پروژه ۸۸ میلیارد دلاری اینتل؛ تلاشی برای استقلال اروپا در صنعت تراشه از آسیا و آمریکا؟

کشورهای عضو اتحادیه اروپا هر ساله صدها میلیون تراشه مصرف می‌کنند، اما تنها بخش بسیار کوچکی از این حجم بسیار بزرگ در خود این کشورها تولید می‌شود.شرکت‌های مطرحی چون اینتل، سامسونگ و TSMC که برای مشتریان خود تراشه تولید می‌کنند، سالانه حدود ۳۰ میلیارد دلار در بخش سرمایه‌گذاری و میلیادرها دلار دیگر برای توسعه‌ی فناوری‌های ساخت تراشه خرج می‌کنند.

به‌باور نظریه‌پردازان، هر کشور یا گروهی از کشورها که قصد داشته باشد صنعت نیمه‌هادی قابل رقابت در سطح جهانی را به‌طور محلی راه‌اندازی کند، لازم است در این راه بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار را طی ۵ سال خرج کند؛ اما حتی در این شرایط هم شانس موفقیت آن‌ها بی‌نهایت پایین است.

در این شرایط است که اینتل از برنامه‌های بلندپروازانه و بسیار گران‌قیمت خود برای اتحادیه اروپا پرده برداشته است؛ پروژه‌ای به ارزش ۸۰ میلیارد یورو، چیزی حدود ۸۸ میلیارد دلار که قرار است تا پایان سال ۲۰۳۰ تکمیل شود. اولویت اینتل در این پروژه ساخت مگافب پیشرفته‌ای در شهر ماگدبورگ آلمان است که حدود ۱۹ میلیارد دلار از کل این سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده است. پس از آن، نوبت به احداث مرکز تحقیق و توسعه‌ی جدیدی در فرانسه و سرمایه‌گذاری‌های دیگری در حوزه‌‌های تحقیق‌وتوسعه، تولیدات و خدمات ساخت تراشه در ایرلند، ایتالیا، لهستان و اسپانیا خواهد رسید.

هدف اینتل از این سرمایه‌گذاری کلان، افزایش سهم کشورهای عضو اتحادیه اروپا در صنعت نیمه‌هادی‌ها و کاهش وابستگی زنجیره تأمین جهانی به آسیا و ایالات متحده است. این شرکت همچنین تحت «قانون تراشه‌ها» از یارانه‌های دولتی و اتحادیه اروپا برای تکمیل این پروژه بهره خواهد برد که رقمی بالغ‌بر ۴۳ میلیارد دلار است.

پت گلسینگر، مدیرعامل اینتل، درباره‌ی این پروژه‌ی بلندپروازانه گفت:‌

سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده‌ی ما گام بزرگی هم برای اینتل و هم برای اروپا است. قانون تراشه‌های اتحادیه اروپا به شرکت‌های خصوصی و دولت‌ها این امکان را می‌دهد تا با همکاری یکدیگر، موقعیت اروپا را در حوزه‌ی نیمه‌هادی‌ها به‌طرز چمشگیری ارتقا دهند. این ابتکار عظیم، نوآوری را در بخش تحقیق و توسعه‌ی اروپا افزایش خواهد داد و ساخت تراشه‌های پیشرفته را در منطقه به نفع مشتریان و شرکای ما در سراسر جهان ممکن خواهد کرد. ما متعهد به ایفای نقش اساسی در شکل دادن به آینده‌ی دیجیتال اروپا برای ده‌ها سال آینده هستیم.

پروژه‌ی سرمایه‌گذاری ۸۸ میلیارد دلاری اینتل در اروپا «Silicon Junction» نام دارد و این شرکت در تلاش است با تکمیل این پروژه، هاب تراشه‌ای جدیدی در اروپا با محوریت آلمان ایجاد کند؛ چراکه آلمان نیروی کار متخصص در حوزه‌ تکنولوژی‌های پیشرو، زیرساخت‌های صنعتی فوق‌العاده و اکوسیستم کارآمدی برای تأمین‌کنندگان و مشتریان دراختیار دارد. بدین‌ترتیب، شهر ماگدبورگ آلمان با دو کارخانه ساخت تراشه که اولین در نوع خود هستند و ساخت‌ آن‌ها از نیمه اول سال ۲۰۲۳ شروع خواهد شد، مرکز عملیاتی اینتل در اتحادیه اروپا خواهد بود.

این دو کارخانه قرار است با استفاده از پیشرفته‌ترین فناوری‌های اینتل، از جمله فناوری‌ آینده‌ طراحی پردازنده‌هایی در مقیاس آنگستروم (برابر با ۰٫۱ نانومتر)، تراشه‌ تولید کنند و قابلیت‌های اینتل برای ارائه‌ی خدمات را نه‌تنها برای خود این شرکت، بلکه برای مشتریان جهانی تراشه نیز گسترش دهند. انتظار می‌رود این سرمایه‌گذاری ۱۷ میلیارد دلاری به ایجاد ۷ هزار شغل موقت جهت ساخت‌و‌ساز کارخانه‌ها و همچنین ۳ هزار شغل دائمی تخصصی در اینتل و هزاران شغل غیرمستقیم در صنایع و زیرساخت‌های مرتبط منجر شود.

علاوه بر سرمایه‌گذاری در ماگدبورگ آلمان، اینتل به ساخت تاسیسات تراشه‌سازی جدیدی در شهر لیکسلیپ ایرلند به ارزش ۱۳ میلیارد دلار خواهد پرداخت که در را به روی لیتوگرافی ۴ نانومتری اینتل در اروپا که پیش‌تر به فناوری ۷ نانومتری محدود بود، باز خواهد کرد.

ارزش سرمایه‌گذاری اینتل در ایتالیا نیز ۴٫۹ میلیارد دلار خواهد بود که به موجب آن قرار است تاسیسات بک‌اند ساخت تراشه‌ پیشرفته‌ای احداث شود که به‌گفته‌ی اینتل، در نوع خود در اروپا بی‌نظیر خواهد بود. قرار است ساخت‌وساز این تاسیسات در بازه‌‌ی زمانی ۲۰۲۵-۲۰۲۷ تکمیل شود.

اینتل همچنین قرار است از خرید ۶ میلیارد دلاری شرکت تاور سمیکنداکتور و ارتباط این شرکت با تاسیسات نیمه‌هادی اس‌تی‌مایکروالکترونیکس در منطقه‌ی اگرات بریانزای ایتالیا به‌عنوان اهرم مالی استفاده کند. انتظار می‌رود تاسیسات جدید اینتل در ایتالیا حدود ۱۵۰۰ شغل مستقیم و ۳۵۰۰ شغل غیرمستقیم ایجاد کند.

اینتل علاوه‌بر برنامه‌های احداث تاسیسات ساخت تراشه، قصد دارد مراکز تحقیق و توسعه خود را در خاک اروپا تقویت کند. بدین منظور، یک مرکز تحقیق و توسعه در شهر پلاتو دو سکلی فرانسه، معروف به «سیلیکون ولی اروپایی» راه‌اندازی خواهد کرد که دفتر مرکزی اینتل برای محاسبات سنگین و طراحی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد بود. هاب تحقیق و توسعه جدید اینتل در‌نهایت منجر به ایجاد ۱۰۰۰ شغل های‌تک خواهد شد که ۴۵۰ مورد از آن‌ها تا پایان ۲۰۲۴ دردسترس قرار خواهند گرفت.

علاوه‌براین، اینتل مرکز طراحی تراشه پیشرفته‌ای را در فرانسه راه‌اندازی خواهد کرد که روش‌های جدید طراحی را در چارچوب استراتژی IDM 2.0 اینتل دراختیار مشتریان قرار خواهد داد. ساخت این مرکز نیز اقتصاد محلی را تقویت خواهد کرد و منجر به ایجاد ۱۰۰۰ شغل تخصصی در اینتل خواهد شد.

سرمایه‌گذاری نسبتاً کم‌هزینه‌تر اینتل در شهر گدانسک لهستان به احداث مرکز تحقیق و توسعه جدیدی مربوط می‌شود که قرار است فعالیت‌های این شرکت را در حوزه‌ هوش مصنوعی، صدا، گرافیک، مرکز داده و رایانش ابری حدود ۵۰ درصد افزایش دهد. در رابطه با این سرمایه‌گذاری جزئیات زیادی در دست نیست، اما اینتل انتظار دارد این پروژه تا پایان ۲۰۲۳ تکمیل شود.

در کنار این ساخت‌وساز‌ها و تقویت زیرساخت‌های موجود، اینتل همچنین قصد دارد با چندين شرکت، دانشگاه و مرکز تحقیقاتی اروپایی، از جمله شرکت فناوری اطلاعات بلژیکی آیمک، دانشگاه فناوری دلفت هلند، مؤسسه‌ی تحقیقاتی CEA-Leti فرانسه و سازمان پژوهشی فراونهوفر آلمان وارد همکاری شود.

اینتل همچنین در ایتالیا در حال توسعه همکاری با شرکت هوافضای لئوناردو، مؤسسه ملی فیزیک هسته‌ای و کنسرسیوم CINECA است تا روش‌های جدید و پیشرفته را در بخش محاسبات با عملکرد بالا، حافظه، مدل‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار، امنیت و رایانش ابری بررسی کند. همکاری عمیق‌تر اینتل با مرکز ابررایانه بارسلونا در اسپانیا نیز توسعه معماری ابررایانه‌ای در مقیاس زتا را در ده سال آینده دنبال خواهد کرد که مبتنی بر سال‌ها تجربه و تخصص این مرکز در طراحی معماری‌های مقیاس اگزا خواهد بود.

اینتل زمانی از پروژه سرمایه‌گذاری کلانش پرده برداشت که درگیری روسیه و اوکراین قیمت انرژی را در سراسر اروپا به‌طرز سرسام‌آوری افزایش داده و ممکن است تأثیرات بلندمدتی بر زنجیره‌ تأمین نیمه‌هادی‌ها در جهان بگذارد. اینتل خوب می‌داند انشعاب مراکز تولید تراشه‌اش در اروپا در راستای منافعش است و درعین‌حال، می‌تواند از زیرساخت‌های قدرتمند و قابلیت‌های تحقیق و توسعه کشورهای اتحادیه اروپا نهایت استفاده را ببرد.

در شرایط فعلی، تلاش اینتل به اینکه تمام تاسیسات اروپایی‌اش از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنند، علاوه‌بر مزایای زیست‌محیطی، نه‌تنها برای خود این شرکت بلکه برای کل اتحادیه اروپا از اهمیت استراتژیکی برخوردار خواهد بود.

جالب است بدانید اروپا گوشی هوشمند و پی‌سی، یعنی دو تا از محصولاتی که به تراشه‌های مبتنی بر پیشرفته‌ترین تکنولوژی ساخت نیاز دارند، تولید نمی‌کند؛ بلکه مصرف تراشه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به صنعت خودروسازی، لوازم مصرفی برقی و مواردی از این دست محدود می‌شود که نیازی به استفاده از جدیدترین فناوری ساخت ندارند. حالا اروپا قصد دارد با افزایش تولید تراشه برای این محصولات از اقتصاد خود محافظت کند و درعین‌حال، از میزان وابستگی به آسیا و آمریکا بکاهد.

هرچند به‌گفته‌ی مارگارت وستاگر، کمیسر رقابت اتحادیه اروپا، بسیار بعید است این اتحادیه بتواند در بخش تأمین تراشه به استقلال کامل برسد، چراکه هزینه‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت بسیار سرسام‌آور است.

باوجود هزینه‌های بالاتر نیروی کار و زیرساخت‌های کشورهای اروپایی، این قاره مسلم‌ترین انتخاب اینتل برای تمرکززدایی از بخش تولید تراشه و مراکز تحقیق و توسعه‌ی آن است و بعید است درگیری‌های فعلی باعث لغو یا به تأخیر افتادن برنامه‌هایی شود که تدوین آن‌ها سال‌ها طول می‌کشد. طبیعتا کمک ۴۹ میلیارد دلاری اتحادیه اروپا تحت «قانون تراشه‌ها» به همراه کمک‌های مالی دیگری که اینتل در سطح ملی دریافت خواهد کرد، به سرانجام رساندن پروژه‌ی بلندپروازانه‌ی این شرکت کمک بسیاری خواهد کرد.

درحال‌حاضر، تنها حدود ۱۰ درصد تراشه‌ها در اروپا تولید می‌شود که درمقایسه با سال ۱۹۹۰، ۳۰ درصد کاهش داشته است؛ کشورهای اروپایی حالا درصدد هستند تا سهم تولید تراشه خود را در بازار جهانی تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰ درصد افزایش دهند و اینتل قرار است آن‌ها را در این راه همراهی کند.