مقایسه پردازنده‌های نسل ۱۰ اینتل: کامت لیک یا آیس لیک؟
رقابت جانانه اینتل و AMD امسال جذاب‌تر از همیشه شده است. ارائه پردازنده‌های قدرتمند سری ۳۰۰۰ رایزن در سال ۲۰۱۹ توسط AMD آتشی در خانه اینتل روشن کرده که مثل آن را هیچ‌وقت ندیده بودیم. اینتل برای بازنماندن از رقابت دو سری از پردازنده‌های جدیدش را برای عرضه در سال آینده آماده کرده است: «آیس لیک» و «کامت لیک». در حال حاضر تنها مدل‌های گوشی موبایل یا لپ‌تاپ این پردازنده‌ها معرفی شده و به این‌ترتیب امکان خرید پردازنده‌های نسل دهمی اینتل برای استفاده در کامپیوتر شخصی هنوز وجود ندارد. پردازنده‌های معرفی شده قرار است موج جدیدی از لپ‌تاپ‌های متفاوت را روانه‌ی بازار کنند، به همین دلیل دانستن تفاوت این پردازنده‌ها و مقایسه مشخصات آن‌ها با یکدیگر حائز اهمیت است. به‌صورت خلاصه پردازنده‌های حال حاضر لپ‌تاپی اینتل به شرح زیر است:
- کبی لیک: ۱۴ نانومتر، آغاز کد نام با عدد ۷
- کافی لیک: ۱۴ نانومتر، آغاز کد نام با عدد ۸
- ویسکی لیک: ۱۴ نانومتر، آغاز کد نام با عدد ۸
- آیس لیک: ۱۰ نانومتر، آغاز کد نام با عدد ۱۰، مجهز به قوی‌ترین پردازنده‌ی گرافیکی ساخته شده توسط اینتل
- کامت لیک: ۱۴ نانومتر، آغاز کد نام با عدد ۱۰
ورود به بازار و قیمت
لپ‌تاپ‌هایی با پردازنده آیس لیک (Ice Lake) از پایان تابستان سال جاری وارد بازار شده‌اند و برنامه اینتل این است که تا آخر سال ۲۰۱۹، ۳۵ نوع لپ‌تاپ با این پردازنده به بازار عرضه شده باشد. تمرکز لپ‌تاپ‌های فعلی روی سری Y و U است که پردازنده‌های با قیمت پایین به حساب می‌آیند. البته چند پردازنده با مشخصات قدرتمندتر نیز معرفی شده‌اند که ممکن است در کنار سایر تجهیزات در لپ‌تاپ‌های گران‌قیمت‌تری به کار روند.
همان‌طور که گفته شد همه پردازنده‌های معرفی شده برای استفاده در لپ‌تاپ طراحی شده‌اند و این‌طور که به نظر می‌رسد اینتل قصد ندارد پردازنده‌های ۱۰ نانومتری خود را تا سال ۲۰۲۱ یا حتی ۲۰۲۲ برای رایانه‌ها شخصی ارائه کند، بنابراین انتظار نداریم رایانه‌های شخصی مجهز به این پردازنده‌ها را تا دو سال بعد ببینیم.
اما دسته دیگر پردازنده‌ها یعنی کامت لیک (Comet Lake) قرار است تا پایان سال میلادی از راه برسند. اینتل وعده داده حداقل ۸۵ لپ‌تاپ با این پردازنده‌ها معرفی شوند. پردازنده‌های کامت لیک نیز همون آیس لیک تنها در دو سری U و Y معرفی شده‌اند و بنابراین انتظار می‌رود قیمت آن‌ها مقرون‌به‌صرفه باشد، اگرچه قطعا نمونه‌های پرقدرت‌تر و گران‌قیمت‌تر نیز در میان آن‌ها حضور خواهد داشت.
انتظار می‌رود پردازنده‌های رومیزی کامت لیک زودتر از آیس‌لیک و تا پیش از سال ۲۰۲۰ معرفی و احتمالا در نیمه اول سال ۲۰۲۰ به بازار عرضه شوند. کامت لیک قرار است به‌طور کلی جایگزین نسل نهم پردازنده‌های اینتل یعنی کافی لیک (Coffee Lake) شوند بنابراین انتظار داریم پردازنده‌های مختلف این سری محدوده قیمتی ۱۰۰ تا ۵۰۰ دلار را پوشش دهند.
معماری
این دو سری پردازنده با اختلاف زمانی اندک و تقریبا به‌طور هم‌زمان از سوی اینتل معرفی و در لپ‌تاپ‌ها به‌کار گرفته شده‌اند، به‌طوری که در بسیاری مواقع ممکن است به رقابت با یکدیگر بپردازند. اما جالب است بدانید که آیس لیک و کامت لیک دو معماری کاملا متفاوت دارند و فناوری‌های به کار رفته در آن‌ها تا حد بسیار زیادی با یکدیگر فرق دارد.
آیس لیک اولین پردازنده تجاری اینتل با معماری ۱۰ نانومتری است که بعد از ۵ سال تلاش این شرکت برای به‌کارگیری ترانزیستور‌های کوچکتر بالاخره به بازار عرضه می‌شوند. معماری سانی کو (Sunny Cove) به‌کار رفته در این پردازنده‌ها دستورها (Instruction) جدیدی را پشتیبانی می‌کند که می‌تواند با تکنیک اجرای موازی به‌طور محسوسی سرعت اجرا شدن برنامه‌ها را افزایش دهد. علاوه‌براین در معماری جدید تأخیر دسترسی به حافظه پشته (catch) کاهش قابل توجهی یافته و طراحی این حافظه نیز تقویت یافته است. این موارد در کنار کوچکتر شدن ترانزیستورها در فناوری جدید اینتل موجب شده که این پردازنده‌ها هم در تک‌هسته و هم در چندهسته نتایج راندمان امتیاز بسیار بهتری نسبت به پردازنده‌های لپ‌تاپی سری هشتم ویسکی لیک (Whiskey Lake) کسب کنند.
آیس لیک همچنین نسل یازدهم پردازنده‌های گرافیکی آیریس پلاس (Iris Plus) اینتل را نیز معرفی نمود که بهبود قابل ملاحظه‌ای در راندمان پردازش سه‌بعدی نسبت به نسل نهم مثل UHD 620 یافته است. این پردازنده از حافظه با سرعت بالاتر یعنی ۳،۷۳۳ مگاهرتز را نیز بدون overclock پشتیبانی می‌کند.
در مورد دسته کامت لیک اما اوضاع فرق می‌کند. این دسته از همان فناوری ۱۴ نانومتری که از سال ۲۰۱۵ در پردازنده‌های اسکای لیک اینتل معرفی شد استفاده می‌کند. البته این به‌معنای عدم پیشرفت این دسته نسبت به نسل‌های قبلی نیست، بلکه همانند روند هرساله، دسته کامت لیک نسبت به نسل‌های قبلی خود بهبودهایی داشته است.
کامت لیک از ویژگی‌های تراشه‌های سری ۴۰۰ مانند پشتیبانی داخلی از تاندربولت ۳، وای‌فای ۶، بلوتوث ۵ و یو‌اس‌بی ۲/۳ بهره‌مند شده است.
پردازنده‌های لپ‌تاپ‌ها
در دیدگاه لپ‌تاپ‌ها، هردو دسته پردازنده‌های کامت لیک و آیس لیک به‌صورت رسمی و مستقیم ویژگی‌ها توسط خود اینتل معرفی شدند. بنابراین درحالی‌که پردازنده‌های رومیزی این نسل یک یا دو سال دیرتر عرضه خواهند شد، اینتل برنامه دارد آیس لیک را هم‌زمان به کامت لیک را در کنار هم و در لپ‌تاپ‌های مختلفی که تا پیش پایان ۲۰۱۹ معرفی شده‌اند به فروش برساند.
Comet Lake U-series
TDP | Boost clock (all-core) | Boost clock (single-core) | Base clock | Cache | Graphics (execution units) | Cores/Threads | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
15w/25w | 1.15GHz | 4.7GHz | 1.1GHz | 12MB | 24 | 6/12 | Intel Core i7-10710U |
15w/25w | 1.15GHz | 4.9GHz | 1.8GHz | 8MB | 24 | 4/8 | Intel Core i7-10510U |
15w/25w | 1.10GHz | 4.2GHz | 1.6GHz | 6MB | 24 | 4/8 | Intel Core i5-10210U |
15w/25w | 1.00GHz | 4.1GHz | 2.1GHz | 4MB | 24 | 2/4 | Intel Core i3-10110U |
Comet Lake Y-series
TDP | Boost clock (all-core) | Boost clock (single-core) | Base clock | Cache | Graphics (execution units) | Cores/Threads | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
4.5w/7w/9w | 3.5GHz | 4.5GHz | 1.2GHz | 8MB | 24 | 4/8 | Intel Core i7-10510Y |
5.5w/7w/9w | 2.7GHz | 4.1GHz | 1.1GHz | 6MB | 24 | 4/8 | Intel Core i5-10310Y |
4.5w/7w/9w | 2.8GHz | 4.0GHz | 1.0GHz | 6MB | 24 | 4/8 | Intel Core i5-10210Y |
5.5w/7w/9w | 3.7GHz | 4.0GHz | 1.0GHz | 4MB | 24 | 2/4 | Intel Core i3-10110Y |
تفاوت عمده‌ی کامت لیک نسبت نسل‌های قبلی تعداد هسته‌های بیشتر و سرعت کلاک بالاتر است، درحالی‌که پردازنده‌های آیس لیک تفاوت‌های بنیادی نسبت به کامت لیک و نسل‌های قبلی آن دارند. جدول‌های زیر تمام پردازنده‌های آیس لیک که تاکنون معرفی شده‌اند را نشان می‌دهد.
Ice Lake U-series
TDP | Graphics boost clock | Boost clock (all-core) | Boost clock (single-core) | Base clock | Cache | Graphics (execution units) | Cores/Threads | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
28w | 1.1GHz | 3.6GHz | 4.1GHz | 2.3GHz | 8MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i7-1068G7 |
15w/25w | 1.1GHz | 3.5GHz | 3.9GHz | 1.3GHz | 8MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i7-1065G7 |
15w/25w | 1.05GHz | 3.3GHz | 3.7GHz | 1.2GHz | 6MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i5-1035G7 |
15w/25w | 1.05GHz | 3.3GHz | 3.7GHz | 1.1GHz | 6MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i5-1035G4 |
15w/25w | 1.05GHz | 3.3GHz | 3.6GHz | 1.0GHz | 6MB | UHD (32) | 4/8 | Intel Core i5-1035G1 |
15w/25w | 0.9GHz | 3.4GHz | 3.4GHz | 1.2GHz | 4MB | UHD (32) | 2/4 | Intel Core i3-1005G1 |
Ice Lake Y-Series
TDP | Graphics boost clock | Boost clock (all-core) | Boost clock (single-core) | Base clock | Cache | Graphics (execution units) | Cores/Threads | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
9w/12w | 1.1GHz | 3.4GHz | 3.8GHz | 1.0GHz | 8MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i7-1060G7 |
9w/12w | 1.05GHz | 3.2GHz | 3.5GHz | 0.8GHz | 6MB | Iris Plus (64) | 4/8 | Intel Core i5-1030G7 |
9w/12w | 1.05GHz | 3.2GHz | 3.5GHz | 0.7GHz | 6MB | Iris Plus (48) | 4/8 | Intel Core i5-1030G4 |
9w/12w | 0.9GHz | 3.2GHz | 3.2GHz | 1.1GHz | 4MB | Iris Plus (48) | 2/4 | Intel Core i3-1000G4 |
9w/12w | 0.9GHz | 3.2GHz | 3.2GHz | 1.1GHz | 4MB | UHD (32) | 2/4 | Intel Core i3-1000G1 |
جدا از کوچکتر شدن ترانزیستورها و تغییرات معماری، تفاوت‌های دیگری در این تو دسته پردازنده اینتل وجود دارد که بیشتر آن‌ها را برای رقابت پایاپای در برخی سناریوها آماده می‌کند. تراشه‌های آیس لیک دارای پردازنده‌های گرافیکی با واحد‌های اجرایی بسیار بیشتر هستند که آن‌ها را با فاصله در شرایط بهتری برای اجرای بازی‌ها بدون نیاز به پردازنده گرافیکی مجزا قرار می‌دهد.
فرکانس کاری در پردازنده‌های کامت لیک به مراتب بیشتر است که بار دیگر مشکل اینتل (و همچنین AMD) در بالابردن فرکانس کاری پردازنده‌های مبتنی بر فناوری ۱۰ نانومتری را در ذهن پررنگ می‌کند. این‌جاست که رقابت نزدیک‌تر می‌شود. از یک‌طرف پردازنده‌های کامت لیک می‌توانند با فرکانس کاری بالاتر وظایف سنگین‌تر را بهتر مدیریت کنند اما از طرف دیگر بهبود ایجاد شده در (IPC (Instruction Per Clock پردازنده‌های آیس لیک این برتری را به آن‌ها می‌دهد که در فرکانس کاری پایین‌تر راندمان بالاتری داشته باشند. این‌جاست که باید منتظر بمانیم تا به‌صورت عملی عملکرد هریک از پردازنده‌ها را در شرایط و وظایف گوناگون آزمایش و با یکدیگر مقایسه کنیم.
پردازنده‌های رومیزی
اینتل تاکنون هیچ معرفی رسمی‌ای برای پردازنده‌های رومیزی دسته‌های آیس لیک و کامت لیک صورت نداده است. با درنظرگرفتن این نکته که احتمالا پردازنده‌های آیس لیک رومیزی تا یکی دو سال دیگر عرضه نخواهند شد انتظار شنیدن اخباری از آن‌ها را حداقل فعلا نداریم. از سوی دیگر اما اخبار درباره پردازنده‌های رومیزی کامت لیک به بیرون درز کرده که به ما ایده‌ای از آن‌چه عرضه خواهد شد می‌دهد.
این قرارگیری شامل تراشه‌های ۴ هسته‌ای با پردازنده UHD اندکی بهبود یافته و فرکانسی کاری پایین ۴ گیگاهرتز تا تراشه‌های ۱۰ هسته‌ای بدون پردازنده گرافیکی و فرکانسی کاری افزایش یافته تا ۲/۵ گیگاهرتزی است. گزارش‌های دیگری نیز دریافت شده که در آن‌ها اشاره شده برخی پردازنده‌های ممکن است دارای TDP تا ۱۲۵ وات باشند که به‌معنی نیاز آن‌ها به خنک‌کننده‌های پیشرفته است.
این گزارش‌ها همچنین احتمال بازگشت دوباره فناوری Hyperthreading برای پردازنده‌های Core i7 و حتی Core i5 را مطرح کرده‌اند. به این ترتیب قابلیت‌های این پردازنده‌های در اجرای چند رشته‌ای وظایف بهبود جدی خواهد یافت و اینتل می‌تواند امیدوار باشد در رقابت با پردازنده‌های نسل سوم AMD حرفی برای گفتن داشته باشد.
در مورد پردازنده‌های آیس لیک، اگر قرار باشد برای رایانه‌های رومیزی ارائه شوند انتظار داریم از فناوری 10nm+ و معماری سانی‌کُو بهره‌مند شوند و بهبود جدی در اجرای دستور در ازاء سیگنال ساعت (IPC) و همچنین تعداد هسته‌های بیشتر نسبت به کامت لیک ارائه دهند. همان‌طور که قبلا در پردازنده‌های لپ‌تاپی آیس لیک و همچنین سری ۳۰۰۰ AMD دیده‌ایم انتظار فرکانس کاری بالا در پردازنده‌های ۱۰ نانومتری و کمتر دست‌نیافتنی خواهد بود.