چگونه حسگر دوربین عکاسی خود را تمیز کنیم؟

اگرچه شروع ویدئوی زیر با طنز و شوخ‌طبعی آمیخته است اما موضوعی بسیار تکان دهنده از تأثیر وجود گرد غبار روی حسگر دوربین را به نمایش می‌گذارد. تمیز کردن حسگر دوربین، با روش‌هایی که در ادامه شرح داده می‌شود بسیار ساده است.

حسگر یکی از قطعات گران‌قیمت دوربین است. چنانچه به توانایی خود برای تمیز کردن آن اطمینان کامل ندارید یا دل‌تان می‌لرزد و حس می‌کنید که ممکن است به آن آسیب وارد کنید، به هیچ عنوان ریسک نکنید و برای تمیز کردن حسگر ، دستگاه خود را به شخص یا شرکت مجاز و حرفه‌ای بسپارید.

تمیز کردن حسگر چندان سخت نیست و شاید لازم باشد تا هر عکاس حرفه‌ای نحوه‌ی انجام آن را یاد داشته باشد. لذا برای درک بهتر این موضوع حتما ویدئو را نگاه کنید که شیوه‌های عملی نظافت حسگر را نشان می‌دهد.

وقتی روی حسگر دوربین گرد و غبار بنشیند، معمولا در عکس‌ به این شکل دیده می‌شود:

با انجام این آزمایش ساده می‌توانید متوجه شوید که روی حسگر دوربین شما گرد و غبار وجود دارد یا خیر:

۱ـ دیافراگم دوربین را تا جایی که امکان دارد پایین بیاورید، مثلا روی f/11 قرار دهید.

۲ـ ایزو را نیز تا حد امکان روی پایین‌ترین مقدار تنظیم کنید.

۳ـ حال یک سوژه‌ی روشن را انتخاب کنید. به‌عنوان مثال می‌توانید از صفحه‌ی کامپیوتر و صفحه‌ی گوگل که خالی و سفید باشد یا حتی در روز از آسمان بدون ابر استفاده کنید.

۴ـ از سوژه‌ای که انتخاب کرده‌اید عکس بگیرید و عکس را در برنامه‌ی لایت‌روم (Lightroom) یا فتوشاپ باز کنید و آن را با دقت نگاه کنید.

۵ـ وقتی عکس مدنظر را در برنامه لایت‌روم باز کردید، روی ابزار Spot Healing در بخش Develop کلیک کنید و سپس تیک مربع عبارت: «Visualize Spots» را در پایین صفحه زیر عکس خود بزنید، نقاطی که روی حسگر دوربین دارای گرد و غبار هستند، سفید به‌نظر می‌رسند.

برای تمیز کردن حسگر دوربین، معمولا این سه ابزار مورد نیاز است:

۱. یک دمنده‌ی هوا حرفه‌ای برای این کار نیاز دارید. 

۲. یک بطری کوچک مایع تمیز کننده‌ی مخصوص حسگر که می‌تواند تمیز کننده‌ی مایع Eclipse ساخت شرکت فتوسل «Photosol» یا دیگر شرکت‌های معتبر باشد.

۳. سواب (پارو) حسگر. سواب‌های حسگر بسیار مهم هستند. اندازه مورد نیاز شما به نوع دوربینی که تمیز می‌کنید بستگی دارد. برای حسگرهای کراپ شده از برند فوجی فیلم ( همان‌طور که در ویدئو نیز به آن اشاره می‌شود) سواب سایز ۲ نیاز است. همچنین، می‌توان ازطریق وب‌سایت سازنده‌ی سواب، اندازه‌ی درست سواب رای برند مخصوص دوربین بررسی کرد. درمورد برند سازنده‌ی سواب نیز می‌توان از محصولات شرکت‌های معتبر استفاده کرد.

قبل از شروع به تمیز کردن حسگر باید مکان مناسبی را برای این کار بیابید که علاوه بر داشتن نور کافی، عاری از هرگونه گرد و غبار و ذرات معلق در هوا باشد و تمام ابزارهای لازم را نیز حاضر و آماده کرده باشید. این مکان می‌تواند آشپزخانه یا داخل حمام باشد. سواب را با حرکت مستقیم روی حسگر دوربین بکشید، البته لازم نیست نگران آسیب دیدن حسگر باشید زیرا یک تکه شیشه جلو حسگر نصب شده که مانع برخورد سواپ با حسگر می‌شود.

این مورد خیلی مهم است. اگر دوربین شما دارای سیستم تثبیت تصویر داخلی باشد، بسته به نوع ساخت، مدل و... باید مراحل دیگری را دنبال کنید. به‌عنوان یک قانون کلی، باید در هنگام تمیز کردن حسگر، از حرکت اجزای مکانیکی تثبیت کننده‌ی داخلی تصویر جلوگیری کرد.

هر برندی از دوربین، برای خاموش کردن تثبیت کننده‌ی تصویر و «قفل کردن» حسگر در حین تمیز کردن، مراحل متفاوتی دارد. برخی از دوربین‌ها ممکن است در هنگام تمیز کردن حسگر نیاز به روشن ماندن داشته باشند اما در برخی از برندهای دیگر، دوربین باید خاموش باشد. باز هم تأکید می‌شود که از این بررسی و انجام مراحل دیگری که لازم است قبل از تمیز کردن حسگر دوربینی که تثبیت کننده تصویر داخلی دارد، سرسری رد نشوید. اگر باز هم اندکی شک دارید که نمی‌توانید به خوبی از عهده‌ی این کار برآیید سعی کنید این کار را به شخصی کاردان بسپارید. همچنین، کاملا دقت داشته باشید که در هنگام نظافت حسگر، به هیچ عنوان به‌طور تصادفی با اجزای مکانیکی شاتر دوربین تماس ایجاد نشود.

تمیز کردن واقعی

قبل از اینکه کار تمیز کردن حسگر را شروع کنید، دوربین را خاموش کرده و لنز را بردارید. البته درباره‌ی دوربین‌هایی که تثبیت کننده‌ی تصویر دارند، شاید لازم باشد که دوربین را روشن بگذارید. حواس‌تان را کاملا جمع کنید که مطابق با دستورالعمل‌هایی که برای دوربین شما توصیه شده، عمل ‌کنید.

این ویدئو تمیز کردن واقعی را نشان می‌دهد اما به‌عنوان یک دستورالعمل کلی، پس از برداشتن لنز، ابتدا باید انگشت شست خود را در اطراف پایه لنز بکشید و آن ناحیه را پاک کنید زیرا نباید پس از تمیز کردن شیشه‌ی جلو حسگر، گرد و غبار یا مواد زاید روی آن بریزد. اگر پس از تمیز کردن قسمت پایه‌ی لنز، انگشت شست شما کثیف شود، این مأموریت را به خوبی انجام داده‌اید!

برای تمیز کردن از سواب‌های یکبار مصرف استفاده کنید و توجه داشته باشید که از هر سواب بیش از یک بار استفاده نکنید. دقت کنید که قطره‌ی تمیز کننده را نیز باید روی لبه‌های سواب اضافه کنید نه روی حسگر.

در هنگام ریختن قطره روی سواب حواس‌تان باشد تا این کار را در فضای بالای دوربین انجام ندهید زیرا امکان دارد که به‌طور ناخواسته درون حسگر بریزد. برای ریختن قطره روی سواب، ابتدا یکی دو قطره به یک لبه‌ی سواب بریزید و سپس سواب را بچرخانید و همین کار را روی لبه‌ی سمت دیگر آن انجام دهید. توجه داشته باشید که بیش از یکی دو قطره استفاده نکنید.

به محض اینکه قطره را روی لبه‌های سواب ریختید، کار تمیز کردن حسگر را شروع کنید زیرا این قطره به سرعت تبخیر می‌شود. ابتدا سواب را روی حسگر از یک جهت به سوی دیگر بکشید و سپس سواب را برگردانید و از همان سو، مسیری را که آمده‌اید برگردید تا به نقطه‌ی شروع برسید و سپس سواب را مستقیما بردارید. درصورتی‌که می‌خواهید حسگر دوربین مجهز به تثبیت کننده‌ی تصویر را تمیز کنید سعی کنید هنگام کشیدن سواب فشار کمتری وارد کنید تا قطعات مکانیکی تثبیت کننده‌ی تصویر داخلی دچار آسیب دیدگی نشوند. برای درک بهتر این تکنیک، بار دیگر ویدئو را با دقت نگاه کنید.

پس از اتمام این کار حسگر دوربین را دوباره با دمنده حرفه‌ای باد بگیرید و بلافاصله لنز یا درپوش آن را دوباره روی دوربین قرار دهید. اکنون کار شما تمام است! حالا ممکن است دوست داشته باشید عکس دیگری بگیرید تا نتیجه‌ی کار را مشاهده کنید. عکس جدید را نیز را در لایت روم باز کنید و آن را با اولین عکس قبل از تمیز کردن مقایسه کنید تا ببینید چه تفاوتی را مشاهده می‌کنید.

اکنون که حسگر برای بار دوم تمیز شده، دیگر باید کار به خوبی انجام شده باشد. حال می‌توانید به خودتان یک تبریک جانانه بگویید و کارتان را تحسین کنید. آنقدرها هم که فکر می‌کردید سخت نبود! البته توجه داشته باشید که هرگز و به هیچ عنوان حسگر دوربین را لمس نکنید زیرا همان‌طور که در ویدئو مشاهده کردید چنین حماقتی فقط از دست یک یوتیوبر دیوانه برمی‌آید و بس!

در پایان، یکبار دیگر تأکید می‌شود چنانچه از انجام این کار یک ذره هم دل‌تان می‌لرزد و به توانایی خود شک دارید، از انجام آن صرف‌نظر کنید و از تعمیرکار حرفه‌ای کمک بگیرید. پس از نظافت حسگر ممکن است کار شما با موفقیت همراه باشد و حسگرهای دوربین شما همیشه درخشان و شفاف باشند. موفق باشید و همواره شانس با شما یار باد!

شما از چه فن‌ و تدبیری برای تمیز کردن حسگر دوربین استفاده می‌کنید؟ چه مواد تمیز کننده و دستگاه دمنده‌ای را پیشنهاد می‌کنید؟ تجربه‌ی خود را با ما و دیگر کاربران زومیت درمیان بگذارید.