که به کمک آنها میتوانستید با اتصال آیفون به رایانه، به اینترنت دسترسی داشته باشید.
یکی از نتایج شاید پیشبینی نشده معرفی اپاستور، کاهش چشمگیر قیمت اپلیکیشنها بود که کاملاً به نفع مصرفکنندگان و توسعهدهندگان اپلیکیشنها تمام شد و در مواردی شگفتی همگان را به همراه داشت. برای مثال پس از مدتی، اپلیکیشنهایی که با قیمت ۴۰ دلار عرضه میشدند، با ورود به اپاستور به قیمتی بین ۵ دلار تا ۹۹ سنت رسیدند. کار به جایی رسید که اپلیکیشنی که ۴ دلار قیمت داشت، یک اپلیکیشن گران محسوب میشد!
به مرور زمان لیست پرفروشترین اپلیکیشنها نیز ایجاد شد که چیزی مثل لیستهای Top Ten در موسیقی بود؛ توسعهدهندگان با ورود به این لیست درآمد سرشاری کسب میکردند اما ورود به آن کار سادهای نبود. بسیاری از نگرانیها و سختیها به مرور زمان از میان رفت و حالا بسیاری از شرکتها و توسعهدهندگان مستقل، ازطریق فروش اپلیکیشنهای iOS درآمد کسب میکنند.
پشتیبانی از سرویس Exchange مایکروسافت
نسخه دوم iOS، اقدام به معرفی امکاناتی کرد که پیش از این در سایر پلتفرمها وجود داشتند. یکی از مهمترین ویژگیها، پشتیبانی کامل از سرویس Exchange مایکروسافت برای دسترسی به ایمیل، تقویم و لیست مخاطبان کاربران این سرویس بود. علاوه بر این، اپل ویژگی جستجو در لیست مخاطبان را به iOS 2 اضافه کرد تا انتخاب چند مخاطب مختلف امکانپذیر شود؛ تا پیش از این، برای انتخاب یک مخاطب، کاربر مجبور به اسکرول و جستجوی دستی در تمام لیست بود.
سرویس MobileMe
اپل در iOS 2، علاوه بر موارد فوق، سرویس ابری خود را نیز معرفی کرد؛ سرویسی که جایگزین Mac شده و همگامسازی یکپارچه ایمیل، تقویم و لیست مخاطبان را برای کاربر فراهم میکرد. شایان ذکر است که MobileMe هیچگاه با استقبال عمومی روبهرو نشد. این عدم استقبال هم ناشی از دو دلیل بود؛ حق اشتراک سالانه ۹۹ دلاری آن و نامطئن بودن سرویس در روزهای اول دو دلیل اصلی شکست این سرویس بودند
سیستمعامل iOS 2، در کنار iPhone 3G منتشر شد برای همین طبیعتا آمادگی پشتیبانی از سختافزارها و ویژگیهای جدید این مدل، مانند A-GPS و 3G را داشت.
بروز رسانیهای iOS 2
متأسفانه، iOS 2، نسخه باثباتی محسوب نمیشد. بسیاری از کاربران، مشکلاتی مانند شارژدهی کم باتری، مشکلات اجرای اپلیکیشن و قطع شدن تماسها را تجربه کردند. همه این مشکلات هم در فاصله میان دو نسخه 2.0.1 و 2.0.2 رخ داد که انتشار آنها در زمانی زودتر از انتظار انجام شده بود. نسخه2.1 در سپتامبر ۲۰۰۸ و برای رفع مشکلاتی که پیشتر بیان شد انتشار یافت و مجموعه زیادی از باگهای iOS را ترمیم کرد. علاوه بر این همگامسازی دستگاه با آیتونز را سریعتر از گذشته کرد.
در نوامبر همان سال iOS 2.2 منتشر شد. این بهروزرسانی، کام کاربران نقشه را شیرینتر کرد؛ با این نسخه، ویژگیهای Street View، مسیریابی برای پیادهروی و نقشه مسیرهای حملونقل عمومی به گوگل مپ اضافه شدند.
iOS 3: نسخهای به کام ویژگیها
نسخه سوم iOS همراه با iPhone 3GS، در ژوئن ۲۰۰۹ معرفی شد. این نسخه از iOS همانند آیفون 3GS امکانات برجستهای نسبت به نسل قبل خود نداشت. درمقابل، اپل با فهرستی بلندبالا از قابلیتها و اپلیکیشنها، سعی کرده بود کمبودهای موجود در iOS را جبران کند که در ادامه به بعضی از این موارد اشاره میکنیم.
Cut و Copy و Paste
با انتشار iOS 3، اپل، عملکرد انتخاب متون جدیدی را ارائه کرد که با صفحات لمسی بهخوبی سازگار بود. البته این موضوع از جمله مواردی محسوب میشد که در آن عملکرد قلمنوری بهتر از انگشت است. ترکیب خاص اپل در این مورد، شامل ذرهبین معروف بزرگنمایی متون و دستگیرهی لغزشی انتخاب متن بود که علاوه بر اینکه مانند سایر ویژگیهای iOS بهخوبی با تاچ سازگار بودند که در رابطه با کاربردپذیری نیز گوی سبقت را از رقیبان خود ربود. همانند سایر ویژگیها و امکانات معرفیشده در iOS 3، این ویژگی نیز مدتها بعد از زمانی که کاربران انتظار آن را داشتند وارد iOS شد؛ اپل در این مدت، تلاش میکرد که رابط کاربری و این ویژگی را به استاندارد بالایی که مدنظر داشت برساند.
ویژگی جستجوی Spotlight
کاربران مک، Spotlight را بهخوبی میشناسند؛ اسپاتلایت در حقیقت یک جستجوگر قدرتمند بود که کاربر را قادر به کاوش موارد مختلف در گوشیهای اپل میکرد.
یافتن فایل و محتوای مورد نظر در iOS در حال تبدیل شدن به کاری سخت و طاقتفرسا بود. از اینرو وجود یک سیستم جستجوی جامع برای جستجوی گوشه و کنار دستگاه اجتنابناپذیر بود. Spotlight به کاربران iOS اجازه میداد که با کشیدن صفحهاصلی به سمت راست و با کمک تکستباکس ظاهر شده، در لیست مخاطبان، ایمیلها، تقویم، نوتبرداریها و لیست آهنگهای خود بهدنبال هر چیزی بگردد. بعدها امکانات دیگری به Spotlight اضافه شدند و تکامل در آن را شاهد بودیم. اما اپل ویژگی وارد کردن متن در صفحه اصلی و جستجوی عبارت در تلفن را «بلاخره به iOS اضافه کرد». امکانی که مدتها بهعنوان یکی از ویژگیهای عادی و متداول در بلکبری، پالم، WebOS و ویندوز موبایل شناخته میشد.
راهاندازی سرویس اعلان (Notification) برای اپلیکیشنهای Third Party
با اینکه وعده راهاندازی این سرویس در iOS 2، به کاربران داده شده بود ولی تا زمان انتشار iOS 3، خبری از آن نبود. اما در همان شرایط نیز، سرویس اعلانهای پلتفرم اپل، همچنان نسبت به رقبا پیشتاز بود. سرویس نوتیفیکشنها، قادر به نمایش فهرستی از اعلانهای مرتبط با نرمافزارهای مختلف بود. این ویژگی، سرانجام قربانی محبوبیت خود شد و نمایش پیدرپی پنجرههای اعلان آن کاربران را آزار میداد.
اپل، پشتیبانی از MMS را نیز به iOS 3 اضافه کرد. هرچند که تا میانههای سال ۲۰۰۹، این ویژگی، نسبت به سایر امکانات iOS، اهمیت کمتری میان کاربران داشت. سایر ویژگیهای معرفیشده در iOS 3، بهصورت فهرستوار عبارت بودند از:
- ضبط ویدئو
- صفحهکلید سازگار با حالت افقی دستگاه
- اپلیکیشن ضبط صدا
- حذف فایلها از راه دور
- بخش صدای بلوتوث و استریو
- قابلیت اتصال به اینترنت ازطریق دستگاههای USB
در حقیقت iOS 3، بیشتر به جبران ضعفهای مهم و بررسی شکایات کاربران از سرویسهای نسخههای قبلی پرداخته بود.
ویژگی مهم دیگری که به iOS 3، اضافه شد، شمارهگیری صوتی بود. این ویژگی بیشتر شبیه به یک کنترل صوتی بود چراکه علاوه بر شمارهگیری مخاطبان، میتوانست موسیقی خاصی را اجرا کرده یا آن را شناسایی کند. Voice Control، در هنگام معرفی، از زبانهای زیادی پشتیبانی میکرد، موضوعی که با سیاست کلی iOS، یعنی گسترش هرچه بیشتر، کاملاً همخوانی داشت. در مجموع iOS 3، بیشتر به پر کردن خلاء ویژگیها و امکانات توجه کرده بود. علاوه بر موارد فوق، iOS 3، ویژگیهای تازهای داشت که حتی در اولین عرضه، از ویژگیهای مشابه موجود در سایر پلتفرمها پیشی گرفتند. بعضی از این ویژگیهای عبارت بودند از:
- لمس صفحهنمایش برای فوکوس در اپلیکیشن دوربین
- امکان خریداری مستقیم فیلم، سریالهای تلویزیونی و کتاب از آیتونز و ازطریق دستگاه
- ویژگی نظارت والدین برای نظارت بر موارد موجود در فروشگاهها
- ویژگی Find My iPhone، برای ردگیری دستگاههای گم شده یا به سرقت رفته
- امکان خرید ازطریق اپلیکیشنهای واسطه
- پشتیبانی کامل از بلوتوث و لوازم جانبی مرتبط با داک برای اتصالهای دوطرفه و P2P
- پشتیبانی از اجرای اپلیکیشن آیپاد در نرمافزارهای واسطه (Third Party)
- اپلیکیشن قطبنما (عرضه در آیفون 3GS)
- ویژگی تکمیل خودکار فیلدها (Autofill) در سافاری
- اضافه شدن تعداد زیادی API به SDK برای بهرهمندی از مزیتهای سازگاریهای آیفون
پس از این که iOS 1، پلتفرم جدید اپل را در بازار مستقر کرد و iOS 2، پای اپلیکیشنها را به iOS باز کرد، iOS 3، در حقیقت به جبران ضعفهای مهم و بررسی شکایات کاربران از سرویسهای نسخههای قبلی پرداخت. اپل با بهروزرسانیهای مداوم خود، نهتنها تلاش کرد که به از نظر امکانات سیستمعامل خود را به رقبا نزدیک کند، بلکه تلاش نمود، سیستمعاملی ارائه کند که نسبت به سایرین پیشتاز نیز باشد. تا این مرحله، اپل بهخوبی iOS را به جلو رانده بود و فقط چند نقص مهم مانند عدم پشتیبانی از چندوظیفگی در آن را وجود داشت.
بروز رسانیهای iOS 3
چند ماه بعد از عرضهی نسخهی سوم، اپل نسخه 3.1 را منتشر کرد که چند ویژگی دیگر مانند قفلکردن از راه دور، امکان دانلود زنگ، ترکیب هوشمندانه موزیک و Voice Control ازطریق بلوتوث را به iOS اضافه کرد. در فوریه ۲۰۱۰ نیز نسخه 3.1.3 منتشر شد که نسخه نهایی سیستمعامل را برای آیفون 2G و آیپاد تاچ عرضه میکرد.
iOS 3.2: آیپد وارد میشود
حالا زمان مناسب فرا رسیده بود و iOS روی گجتهایی با صفحه بزرگتر نیز اجرا شود. مانند دورههای قبل که اپل کار مشابهی برای سازگاری iOS با دستگاههای اصلی خود انجام میداد، اینبار نیز با انتشار یک بروز رسانی جدید، خود را برای ملاقات با آیپد مهیا کرد. هدف اصلی از انتشار iOS 3.2 در حقیقت همین مسئله بود؛ سفارشیسازی iOS برای سازگاری با صفحهنمایش بزرگتر آیپد و مواردی چون صفحهاصلی گستردهتر (Landscape)، پنجرههای اعلان جدید چیزهایی بودند که اپل با انتشار نسخهی جدید بهدنبال آن بود.
در ادامه با چند تغییر iOS که با آیپد مرتبط بودند آشنا خواهیم شد:
الگوهای جدید رابطکاربری برای صفحهنمایش بزرگتر
برای اینکه iOS روی آیپد اجرا شود، اپل به استفاده از رابطکاربری آیفون قناعت نکرد، بلکه تغییرات خاصی را برای صفحهنمایش جدید در نظر گرفت. یکی از مهمترین تغییرات انجام شده، اضافه کردن یک اسلایدبار در سمت چپ صفحه بود. معمولاً هر اپلیکیشنی، دارای فهرستی از محتویات است که با کلیک روی کلیدی خاصی نمایش داده شود و پس از آن میتوان آن را حذف کرد. اپل کلید موردنظر را در اغلب اپلیکیشنهای آیپد حذف کرد و به جای آن یک لیست در سمت چپ اپلیکیشنها اضافه کرد.
با این کار، کلید بازگشت (Back) نیز در مواردی حذف شد؛ در تصویر بالا این مورد در اپلیکیشن Note مشاهده میشود. علاوه بر این، کاربر قادر بود تا با چرخاندن آیپد، اپلیکیشن را بهصورت تمام صفحه مشاهده کند. با این کار، لیست محتویات مخفی شده و کلید نمایش آن ظاهر میشود. اپل، علاوه بر این پنجرههای محاورهای اعلان را به سراسر سیستم عامل اضافه کرد. امکانی که کاربران آیفون پیشتر در صفحات مختلف، دراختیار نداشتند.
طراحی جدید اپلیکیشنها
در کنار تغییرات دیگر iOS، بعضی از اپلیکیشنهای iOS محور، بهصورت اختصاصی برای آیپد تغییر پیدا کردند. اپل همچنین ردیفی اختصاصی برای بوکمارکها به سافاری آیپد اضافه کرد. نمایش آبشاری اپلیکیشنها در اپاستور، سازماندهی تصاویر در پشتههایی با قابلیت درج تصاویر دلخواه و مشاهده پیشنمایش آنها در اپلیکیشن Photos، سادهسازی اپلیکیشن موزیک با رابطکاربری مشابه آیتونز و دو ردیفه شدن بخش تنظیمات از دیگر تغییرات اختصاصی اعمال شده روی iOS بودند. اساسا با تغییراتی از این دست، اپلیکیشنهایی که پیش از این روی صفحهنمایش ۱۰۲۴ در ۷۲۸ پیکسلی آیپد کشیده شده و زشت به نظر میرسیدند بهخوبی با آن سازگار شدند.
طراحی واقعگرا (Skeumorphism)
توضیح: در اسکیومورفیسم، هدف، استفاده از المانهایی است که محیط کاربری اپلیکیشنها را طبیعی و ملموس نشان دهد. برای مثال به حالت چرممانند اپلیکیشن Note یا محیط نرمافزار تقویم نگاه کنید. پیشتاز این سبک طراحی اپل است.
طراحیها در iOS 3.2 از نظر زیباییشناسی به گونهای بودند که حالتی نوستالژی به کاربر القا میکردند. هرچند این سبک طراحی موردپسند برخی از افراد نبود ولی در مجموع متفاوت با سبکوسیاق طراحیهای امروزی محسوب میشد. طراحی اپلیکیشن Note بهصورت یک دفترچه چرمی یا طراحی لیستمخاطبان و آدرس بهصورت یک دفترچه با ورقهای زیاد از این نمونه محسوب میشدند.
در حالیکه به نظر میرسید، دنیای مدرن امروز به عبارت «زیبایی در سادگی است» رسیده است، مسئله اصلی در طراحیهای واقعگرای اپل این بود که گویا رابطکاربری اپلیکیشنهایش ارتباط مستقیم و خوبی با کاربر برقرار نمیکند؛ بااینحال، با اینکه لیستمخاطبان iOS ممکن است بهصورت یک کتاب جلوه کند اما کاربر قادر به ورق زدن این کتاب نبود. درواقع لیستمخاطبان، کتاب نبود، بلکه بهصورت ساده شده یک شبه کتاب بود. این نگاه و سبک طراحی تا حدودی باقیماند و در مواردی به OS X هم منتقل شد. برای بررسی صحت این کلام کافی است به تقویم و لیستمخاطبان در نسخهی شیرکوهی OS X نگاهی بیاندازید!
پس از این مسئله، بسیاری از سوی بسیاری مورد سرزنش قرار گرفت زیرا آنها تصور میکردند که آیپد چیزی فراتر از یک آیفون بزرگ نیست. انتقادهای مطرح شده نیز بنا به دلایل مختلف میتوانستند درست یا نادرست باشند.
از نظر فنی، انتقادهای وارد شده به iOS 3.2 درست بودند. درواقع اپل تغییرات معنادار و شاخصی در هسته رابطکاربری iOS 3.2 انجام نداده بود. صفحه اصلی همچنان چینشی از آیکونها به همراه یک داک در پایین صفحه بود (البته در این مورد، صفحه اصلی میتوانست آیکونهای بیشتری را در خود جای دهد). تعامل میان سیستمعامل و اپلیکیشنها همچنان مانند قبل بود. با کلیک روی اپلیکیشن، وارد نرمافزار شده و با کلیک روی کلید خانه به صفحه اصلی پرش میکردیم. با تمام این توصیفها، باعرضه آیپد، بازار و کاربران نشان دادند که انتقادهای مطرح شده آنچنان مهم نیستند. اپل تاکنون به میلیونها کاربر نحوه به کارگیری آیفون را آموزش داده است و با انجام تغییرات ضروری روی iOS برای استفاده در آیپد به جای ایجاد سردرگمی در کاربران iOS، کاربران آیفون را نیز به مشتریان بالقوه آیپد تبدیل کرده است. نسخه 3.2 و دو نسخه زیر مجموعهی آن، منحصرا به آیپد مربوط میشدند و با اضافه کردن چند تغییر مهم، پلتفرمی یکپارچه را دراختیار کاربران خود قرار دادند.
iOS 4: فرصتی برای چندوظیفگی
این نسخه که در ژوئن ۲۰۱۰ منتشر شد و افزودن ویژگیهایی برای قدرتمندتر شدن کاربر اصلیترین هدف آن بود. چندوظیفگی، فولدرها، اتصال وایفای، کنترل غلطهای املایی، بهبود سرویس جستجوی Spotlight (اضافه شدن جستجوی وب و ویکیپدیا به آن)، اینباکس تجمیعشده و پشتیبانی از حسابهای کاربری چندگانه در Exchange ویژگیهایی بودند که همگی در این نسخه اضافه شدند. هدف از این کار هم کمک به iOS در رقابت با اندروید بود که این روزها در حال قدرتنمایی بود.
در میان همه امکانات معرفی شده، برجستهترین بهبود iOS، چندوظیفگی محسوب میشد. با وجود این iOS 4 (و همچنین iOS 5) از نظر فنی، از چندوظیفگی واقعی پشتیبانی نمیکرد و iOS به تمام اپلیکیشنها اجازه نمیداد که در پسزمینه بهسادگی اجرا شوند.
سؤال مهم این بود که آیا پیادهسازی چندوظیفگی به روش منحصربفرد اپل بدون مشکل خاصی در همه موارد عمل مینمود یا خیر؟
اپل درمقابل، به توسعهدهندگان، سرویسهای چندوظیفگی مختلفی را ارائه میداد که میتوانستند از آنها در پسزمینه، استفاده کنند. برخی از این سرویسها عبارت بودند از:
- اجازه به اپلیکیشنهای محلی (اپلیکیشنهایی که برای کار نیازی به اینترنت ندارند) برای نمایش پنجرههای محاورهای اعلان در زمانهای تعیین شده.
- تمامکننده وظایف، هنگامی که کاربر از یک اپلیکیشن خارج میشد، به اپلیکیشنها اجازه میداد فرایند آپلود یا وظایف محدود دیگری را به اتمام برساند.
- جابهجایی سریع بین اپلیکیشنها، به نرمافزارها فرصت میداد تا حالت جاری خود را بهراحتی ذخیره کرده و در هنگام مراجعه مجدد کاربر، آخرین وضعیت خود را راهاندازی کنند.
- اپلیکیشن موزیک، قادر به اجرای موسیقی در پسزمینه بود.
- اپلیکیشن ناوبری، در هنگام سوئیچ بین برنامهها نیز قادر به ردیابی موقعیتها بود.
- اپلیکیشن VoIP هنگام سوئیچ برنامه نیز قادر به حفظ تماس جاری بود.
تمامی موارد فوق، به توسعهدهندگان فرصت میداد برای پیشتیبانی از چندوظیفگی، اپلیکیشن خود را راحتتر بهروزرسانی کنند.سؤال مهم این بود که آیا پیادهسازی چندوظیفگی به روش منحصربفرد اپل بدون مشکل خاصی در همه موارد عمل میکند یا خیر؟
بعدها مشخص شد که این مسئله برای اکثر کاربران بدون مشکل است. روش پیادهسازی اپل به این معنا است که آیفون از این پس، کمتر از جانب برنامههایی که حافظه زیادی را به کار میگیرند تحت فشار قرار خواهد گرفت، که به نوبه خود به شارژدهی بیشتر باتری و عملکرد بهتر دستگاه را به همراه خواهد داشت. درواقع تکنیک به کار رفته توسط اپل، یک سیستمعامل تکوظیفه بود که در صورت نیاز، ویژگی چندوظیفگی را به کاربران ارائه میکرد، همین مسئله نیز باعث شده سیستمعامل اپل، در موارد مختلفی مانند بهروزرسانی اپلیکیشنها در پسزمینه به اندازه کافی قدرتمند نباشد. بااینحال، اتفاقی که در iOS 4 رخ داد، برای اکثر کاربران، فراتر از انتظار ظاهر شده است.
تا اینجا، چندوظیفگی، در اپل کلید خورده بود اما قدم بعدی، ایجاد تغییر در رفتار دکمه Home بود. از این پس با دوبار فشردن کلید خانه، آخرین اپلیکیشنهای اجرا شده نمایش داده میشدند. اگرچه استیو جابز به جمله معروف «اگر شما Task Manager را در دستگاه داشته باشید...کاربران آن را نخواهند پذیرفت» اعتقاد داشت، اما بازهم در شرایطی لازم بود که کاربران با نگهداشتن انگشت روی اپلیکیشنها، از آنها خارج شوند. علاوه بر این اپل، امکاناتی برای کنترل موسیقی در iOS قرار داد که با کشیدن صفحه به سمت چپ دراختیار کاربر قرار میگرفت.
اپل اولین ارائهکننده سرویسهایی مانند فیستایم نبود.
اما تغییرات دیگری نیز در iOS 4، وجود داشت:
فیستایم (Face Time)
سیستمعامل iOS 4، برای آیفون ۴ معرفی شده بود. از این رو ویژگی جدید برای استفاده از دوربین جلو دستگاه نیز به آن اضافه شده بود. همانند بسیاری دیگر از امکانات ارائه در iOS، مطمئناً اپل اولین ارائهکننده سرویسهایی مانند فیستایم نبود، ولی مثل همیشه، پیادهسازی اپل، نسبت به رقبا، عملکردی بهتر و رابطکاربری سادهتری ارائه میداد. فیستایم در آن زمان برای برقراری تماس ویدئویی بین دو آیفون (یا مک یا آیپد) کاربرد داشت، اما اپل وعده داد که این سرویس را بهصورت یک استاندارد جهانی ارائه خواهد داد. وعدهای که هنوز عملی نشده است.
فولدرها
اپل ویژگی ساخت فولدر در صفحهاصلی را «بلاخره به iOS اضافه کرد». راهکار اپل در این زمینه زیبا و هوشمندانه بود بهطوری که کافی بود آیکون اپلیکیشن را بر روی آیکون اپلیکیشن دیگر بکشید تا یک فولدر ساخته شده و دو اپلیکیشن به درون آن کشیده شوند. این روش، یک نوآوری در رابطکاربری محسوب میشد. روشی ساده که اپل با موفقیت انجام داد و اندروید در نسخه ساندویچ بستنی (Ice Cream Sandwich) با مشکلات ناشی از آن دستوپنجه نرم کرد.
متوسط اپلیکیشنهای نصب شده روی یک دستگاه آیفون آنقدر زیاد است که جستجو برای یافتن آنها عملا کاری خستهکننده و سخت محسوب میشود؛ در آن مرحله، Spotlight آنطور که باید برای جستجو قدرتمند نبود از این رو معرفی قابلیتی مانند «فولدر»، بسیار کاربردی بود.
صفحهنمایش رتینا
اپل پشتیبانی از صفحهنمایش رتینا آیفون ۴ و پردازشهای سریعتر را فراموش نکرده بود. مسئلهای که به توسعهدهندگان فرصت تولید اپلیکیشنهای بسیار باکیفیت را ارائه میداد. ازآنجاکه تعداد پیکسلهای صفحهنمایش جدید آیفون نسبت به نسخه قبلی خود دقیقاً دوبرابر شده بود، توسعهدهندگان مجبور نبودند برای بروز رسانی اپلیکیشنهای خود عجله کنند. بهخصوص آن که، اپلیکیشنهایی که با SDK اپل توسعه و تولید شده بودند بهصورت رایگان کلیدهای باکیفیتتر و ویجتهای رابطکاربری جدیدی دریافت کرده بودند.
امکاناتی برای افزایش بهرهوری
اگرچه با تمام تغییرات اعمال شده در iOS 4، بازهم ممکن بود نظر کاربران حرفهای بلکبری به سمت این سیستمعامل جلب نشود، اما اپل سرویس ایمیل iOS خود را به کمک پشتیبانی از حسابهای کاربری چندگانه Exchange، تجمیع اینباکسها و پنجره ارسال ایمیل تقویت کرد. سرویس کنترل غلطهای املایی در سراسر سیستمعامل ظاهر شده بود و غلطهای املایی به کمک زیرخط قرمز مشخص و کلمات جامانده در جمله به کاربر پیشنهاد داده میشد. اپلیکیشن تقویم، حالا به کاربران اجازه میداد تقویم خاصی را بهصورت جداگانه پنهان کنند. لیستمخاطبان توانایی لینک کردن مخاطبان یکسان را داشت و در اپلیکیشن ارسال پیامک قابلیت جستجو نیز تعبیه شده بود.
iOS 4 (بروز رسانی شده): توسعه اکوسیستم
فاجعه آنتندهی
iOS 4 به اندازهی آیفون ۴ در رسوایی آنتندهی سهیم بود. در این نسخه از iOS (همانند نسخههای قبل)، اپل ادعا کرده بود که دستگاه به درستی اطلاعات میزان سیگنالهای دریافتی را نمایش نمیدهد. پاسخ اپل اینگونه بود:
کاربران اعلام کردهاند هنگامی که آیفون را بهصورت خاصی در دست میگیرند، از تعداد نوارهای نمایشدهنده میزان سیگنالهای دریافتی بهشدت کاسته میشود. احتمالاً این اتفاق اغلب در مکانهایی رخ میدهد که سیگنالهای دریافتی ضعیفتر هستند. اما علت واقعی این است که ما بهصورت اشتباه ۴ یا ۵ نوار سیگنال را در آیفون نمایش میدادیم. علت افت نوارهای سیگنال کاربران این است که هیچگاه در ابتدای امر سیگنالهای دریافتی تا این قوی حد نیستند.
نسخه 4.0.1
این بروز رسانی برای آیپد نیز منتشر شد. تاریخ انتشار این نسخه جولای ۲۰۱۰ بود و در آن برای رسیدگی به مشکل آنتندهی، نمایش نوارهای سیگنال، عادی شدند.
نسخه 4.1
این نسخه به اپل کمک کرد تا شبکه بازیهای موبایلی خود را به کمک Game Center مستحکمتر کند. امکانی با محدودیتهای مختلف که برای اکوسیستم بازیهای iOS ضروری محسوب میشد. علاوه بر این اپل امکان ثبت مستقیم اشتراک تلویزیونهای کابلی و اجازه شوهای تلویزیونی ازطریق دستگاه را به iOS اضافه کرد؛ چیزی شبیه شبکهاجتماعی Ping که کاربر مشابهی در زمینه موسیقی داشت. امکانی که در درجه دوم اهمیت بود و کاربران آن کمتر بودند. نسخه 4.1، امکان عکسبرداری HDR، برای ترکیب خودکار دو عکس با نوردهی متفاوت را به دوربین جلو اضافه کرد. ویژگی بعدی، آپلود ویدئوهای Full HD به یوتیوب بود.
نسخه 4.2.1
این بروز رسانی، پای چندوظیفگی و ساخت فولدر را به آیپد باز و نسخه iOS را برای تمام دستگاههای اپل یکسان کرد. اپل در کنار این موارد، سرویس AirPlay را برای استریم ویدئو میان دستگاههای iOS و Apple TV معرفی کرد. این سرویس، از جمله مواردی بود که نسبت به راهکارهای ارائه شده در سایر پلتفرمها توجه زیادی را به خود جلب ننمود چراکه فاصله بسیار زیادی با سرویسهای رقیب دارد.
علت افت نوارهای سیگنال کاربران این است که هیچگاه در ابتدای امر سیگنالهای دریافتی تا این حد قوی نیستند
نسخه 4.2.5
این نسخه صرفاً برای پشتیبانی اپراتور وِرایزن (Verizon) از آیفون منتشر شد. این کار درواقع پشتیبانی کامل از Hotspot های وایفای مبتنی بر تلفنهمراه را به ارمغان میآورد. در ادامه این بهروزرسانیها اپل نسخه 4.3 را نیز در مارس منتشر کرد که از AirPlay در اپلیکیشنهای Third Party و Hotspotهای شخصی برای دستگاههای GSM پشتیبانی میکرد.
iOS 5: سیری و چیزهای دیگر
مانند iOS 3، در زمان معرفی iOS 5 هم آیفونی با پسوند S معرفی شد. آیفون 4S. علاوه بر این همانند iOS 3، نسخه ۵ نیز با انبوهی از امکانات جدید به بازار آمد. امکانات بسیار زیاد که ناخودآگاه شما را متوجه نبرد سخت میان گوشیهای هوشمند میکرد.
سختافزار جدید بینظیر بود و iOS 5 هم به کمک آمده بود تا اپل به این دو بتواند سهمی دائمی و قابلتوجه از بازار را به خود اختصاص دهد. در ادامه با برخی ویژگیهای این نسخه از iOS آشنا میشویم:
سیری
سیری تنها در آیفون 4S دردسترس بود. اپل سرویس کنترل صدا را با یک دستیار مجازی جایگزین کرده بود که کارهایی بیشتر از تماس گرفتن انجام میداد. سیری به شما امکان میداد که سؤالات خود را در سراسر OS و حتی وب بپرسید و نظرات او را مشاهده کنید. سیری با همه چیز از تقویم گرفته تا موتور جستجوی WolfarmAlpha در ارتباط بود. سیری از نوتبرداری و حاشیهنویسی (ویژگی جدید iOS) نیز پشتیبانی میکرد که عملکرد قابل قبول نیز داشت.
بهعنوان یک رابطکاربری، سیری یکی از بهترین و کاربردیترین ویژگیهای وعده داده شده بود که در این دوره معرفی شد
اپل، در ابتدا سیری را بهصورت آزمایشی (Beta) معرفی کرد و عملکرد آن در مواردی، نامطمئن بود. برای مثال، سیری در مواقعی برای تشخیص صدا یا حاشیهنویسی قادر نبود به اتصال به اینترنت نبود و گاهی نتایج غیرمعمولی و عجیبی نمایش میداد. اما بهعنوان یک رابطکاربری، سیری یکی از بهترین و کاربردیترین ویژگیهای وعده داده شده بود که در این دوره معرفی شد.
مدیریت اعلانها (Notification Center)
با این ویژگی، اپل برای نمایش رگباری اعلانها در صفحهنمایش، چارهای اندیشید. مشابه با عملکرد اندروید، یک منوی کشویی ثابت در iOS تعبیه شد که با پایین کشیدن آن فهرستی از اعلانهای اپلیکیشنهای مختلف به نمایش در میآمد؛ همچنین با زدن روی کلید X، کاربر قادر به حذف آنها بود. علاوه بر این نوتیفیکیشن سنتر اپل، اولین اپلیکیشنی محسوب میشود که بهصورت ویجتی یکپارچه و داخلی، اطلاعات محیطی، آبوهوا و بازاربورس را نمایش میدهد.
در این سرویس بخشی بسیار بزرگ (بسته به تعداد اپلیکیشنهایی که نصب کردهاید) وجود داشت که به کمک آن کاربر قادر به تعیین اپلیکیشنها برای نمایش پنجرههای محاورهای اعلانها بود. کاربر به کمک همین بخش قادر به تعیین این بود که کدام اعلانها در لاکاسکرین نمایش داده شوند. امکان دیگر این سرویس، نمایش موقت اعلانها در قسمت بالای صفحهنمایش، برای جلوگیری از ایجاد وقفه در برنامهی در حال اجرا است.
سرویس iMessage
با iOS 5، اپل رسما به بخشی از منبع درآمد اپراتورهای تلفنهمراه و سیستم ارسال پیامک کاربران بلکبری دستاندازی کرد. اپل این کار را با معرفی سرویس iMessage انجام داد. مشابه سرویس پیامکوتاه بلکبری (BBM)، این سرویس قابلیت نمایش تأیید دریافت پیام (Delivery) و ارسال پیامهای چندرسانهای را در خود داشت و بر خلاف سرویس پیامکوتاه (SMS) کاملاً رایگان بود. کمپانی سرویس iMessage را با اپلیکیشن داخلی Messaging در آیفون ادغام و نسخههای مشابهی از آن را برای آیفون، آیپد و آیپاد تاچ تولید نمود.
این سرویس هم به اپل آیدی و هم به شماره تلفن نیاز داشت و در هر دو حالت نیز قادر به تشخیص استفاده از iMessage در گجت مقابل بود. اگر جواب این سؤال مثبت باشد، iOS بهصورت خودکار، پیام شما را به این سرویس تبدیل کرده و آن را به تمام دستگاههای اپلی، که گیرنده برای استفاده از این سرویس فعال کرده ارسال میکند؛ شایان ذکر است که این پردازش بسیار راحت و دور از چشم کاربر انجام میشود. با وجود این راحتی و پنهان بودن برای کاربرانی که بهصورت مرتب تلفنهای خود تعویض میکنند احتمالاً گیجکننده است.
عدم نیاز به PC
اپل در نسخهی پنجم iOS نیاز دستگاههای اپلی به اتصال به رایانه ازطریق USB را برای فعالسازی از میان برد. این مسئله که کاربران برای فعالسازی دستگاه خود باید آن را به رایانه متصل کنند حرکت ناامیدکنندهای بود و همین مسئله نیز تیم اپلاستور را مجبور کرد تا در در سالهای اخیر فرایند فعالسازی دستگاه را درون فروشگاه پیادهسازی کنند.
از لحاظ تئوری، از آن زمان به بعد آیفون و آیپد به اندازهای کامل بودند که میتوانستند بهعنوان دستگاههایی توانمند و کامل برای انجام پردازشهای موبایلی به کار گرفته شوند. این تغییر بزرگ و چشمگیر بود و آیندهی درخشان و موفقیتهای بیشتر iOS در آینده را نوید میداد بااینحال این تغییر تنها شرط لازم برای ایجاد یک انقلاب در پردازش موبایل محسوب میشد.
از لحاظ تئوری آیفون و آیپد به اندازهای کامل شدند که خود قادر به انجام کامل پردازشهای موبایل باشند
همگامسازی (Sync) آیتونز ازطریق وایفای
این ویژگی، از جمله مواردی بود که برای همگامسازی در iOS 5 واقعاً ضروری محسوب میشد. همگامسازی در iOS 5، بهخوبی عمل میکرد و بهصورت پیشفرض بهگونهای تنظیم شده بود که تنها در زمان شارژ دستگاه فرایند همگامسازی انجام شود. شاید از شنیدن از جمله خسته شده باشید ولی یکبار دیگر باید گفت، اپل برای معرفی این ویژگی تا زمان اطمینان از کیفیت آن صبر کرد.
بروز رسانی مستقیم به کمک دستگاه
شاید باور این مسئله سخت باشد اما تا پیش از انتشار iOS 5، به جای نصب مستقیم بهروزرسانی مهم، رام (ROM) دستگاههای اپل باید ابتدا توسط آیتونز فلش میشدند.
سرویس iCloud
اپل در iOS 5، سرویس ابری جدید خود را جایگزین MobileMe کرد. این آخرین تلاش اپل برای محبوب کردن سرویس ابری خود محسوب میشد. علاوه بر موارد برجسته فوق، ویژگیهای دیگری نیز به iOS 5، اضافه شده بود. کوپرتینوییها به سافاری موبایل، ویژگی Reader را اضافه کردند که علاوه بر ذخیرهسازی صفحات با تغییر ساختار و آرایش صفحه، آن را برای مطالعه ایدئالتر میکرد. آیپد از چندوظیفگی بهتر از گذشته پشتیبانی میکرد و از لحاظ تئوری باعث حذف کلید Home در مجموعه کارکردهای کاربر میشد؛ اما این قابلیت در عمل آنگونه که باید نبود. قابلیت تقسیم شدن صفحهکلید آیپد به دو تکه جدا از هم در حالت افقی، که تایپ کردن با انگشتان را هنگامی که تبلت با دو دست نگاه داشتهایم تا حدودی آسانتر میکرد. علاوه بر این تبهای سافاری در آیپد بهتر از گذشته شدند و پنجرههای توضیح نیز نسبت به حالتی که از iOS 3.2 حفظ شده بود، تغییراتی را شاهد بودند.
AirPlay نیز، بهروزرسانیهایی داشت و آیفون ۴ اس و آیپد ۲، مستقیما تصاویر را از حالت آینهای به حالت اصلی برمیگرداند تا به پشتیبانی از این عمل در اپلیکیشنها نیازی نباشد. بزرگترین انتقاد مطرح شده به iOS 5، مشکل طول عمر باتری بود. اپل این مشکل را درکنار مجموعهای از باگهای نرمافزاری در نسخه 1.0.5 به سرعت برطرف نمود.
مسلما اغلب ویژگیهای معرفی شده در iOS 5، بیشتر به ویژگیهای iOS معطوف بودند و نرمافزارهای اختصاصی جدید و هسته iOS در اولویت این شرکت در این بهروزرسانی نبودند. سیری همچنان در حالت بتا قرار داشت و سرویس آیکلاد و بینیازی دستگاه اپلی از رایانه نیز وسوسهانگیز بود، اما، اغلب کاربران، متوجه این مسئله نشدند. اپل تمام این اقدامات را برای تبدیل کردن گجتهایش بهعنوان جانشینی برای رایانههای شخصی یا انجام بخشی از وظایف آنها به دنیای گوشیهای هوشمند آورد
iOS 6: خداحافظ گوگل مپ
ششمین iOS، در یازده ژوئن ۲۰۱۲ و در کنفرانس جهانی توسعهدهندگان اپل موسوم به WWDC معرفی شد و کمپانی همچنان در مسیری که از سال ۲۰۰۸ در پیش گرفته بود قدم برمی داشت.
نسخه جدید ترکیبی از امکانات قابل پیشبینی و غافلگیر کننده را به iOS 6 آورده بود. با وجود این هیچکدام از این ویژگیها تکاندهندهتر از بازسازی یکی از مهمترین اپلیکیشنهای پلتفرم یعنی نقشه نبود.
نقشه
گوگلمپ از سالها پیش معیار و شاخص نقشههای آنلاین محسوب میشد و اپل امتیاز به کارگیری آن را در iOS، از اولین آیفون معرفی شده در سال ۲۰۰۷ دراختیار داشت.
یک آیفون بدون گوگل؛ تحقق رؤیای اپل
در سالهای اخیر رابطه میان دو غول درهی سیلیکون، به لطف قوانین بیپایان و ریز و درشت حق اختراع تیره شده بود و اپل از آن زمان برای جدایی هرچه بیشتر از اکوسیستم گوگل به خریدن شرکتها (از جمله C3 Technologies در سال ۲۰۱۱) روی آورده بود. این تلاشها با معرفی iOS 6 و بازطراحی اپلیکیشن نقشه به ثمر نشست. اپلیکیشنی که از ویژگی پیچ-به-پیچ و حالت پرواز (Flyover) پشتیبانی میکرد و سیری با آن ادغام شده بود. اطلاعات این اپلیکیشن از منابع مختلفی جمعآوری شده بود اما اطلاعات شرکت هلندی TomTom در تولید اپلیکیشن جدید نقشه از سایر منابع برجستهتر بود.
سیری باهوشتر
سیری، دستیار صوتی چندمنظورهی اپل، بهروزرسانی زیادی را نسبت نسخه بتای خود دریافت کرد. در نسخه ششم iOS، شما قادر بودید تا از سیری درباره ورزش، برنامههای زمانی مختلف، دادههای اجرا شده بپرسید، تحلیل رستورانها را در Yelp مطالعه کرده یا ازطریق OpenTable برای یک وعده غذایی میز رزرو کنید. علاوه بر این میتوانستید به کمک سیری و تنها با صدا کردن نام اپلیکیشنها آنها را اجرا کنید و مستقیما پروفایلهای خود را در فیسبوک و توییتر بروز کنید.
درواقع رویای تلفنهای هوشمند بدون نیاز به انگشتان دست در مسیر به حقیقت پیوستن گام برمیداشت. اعلام آغاز همکاری اپل با بعضی از خودروسازان برای ادغام کردن سیری با سیستم ناوبری و کنترل خودروهای تولیدشده هم، تصویری از برنامهی بلند مدت اپل در همین زمینه ارائه میداد که با توجه ممنوعیت استفاده از تلفنهمراه در هنگام رانندگی، حرکت هوشمندانهای محسوب میشد.
Notification Center
این بخش که نسبت به نسخه قبلی خود تغییراتی جزئی داشت، انتظارات را برآورده نکرد. در کنفرانس WWDC از اینکه اپلیکیشنها قادر به ایجاد ویجتهای اختصاصی هستند یا خیر، هیچ صحبتی به میان نیامد. با این همه، اپل تغییراتی را تدارک دیده بود برای مثال به کمک سرویس Do Not Disturb، بخش اعلانها، در ساعات خاصی به حالت سکوت میرفتند. علاوه بر این به منوی کشویی نوتیفیکیشن سنتر، فیسبوک و توییتر نیز اضافه شدند.
ادغام فیسبوک با iOS
با ورود فیسبوک به اعلانها و سیری در iOS 6، تنها یک قدم دیگر برای کامل شدن باقی مانده بود. ادغام فیسبوک با iOS. یکپارچهسازی فیسبوک با سیستمعامل اپل، بهصورت رسمی در iOS 6 انجام گرفت و با این کار فیسبوک نیز در زمینه ادغام با iOS، به توییتر پیوست. حال که ویژگی چندمنظوره به اشتراکگذاری مخاطبان در سراسر پلتفرم فعال شده بود، ادغام فیسبوک با iOS بسیار شاخصتر جلوه میکرد. از آن زمان، شما میتوانستید، امتیاز خود را در Game Center بهراحتی در صفحه فیسبوک خود منتشر کنید، عکسهای خود را آپلود کرده و رخدادهای فیسبوک را در تقویم iOS درج کنید.
سرویس Passbook
سورپرایز اپل در iOS 6، سرویس Passbook بود، سرویسی که برای نگهداری بلیطها، کارتهای هدیه، کارتهای تخفیف یا هر چیز دارای بارکد در یک مکان درنظر گرفته شده بود. اپل برای رقابت با والتکارتهای گوگل، به کمک میلیونها کارت اعتباری فعال و ثبتشده در آیتونز آیندهی خوبی در این زمینه برای خود متصور بود.
به اشتراکگذاری تصاویر
معرفی ویژگی به اشتراکگذاری تصاویر کمی عجیب به نظر میرسید. ادغام فیسبوک با iOS، موفقیت بزرگی برای این پلتفرم محسوب میشد. اما سرویس Photo Sharing Stream به کاربران اجازه میداد که مستقل از فیسبوک، عکسهای خود را با دوستانشان در پلتفرم iOS به اشتراک بگذارند. مشابه همین ویژگی در iOS 5 به کاربران فرصت میداد تصاویر خود را بهصورت آنی در سایر دستگاه به اشتراک بگذارند، با این تفاوت که در iOS 6، کاربران سایر دستگاهها نیز در تصاویر مشارکت داشته باشند. این اولین بار نبود که اپل شانس خود را در ایجاد یک شبکهاجتماعی امتحان میکرد. اما مشابه سرویس Ping، اپل به مبارزهی سختی وارد شده بود که در این زمینه خاص رقیبی فوقالعاده قوی مانند فیسبوک را درمقابل خود میدید.
بهبود تب آیکلاد و ویژگی Reading List
سافاری iOS، برای رقابت با سرویس همگامسازی محبوب گوگلکروم به ویژگی جدیدی به نام iCloud Tab مجهز شده که بهخوبی همگامسازی تبهای مرورگر دستگاه و رایانه را ممکن میساخت. ویژگی Reading List هم بر خلاف نسخه قبلی که فقط لینکها را ذخیره میکرد در این نسخه محتویات صفحه را نیز در خود ذخیره میکرد. این ترکیب بسیار کارآمد شده و قدمبهقدم با اپلیکیشنهایی مانند Instapaper پیش میرفت.
بهکارگیری فیستایم ازطریق اپراتور و بهبود در ادغام اپل آیدی
محدودیت فیستایم در سازگاری با وایفای در iOS 6 برطرف شد و در این نسخه کاربر ازطریق سیمکارت و اپراتورها نیز میتوانست از فیستایم استفاده کند. پشتیبانی از اپراتورها هم تنها به شبکههای LTE محدود نشده و شامل شبکههای 3G نیز میشد. برای استفاده بهتر از این سرویس، اپل آیدیها کاربران نیز در آن ادغام شد. در این نسخه کاربران علاوه بر Apple ID میتوانستند با وارد کردن شماره تلفن نیز از فیستایم استفاده کنند.
iOS 7: سلام جانی آیو!
iOS 7 اولین سیستمعاملی محسوب میشد که همزمان با دو تلفن هوشمند جدید (iPhone 5S و iPhone 5C) به بازار عرضه شد. به جای عرضهی iOS 7 با دستگاههای جدید، اپل تصمیم گرفت تمام دستگاههای خود از iPhone 4 و iPad 2 به بعد را به سیستمعامل جدید خود مجهز کند.
البته نسل پنجم آیپاد تاچ، در پشتیبانی از iOS 7 با محدودیتهایی مواجه شد.
پس از معرفی دلسردکنندهی اپلیکیشن نقشه، تیم کوک پیام عذرخواهی خود را در وبسایت اپل منتشر کرد. در این میان، اسکات فورستال که سالها مسئولیت بخش طراحی iOS را به عهده داشت، به خاطر خودداری از امضای پیام عذرخواهی، مجبور به ترک اپل شد. مدت کمی پس از جدا شدن فورستال، طراح صنعتی اپل، جانی آیو جایگزین او شد. اولین اتفاق مهم پس از ورود جانی آیو، ایجاد تغییراتی اساسی در ظاهر سیستمعامل موبایل اپل بود.
با این تصمیم، تمامی آیکونهای درخشان، طرحهای قوی و طراحیهای معروف اسکومورفیک اپل حذف شده و جای خود را به الگوهای گرافیکی تخت، گرادیانهای رنگارنگ و لایههای ترنسپرنت دادند. بلافاصله بعد از عرضه iOS 7 منتقدان طراحی آن را سادهانگارانه و گیجکننده دانستند.
فاکتور اصلی در طراحی iOS 7، نگرشی نو به لایهها بود. صفحه اول (Home Screen) و اپلیکیشنها در پایینترین لایه اجرا میشدند. این در حالی است که اپل با اضافه کردن لایههای ترنسپرنت و ماتکردن تصویر پسزمینه، لایههای مختلف را روی یکدیگر ایجاد نمود.
صفحهکلید و نوار ناوبری در بخش پیامرسانی (Messages) یک مثال خوب در این زمینه محسوب میشد: متن پیامها در لایه پایین قرار میگرفتند و لایهی کیبورد هم در بالای آن نشسته و پس از آن لایه ناوبری وجود قرار میگرفت. رابطکاربری جدید، شامل یک نوتیفیکیشن سنتر بهتر و تازهتر بود و در کنار آن، ویژگی جدید Control Center نیز اضافه شده بود.
Control Center
این بخش با سوایپ از پایین صفحه به بالا نمایش داده میشد. بد نیست بدانید که کنترل سنتر در واقع نسخه اپلی و ساده شده Quick-Settings گوشیهای اندرویدی به شمار میرفت. به کمک بخش کنترل سنتر، کاربر بهراحتی به بعضی از ویژگیهای دستگاه مانند بلوتوث، وایفای، نور صفحه و... دسترسی دارد. کنترل سنتر در هر جایی حتی در لاکاسکرین دردسترس است؛ البته کاربر در صورت تمایل میتواند تغییراتی در این حالت ایجاد کند.
AirDrop
این سرویس اولین بار در OS X Mountain Lion معرفی شد. AirDrop به شما این امکان را میدهد که فایلهای مختلف را با افرادی که در اطراف شما هستند به اشتراک بگذارید. تا چند ماه پیش از معرفی این قابلیت در iOS، انتقال اطلاعات بین iOS و OS X به کمک ایردراپ مقدور نبود اما اپل با انتشار ماوریکس، نسخه جدید OS X، این مشکل را مرتفع کرده است.
بازطراحی اپلیکیشنها و عرضهی رایگان مجموعه iWork
اپل در iOS 7 همگام با ظاهر تازه، هستهی تمام اپلیکیشنهای خود را دوباره طراحی کرده و آنها را بهصورت تخت در آورد. با وجود این، Note و Reminder تا حدودی شبیه به کاغذ طراحی شدند. با اینکه طرحبندی اپلیکیشنها همانند گذشته بود، اما اپل یک ژست حرکتی جدید به آنها اضافه کرد. کشیدن انگشتان از سمت چپ صفحه به سمت راست همانند کلید Back عمل میکرد و این جسچر در اپلیکیشنهایی نظیر سافاری کاربردی و مؤثرتر بود. سافاری هم با این بهروزرسانی شاهد چندین تغییر جدید بود.
کمپانی با انتشار iOS 7 گام دیگری در جهت محبوبتر و کاربردیتر کردن سیستمعامل موبایلی خود برداشت. اپلیکیشنهایی مانند Pages و Numbers و iMove و غیره که تا مدتی پیش ۹.۹۹ دلار قیمت داشتند، حالا برای iOS رایگان شده بودند. بهدنبال این حرکت به جز GarageBand تمام اپلیکیشنهای اپل، رایگان شدند. رویکرد جدید اپل شامل مجموعه iLife روی مک هم میشد و تنها نسخه مک iWork غیررایگان بود.
اپلیکیشن آبوهوای انیمیشنی؛ همچنان خبری از ویجتها نیست
طرح اپلیکیشن آبوهوای جدید iOS، بهطور کاملاً مشهودی از اپلیکیشن زیبای آبوهوای یاهو، الهام گرفته شده است. اپلیکیشنی با انیمیشنهای جذاب در پسزمینه که با توجه به ساعات مختلف در روز و وضعیت آبوهوایی فعلی تغییر میکرد. اپلیکیشن آبوهوای iOS 7، فوقالعادهتر شده و از ظاهر چشمگیری برخوردار بود بااینحال آیکون اپلیکیشن با توجه به وضعیت آبوهوایی تغییر نمیکرد و همیشه آفتابی است. اما ویجتها، که یکی از ویژگیهای استاندارد در اندروید و شاید ویندوزفون محسوب میشدند، همچنان در iOS 7 غایب بودند.
تعدادی از آیکونهای استاتیک صفحهاصلی، با معرفی iOS 7، انیمیشنی و دینامیک شدند؛ اپلیکیشن تقویم، آیکون اپلیکیشن ساعت، با این بهروزرسانی، زمان دقیق را نمایش میدادند اما متأسفانه سایر آیکونها همچنان استاتیک ماندند. ویجت آبوهوا در بخش نوتیفیکیشنسنتر نیز که برای نمایش آبوهوای روزهای آینده به کار میرفت، به چند خط متن در بخش «Today» محدود شده بود.
iTunes Radio
آیتونز رادیو، پاسخ اپل به Spotify و Rdio بود اما تنها در همین مورد خلاصه نمیشد. آیتونز رادیو، در حقیقت یک سرویس استریمینگ محسوب میشد که میتوانست به مرور زمان منجر به افزایش سود در بخش iTunes Music اپل شود. در واقع اپل برحسب ضرورت، Pandora را بازطراحی کرد. این سرویس به کاربران امکان میداد تا بنا به خواستهی خود به موزیکهای متفاوتی گوش فرا دهند. بااینحال تمرکز اصلی سرویس iTunes Radio، مدیریت ایستگاهها مختلف براساس آهنگهای خاص، هنرمندان، آلبومها و ژانرهای مختلف بود.
دوربین و تصاویر
دوربین در iOS 7 دوباره و با یک طرح ساده و مشکی طراحی شد. اپلیکیشن جدید، شامل ویژگیهایی مانند فریمبندی مربع تصاویر اینستاگرام و مجموعهای از فیلترها میشد. نسخهی جدید اپلیکیشن سریعتر بود و حرکت شاتر دوربین در آن غیرقابل مشاهده نمیشد. در آیفون 5S که از سنسور دوربین بهتر و جدیدتری نسبت به نسلهای پیشین بهره میبرد، نرمافزار دوربین بهصورت خودکار وضعیت نور محیط را تشخیص داده و در صورت نیاز، در هنگام ثبت عکس از فلاشهای جدید dual-LED استفاده میکرد.
آیفون 5S، علاوه بر برخورداری از ثبات و Exposure بهتر، دارای حالت عکسبرداری پشت سرهم با سرعت ۱۰ فریم در ثانیه و تصویربرداری صحنه آهسته (Slow Motion) با سرعت ۱۲۰ فریم در ثانیه با کیفیت 720p بود.
اپلیکیشن Photos نیز تصاویر کاربر را براساس آنچه اپل مجموعهها و لحظهها (Collections and Moments) مینامد، مرتب میکرد. در مرحله اول Collections وجود داشتند و در هر مجموعه، فهرستی از Momentها قرار میگرفتند.
برای مثال، تصاویر سفری یک روزه به ونیز، بهصورت خودکار در مجموعهای جدا قرار میگیرند. عنوان هر مجموعه از تصاویر هم برابر موقعیت و زمان بازدید خواهد بود. اینگونه طبقهبندی بهصورت پیشفرض جایگزین Camera Roll شد که از iOS 7 ازطریق تب Album قابل دسترسی است.
با وجود بهبودهای صورت گرفته، ساختار و طرحبندی اپلیکیشن Photos، نسبت به گذشته کمی گیجکنندهتر شده و اپل هم از توضیح و آموزش آن امتناع کرد.
چند وظیفگی
چند وظیفگی چه در زمینه رابطکاربری و چه در زمینه اجرا بهطور چشمگیری در iOS 7، بهبود یافت. از این پس با دابلکلیک روی کلید فیزیکی Home، برخلاف آنچه در WebOS یا ویندوزفون وجود داشت، با پیشنمایشی تمام صفحه از تمامی اپلیکیشنهای در حال اجرا روبهرو میشدیم.
بااینحال، همچنان مدیریت تمام اپلیکیشنها در iOS بهصورت خودکار انجام میشد و شما قادر بودید با کشیدن چندین اپلیکیشن به بالای صفحهنمایش (Swipe Away)، همهی آنها را ببندید. نکته جالب درباره مالتیتسکینگ، دو اتفاقی بود که در پسزمینه رخ میداد: نخست اینکه اپلیکیشنها با این بهروزرسانی میتوانستنپ براساس اعلام نوتیفیکیشنها شروع به دانلود دادهها نمایند؛ به این معنی که اگر کاربری ایمیل یا پیامی دریافت میکرد، اپلیکیشنهای مرتبط با آن اطلاعات خود را دانلود میکردند.
اتفاق دوم، وضعیت دانلودهای چندگانه اپلیکیشنها بود که کنترل آن به افزایش شارژدهی گوشی منجر میشد. با این بهروزرسانی، iOS بدون دریافت مجوز از کاربر، هیچ چیزی دانلود ننموده و تا زمان مناسب و مورد تأیید کاربر منتظر میماند. این مسئله، باعث میشد که iOS تمام اطلاعات مربوط به دانلود اپلیکیشنها را در یک گروه و بهصورت مشترک نگهداری کند و زمانی که شما وضعیت اینترنت خود را مناسب تشخیص میدادید، این اطلاعات در دستگاه شما حفظ میشدند.
فیستایم صوتی
فیستایم صوتی، در ماههای پس از معرفی iOS 7، آنچنان مورد توجه قرار نگرفت اما از آن میتوان بهعنوان یکی از عالیترین بهبودهای انجام گرفته در این نسخه نام برد. همانگونه که از نامش مشخص است (FaceTime Audio)، این سرویس، نسخه صوتی فیستایم محسوب میشد که با به کارگیری یک کدک با کیفیت به کاربران گجتهای اپل این امکان را میداد تا ازطریق وایفای، LTE یا 3G با یکدیگر تماس صوتی داشته باشند.
در آن زمان اپراتورهای مطرح ایالات متحده، علاقهی چندانی به فیستایم نداشتند اما تجربه نشان داده بود که آنها دسترسی کاربران iOS به LTE و 3G را برای سرویسهای مشابهی مانند VoIP مسدود نمیکنند.
بروز رسانیهای خودکار
با معرفی iOS 7، روزهای ورود به App Store و انتخاب گزینه Update All به پایان رسید. سیستمعامل جدید، گزینهی جدیدی دراختیار کاربر قرار میداد که با انتخاب آن، iOS بدون سؤال پرسیدن، شروع به دانلود میکرد؛ تقریباً شبیه به همان چیزی که رقبا پیشتر انجام داده بودند. این ویژگی یک تیغ دولبه محسوب میشد؛ بهروزرسانی خودکار این اطمینان را فراهم میکرد که همهی کاربران از آخرین نسخهی اپلیکیشنها استفاده میکنند ولی کاربران از بهروزرسانی اپلیکیشنهای آلوده و دارای باگ هم در امان نبودند، حتی اگر گزارشهای زیادی در این زمینه وجود میداشت.
Touch ID
معرفی یک سنسور بیومتریک با نام تاچآیدی در iPhone 5S، نتیجهی ورود یک ویژگی جدید در زمینه امنیت اطلاعات بود. این ویژگی به کاربر امکان میداد که به کمک اثر انگشت خود، قفل دستگاه را باز کرده و بدون نیاز به وارد کردن کلمهعبور اپل آیدی، اقدام به خریداری اپلیکیشنها از فروشگاه اپل کند. تاچ آیدی، در ابتدای راه محدود به تعدادی کمی کارکرد بود.
iOS 8؛ تعامل تاچآیدی و اپلیکیشنها
خرداد سال ۹۳ اپل در جریان کنفرانس توسعهدهندگان خود iOS 8 را با تازههایی کمتر از نسخهی هفتم به جهانیان معرفی کرد؛ این مسئله به هیچوجه به معنی یک سیستمعامل بدون پیشرفت نبود بلکه کوپرتینوییها بهدنبال تکامل نسخهی پیشین و اضافه کردن ویژگیهای عملکردی به آن بودند. اپل در این نسخه امکان استفاده از صفحهکلیدهای متنوع توسعهداده شده برای iOS و استفاده از تاچآیدی در اپلیکیشنها را برای کاربران فراهم کرد.
در این نسخه از iOS امکان بررسی میزان مصرف دقیق باتری اپلیکیشنها ازطریق بخش تنظیمات به وجود آمد. یکی دیگر از تغییرات قابل توجه و بهبودهایی که در iOS 8 صورت گرفت، بهبود صفحهکلید و همچنین قابلیت نصب صفحهکلیدهای دیگر به غیر از صفحهکلید پیشفرض بود. در این نسخه همچنین امکان انتخاب تقویم اسلامی بهعنوان تقویم ثانویه به سیستمعامل افزوده شد.
اپل با Healthkit و Homekit دسترسی و تجمیع اطلاعات مرتبط با سلامتی و خانههای هوشمند را سادهتر از گذشته کرد. در نسخهی هشتم iOS به لطف اعلانهای تعاملی کاربر دیگر برای پاسخ به یک اعلان مجبور به باز کردن اپلیکیشن موردنظر نبود؛ برای این کار تنها کافی بود تا بنر اعلان را به سمت پایین کشیده و پاسخ به اعلان را تایپ کرد. اسپاتلایت در نسخهی جدید قادر به جستوجوی گستردهتری نسبت به گذشته بود و سافاری نیز با بهبودهای کوچکی همراه شد.
تغییر رنگ آیکون Messages و امکان تغییر چیدمان اپلیکیشنها براساس خرید به جای الفبا نیز دو تغییر کوچکی بودند که اپل در مورد اپلیکیشنها و مدیریت آنها مدنظر قرار داده بود. اپلیکیشن ایمیل با بهبودهایی که به خود دید، پس از ارائهی نسخهی هشتم iOS دیگر یک نمونهی ضعیف به شمار نرفت و قابلیتهای مهمی به آن افزوده شد.
در این نسخه کاربر، سیری هوشمندتر شده را با گفتن «Hey Siri» فرا میخواند و سیری به لطف یکپارچه شدن با شازم قادر به تشخیص موسیقی شده بود.
iOS 9؛ بهبود تجربهی کاربری و اضافه شدن قابلیتهای ویژه به آیپدها
اپل در رویداد WWDC 2015 نسخهی نهم سیستمعامل گوشیها و تبلتهایش را به جهانیان معرفی کرد. کوپرتینوییها در این نسخه تمرکز ویژهای روی بهبود عملکرد و سرعت داشتند و آیپدها نیز امکانات متنوعی را توسط این بهروزرسانی دریافت کردند. اپل در iOS 9 چندوظیفگی را بهصورت کامل و مناسب وارد دنیای آیپدها کرد.
قابلیتهایی با نام Split Screen و Picture in Picture و راحتتر شدن جابهجایی بین اپلیکیشنها را باید از مهمترین تغییرات این نسخه به شمار آورد. اپل همچنین قابلیت QuickType را برای سادهتر شدن دسترسی به امکانات مختلف به کیبورد آیپدها اضافه کرد.
اپل در iOS 11 قابلیت Low Power Mode را برای استفادهی بهینهتر از شارژ دستگاه درنظر گرفت؛ این قابلیت با کاهش عملکرد دستگاه مانند غیرفعال کردن تصاویر پسزمینه متحرک، بهروزرسانی خودکار ایمیلها و کاهش افکتهای متحرک به شارژدهی بهتر دستگاه در شرایط خاص کمک میکرد. اپل همچنین دو اپلیکیشن Find My Friends و Find My iPhone را نیز بهصورت پیشفرض به نسخهی نهم سیستمعامل خود اضافه کرد.
کاربران آیپد در iOS 9 قادر به حذف یا اضافه کردن اپلیکیشنها به بخش اسپاتلایت شدند به این معنی که کارروی مواردی که علاقهمند به جستجو در آنها بود کنترل کاملی پیدا کرد. تا نسخهی هشتم iOS هر دو بخش اعلانها براساس اپلیکیشن در بخش جداگانه مربوط به آن ذخیره میشد. اپل این روال را در iOS 9 تغییر داد به گونهای که در این نسخه اعلانها براساس تاریخ مرتب میشدند و آخرین و جدیدترین اعلان در بالاترین بخش قرار میگرفت. خوشبختانه اپل امکان تغییر نحوهی نمایش اعلانها را در نسخهی نهم فراموش نکرد.
هوشمندتر شدن جستجو و سیری در کنار بهبود اپلیکیشن نقشه و نوتبرداری مواردی بودند که اپل در بهروزرسانی iOS 9 به آنها نیز توجه داشت. سیری در این نسخه با ذخیره و بررسی رفتارهای کاربر، زمانی که قصد جستجو در spotlight را داشت به او پیشنهادها بهتری ارائه میکرد.
در پایان این بخش باید گفت iOS 9 یکی از بهترین بهروزرسانیها برای کاربران آیپدهای اپل بود و ویژگیهای جالب و کاربری خوبی را به این گجتها افزود.
iOS 10؛ بزرگترین بهروزرسانی سیستمعامل محبوب iOS
اپل iOS 10 را بهعنوان بزرگترین بهروزرسانی تاریخ این سیستمعامل در خرداد ماه ۹۵ معرفی کرد. در iOS 10 اپلیکیشن Messages قابلیتهای بسیار بیشتری را از انواع پیامرسانهای دیگر قرض گرفته، اپلیکیشن نقشه اپل به دست توسعهدهندگان رسید، خاطرات برای همیشه در اپلیکیشن Photos زنده نگه داشته میشد و اپلیکیشن HOME برای کنترل هوشمند خانه متولد شد. خبری از تغییرات انقلابی در بحث طراحی و رابط کاربری در این نسخه از iOS نبود و کوپرتینوییها تمرکز خود را روی اضافه کردن ویژگیهای جدید و بهبودهای کوچک برای ارائهی تجربه کاربری بهتر قرار دادند.
یکی از قابلیتها جدید این نسخه، Raise to Walk نام داشت که کاربر به کمک آن، همانند ساعت هوشمند اپل، قادر به مشاهدهی صفحهی لاک اسکرین گوشی با بلند کردن گوشی بود. در نسخهی دهم iOS لمس سه بعدی فقط شبیه به کلیک راست برای دسترسی سریعتر به بخشی از اپلیکیشنها نبود و علاوه بر آن کاربر میتوانست اطلاعات مفید و مهمی را شبیه به ویجتها مشاهده کند؛ برای مثال میتوانست کاربر میتوانست در برنامههای تقویم، آبوهوا و سهام از لمس سهبعدی کمک گرفته و اطلاعات مهم آن برنامه را در یک لحظه مشاهده کند.
در این نسخه کاربر با فشار یا همان استفاده از فناوری لمس سه بعدی، روی دکمهی × بالای نوار اعلانیههای و انتخاب «Clear all notifications» قادر به پاک کردن همگی اعلانها بهصورت یکجا بود. صفحهی لاک اسکرین و تعامل با اعلانها در این نسخه دچار تغییر شد و ظاهر جدیدی برای نمایش اعلانها در نظر گرفته شد.
کاربر با سوایپ به سمت بالا از بخش پایینی نمایشگر با کنترل سنتر جدیدی روبهرو میشد. در این صفحه موزیک پلیر بهصورت یک اسلاید جداگانه انتقال داده شد و بدین ترتیب کنترل آن با کشیدن صفحه به سمت راست دراختیار کاربر قرار گرفت. پیامرسان Messages در این نسخه تغییرات کوچک زیادی به خود دید و اپلیکیشنهای پیشفرض موزیک، فوتوز و نقشه نیز از نظر ظاهری و امکانات بهبود یافتند. اپل برای اولین بار در این نسخه دسترسیهای لازم را به توسعهدهندگان برای توسعهی قابلیتهای مرتبط با سیری داد.
در نسخهی دهم این سیستمعامل امکان حذف اپلیکیشنهای پیشفرض و غیرفعال کردن آن اضافه شد. بهروزرسانیهای ثانویهی iOS 10 علاوه بر ایموجیهای جدید، حالت پرتره را به دوربین آیفون ۷ پلاس آورد.
iOS 11؛ کنترلسنتر جدید و تمرکز بر افزایش بهرهوری
اپل خرداد سال ۹۶ نسخهی یازدهم سیستمعامل محبوب iOS را همانند سنت سالهای گذشته در WWDC رونمایی کرد. اپل این نسخه از سیستمعمل گوشیها و تبلتهایش را با تمرکز بر افزایش بهرهوری بهخصوص در آیپد منتشر کرده است. کوپرتینوییها در این نسخه طراحی کنترل سنتر را دگرگون کرده و ARKit را نیز برای راحتتر شدن کار توسعهدهندگان در ساخت اپلیکیشنهای واقعیت افزوده درنظر گرفته است. همانطورکه انتظار هم میرفت اپل دستیار هوشمند خود یعنی سیری را نیز در این نسخه هوشمندتر از گذشته کرده است.
اپل برخی از اپلیکیشنهای پیشفرض مانند دوربین، فوتوز و ویدئوز را در نسخهی ۱۱ بهروزرسانی کرده است. اپ نقشه نیز توسط اپل با هدف پشتیبانی از نقشهی داخلی تفرجگاهها و فرودگاهها و همچنین راهنمای خطوط در این نسخه بهروزرسانی شده است. اپاستور جدید نیز بهعنوان یک اپلیکیشن پیشفرض در iOS با شبیه شدن به اپل موزیک بازطراحی شده است. در نوار پایینی فروشگاه نرمافزاری اپل، پنج بخش تحت عناوین Updates ،Apps ،Games ،Today و Search وجود دارد. بخش Today، نرمافزارها و بازیهای برجستهای را طبق یک موضوع خاص برای کاربران نشان میدهد. در بخش Games هم میتوان به پیشنمایش بازیها، اطلاعات قیمتی و امتیازبندیهای مختلف آن دسترسی داشت.
ماشینحساب بازطراحی شده، قابلیت «Do Not Disturb While Driving» برای تمرکز بیشتر راننده در هنگام رانندگی و همگامسازی نرمافزار Messages با دستگاههای مختلف موارد دیگری هستند که کوپرتینوییها به نسخهی ۱۱ سیستمعامل محبوب خود آوردهاند. صفحهی هوم در نسخهی جدید به جز حذف نام اپها از داک نرمافزاری تغییر چندانی نکرده است بااینحال شاهد بهبودهایی در صفحهی قفل هستیم؛ کاربران حالا قادر به مشاهدهی تمام اعلانها بهصورت یکجا در لاک اسکرین هستند. چند وظیفگی و سهولت آن در آیپدها یکی از بزرگترین تغییرات ایجاد شده در این نسخه از سیستمعامل iOS است؛ کار با اپ سویچر نیز در iOS 11 سادهتر از گذشته شده است.
در سیستم عامل جدید iOS 11 با فشردن همزمان کلید پاور و دکمهی هوم، یک اسکرینشات ثبت و به گوشهی پایینی سمت چپ صفحهی نمایش منتقل میشود. در این حالت کاربر میتواند در صورت تمایل با لمس اسکرینشات، آن را ویرایش یا بدون اعمال تغییرات، تأیید و ذخیره کند. اضافه شدن کیبورد استاندارد فارسی به iOS 11 یکی از تغییرات خوشحالکنندهی این سیستمعامل محسوب میشود.
با استفاده از کیبورد استاندارد فارسی موجود در سیستم عامل iOS 11، کاربران قادر به بهرهمندی از تمامی ویژگیهای یک صفحهکلید فارسی از جمله تایپ اعداد فارسی، نیمفاصله و موارد دیگر خواهند بود.
اپلیکیشن «Files» در زمان معرفی سروصدای زیادی به پا کرد و بسیاری از کاربرانی را که مشتاق دیدن یک نرمافزار مدیریت فایل کامل از سوی اپل بودند، تا حدودی ناامید کرد. اپلیکیشن فایلز در سیستم عامل iOS 11 امکان جستجو، باز کردن و ویرایش فایلهای ابری موجود در درایو آیکلاد و نرمافزارهای ابری شخص سومی مانند باکس، دراپباکس، واندرایو مایکروسافت، گوگل درایو، ادوبی کریتیو کلاد و دو فضای ابری چینی را برای کاربران فراهم میکند.
نظرات