مصاحبه بیسابقه مدیر ارشد اپل؛ مردی که صنعت تراشه را به لرزه درآورد
در دفتر مرکزی اپل در سیلیکونولی، اتاقی بزرگ اما با ظاهری کاملاً معمولی وجود دارد که پر است از صدها دستگاه پرسروصدا و تعداد انگشتشماری مهندس با روپوش آزمایشگاهی به تن؛ اما فریب ظاهر کسالتبار این اتاق را نخورید؛ اپل اینجا برای محصولات مختلفش تراشههای اختصاصی قدرتمندی طراحی میکند که به اپل سیلیکون معروفاند.
اپل برای اولین بار تراشههای اختصاصیاش را در سال ۲۰۱۰ در آیفون ۴ به کار برد و حالا بهجایی رسیده که تمام مکهای جدید از اپل سیلیکون استفاده میکنند تا اتکای ۱۵ سالهی اپل به پردازنده اینتل برای همیشه پایان یابد.
بزرگترین تحول اپل؛ توسعه تراشه اختصاصی
جان ترنوس (John Ternus)، مدیر مهندسی سختافزار اپل در مصاحبهای بیسابقه با CNBC که در پردیس اپل واقع در کوپرتینو کالیفرنیا صورت گرفت، گفت: «یکی از بزرگترین، اگر نگوییم بزرگترین تغییر و تحول در محصولات اپل طی ۲۰ سال گذشته، این است که بسیاری از تکنولوژیهای تولید محصول را خودمان توسعه میدهیم. و البته در صدر این لیست، اپل سیلیکون قرار دارد.»
جانی سروجی (Johny Srouji)، مدیر تکنولوژیهای سختافزاری اپل که اغراق نیست اگر بگوییم صنعت تراشه را به لرزه درآورد، در این مصاحبه گفت: «اینکه بخش سختافزار، نرمافزار و تکنولوژی تراشه در یک جا جمع شدهاند را هیچ جای دیگری جز اپل پیدا نخواهید کرد.»
برای اولینبار اپل اجازه داد از آزمایشگاه تراشهاش فیلم بگیرند
مصاحبهی جان ترنوس و جانی سروجی درحالی صورت گرفت که تابهحال هیچ خبرنگار دیگری موفق نشده بود از داخل آزمایشگاههای تراشهی اپل فیلم بگیرد. حتی صحبت دربارهی کسبوکار پیچیدهی اپل سیلیکون هم اتفاق بسیار نادری است؛ آن هم در شرایطی که توسعهی تراشههای اختصاصی این روزها باجدیت توسط آمازون، گوگل، مایکروسافت و تسلا پیگیری میشود.
نکتهی جالبتوجه دربارهی اپل سیلیکون این است که اپل برخلاف تراشهسازان دیگر، برای شرکتهای دیگر تراشه طراحی نمیکند؛ موضوعی که سروجی بهشدت روی آن تأکید دارد.
ازآنجاکه ما تراشههایمان را به شرکتهای دیگر نمیفروشیم، فقط روی محصولات خودمان تمرکز میکنیم. این موضوع به ما این آزادی را میدهد تا تراشههایمان را به بهینهترین حالت ممکن تولید کنیم. معماری مقیاسپذیری که برای تراشه طراحی کردهایم به ما اجازه میدهد قطعات یک محصول را برای محصول دیگر استفاده کنیم.
تیم ۴۰ نفره سروجی حالا هزاران مهندس تراشه دارد
سروجی سال ۲۰۰۸ به اپل پیوست و هدایت تیم کوچک ۴۰ تا ۵۰ نفره از مهندسان را برای طراحی تراشههای اختصاصی برای آیفون بهعهده گرفت. یک ماه بعد، اپل استارتاپ نیمههادی P.A. Semiconductor را به ارزش ۲۷۸ میلیون دلار تصاحب کرد و تمام ۱۵۰ مهندس این استارتاپ به تیم سروجی پیوستند.
دو سال پس از تصاحب P.A. Semiconductor، اپل اولین تراشهی اختصاصیاش را با نام A4 در آیفون ۴ و اولین نسل آیپد عرضه کرد. جانی ترنوس دربارهی روزهای پیش از اپل سیلیکون میگوید:
وقتی من کارم را در اپل شروع کردم، برای ساخت محصولاتمان از تکنولوژی شرکتهای دیگر استفاده میکردیم و عملاً داشتیم محصولاتمان را حول این تکنولوژیها میساختیم. البته ما همیشه تیم طراحی فوقالعادهای داشتیم و محصولات زیبایی میساختیم؛ اما این طراحی به چیزی که در دسترس بود، محدود شده بود.
سروجی نیز از حسی که هنگام عرضهی A4 داشت، میگوید:
حس فوقالعادهای داشتم. لحظهی غرورآفرینی بود. ما این تراشه را از صفر تولید کردیم. تا قبل A4، آیفون تراشهاش را از شرکت دیگری میگرفت، اما بعد تصمیم گرفتیم که میخواهیم کنترل سرنوشت سیلیکون خودمان را خودمان دست بگیریم. وقتی که تصمیم گرفتیم تیم تراشه را گسترش دهیم، چند صد مهندس داشتیم. اما حالا هزاران مهندس داریم.
تصاویری از ویدیوی ضبطشده CNBC از آزمایشگاه تراشه اپل
سروجی میگوید کمبود جهانی تراشه احتمالاً توجه مردم عادی را به خود تراشه بیشتر جلب کرده است، اما «تراشهها از همان روز اول برای ما همینقدر مهم بودند، برای همین هم تصمیم گرفتیم تیم تراشهی خودمان را داشته باشیم.»
آن روزها، شرکتهای تراشهسازی تراشه میساختند و شرکتهای تولیدکنندهی محصول این تراشهها را برای دستگاههایشان میخریدند. ما به این نتیجه رسیدیم که این روند ما را به هدفمان که ارائهی بهترین تجربهی کاربری باشد، نمیرساند. کمبود تراشه این موضوع را برجستهتر کرد، اما ما ۱۵-۱۶ سال پیش متوجه شدیم که باید تراشههای خودمان را بسازیم.
بهگفتهی سروجی، اپل برای ساخت تراشه از معماری خاصی که به آن حافظهی یکپارچه (Unified Memory) میگوید، بهره میبرد تا بتواند از آن در طیف گستردهای از محصولات خود استفاده کند.
این معماری به ما اجازه داد اول برای آیفون تراشه بسازیم و بعد آن را برای استفاده در آیپد، ساعت و درنهایت در مک مقیاسدهی کنیم.
تعداد اعضای تیم تراشهی اپل حالا به هزاران مهندس در سرتاسر جهان ازجمله آلمان، اتریش، انگلیس و ژاپن رسیده است. در خاک آمریکا نیز تأسیسات تراشهی اپل در سیلیکون ولی، سن دیگو و آستین تگزاس واقع شدهاند.
گنجینه اپل سیلیکون؛ از سری A و M تا R
نوع تراشهای که اپل درحال توسعهی آن است، سیستمرویچیپ یا بهاختصار SoC نامیده میشود. در این مدل تراشه، واحد پردازش مرکزی (CPU)، واحد پردازش گرافیکی (GPU) و اجزای دیگر کنار هم قرار میگیرند. در مورد تراشههای اپل، یکی از این اجزا واحد پردازش عصبی (NPU) محسوب میشود که وظایف مربوط به یادگیری ماشین را انجام میدهد.
اولین SoC اپل سری A بود که از A4 عرضهشده در سال ۲۰۱۰ شروع شد تا الان به A17 Pro برسد که سپتامبر ۲۰۲۳ معرفی شد. اپل از این SoC بهعنوان قلب تپندهی آیفون، آیپد، اپل تیوی و هومپاد استفاده میکند. سیستمرویچیپ مهم دیگر اپل سری M است که اولین بار در سال ۲۰۲۰ عرضه شد و حالا تمام مکهای جدید و آیپدهای پیشرفتهتر به آن مجهز شدهاند. توسعهی این SoC حالا به نسل سوم رسیده است.
سری S که در سال ۲۰۱۵ عرضه شد، از نوع سیستم چندتراشهای کوچکتر SiP است که در اپل واچ بهکار میرود. تراشههای سری H و W نیز در ایرپادز استفاده میشوند. تراشهی U ارتباط بین دستگاههای مختلف اپل را ممکن میکند و جدیدترین تراشهی اپل، R1، قرار است اوایل ۲۰۲۴ در هدست ویژن پرو عرضه شود.
اپل میگوید قدرت تراشهی R1 در پردازش دادههای دریافتی از دوربینها، حسگرها و میکروفونهای هدست واقعیت مجازی ویژن پرو بهحدی زیاد است که میتواند تصاویر را با تاخیر تنها ۱۲ میلیثانیه روی نمایشگرها بیندازد. تراشهی H2 که در نسل دوم ایرپادز پرو بهکار رفته، به حذف بهتر سروصدای محیط کمک میکند. تراشهی S9 درون اپل واچ سری ۹ و اپل واچ اولترا ۲ قابلیتهای خاصی مانند «دابلتپ» را ممکن میکند.
در آیفون، تراشهی A11 Bionic که در سال ۲۰۱۷ عرضه شد، اولین اپل سیلیکون مجهزبه موتور عصبی بود که وظایف مبتنیبر هوش مصنوعی را بهصورت محلی روی دستگاه پردازش میکند. تراشهی جدید A17 Pro نیز که اولین تراشهی سهنانومتری جهان است، قابلیتهای پیشرفتهای چون عکاسی محاسباتی و رندرینگ پیشرفتهی گیمینگ را به آیفون ۱۵ پرو و آیفون ۱۵ پرو مکس میآورد.
ساخت تراشه اختصاصی؛ تصمیمی پرریسک و نامتداول
اپل در چرخشی ۱۸۰ درجه که در صنعت نیمههادی کمتر اتفاق میافتد، در سال ۲۰۲۰ از پردازندههای پیسی اینتل روی برگرداند و سراغ استفاده از تراشههای اختصاصی M1 در مکبوک ایر و سایر مکها رفت.
سروجی دربارهی طراحی تراشه از صفر گفت بهجز بحث مقیاسپذیری، «تمرکز در سطح محصول» نیز به کمکشان آمده است.
ساخت تراشه برای آیفون شرایط خاصی دارد. باید به مدیریت دما، عمر باتری و بهترین عملکرد در عین بهینگی مصرف انرژی فکر کرد. این محدودیتها به نفع ما عمل کردند، چون کمک کردند به معماریای برسیم که اینقدر از نظر مصرف انرژی بهینه بود که وقتی آن را برای آیپد و مک ارتقا دادیم، توانستیم قدرتنمایی کنیم.
تمرکز بعدی را روی مالکیت معنوی یا همان تکنولوژی گذاشتیم. حالا میخواهد این تکنولوژی، CPU باشد یا گرافیک یا پردازش تصویر. از همان ابتدا میدانستیم که قرار نیست تمام این تکنولوژیها را خودمان همان روز اول توسعه دهیم. پس از جایی که میتوانستیم مجوزش را کسب کنیم، شروع کردیم و کمکم به بقیه رسیدیم. تا اینکه امروز تمام تکنولوژیهای لازم برای ساخت محصولاتمان را در اختیار داریم و همهشان هم در نوع خود بهترین هستند.
ترنوس نیز دربارهی تصمیم اپل به تولید تراشهی اختصاصی گفت:
مک برایمان نقطهی عطف بود، چون اولین محصولی بود که سالها داشتیم با تراشهی دیگران آن را میساختیم و بعد یکدفعه تصمیم گرفتیم آن را با تراشهی خودمان بسازیم. هنگام طراحی محصول معمولاً پای بدهبستان در میان است. مثلاً برای افزایش عمر باتری مجبور میشویم از باتری بزرگتری استفاده کنیم، اما از آن سمت، دستگاه ضخیمتر و سنگینتر میشود. با مصرف انرژی بیشتر هم میشود عملکرد را بهبود داد، اما اینطوری عمر باتری آسیب میبیند و باید از خنککننده استفاده کرد که ممکن است سروصدای زیادی ایجاد کند.
ترنوس: با آوردن اپل سیلیکون به مک انگار قوانین فیزیک عوض شد
اما وقتی که ما اپل سیلیکون را به مک آوردیم، مثل این بود که قوانین فیزیک عوض شده است. انگار یکدفعه میتوانستیم مکبوک ایری بسازیم که فوقالعاده سبک و نازک است، بدون فن اما با عمر باتری ۱۸ ساعته و عملکردی که حتی از مکبوک پرویی که آن زمان میفروختیم، بهتر بود.
ترنوس: فقط قوانین فیزیک و زمان میتواند جلوی ما را بگیرد
اکنون ما مکبوک پرو با تراشهی M3 Max داریم که ۱۱ برابر سریعتر از سریعترین مکبوک پرو اینتلی است که تا همین دو سال پیش میفروختیم. عمر باتری هم ۲۲ ساعت است و فن در بیشتر موارد روشن نمیشود. من معتقدم که هیچوقت نباید هنگام تولید محصول اجازه دهیم قوهی تخیل یا خلاقیت جلویمان را بگیرند. اگر قرار است چیزی جلوی ما را بگیرد باید قوانین فیزیک و زمان باشد.
پردازندههای اینتل مبتنیبر معماری x86 هستند که اکثر سازندگان پیسی سراغش میروند، چراکه در طول سالها نرمافزار بسیاری برایش توسعه یافته است. اما اپل پردازندههای خود را برپایهی معماری آرم طراحی میکند که با مصرف انرژی کمتر، عمر باتری دستگاه را افزایش میدهد.
عملکرد رضایتبخش تراشهی M1 اپل در سال ۲۰۲۰ توانست نظر تراشهسازان بزرگی چون کوالکام و احتمالاً ایامدی و انویدیا را به ساخت پردازندههای مبتنیبر آرم جلب کند. اپل در سپتامبر ۲۰۲۳ قراردادش با آرم را دستکم تا سال ۲۰۴۰ تمدید کرد.
۱۳ سال پیش، اقدام اپل به عرضهی تراشهی اختصاصی بهعنوان شرکتی که تراشهساز نیست، کار بسیار غیرمعمول و پرریسکی تلقی میشد، چراکه رقابت در بازار نیمههادی بهشدت نفسگیر و هزینهبر است؛ اما از آن موقع تاکنون، شرکتهای دیگری چون آمازون، گوگل، مایکروسافت و تسلا به ساخت تراشههای اختصاصی خود روی آوردهاند.
تصاویری از ویدیوی ضبطشده CNBC از آزمایشگاه تراشه اپل
سروجی در جواب به این سؤال که آیا مشتری عادی اپل میداند که تراشهی دستگاههایشان را خود اپل میسازد و اینکه دانستن این موضوع اصلاً برایشان اهمیتی دارد یا خیر، گفت: «من فکر میکنم که میدانند و معتقدم که واقعاً برایشان اهمیت دارد.»
سروجی: کاربران عادی میدانند اپل تراشهها را خودش میسازد و برایشان مهم است
به این دلیل که ما شرکت تراشهسازی نیستیم، اما بهترین تیم تراشهی دنیا را در اختیار داریم. اینکه ما با هم کار میکنیم و تراشه را انحصاراً برای محصولات خودمان تولید میکنیم، به طراحانمان این آزادی را میدهد تا تراشه را مشخصاً با توجه به شکل و وضعیت کنترل دمای محصول طراحی کنند و نرمافزار بدون قربانی کردن طراحی و تمرکز تیم به خدمت محصول درآید. با این کارها موفق شدیم در بحث پردازش و بهینگی مصرف انرژی، حالا چه CPU، چه گرافیک یا شتابدهندههای یادگیری ماشین روی تراشه بهترین باشیم. اینطوری دیگر لازم نیست کاربران برای داشتن چیزی، چیز دیگری را از دست بدهند.
اگر بخواهیم فقط روی سرعت تمرکز کنیم، عمر باتری قربانی میشود. اما ما تراشههایی با بالاترین بهینگی مصرف انرژی تولید میکنیم که در عین حال عملکرد فوقالعادهای دارند. برای همین معتقدم که مشتریان برایشان مهم است که تراشهها را خودمان میسازیم، چون فقط اپل میتواند چنین تجربهی کاربری با عملکرد قابل پیشبینی و قابل اطمینانی را ارائه دهد.
البته اپل تمام قطعات تراشه را خودش نمیسازد. این شرکت هنوز نتوانسته فناوری تولید مودمهای 5G و وایفای را داخلی کند و بهاحتمال زیاد تا سال ۲۰۲۶ همچنان به تأمینکنندگان خود، یعنی برودکام و کوالکام، وابسته خواهد ماند. اپل برای تأمین حافظهی تراشه نیز به شرکتهای دیگری چون سامسونگ و میکرون وابسته است.
سروجی: ما میخواهیم تراشهای بسازیم که نتوان آن را از جایی خرید
سروجی در پاسخ به این سؤال که آیا هدف اپل این است که روزی تمام قطعات تراشه ازجمله حافظه را در کنترل خودش داشته باشد، گفت: «ما در رقابت با تراشهسازان نیستیم. تنها دغدغهمان این است که بهترین تراشه را برای تحقق برنامههایی که برای محصولاتمان داریم، بسازیم. ما میخواهیم تراشهای بسازیم که نتوان آن را از جایی خرید.»
ما شرکت تراشهسازی نیستیم. هدف ما محصول است. ما میخواهیم بهترین محصول روی زمین را بسازیم که خب شامل تراشه هم میشود. اگر تکنولوژیای باشد که بتواند ما را به این هدف برساند، ما مشکلی با خریدش نخواهیم داشت. چون میخواهم تمرکز تیم روی چیزی باشد که بیشترین اهمیت را دارد؛ روی متمایزکنندهترین بخشهای تراشه. اگر تراشهای باشد که هنگام ساختش نتوانیم هیچ وجه متمایزکنندهای به آن اضافه کنیم، آن را میخریم تا اینطوری تلاشمان را روی چیزی که واقعاً اهمیت دارد، متمرکز کنیم.
ما میخواهیم جنبههایی را کنترل کنیم که ما را به تولید بهترین محصول برسانند؛ اما نمیخواهیم چیزی را صرفاً برای اینکه تولید خودمان باشد، در کنترل خود درآوریم. این مدل کار کردن در DNA ما نیست.
وابستگی به TSMC
صرفنظر از اینکه درنهایت اپل چه مقدار از طراحی تراشههایش را خودش انجام دهد، برای تولید آنها ناچار است به تراشهساز دیگری روی آورد. اپل برای تولید تراشه به کارخانههای بزرگ با تکنولوژی فوقپیشرفته و هزینههای سرسامآوری نیاز دارد که متعلق به شرکتهای فاندری همچون TSMC هستند.
سروجی: اگر تکنولوژیای ما را به هدف برساند، ما مشکلی با خریدش نداریم
بیش از ۹۰ درصد تراشههای پیشرفتهی جهان را شرکت تایوانی TSMC میسازد و پیشرفت تکنولوژی بهشدت به آن وابسته است. در صورت بروز تنش بین چین و تایوان، اپل میتواند در موقعیت بسیار آسیبپذیری قرار بگیرد. برای همین اپل قصد دارد بخشی از ساخت تراشههایش را به خاک آمریکا بیاورد.
یکی از برنامههای اپل برای کاهش وابستگی به بیرون، احداث کارخانهی جدیدی در آریزونا است. شرکت امکور (Amkor) نیز با سرمایهگذاری نزدیک به دو میلیارد دلار، فرایند پکیجینگ برخی از تراشههای اپل را در کارخانه آریزونا انجام میدهد.
TSMC، پیشرفتهترین شرکت تراشهساز دنیا
سروجی دربارهی همکاری با TSMC گفت:
ما همیشه میخواهیم بهترین تراشهی روی زمین را برای بهترین محصولات بسازیم و این هدف اصلی ما است. برای این کار هم باید به بهترین ابزار دسترسی داشته باشیم، ازجمله همین تکنولوژی ترانزیستور. این موضوع فوقالعاده مهمی است. باید کارخانهای داشته باشیم که این تکنولوژی را داشته باشد و درعینحال باید شریکی داشته باشیم که اهدافش با ما یکی باشد.
شرکت تایوانی TSMC در بحث اجرا و عرضه قابل اطمینان است و میتواند ظرفیت تولیدش را با نیازهای ما تنظیم کند. ما بیش از یک دهه است با TSMC در حال همکاری هستیم و همیشه قابل اطمینان بودند.
اما اینها را که کنار بگذاریم؛ هدف اصلی ما دسترسی به بهترین تکنولوژی است و اگر فاندری دیگری باشد که بهترین تکنولوژی را در اختیار ما بگذارد و نیازهای ما را برآورده کند، ما آنها را هم در نظر میگیریم؛ ازجمله فاندریهای بیرون از تایوان.
سروجی دربارهی برنامهی اپل در صورت بروز تنش بین چین و تایوان گفت: «نمیتوانم دربارهی برنامههای آیندهمان صحبت کنم. اما این را میگویم که ما همیشه به آینده فکر میکنیم و با احتیاط برایش برنامهریزی میکنیم.»
نگرانی دیگر، کمبود نیروی کار ماهر در آمریکا است، چراکه دهها سال است هیچ کارخانهی تولید تراشهی پیشرفتهای در این کشور احداث نشده است. TSMC میگوید ساخت کارخانهی آریزونا تا سال ۲۰۲۵ به تعویق افتاده، چون با کمبود نیروی ماهر دستوپنجه نرم میکند؛ اما سروجی از این بابت نگرانی ندارد.
ما هزاران مهندس در آمریکا داریم و بهترینها را استخدام میکنیم. ما حتی با دانشگاهها کار میکنیم تا برنامهی درسیشان را مطابق با نیازهای ما تنظیم کنند تا نسل بعدی مهندسان برای کار در حوزهی تراشهسازی آماده باشند. ما همچنین شرکایمان را ترغیب میکنیم تا تولید تراشه را به خاک آمریکا بیاورند.
بههرحال، سرعت اپل در بهبود معماری تراشههایش در چند سال گذشته کاهش پیدا کرده است. سروجی روند پیشرفت در تراشه را به سه معیار تعداد ترانزیستورها در مساحت مشخص، عملکرد تراشه و بهینگی مصرف انرژی خلاصه کرد و گفت:
پیشرفت نسلی حالا زمان بیشتری میبرد، چون این کار هر بار دشوارتر میشود. در ضمن، توانایی جای دادن ترانزیستورهای بیشتر و بهبود مصرف انرژی با ده سال گذشته فرق کرده است. اما ما چون شرکت تراشهسازی نیستیم، لازم نیست از این بابت نگران باشیم، چون صرفاً داریم تراشهها را در محصولات خودمان استفاده میکنیم و میدانیم چطور از این ترانزیستورهای ارزشمند به بهترین شکل استفاده کنیم.
دغدغههایی از جنس هوش مصنوعی
گذشته از کند شدن روند پیشرفت نسلی تراشهها بهخاطر قانون مور، بهنظر میرسد اپل در حوزهی هوش مصنوعی از رقبیان خود عقب افتاده است. گوگل از سال ۲۰۱۶ روی ساخت واحد پردازش تنسور برای هوش مصنوعی کار میکند، سرویسهای وب آمازون از سال ۲۰۱۸ تاکنون تراشههای AI خود را برای دیتاسنترهایشان توسعه دادهاند و مایکروسافت نیز نوامبر ۲۰۲۳ از دو پردازندهی اختصاصی هوش مصنوعی مخصوص دیتاسنتر بهنامهای Azure Cobalt و Maia 100 رونمایی کرد که سالها در دست توسعه بودهاند.
اما سروجی معتقد است اپل بههیچعنوان از حوزهی هوش مصنوعی عقب نیفتاده است.
اتفاقاً ما خیلی هم زود شروع کردیم. ما سالها است در این حوزه سرمایهگذاری کردهایم و همینطور ادامه خواهیم داد تا از این تکنولوژی در سیستم عامل بیشتر بهره ببریم.
سروجی گفت تیم او در اپل چندین سال پیش از عرضهی تراشهی A11 Bionic در سال ۲۰۱۷ روی موتورهای یادگیری ماشین موسوم به «موتور عصبی اپل» کار میکرد. او همچنین به شتابدهندههای یادگیری ماشین تعبیهشده در CPU و GPU بهینهشده برای یادگیری ماشین اشاره کرد و گفت بهخاطر موتور عصبی اپل است که قابلیتهای یادگیری ماشین مثل FaceID و Animojis میتوانند بهطور محلی روی دستگاه پردازش شوند.
سروجی از صحبت دربارهی برنامههای آیندهی اپل برای هوش مصنوعی خودداری کرد، اما گزارش اختصاصی بلومبرگ در ماه جولای ۲۰۲۳ حاکی از آن بود که اپل مدل زبانی بزرگ خودش را با نام Ajax و چتبات مبتنیبر آن به نام Apple GPT را توسعه داده است. ظاهراً Ajax «بر پایهی بیش از ۲۰۰ میلیارد پارامتر توسعه داده شده» و قدرتمندتر از مدل GPT-3.5 شرکت OpenAI است.
برخی از تحلیلگران میگویند تراشههای M3 اپل میتوانند از پس پردازشهای هوش مصنوعی برآیند، اما بخش نرمافزار باید فاصلهاش را با سختافزار کمتر کند تا توسعهدهندگان بتوانند برای اپل سیلیکون نرمافزار هوش مصنوعی توسعه دهند.
سروجی معتقد است که اپل تمام تکنولوژیهای لازم را برای رقابت در حوزهی هوش مصنوعی دارد.
فکر نمیکنم از بقیه عقب باشیم. تازه ما یک برتری هم نسبت به رقبا داریم؛ اینکه ما هم تراشه، هم سختافزار، هم نرمافزار و موتور پردازش عصبی را در یک تیم کنار هم داریم و قرار است به بهترین شکل از این ظرفیت استفاده کنیم.