AMD رایزن 9 3950X با ۱۶ هسته پردازشی معرفی شد؛ قوی‌ترین پردازنده دسکتاپ جهان
به‌نظر می‌رسد امسال شاهد بزرگ‌ترین و مهم‌ترین E3 تاریخ AMD هستیم؛ از انتشار اخبار کارت‌های رادئون RX 5700 با معماری Navi گرفته تا اطلاعات معماری جدید Zen 2 و استفاده از آن در نسل آینده‌ی کنسول‌های مایکروسافت و سونی، اخبار جذاب برای هواداران AMD یکی پس از دیگری از راه می‌رسند. در همین راستا، جدیدترین شگفتی AMD دیشب معرفی شد؛ پردازنده Ryzen 9 3950X با ۱۶ هسته‌ی پردازشی.
اولین پردازنده‌ی ۱۶ هسته‌ای گیمینگ جهان
استفاده از ۱۶ هسته در یک پردازنده موضوع جدیدی نیست و همین حالا نیز AMD و اینتل هردو پردازنده‌هایی با تعداد هسته‌های بیشتر از ۱۶ تولید می‌کنند؛ اما آنچه پردازنده‌ی جدید رایزن ۹ را متمایز می‌کند، بازار هدف آن است. درحالی که تا پیش از این تمامی پردازنده‌های مجهز به ۱۶ هسته یا بیشتر، برای امور خاص مانند استفاده در سرور یا ورک‌استیشن‌ها طراحی می‌شدند و قیمت گزافی داشتند، 3950X یک پردازنده‌ی کلاس مصرفی و خانگی است و با قیمت نسبتا ارزان‌تر، برای استفاده در سیستم‌های گیمینگ طراحی شده است.
Ryzen 9 3950X از ۱۶ هسته‌ی فیزیکی و ۳۲ ترد پردازشی بهره می‌برد و مانند دیگر پردازنده‌های نسل سومی رایزن، روی سوکت AM4 خواهد نشست. کلاک پایه‌ی این پردازنده ۳.۵ گیگاهرتز است که در حالت بوست تا ۴.۷ گیگاهرتز نیز افزایش خواهد یافت. پردازنده‌ی ۱۶ هسته‌ای رایزن 9 درمجموع از ۷۲ مگابایت حافظه‌ی کش بهره می‌برد و به‌لطف لیتوگرافی ۷ نانومتری، درکمال تعجب توان حرارتی آن تنها برابر با ۱۰۵ وات است.
اگرچه 3950X محصول منحصربه‌فردی بین پردازنده‌های AMD خواهد بود؛ اما از لحاظ تعداد هسته با مهم‌ترین محصول سری تردریپر یعنی Ryzen Threadripper 2950X هم‌پوشانی خواهد داشت. Threadripper 2950X از لحاظ نسبت «تعداد هسته به قیمت» همین حالا نیز یکی از بهترین پردازنده‌های بازار است؛ اما غول ۱۶ هسته‌ای رایزن آمده است تا معادلات را به‌هم‌بزند، چراکه باتوجه به‌اینکه قیمت مادربردهای مجهز به سوکت TR4 یا تراشه X399 قیمت بالاتری از مادبردهای کلاس مصرفی دارند، درحالت کلی قیمت پلتفرم‌های مجهز به رایزن 9 ارزان‌تر تمام خواهد شد. پیشرفت قابل‌توجه پردازنده‌های رایزن و بخش جدید رایزن ۹ با محصولات ۱۲ و ۱۶ هسته‌ای، اکنون بیش از گذشته، آینده‌ی تردریپرها را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. البته پیش‌تر نیز لیزا سو، مدیرعامل AMD، با تکذیب هرگونه شایعه مبنی بر حذف تردریپرها، این سری از پردازنده‌ها را بخش پررنگی در سبد محصولات AMD عنوان کرده است. در حال حاضر نسل دوم تردریپرها در چهار مدل مختلف، حداکثر از ۳۲ هسته و ۶۴ ترد پردازشی بهره می‌برند که با قیمت ۱۸۰۰ دلار در بازار پردازنده‌های ورک‌استیشن‌ها نیز گزینه‌های بسیار توانمند و ارزشمندی به‌شمار می‌روند.
AMD در نسل دوم معماری Zen، بهبود عملکرد تک‌هسته‌ای و در نتیجه در بازی‌ها را یکی از اهداف اصلی خود قرار داده بود. همین موضوع نیز باعث شده است تا لیزا اعضای نسل سوم رایزن را بهترین گزینه برای امور گیمینگ معرفی کند. باتوجه‌به آمار رسمی معرفی‌شده از سوی AMD، نسل جدید Zen تا ۷۵ درصد به ازای هر وات عملکرد بهتری خواهد داشت. این موضوع بدین معنی است که این دسته از پردازنده‌ها اکنون در TDP یکسان، رقبای اینتلی خود را با ۵۵ درصد عملکرد بهتر پشت‌سر خواهند گذاشت.
یکی از اقدامات درخور ستایش AMD، پشتیبانی گسترده از سوکت AM4 بوده است؛ جایی که حتی امکان استفاده از هیولایی مانند رایزن 9 3950X در مادربردهای قدیمی‌تر نیز در دسترس است. البته این هدف به‌سادگی محقق نشده و مهندسان AMD از آن به‌عنوان راه‌حلی بسیار سخت و پیچیده یاد کرده‌اند. در نظر داشته باشید که تراشه‌های X470 و B450 از پردازنده‌های نسل رایزن پشتیبانی می‌کنند و انواع X370 و B350 بسته به بایوس خود قابلیت پشتیبانی از نسل جدید رایزن‌ها را خواهند داشت.
مشخصات فنی پردازنده‌های نسل سوم رایزن
هسته/ترد | فرکانس پایه | فرکانس بوست | کش سطح دوم | کش سطح سوم | PCIe 4.0 | TDP | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۳۲/۱۶ | ۳.۵ گیگاهرتز | ۴.۷ گیگاهرتز | ۸ مگابایت | ۷۲ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۱۰۵ وات | ۷۴۹ دلار | |
۲۴/۱۲ | ۳.۸ گیگاهرتز | ۴.۶ گیگاهرتز | ۶ مگابایت | ۶۴ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۱۰۵ وات | ۴۹۹ دلار | |
۱۶/۸ | ۳.۹ گیگاهرتز | ۴.۵ گیگاهرتز | ۴ مگابایت | ۳۲ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۱۰۵ وات | ۳۹۹ دلار | |
۱۶/۸ | ۳.۶ گیگاهرتز | ۴.۴ گیگاهرتز | ۴ مگابایت | ۳۲ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۶۵ وات | ۳۲۹ دلار | |
۱۲/۶ | ۳.۸ گیگاهرتز | ۴.۴ گیگاهرتز | ۳ مگابایت | ۳۲ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۹۵ وات | ۲۴۹ دلار | |
۱۲/۶ | ۳.۶ گیگاهرتز | ۴.۲ گیگاهرتز | ۳ مگابایت | ۳۲ مگابایت | ۱۶+۴+۴ | ۶۵ وات | ۱۹۹ دلار |
زنگ خطر جدی برای اینتل
تا چندی پیش و درحالی‌که به‌دلیل نبود رقیبی برای پردازنده‌های اینتل، این شرکت از معرفی انواع جدید و معماری‌های پیشرفته‌تر خودداری می‌کرد، اکنون دست خود را برای مقابله با هجوم همه‌جانبه‌ی رایزن‌ها خالی می‌بیند. در حال حاضر AMD در بازه‌ی ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار، ۶ پردازنده‌ی توانمند دارد که به‌ادعای مدیران این شرکت، هر یک در امور مختلف اعم از ویرایش ویدئو و تصویر، گیمینگ و امور اداری، رقبای اینتلی خود را به‌راحتی پشت سر می‌گذارند. این در حالی است که قیمت محصولات AMD نیز کمتر از انواع اینتلی است؛ تا جایی که به‌دلیل قیمت مشابه، AMD پردازنده‌ی ۱۲ هسته‌ای خود را با نمونه‌ی ۸ هسته‌ای Core i9-9900K اینتل مقایسه می‌کند و همان‌طور که انتظار می‌رفت، 9900K حرف چندانی برای گفتن ندارد. این موضوع در رابطه با مقایسه‌ی رایزن 7 3800X با core i7 9700K نیز صادق است. اگر اینتل سریع‌تر نسل جدید پردازنده‌های دسکتاپ خود را با لیتوگرافی ۱۰ نانومتری (مشابه پردازنده‌های نسل ۱۰ و جدید موبایل این شرکت) معرفی نکند، رایزن‌ها سهم زیادی از بازار حکمران فعلی را از آن خود خواهند کرد.
نظر شما در رابطه با پردازنده‌ی ۱۶ هسته‌ای جدید AMD چیست؟ آیا نسل سوم رایزن قادر به شکست اینتل خواهد بود؟