آیا مدیران اینتل رقبای خود را دستکم میگیرند؟
مراسم سالانهی اینتل با سرمایهگذاران برگزار شد و این شرکت از جدیدترین محصولات و بهروزرسانیهای خود در حوزهی پردازش رونمایی کرد. بهعلاوه، معاون ارشد شرکت نیز در صحبتهایی به رقبا اشاره کرد و از برتریهای اینتل نسبتبه دیگران در بازار پردازش صحبت کرد.
راجا کادوری در صحبتهای خود از مزایای رقابت اینتل برای آیندهی رایانش گفت. او بهصورت غیرمستقیم به هر دو رقیب بزرگ، یعنی AMD و انویدیا اشاره کرد. کادوری از نمایشی گرافیکی برای معرفی رقبا استفاده کرد و بهصورت غیرمسقیم گفت که AMD هیچ اکوسیستم مشخصی در بازار ندارد.
طرح گرافیکی کادوری در سخنرانی، اینتل را بهصورت سازمانی بسیار بزرگتر از رقبا نشان میدهد و ۹ بازار را بهعنوان تمرکز اصلی شرکت بیان میکند. CPU، GPU، AI، FPGA، Interconnect، Memory، PC، Network و Datacenter بازارهایی هستند که غول قدیمی دنیای پردازنده بهعنوان نقاط تمرکز خود نشان میدهد. درمقابل، بازار رقبا قرار دارد که تعداد محدودی برای آنها درنظر گرفته شده است. اگر انویدیا را دایرهی سبز و AMD را دایرهی قرمز در طرح زیر ببینیم، آنها در بازارهای خدمات ابری، کامپیوترهای شخصی و پردزاندههای گرافیکی با هم اشتراک دارند؛ درحالیکه تنها AMD در بازار CPU فعال است.
اینتل علاوهبر موارد گفتهشده، در بازارهای دیگر هم رقبایی دارد؛ هرچند در برخی از آنها هنوز اکوسیستم کاملی ارائه نمیکند. بههرحال AMD را میتوان بزرگترین رقیب اینتل دانست که در بازارهای متعددی ازجمله دیتاسنتر، هوش مصنوعی، اینترکانکت، حافظه، راهکارهای شخصیسازیشده و راهکارهای امبدد با آنها رقابت میکند. البته انویدیا هم در بازارهایی همچون دیتاسنتر، هوش مصنوعی و اینترکانکت بهعنوان رقیب بزرگ اینتل شناخته میشود. درکنار این دو رقیب، شرکت Xilinx قرار دارد که تنها در حوزهی مدار مجتمع دیجیتال برنامهپذیر (FPGA) با اینتل رقابت میکند.
هوش مصنوعی یکی از مهمترین حوزههای تمرکزی شرکتهای فعال در حوزهی پردازش است. اینتل نیز AI را بهعنوان یکی از بازارهای هستهای خود معرفی میکند که درحال حاضر تنها محصولاتی محدود همچون Nervana و Intel Neural Compute Stick را در آن حوزه معرفی کرده است. هیچیک از این محصولات توانایی رقابت با راهکارهای کنونی FPGA همچون Tesla V100 از انویدیا و Radeon Instinxt MI60 از AMD را ندارند.
همانطور که گفته شد، بازار اینترکانکت هم محل رقابت جدی اینتل با AMD و انویدیا است. انویدیا محصولی بهنام NVLink دارد که بهعنوان اینترکانکتی با سرعت بالا و با هدف ارتباطات پردازندههای گرافیکی و پردازندههای اصلی ارائه شد. AMD نیز روی HyperTransport سرمایهگذاری کرد و از سال ۲۰۰۱ اینترکانکت نقطهبهنقطه را عرضه میکند. نسخههای متعددی از این ابزار AMD تاکنون عرضه شدهاند که از سریعترین ابزارهای اینتل هم سریعتر هستند.
AMD در بازار اینترکانکت محصولی بهنام Infinity Fabric دارد که تنها از پردازندههای سری Zen و پردازندههای گرافیکی رادئون پشتیبانی میکند. ابزار جدید AMD با ارائهی پهنای باند ۴۰۹۶ گیگابیتبرثانیه بهعنوان سریعترین اینترکانکت جهان شناخته میشود.
در بحث توسعهی ابزارهای حافظه، AMD و اینتل بهعنوان پیشگامان بازار شناخته میشوند. AMD ابزارهایی همچون HBM و Athlon را توسعه داد که مورد دوم بهعنوان اولین پردازنده با قابلیت ادغام کنترل حافظه در پردازنده شناخته میشود. بهعلاوه، آنها جزو مهمترین شرکا در توسعهی DDR3 بودند و درنتیجه توانستند پردازندههای Phenom II با فناوریهای AM2، AM2+، AM3 و +AM3 توسعه دهند و نسخههای متعدد DDR2 و DDR3 از محصولات خود عرضه کنند.
جدیدترین محصول اینتل در بازار حافظه، به همکاری با شرکت Micron برمیگردد. آنها محصولی بهنام 3D XPoint عرضه کردند که نوعی فلش مموری با حافظهی غیرفرار (NVM) محسوب میشود.
بازار در بخش راهکارهای شخصیسازیشده و امبدد، محل فرمانروایی AMD است. آنها پردازندههای انحصاری را برای دستگاههایی همچون Wii U، ایکسباکس وان و پلیاستیشن ۴ توسعه دادند و همچنین برای کنسولهای آتی مانند Atari VCS و Smash Z پردازنده تولید خواهند کرد. در بحث پردازندههای امبدد هم محصولاتی همچون EPYC، Ryzen، G Series، R Series و ASIC عرضه شدهاند.
رقبای بزرگ اینتل، یعنی AMD و انویدیا، در صنایع پردازش بهکمک پردازندههای گرافیکی هم فعالیت مهمی دارند. در چنین صنایعی، بخش عمدهی پردازش با GPU انجام میشود و پردازندهی اصلی تنها وظیفهی ارسال دستورها به پردازندهی گرافیکی را برعهده دارد. در این بخش از بازار، AMD با عرضهی سری EPYC و قابلیتهای بیشمار آن، همچون هستههای پردازشی بالا، پهنای باند بالا برای حافظه و کارایی عالی، حضوری جدی داشته است. همین محصولات باعث شدهاند تا بزرگانی همچون مایکروسافت، سیسکو، آمازون، گوگل و دیگران، از محصولات این شرکت استفاده کنند. بهعلاوه، وزارت انرژی آمریکا نیز برای توسعهی قویترین ابررایانهی جهان با AMD همکاری میکند.
همانطور که گفته شد، ابزار اینفینیتی فابریک بهعنوان سلاح AMD در بازار اینترکانکت شناخته میشود. راجا کادوری قبلا و در زمان عضویت در تیم اینفینیتی فابریک چنین اظهارنظری داشت:
اینفینیتی فابریک به ما امکان میدهد تا ماشینهای متعدد را بههم متصل کنیم. بهعلاوه ارتباطهای داخلی با پهنای باند بالا و تأخیر پایین هم با همین ابزار ایجاد میشود. ارتباط سریع و با بازدهی بالا بین بخشهای مختلف اهمین زیادی دارد و پایههای طراحی آیندهی ASIC را شکل میدهد.
او اکنون دربارهی AMD میگوید:
آنها هیچ استراتژی برای بخش حافظه یا اینترکانکت ندارند و ابعاد اکوسیستم توسعهدهندهها نیز کوچک است.
شاید در نگاه اول، صحبتهای کادوری متناقض بهنظر برسند؛ اما درواقع او دربارهی دو مفهوم متفاوت صحبت میکند. او بدون اشاره به فناوری خاص، به ابعاد اکوسیستم توسعهدهندهها و استراتژی اشاره میکند.
دربارهی اکوسیستم توسعهدهندهها در سمت AMD باید بدانید که آنها اسامی متعددی از فعالان دنیای بازی همچون مایکروسافت و The Khronos Group را دارند که هردو APIهای سطح پایینی (DirectX 12 و Vulkan) را با استفاده از محصول AMD یعنی Mantle عرضه کردهاند. شرکت Crytek هماکنون از دایرکتایکس ۱۲ و وولکان در CRYENGINE 5.7 استفاده میکند و EA هم با The Khronos Group همکاری خواهد کرد.
با وجود تمام برتریهای گفتهشده، AMD در بازارهای حرفهای و ویدئویی حضوری محدود دارد. تا امروز، کاربران حرفهای دنیای ویدئو محصولات انویدیا را برتر از همه میدانند و فریمورک CUDA در چنین اظهارنظرهایی بیتأثیر نبوده است. در چنین بازاری، هیچ اثری از AMD دیده نمیشود.
درنهایت میبینیم که AMD برنامههایی جدی برای رقابت با اینتل دارد. آنها محصولاتی همچون Ryzen 3000 و پردازندهی گرافیکی Navi را در برنامههای نزدیک خود دارند. سال ۲۰۱۸، اولین سال سودده پس از چند سال ضرردهی برای AMD بود. بهعلاوه، AMD ادعا میکند که سری Zen 2 از محصولات سروری، عملکردی تقریبا دوبرابر بهتر از محصولات اینتل دارد.
با نگاهی به حوزههای مورد ادعای اینتل، به این نتیجه میرسیم که شاید آنها نگاهی نهچندان منطقی دربارهی برتری خود در بازار دارند. وجود چالشهای اخیر از جمله ناتوانی در تأمین پردازنده برای برخی تولیدکنندههای کامپیوتر شخصی و اتمام قراردادهایی همچون قرارداد با اپل در بخش موبایل، میتواند وضعیت اینتل را در بازار وخیمتر هم بکند. بههرحال، هنوز مدیران این شرکت ادعا دارند که بسیار برتر از رقبا عمل میکنند.