گزارش زومیت از رونمایی اولین پلتفرم ملی خودرو در دانشگاه علم و صنعت ایران
هفته‌ی گذشته پروژه‌ی کلان پلتفرم ملی خودرو در دانشگاه علم و صنعت ایران و با حضور اساتید و مسئولین این پروژه، افتتاح شد.
پلتفرم ملی خودرو جزوی از چند پروژه‌ی کلان ملی است که در دولت پیشین و برای همکاری نزدیک مراکز دانشگاهی و صنعت تعریف شده بود. این پروژه با مسئولیت پرفسور محمدحسن شجاعی‌فرد ریاست دانشکده و پژوهشکده‌ی خودروی دانشگاه علم و صنعت، نزدیک به چهار سال به طول انجامید و در نهایت هفته‌ی گذشته از آن رونمایی شد.
در حالی که طراحی پلتفرم در صنعت خودروسازی یکی از مهم‌ترین و پرهزینه‌‌ترین مراحل توسعه‌ی خودرو است، این مرحله در دانشگاه‌های ایران با کمترین هزینه‌ی ممکن طی شد. پلتفرم ملی خودرو با استفاده از آخرین علوم موجود در مهندسی خودرو طراحی شده است. خودروی نمونه‌ی طراحی شده در کلاس B قرار دارد و با توجه به پلتفرم بودن این طرح، توسعه‌ی انواع شاسی بلند، هاچ‌بک، ون و وانت نیز در دستور کار قرار دارد.
تولید ۲۰ خودرو در کلاس‌های متفاوت تنها روی یک پلتفرم خودرویی
پلتفرم خودرو یکی از نقاط ضعف اصلی خودروسازان داخلی است که پس از چند دهه فعالیت، هیچ یک هنوز پلتفرم اختصاصی را در اختیار ندارند. یکی از دلایل فروش خودروهای تکراری برای سال‌های متمادی و هزینه‌بر بودن طراحی محصولات جدید، همین موضوع است. با طراحی یک پلتفرم، خودروسازان قادر خواهند بود تا انواع مختلفی از خودروها را در کلاس‌های مختلف و در بازه‌های کوتاهی از زمان، طراحی و تولید کنند.
به عنوان مثال می‌توان به خودروهای هیوندای سوناتا، کیا اپتیما، هیوندای سانتافه، کیا سورنتو، هیوندای گرنجور، هیوندای وراکروز و کیا کارنز، اشاره کرد که همگی بر روی یک پلتفرم ساخته شده‌‌اند.
زومیت گفتگویی با دکتر ابوالفضل خلخالی معاون اجرایی پروژه‌ی پلتفرم ملی در خصوص جزئیات و آینده‌ی این پروژه‌ی کلان داشته است.
آقای دکتر کمی بیشتر مفهوم پلتفرم را در صنعت خودروسازی برای مخاطبین ما شرح دهید.
پلتفرم مجموعه‌ای از قطعات، مجموعه‌ها و حتی بخش‌هایی از خط تولید است که بین یک خانواده‌ی محصول خودرو مشترک است.
تفاوت این پلتفرم ملی با نمونه‌هایی از خانواده‌ی محصول مانند سمند، پژو ۴۰۵ و پژو پارس چیست؟
پلتفرم خوب قابلیت‌های زیادی دارد و می‌تواند در طول مدت ۵ سال بیشترین مشتقات را ارائه دهد. روی یک پلتفرم ایده‌آل خودرو می‌توان نزدیک به ۲۰ الی ۲۵ مدل خودرو در کلاس‌های مختلف را ارائه کرد که تمایزات زیادی به خصوص در بخش ظاهری دارند.
پروژه‌ی کلان پلتفرم ملی خودرو چه زمانی آغاز شد؟
پروژه‌ی پلتفرم ملی در سال ۹۰ توسط شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری تدوین شد و استارت آن از ابتدای سال ۹۱ خورد.
۵۰ استاد، ۵۰ دانشجو دکترا و ۳۰۰ دانشجوی فوق‌لیسانس در پروژه پلتفرم شرکت داشته‌اند
چه دانشگاه‌ها و مراکزی در این پروژه فعالیت می‌کردند؟
دانشگاه‌های علم و صنعت به عنوان محور اصلی، دانشگاه امیرکبیر در طراحی پیشرانه، دانشگاه خواجه نصیر در طراحی سیستم انتقال قدرت و دانشگاه تهران به عنوان مجری انجام آزمایشات در پروژه حضور داشتند. اما با تغییر در دولت، نگاه‌های مثبت و حامیانه از این قبیل پروژه‌ها برداشته شد و بدین ترتیب بودجه‌‌ای برای این پروژه‌ی کلان در نظر گرفته نشد. بدین ترتیب تمامی دانشگاه‌ها به جز علم و صنعت، فعالیت‌های خود را در توسعه‌ی پلتفرم ملی متوقف کردند. دانشگاه علم و صنعت با ارائه‌ی گزارش در کمیسیون صنعت مجلس موفق به دریافت میزانی بودجه شد تا فعالیت‌های خود را ادامه دهد.
چه تعداد از اساتید و دانشجویان در این پروژه فعالیت داشتند؟
به طور کلی نزدیک به ۵۰ عضو هیئت علمی، ۵۰ دانشجوی دکترا، ۳۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۴۰ متخصص صنعتی در پروژه‌ی پلتفرم ملی شرکت داشتند.
شریک صنعتی برای این پروژه وجود داشت؟
پروژه‌ی پلتفرم ملی خودرو در ابتدا با همکاری قرارگاه سازندگی خاتم الاوصیا آغاز شد. پس از برخی تحولات و کناره‌گیری این قرارگاه از پروژه، شرکت خودروسازی سایپا برای همکاری در این پروژه ابراز تمایل کرد و قراردادی با این شرکت ثبت شد. اما پس از تغییر مدیرعامل سایپا، قرارداد موجود نیز ملغی شد. در حال حاضر یکی از شرکت‌های خودروسازی برای صنعتی کردن طرح مفهومی پلتفرم ملی آمادگی خود را اعلام کرده است.
طرح رونمایی شده نهایی است یا همچنان تغییراتی را شاهد خواهیم بود؟
طرح رونمایی شده، در سال ۹۲ طراحی شده است. اما این استایل دارای برخی اشکالات است و همچنین ۳ سال از عمر آن گذشته و به‌روز نیست. طرح جدیدی در حال توسعه است که در همین سبک بدنه اما بسیار زیباتر، به‌روزتر و با هویت خاص است.
با توجه به کناره‌گیری دانشگاه‌های مجری بخش پیشرانه، در این بخش نیاز خودرو را چگونه تأمین می‌کنید؟
دانشگاه علم و صنعت با شرکت دانش بنیان تیوان که همکاری نزدیکی با شرکت AVL اتریش دارد، قراردادی عقد کرده است که پیشرانه‌ی ۳ سیلندر مدرن، قدرتمند و کم‌مصرفی را برای این خودرو توسعه دهند. در صورتی که توسعه‌ی این پیشرانه برای نسخه‌ی نهایی خودرو به اتمام نرسد، از پیشرانه‌ی BM15 شرکت پارس خودرو استفاده خواهیم کرد.
قیمت در نظر گرفته‌شده در طراحی این خودرو چقدر است؟
حداقل ۱۲۰۰۰ دلار.
برخی از اساتید دانشگاه‌های کشور انتقادی در خصوص این دسته پروژه‌ها داشتند و به دلیل عدم همکاری نزدیک با صنعت، هیچ‌گاه به مراحل تولید نخواهند رسید. نظر شما در این خصوص چیست؟
اصل این موضوع که برای تولید محصول نیاز به همکاری نزدیک با صنعت است، کاملا صحیح است. اما این موضوع در خصوص پروژه‌ی پلتفرم ملی صادق نیست. دانشگاه علم و صنعت همانند بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برتر دنیا، در این پروژه همکاری نزدیکی با متخصصان صنعتی داشته است. از این دسته از انتقاد‌ها که دانشگاه‌ها توانایی توسعه‌ی پروژه‌ها صنعتی را ندارند، در سال‌های گذشته بسیار بوده است و نتایج آن‌ها وضعیت کنونی صنعت است. پس قطعا در این بخش نیاز به تغییراتی اساسی داریم که پروژه‌ی کلان پلتفرم ملی آغاز آن‌ها است.
در ادامه با برخی اساتید فعال در پروژه‌ی کلان پلتفرم و دیدگاه آن‌ها در خصوص این پروژه آشنا خواهید شد.
دکتر جواد مرزبان راد مسئول طراحی سیستم ترمز:
برای حل مشکلات متعدد صنعت خودروسازی نیاز به راه‌حل‌های عمیق و ریشه‌ای است که طراحی پلتفرم خودرو، اولین و بزرگترین راه‌حل موجود است. ادامه‌ی این روند می‌تواند تحولی بزرگ در صنعت خودروسازی داخلی ایجاد کند.
دکتر مسعود مسیح طهرانی، مسئول طراحی سیستم تعلیق:
استفاده از جدید‌ترین و به‌روزترین فناوری‌های جهان در پلتفرم ملی، نقطه‌ی قوت اصلی آن و علت قرارگیری در راس تولیدات داخلی است.
دکتر حامد سعیدی گوگرچین، مسئول طراحی تریم داخلی و پنل‌های خودرو:
اعتماد به نیروی جوان ملی و صرف فعل «ما می‌توانیم» در بازه‌ای که عموم نگاه‌های مدیران داخلی به صنایع خارجی است، از جمله موفقیت‌های پروژه‌ی پلتفرم ملی است.
دکتر غلامرضا مولایی‌منش، مسئول طراحی سیستم تهویه‌ی مطبوع و مکش موتور:
در پروژه‌ی پلتفرم ملی به خوبی پتانسیل‌های علمی کشور در صنعت خودروسازی مشخص شد. ایران در این بخش از صنعت نیز مانند صنایع هوا فضا و هسته‌ای می‌تواند افتخار آفرینی کند.
دکتر علی قاسمیان مسئول طراحی سیستم‌های خنک‌کاری، سوخت‌رسانی پیشرانه:
تجربه‌ی تبدیل مقالات علمی به پروژه‌های صنعتی، مهم‌ترین دستاورد پروژه‌ی پلتفرم ملی است. ایجاد امید و خودباوری در بین دانشجویان و جوانان نیز مقوله‌ی مهم بعدی این پروژه است.
دکتر سلمان ابراهیمی‌نژاد، مسئول طراحی سیستم فرمان و مجموعه‌ی چرخ و تایر:
تعریف مفهوم پلتفرم و ارائه‌ی این علم در ایران، جز اصلی‌ترین مشخصه‌های پروژه‌ی پلتفرم ملی است.
دکتر مسعود دهمرده، مسئول طراحی سیستم‌ها برقی خودرو:
آشنایی دانشجویان با ادبیات صنعتی و همکاری با متخصصان باتجربه‌ی صنعت که هیچ‌گاه در کتاب‌ها تدریس نمی‌شود، بزرگترین دستاورد این پروژه است.
دکتر روح‌الله طالبی، دکتر رامین هاشمی، دکتر مجید سیاوشی و دکتر مجتبی طحانی از دانشکده‌ی مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران نیز در پروژه‌ی کلان پلتفرم ملی شرکت داشتند. مهندس پیام مجاهدی مشاور صنعتی سایپا و متخصص پروتوتایپینگ نیز وظیفه‌ی تولید نمونه‌های اولیه‌ی خودرو را بر عهده داشت.
امید است با پروژه‌هایی این چنینی و همت جامعه‌ی علمی، صنعت ساکن خودروسازی کشور، مجدد به حرکت خود ادامه دهد و به واسطه‌ی نیروهای بالقوه‌ی داخلی، آینده‌ای روشن برای محصولات و برندهای ایرانی به وقوع بپیوندد.
با توجه به این که تا چند سال گذشته خودروسازان به دنبال خرید پلتفرم خودرو از شرکت‌های اروپایی و حتی چینی بودند، اکنون می‌توانند با سرمایه‌گذاری به مراتب اندک از پروژه‌های داخلی حمایت و آن‌ها را به طرح‌های نهایی تبدیل کنند.
