کرش گسترده کارت گرافیک RTX 3080 هنگام اجرای بازی؛ موضوع چیست؟

طی روزهای گذشته، شمار درخورتوجهی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی مدعی شده‌اند مدلی از کارت گرافیک Nvidia GeForce RTX 3080 که در کارخانه اورکلاک‌شده، به‌دفعات دچار کرش می‌شود. شرکت EVGA ظاهرا تأیید کرده مشکلات مرتبط‌به نوعی خازنِ به‌کاررفته در GeForce RTX 3080 می‌تواند یکی از عوامل کرش‌کردن این کارت گرافیک انویدیا باشد.

خازن‌های موردبحث به‌تازگی در گزارشی که رسانه‌ی تخصصی Igor's Lab درباره‌ی RTX 3080 تهیه کرد مورد اشاره قرار گرفتند. Igor's Lab در تحلیل خود، از این خازن‌‌ها به‌عنوان دلیل احتمالی بروز مشکلاتی یاد کرد که طی چند وقت اخیر، کاربران کارت‌ رده‌بالای جدید انویدیا را آزرده‌خاطر کرده و آن‌ها به‌دفعات در انجمن‌های آنلاین و ردیت، از انویدیا انتقاد کرده‌اند.

کاربران می‌گویند RTX 3080 به‌شکلی غیرمنتظره کرش می‌کند و صفحه سیاه می‌شود. از قرار معلوم مشکل RTX 3080 به مدل سفارشی این کارت گرافیک که توسط شرکت EVGA ساخته شده مربوط است. EVGA در اطلاعیه‌ای که روی انجمن آنلاین خود منتشر کرد، از مشکلات خودش با خازن‌های به‌کاررفته در کارت‌هایی که آن‌ها را سفارسی‌سازی کرده، سخن به‌میان آورد.

EVGA نوشت در جریان تولید انبوه محصول و آزمایش‌های QC متوجه شده به‌هنگام استفاده از ۶ خازن POSCAP، کارت گرافیک از آزمون شبیه‌ساز حجم‌های کاری در دنیای واقعی سربلند بیرون نمی‌آید. به‌دنبال این اتفاق، EVGA یک هفته‌ی کامل را صرف تحقیق‌و‌توسعه کرد تا دلیل اصلی را پیدا کند و شمار POSCAPها را به چهار عدد کاهش دهد؛ EVGA سپس پیش از اتمام تولید بردهای نهایی، ۲۰ خازن MLCC به مجموعه اضافه کرد. بنابه‌گفته‌ی EVGA، دلیل اصلی تأخیر در عرضه‌ی کارت گرافیک EVGA GeForce RTX 3080 FTW3 همین بوده است.

وقتی که کارت موردبحث دردسترس قرار گرفت، خبری از ۶ خازن POSCAP در آن نبود. بااین‌حال شماری از کارشناسان، مدل پیش‌تولید کارت گرافیک EVGA GeForce RTX 3080 را دریافت کردند که مجهز به ۶ عدد POSCAP بود. EVGA در اطلاعیه‌ی خود گفت با کارشناسان موردبحث ارتباط برقرار کرده و قصد دارد کارت ارائه‌شده با آن‌ها را تعویض کند. کارت گرافیک EVGA GeForce RTX 3080 XC3 با ۵ خازن POSCAP و ۱۰ خازن MLCC بدون هیچ مشکلی با مشخصات XC3 سازگار شد. 

اواسط هفته‌ی گذشته بود که نخستین گزارش‌ها با محوریت کرش کردن مدل‌هایی خاص از کارت گرافیک انویدیا RTX 3080 به‌هنگام اجرای بازی‌های ویدئویی، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند. ظاهرا این مشکل کارت گرافیک انویدیا عموما در زمانی ایجاد می‌شد که شماری از مدل‌های تولیدشده توسط شرکت‌های متفرقه به سرعت کلاک ۲٫۰ گیگاهرتز دسترسی پیدا می‌کردند یا از آن فراتر می‌رفتند. اکثر کارت‌‌های سفارشی‌سازی‌شده‌ی RTX 3080 در همان بازه‌ی فرکانسی فعالیت می‌کنند. پایین آوردن سرعت کلاک کارت‌های متأثر از این مشکل به‌میزان تقریبا ۱۰۰ مگاهرتز مشکل کرش کردن RTX 3080 را برطرف می‌کند؛ بااین‌حال نمی‌توانیم این کار را راه‌حل کاملا مناسبی به‌حساب بیاوریم.

مکان کلاسترهای خازن در کارت گرافیک RTX 3080 انویدیا

Igor's Lab در گزارش مفصل خود چند تئوری برای مشکل RTX 3080 مطرح می‌کند. یکی از اصلی‌ترین تئوری‌ها این است که مشکلات موردبحث ناشی از خازن‌هایی هستند که در پشت مدار PCB در زیر دای (Die) پردازنده‌ گرافیکی قرار گرفته‌اند.

کارت گرافیک RTX 3080 به‌منظور فیلتر کردن ولتاژ از دو نوع خازن استفاده می‌کنند که یکی از آن‌ها POSCAP (خازن جامد تانتالومی پلیمری رسانا) نام دارد؛ اما برای اشاره به آن از عبارت SP-Caps استفاده می‌شود. خازن دیگر MLCC (خازن تراشه‌ی سرامیکی چند لایه) نام دارد. آن دسته از شرکت‌های متفرقه که مدل سفارشی کارت‌های گرافیک سری امپر را می‌سازند یا سراغ استفاده از تمامی خازن‌های POSCAP می‌روند یا ترکیبی از POSCAP و MLCC. 

در تصویر بالا، خازن‌های قرمزرنگ از نوع POSCAP و خازن‌های سبزرنگ از نوع MLCC هستند

هر دو خازنی که به آن‌ها اشاره کردیم دارای یک‌سری مزیت خاص هستند. برای مثال خازن‌های MLCC ابعاد کوچک‌تری دارند، استفاده از آن‌ها ارزان‌تر تمام می‌شود و می‌توانند با فرکانس بالا فعالیت کنند؛ بااین‌حال این خازن‌ها محدودیت دمایی دارند و شکننده‌تر از خازن‌های دیگر هستند. ازطرفی دیگر خازن‌های POSCAP را داریم که گران‌قیمت‌اند، بزرگ‌اند و نرخ دمای بالاتری دارند. به‌علاوه POSCAP شکنندگی کمتری نسبت‌به MCLL دارد؛ اما در فرکانس‌های بالا،‌ به اندازه‌ی MLCC خوب ظاهر نمی‌شود. 

کارت‌های گرافیک RTX 3080 FE انویدیا از تعداد زیادی خازن POSCAP استفاده نمی‌کنند و بیشتر روی خازن‌های MLCC تأکید دارند. ظاهرا این کارت‌های گرافیک به اندازه‌ی کارت‌های تولیدشده توسط EVGA از مشکل کرش کردن و سیاه‌شدن صفحه‌نمایش رنج نمی‌برند. در مقابل، آن دسته از کارت‌های RTX 3080 که از تمامی خازن‌های POSCAP بهره می‌گیرند، بیشتر دچار کرش می‌شوند. EVGA در بیانیه‌ی مطبوعاتی خود گفت کارت‌های گرافیکی که با تمام خازن‌های POSCAP تولید کرده، با مشکل عدم ثبات در پردازش‌های گرافیکی مواجه شده‌اند.

البته همچنان باید جوانب احتیاط را رعایت کرد؛‌ احتمال اینکه مشکل خازن‌ها هنوز به‌طور کامل رفع نشده باشد وجود دارد. کارت‌های سری امپر به انرژی بیشتری نسبت‌به کارت‌های نسل قبل نیاز دارند و درایورهای مربوطه فعلا در مراحل اولیه هستند. به‌همین دلیل احتمالا به‌غیر از خازن، دلایل دیگری هم پیدا می‌شوند که روی کرش کردن RTX 3080 اثر بگذارند. همچنین هیچ تضمینی وجود دارد که تمامی کارت‌های دارای حداکثر خازن POSCAP با مشکل مواجه شوند؛ بلکه می‌توان گفت احتمال مواجه‌شدن این کارت‌ها با مشکل کرش بیشتر است. 

دیدگاه شما کاربران زومیت درباره‌ی مشکل RTX 3080 چیست؟