در رویداد معرفی پردازنده‌های Ryzen 7000 چه گذشت؛‌ سریع‌ترین CPU دنیا در دستان AMD

صنعت تراشه در عین هیجان‌انگیز بودن، ذاتاً پرریسک است؛ چراکه هر چرخه‌ی توسعه‌ی محصول جدید حدود ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد. به‌همین‌خاطر، تولیدکنندگان نیمه‌هادی برای اینکه در این صنعت پرخطر و پرهیاهو حرفی برای گفتن داشته باشند، باید حواسشان به این نکته جمع باشد که محصولی که امروز شروع به تولید آن می‌کنند،‌ همان چیزی خواهد بود که مشتریان در چند سال آینده به دنبالش هستند و هم اینکه می‌تواند از محصولات رقبا پیشی بگیرد.

شرکت AMD در رویدادی که بامداد سه‌شنبه با شعار «together we advance_PCs» برگزار شد، نشان داد که قواعد بازی را خوب می‌داند. لیسا سو،‌ مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره AMD که این شرکت را در سال ۲۰۱۴ از ورشکستگی کامل نجات داد، با لبخندی حاکی از اطمینان پا به صحنه گذاشت تا پرچم‌دار پردازنده‌های کلاس دسکتاپ سری Ryzen 7000 را به‌عنوان «سریع‌ترین CPU دنیا» در عین بهینگی مصرف انرژی معرفی کند. (۶۲ درصد مصرف انرژی کمتر 7950X در مقایسه با 5950X نسل قبلی!)

عرضه‌ی پردازنده‌های مبتنی بر معماری Zen در سال ۲۰۱۷ برای اولین بار بعد از سال‌ها توانست بازار پردازنده‌های دسکتاپ را از انحصار اینتل خارج کند. امروز، AMD در جایی ایستاده است که می‌تواند با غرور و پوزخندی بر لب بگوید «ضعیف‌‌ترین» پردازنده‌ی سری Ryzen 7000 با برچسب قیمتی ۳۰۰ دلار کماکان عملکرد بهتری در اجرای بازی‌ها از قدرتمندترین پردازنده‌ی اینتل، یعنی Core i9-12900K با قیمتی دو برابر دارد.

این دستاورد چشمگیر در جدیدترین نسل پردازنده‌های دسکتاپ به‌لطف بهبودهای معماری Zen 4 و استفاده از پیشرفته‌ترین فرایند ساخت تراشه ممکن شده است که از مدت‌ها پیش عمدتاً دراختیار اپل بود؛ به‌عبارت دیگر، Zen 4 نخستین ثمره‌ی استفاده از فرایند N5 شرکت TSMC در سیستم دسکتاپ خارج از اکوسیستم اپل به‌شمار می‌آید. ای‌ ام دی با پیشی‌ گرفتن از اینتل در عرضه‌ی نسل جدید پردازنده‌های مبتنی بر لیتوگرافی پنج نانومتری TSMC توانست یکی از قدرتمندترین و هیجان‌انگیزترین رویدادهای دنیای تراشه‌ها را در چند سال اخیر برگزار کند؛ بی‌جهت نیست که تمرکز این رویداد بیش از هر چیز بر «عملکرد قوی‌تر در ازای مصرف انرژی کمتر» بود.

نقشه‌‌ی راه پردازنده‌های AMD؛ عرضه‌ی تراشه‌های مبتنی‌بر معماری Zen 5 تا سال ۲۰۲۴

به‌گفته‌ی AMD، پردازنده‌های مبتنی‌بر معماری Zen 4 نسبت‌به Zen 3 به‌طور میانگین ۱۳ درصد IPC بهتری دارند؛ به‌ این معنی که در اجرای «اپلیکیشن‌های معمول دسکتاپ»، سری Ryzen 7000 با فرض ثابت بودن فرکانس، ۱۳ درصد از سری Ryzen 5000 قوی‌ترند. درحالی‌که‌ بهبود IPC در نسل جدید دلسردکننده بود، عملکرد به ازای وات در Zen 4 قرار است به‌لطف استفاده از هسته‌های پردازشی مبتنی بر لیتوگرافی ۵ نانومتری، به میزان ۲۵ درصد بهتر از Zen 3 باشد.

سرعت کلاک نیز در این پردازنده‌ها به‌طرز قابل‌توجهی افزایش یافته است. برای مثال، مدل پرچم‌دار Ryzen 9 7950X که کماکان از همان ۱۶ هسته به همراه ۳۲ ترد پردازشی نسل گذشته استفاده می‌کند، می‌تواند به سرعت کلاک پایه‌ی ۴٫۵ گیگاهرتز و سرعت کلاک بوست ۵٫۷ گیگاهرتز برسد. این رقم در مقایسه با سرعت کلاک Core i9-12900KS، قدرتمندترین پردازنده‌ی اینتل، ۲۰۰ مگاهرتز و در مقایسه با پرچم‌دار نسل قبلی پردازنده‌های ای ام دی، ۱۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. درنتیجه، می‌توان انتظار داشت سری Ryzen 7000 حدود ۲۹ درصد افزایش عملکرد تک‌هسته‌ای و افزایش به‌مراتب بیشتری در عملکرد چندهسته‌ای در مقایسه با Ryzen 5000 به همراه داشته باشد.

هم‌زمان با عرضه‌ی پردازنده‌های Ryzen 7000، شاهد بازنشسته شدن سوکت AM4 پس از ۵ سال و دردسترس قرار گرفتن سوکت جدید AM5 همراه‌ با استاندارد DDR5 و PCIe 5.0 خواهیم بود که حداقل تا سال ۲۰۲۵ به پشتیبانی از پردازنده‌های AMD ادامه خواهد داد. جالب است بدانید درحالی‌که بردهای مجهز به سوکت LGA1700 اینتل قابلیت پشتیبانی از هر دو حافظه‌ی DDR4 و DDR5 را دارند، تمام مادربردهای مجهز به سوکت AM5 تنها از حافظه DDR5 پشتیبانی می‌کنند و کاربران مجبور به ارتقای رم کامپیوتر خود خواهند بود. بااین‌حال، AMD برای به دست آوردن دل کاربران، اندازه‌ی سوکت را تغییر نداده تا نیازی به خرید سیستم‌ خنک‌کننده‌ی جدید نباشد.

علاوه‌براین، قیمت پردازنده‌های جدید AMD نیز با افت قابل‌توجهی نسبت به سری Ryzen 5000 در زمان عرضه همراه است تا محصولات این شرکت‌ توان رقابتی بیشتری در بازار پردازنده‌های دسکتاپ داشته باشد. به‌گفته‌ی تحلیلگران افت قیمت Ryzen 7000 اتفاق بسیار مهمی است؛ به‌ویژه در سایه‌ی اعلام اینتل مبنی‌بر اینکه قصد دارد پردازنده‌های نسل جدیدش را با قیمت بیشتری عرضه کند.

لیسا سو با تأکید بر اینکه AMD در مسیر پیدا کردن راه‌حل برای مهم‌ترین چالش‌های جهان هرگز دست از نوآوری برنخواهد داشت،‌ رویداد معرفی پردازنده‌های Ryzen 7000، معماری جدید Zen 4، سوکت AM5 با پشتیبانی از DDR5 و PCIe 5.0 و چیپست جدید B650E را شروع فصل تازه‌‌ای برای این شرکت نامید و با اشاره به عرضه‌ی این چهار معماری جدید به بازار طی چند ماه آینده، سرعت نوآوری AMD را «بی‌سابقه» معرفی کرد. در این رویداد، پیش‌نمایش کوچکی نیز از عملکرد نسل بعدی کارت‌های گرافیکی‌ سری Radeon 7000 مبتنی بر معماری RDNA 3 و فرایند ساخت ۵ نانومتری TSMC ارائه شد که قرار است عملکرد در ازای هر وات را تا ۵۰ درصد بهبود دهد.

البته وقت‌شناسی AMD را می‌توان به ترفند بازاریابی زیرکانه‌ای نیز تعبیر کرد؛ چراکه 7950X با توجه به بهره‌مندی از نسل جدید فناوری ساخت، رقیب مستقیمی ندارد. هرچند اگر دارید به Core i9 12900K اینتل به‌عنوان رقیب پرچم‌دار سری Ryzen 7000 فکر می‌کنید، AMD با اطمینان‌ خاطر، ضعیف‌ترین پردازنده‌ی این سری را با 12900K مقایسه خواهد کرد و به شما نشان خواهد داد که در تمام حوزه‌های کاربری، محصول AMD عملکرد به‌مراتب بهتری دارد.

لیسا سو برای مقایسه عملکرد Ryzen 7000، ضعیف‌ترین عضو این سری را دربرابر قوی‌ترین پردازنده اینتل قرار داد

طبق آمار و ارقام ای ام دی، 7950X به‌راحتی باید عنوان قوی‌ترین پردازنده‌ی دسکتاپ دنیا را هنگام عرضه به خود اختصاص دهد و در تمام حوزه‌ها، از گیمینگ گرفته تا تولید حرفه‌ای محتوا، تاج بهترین عملکرد را بر سر بگذارد؛ و اگرچه باید برای تأیید این ادعا منتظر نتایج بنچمارک‌ها در ۳۰ سپتامبر و عرضه‌ی پردازنده‌های لپ‌تاپی با نام رمز Dragon Range و Phoenix تا سال ۲۰۲۳ ماند، چندان بعید نیست که بهبودهای صورت گرفته در معماری و فناوری ساخت ۵ نانومتری TSMC این ادعا را به واقعیت نزدیک کند. بااین‌حال، برای تماشای رقابت اصلی بین قدرتمندترین پردازنده‌‌های دسکتاپ دنیا باید تا عرضه‌ی نسل سیزدهم پردازنده‌های اینتل موسوم به Raptor Lake منتظر ماند که احتمالاً هم‌زمان با عرضه‌ی سری Ryzen 7000، معرفی شوند.

لیسا سو در جلسه‌ی پرسش‌و‌پاسخی که بعد از این رویداد برگزار شد گفت: «ما در تلاشیم مردم را برای بستن کامپیوتر شخصی هیجان‌زده‌ کنیم.» اگرچه خبرنگاران حاضر در سالن که سخت مشغول تایپ جزئیات پردازنده‌های جدید بودند، در واکنش به لحن هیجان‌زده‌ی سو، با تأخیر شروع به دست زدن و خندیدن می‌کردند، می‌توان با اطمینان گفت که جامعه‌ی کاربران پی‌سی، به‌ویژه گیمرها و تولیدکنندگان حرفه‌ای محتوا،‌ برای تجربه‌ی عملکرد وعده‌‌داده‌‌شده‌ی AMD، لحظه‌شماری می‌کنند.