حرکت اینتل به سوی ساخت تراشه کوانتومی ۱۷ کیوبیتی
تلاشهای اینتل در زمینهی محاسبات کوانتومی، به ساخت تراشهی ۱۷ کیوبیتی انجامیده است. کمپانی اینتل این فناوری را فقط در اختیار شریک تجاری خود در هلند، یعنی کیوتک گذاشته است. این یک پیشرفت عمده در قدرت محاسبات واقعی یا اجرای برنامههای کاربردی نیست؛ زیرا این فناوری هنوز در روزهای اولیه تولد خویش به سر میبرد. اما این پیشرفت، قدم رو به جلویی به سوی تولید سیستمهای کوانتومی است که میتوان به جای مشاهدهی آنها در آزمایشگاههای فیزیک، این سیستمها را سفارش داد و تحویل گرفت.
خوشحالی اینتل از این دستاورد کمی عجیب به نظر میرسد؛ زیرا عدد ۱۷ در دنیای کوانتوم، عددی جادویی و خارقالعاده نیست. همچنین این تراشه قادر به انجام کار خاصی نیست که سایر تراشهها از انجام دادن آن عاجز باشند. دلیل شادی این کمپانی، حفظ و حراست از تاریخچه و تخصص اینتل در زمینهی ساخت تراشهها و معماریها با ورود به فاز جدیدی از ساخت پردازنده است.
در ادامه، صحبتهایی از مدیر بخش سختافزارهای کوانتومی این شرکت، یعنی جیم کلارک را میخوانید:
ما بر قدرت خود در زمینهی مهندسی اتکا داریم و اکنون در حال کار روی تمامی قسمتهای محاسباتی یک پردازنده اعم از تراشه، کنترل الکترونیکی، معماری سیستم و الگوریتم هستیم.
این کار کاملا شبیه به ساخت پردازندهی جدید نیست، اما همپوشانی زیادی وجود دارد.
کلارک در ادامه گفته است:
زیرساخت موجود، اجازه میدهد مواد و بستهبندی را انطباق دهیم. اگر فکر میکنید استفاده از یک ماده ممکن است عملکرد یک تراشهی کیوبیتی را بهتر کند، احتمالا کمپانی اینتل در حال حاضر فرایندی مبتنی بر این ماده اجرا کرده یا حداقل در حال آزمایش آن است.
انجام این کار، زمانی که موضوع محاسباتی مورد نظر، عمدتا نظری (تئوریکال) باشد، بسیار دشوار است. به همین دلیل حضور شرکتهای همکاری کننده در این زمینه مانند مؤسسهی تحقیقاتی کیوتک، بسیار حیاتی است. اینتل از کارمندان باتجربه و نخبهای در زمینهی فنی بهره میبرد؛ ولی در زمینههایی مانند کوانتوم که در حال حاضر کاملا جدید است و آیندهی تجاری آن معلوم نیست، بهتر است یک مرکز اختصاصی که تحت نظر دانشگاه است؛ به فعالیت بپردازد.
ارتباط بین این دو مرکز این گونه است که اینتل تراشهها را تولید میکند و کیوتک آنها را با آخرین الگوریتمها، مدلها و ابزارها آزمایش میکند. آنها میگویند:
چیزی شبیه به این عالی بود، اما برای انجام کار بعدی، حداقل به ۱۴ کوبیت نیاز داریم و شاهد تداخل زیادی در چنین شرایطی هستیم.
اینتل چندین ماه بعد (درحالیکه هیچ جدول زمانی ارائه نشده است)، تراشهی جدیدی ارائه میکند و چرخه تکرار میشود.
اینتل با توجه به تواناییهای خود در کنار کیوتک، اکنون میتواند به بهبود کارایی و قابلیت اطمینان تراشههای خود در کنار تکامل معماری و زیرساختهای سیستم (مانند اتصالات و متدهای تست) ببالد.
درحال حاضر این کامپیوترهای کوانتومی شگفتانگیز واقعا کاری انجام نمیدهند و باید در حدود ۲۰ هزار درجه بالاتر از صفر مطلق عمل کنند. ولی پتانسیل محاسباتی این ماشینها از نظر تئوری آنقدر زیاد است که پردازش کونتومی را به یک بحث داغ تبدیل کرده است.
به نظر میرسد یک سیستم محاسباتی کوانتومی چند کیوبیتی را که دمای آن در حد میلیکلوین باشد، بتوان در ابعادی به اندازهی یک بشکهی نفت جای داد.
دنیای محاسباتی کوانتومی راه زیادی برای رفتن دارد، اما سرمایهگذاری میلیونی روی زیرساختهای یک طرح مفهومی (درحال حاضر) زیاد عاقلانه نیست.