شاید با پیشرفت گوشی‌های هوشمند و امکانات صوتی آن‌ها، استفاده از ضبط‌کننده‌های صدای قابل حمل کمتر شده باشد؛ با این حال هنوز هم بسیاری از خبرنگاران و کاربرانی که به‌نوعی به ضبط صدا نیازمند هستند از این دستگاه‌‌ها استفاده می‌کنند. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی در چند دهه‌ی اخیر، ابعاد دستگاههای ضبط صدا بسیار کوچک‌تر از گذشته شده و امکانات متنوعی به آن‌ها اضافه شده است. برندهای مطرح با چند دهه تجربه در بخش تجهیزات مرتبط با صدا، عموما محصولات باکیفیتی در بخش ضبط‌کننده‌های صدای دیجیتال وارد بازار کرده‌اند؛ اما محصولات برندهایی همچون سونی در این بخش با وجود کیفیت مناسب، قیمت بالایی دارند. برند لندر (Lander) یکی از فعالان در بخش محصولات ضبط صدا است که به ارائه‌ی محصولات اقتصادی و متنوع در این بخش مشغول است. با بررسی زومیت از ضبط‌کننده‌ی صدای لندر PV4 همراه باشید.
اصولا به کسانی که به‌صورت مداوم در محل کار یا کلاس درس اقدام به ضبط صدا می‌کنند، تهیه‌ی دستگاههای ضبط‌کننده‌ی صدا توصیه می‌شود. شارژدهی محصولات ضبط صدا نسبت به گوشی موبایل بهتر است و عموما نگرانی‌های مربوط به اتمام شارژ در آن‌ها وجود ندارد؛ زیرا کاربر با گوشی خود به کارهای پرمصرف دیگر نیز می‌پردازد. بسیاری از ضبط‌کننده‌های صدا بسته به محل کاربر تنظیمات خاصی برای کیفیت مناسب‌تر صدا پیشنهاد می‌دهند. اگر گاهی اوقات به ضبط صدا نیاز پیدا می‌کنید و کیفیت صدای ضبط‌شده برای شما حیاتی نیست، موبایل بهترین انتخاب شما خواهد بود.
پی‌وی ۴ آخرین نسل از ضبط‌کنند‌های صدای سری PV برند لندر محسوب می‌شود و پیش از آن، سه مدل از این سری به بازار عرضه شده‌اند. پس از باز کردن جعبه‌ی پی‌وی ۴ با اقلام متنوعی روبرو می‌شویم که همگی به‌نوعی با امکانات دستگاه در ارتباط هستند؛ اقلامی که لندر همراه با این دستگاه ضبط صدای دیجیتال در جعبه قرار داده است، به قرار زیر هستند:
- میکروفون یقه‌ای برای ضبط صدا
- سوکت اتصال به تلفن ثابت
- کابل AUX
- هدفون استریو
- بند آویز
- کابل میکرو USB برای اتصال به کامپیوتر و شارژ
- کیف پارچه‌‌ای ساده برای قرار دادن دستگاه
- دفترچه‌ی راهنما به دو زبان فارسی و انگلیسی
- ۲ عدد باتری قابل شارژ
پی‌وی ۴ از نظر تعداد اقلام همراه یکی از کامل‌ترین ضبط‌کننده‌های صدای این رده‌‌ی قیمتی در بازار است. همانند دیگر ضبط‌کننده‌های صدای بازار، شارژی برای دستگاه در جعبه‌ی آن وجود ندارد. برای تغذیه دستگاه به‌صورت پیش‌فرض از دو باتری نیم‌قلمی AAA قابل شارژ استفاده شده است؛ برخی از مدل‌های بازار از باتری غیر قابل تعویض استفاده می‌کنند.
در نگاه اول به دستگاه، ضخامت بیشتر آن نسبت به رقبا مشخص است؛ با این حال این ضخامت خللی به قرارگیری آن در دست وارد نمی‌کند. کیفیت ساخت دستگاه در نگاه اول رضایت‌بخش به نظر می‌رسد؛ عموما خریداران چنین دستگاه‌هایی روی عمر چندین ساله‌ی آن‌ها حساب ویژه‌ای باز می‌کنند؛ از این رو نمی‌توان در مورد ماندگاری دستگاه نظر قطعی داد. ابعاد ۱۱ در ۳۹ در ۱۵.۸ میلی‌متری پی‌وی ۴ و طراحی آن به گونه‌ای است که دسترسی به تمام کلیدهای موردنیاز با یک دست به راحتی امکان‌پذیر است.
جلوی دستگاه علاوه بر کلیدهای رایج کنترلی و تغییر حجم صدا، شامل سه کلید برای جابه‌جایی ساده بین منوها است. کلید «Erase» نیز برای سهولت در حذف فایل‌ها و پوشه‌ها به‌صورت فیزیکی روی دستگاه قرار گرفته است. زیر دستگاه میزبان درگاه میکرو یو‌اس‌بی است و جک‌های مربوط به ورودی و خروجی صدا در طرفین پی‌وی ۴ قرار گرفته‌اند. این دستگاه ضبط صدا به‌صورت پیش‌فرض با ۸ گیگابایت حافظهی ذخیرهسازی عرضه می‌شود؛ با این حال افزایش حافظه از طریق درگاه میکرو اس‌دی قرارگرفته در لبه‌ی سمت چپ دستگاه نیز امکان‌پذیر است و امکان استفاده از حافظه‌‌هایی تا ظرفیت ۳۲ گیگابایت وجود دارد. این میزان حافظهی ذخیرهسازی، شما را به کارت حافظه نیازمند نخواهد کرد؛ مگر آن‌که از پی‌وی ۴ به‌عنوان دستگاه پخش موسیقی نیز استفاده کنید.
سراسر لبه‌ی بالایی دستگاه میزبان میکروفون‌های داخلی آن است. پی‌وی ۴ به یک اسپیکر با حجم صدای مناسب در پشت دستگاه نیز مجهز شده است. لندر برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و فشرده شدن ناگهانی کلیدها در هنگام ضبط صدا، یک اسلایدر برای قفل کردن این کلیدها در سمت راست دستگاه قرار داده است.
در صورتی که بیشتر رقبا در این بازه‌ی قیمتی از نمایشگرهای سیاه‌وسفید استفاده می‌کنند، پی‌وی ۴ به یک نمایشگر ۱.۴ اینچی TFT با رزولوشن ۱۲۸ در ۱۲۸ پیکسل مجهز شده است. این نمایشگر روشنایی چندان بالایی ندارد و زاویه‌ی دید آن نیز مناسب نیست؛ از این رو استفاده از یک نمایشگر تک‌رنگ اولد را بیشتر می‌پسندیدیم. البته چنین مشکلی در بین دیگر رقبای استفاده‌کننده از نمایشگر TFT نیز وجود دارد.
با روشن کردن پی‌وی ۴، همانند دیگر دستگاههای ضبط صدا با پیغامی برای وارد کردن تاریخ و ساعت مواجه خواهید شد؛ خوشبختانه پی‌وی ۴ از زبانی فارسی نیز پشتیبانی می‌کند و تمام منوها به‌صورت کاملا فارسی نمایش داده می‌شوند. پس از وارد کردن موارد خواسته‌شده، وارد منوی دستگاه خواهید شد که به چهار بخش کلی زیر تقسیم می‌شود:
- ضبط: ضبط صدا و موارد مرتبط با آن در این بخش قرار دارد.
- تصویر: برای نمایش تصاویری با فرمت‌های JPG، GIF و BMP استفاده می‌شود.
- تنظیم منو: تنظیمات مختلف دستگاه مانند تنظیم زمان، تاریخ، تنظیمات نمایشگر، انتخاب حافظه و دریافت بروزرسانی‌های نرم‌افزاری در این بخش گنجانده شده‌اند.
- موزیک: از این بخش می‌توان به‌عنوان پخش‌کننده‌ی موسیقی استفاده کرد.
پی‌وی ۴ قادر به ضبط صدا با فرمت‌های MP3 و WAV به‌صورت PCM و ADPCM است؛ خبری از فرمت‌های WMA در این ضبط‌کننده‌ی صدا نیست. در جدول زیر می‌توانید مشخصات نوع فرمت‌ها و ویژگیهای آن‌ها مانند بیت‌ریت (Bit rate) را مشاهده کنید.
لیست فرمت‌ها | ||||
|---|---|---|---|---|
فرمت | نرخ نمونه‌برداری (KHz) | عمق بیت (bits) | L/R | بیت ریت (kbps) |
PCM | ۱۶ | ۱۶ | ۱ | ۲۵۶ |
PCM | ۳۲ | ۱۶ | ۱ | ۵۱۲ |
PCM | ۲۴ | ۱۶ | ۲ | ۷۶۸ |
PCM | ۳۲ | ۱۶ | ۲ | ۱۰۲۴ |
PCM | ۴۴.۱ | ۱۶ | ۲ | ۱۴۱۱ |
PCM | ۴۸ | ۱۶ | ۲ | ۱۵۳۶ |
ADPCM | ۱۶ | ۴ | ۱ | ۶۴ |
ADPCM | ۲۴ | ۴ | ۱ | ۹۶ |
ADPCM | ۱۶ | ۴ | ۲ | ۱۲۸ |
ADPCM | ۲۴ | ۴ | ۲ | ۱۹۲ |
ADPCM | ۳۲ | ۴ | ۲ | ۲۵۶ |
ADPCM | ۴۸ | ۴ | ۲ | ۳۸۴ |
MP3 | ۱۶ | - | ۱ | ۳۲ |
MP3 | ۱۶ | - | ۱ | ۶۴ |
MP3 | ۲۴ | - | ۱ | ۱۲۸ |
MP3 | ۲۴ | - | ۱ | ۱۶۰ |
MP3 | ۳۲ | - | ۱ | ۱۹۲ |
MP3 | ۳۲ | - | ۱ | ۳۲۰ |
از نظر نرخ نمونه‌برداری صدا (Sample Rate) و عمق بیت (Bit depth)، این دستگاه مشابه نمونه‌های دیگر بازار است و از این نظر ایرادی به آن وارد نیست. عموما از دستگاه‌هایی با چنین رنج قیمت و کاربری نباید انتظار صدای ۲۴ بیت داشت؛ صدای ۲۴ بیت تنها در دستگاههای حرفه‌ای ضبط صدا به‌عنوان یک استاندارد مطرح است. بد نیست بدانید که عمق بیت بالا در حقیقت به معنای فضای بیشتر برای ثبت اطلاعات صوتی است؛ به بیان دیگر جزئیات بیشتری از دامنه‌ی فرکانسی ثبت می‌شود.
کاربر در بخش تنظیمات علاوه بر انتخاب نوع فرمت و ویژگیهای آن، قادر به فعال کردن ویژگی‌هایی مانند کاهش نویز، نوع محیط ضبط، تقویت دیجیتال و انتخاب ورودی برای ضبط صدا است. پی‌وی ۴ در شرایط مختلف و با انواع تنظیمات، خروجی قابل قبولی ارائه می‌دهد. تنها نکته‌ای که در استفاده از این دستگاه ضبط صدا باید مدنظر داشت، استفاده از تنظیمات متناسب با شرایط ضبط صدا است؛ برای مثال انتخاب درست هر یک از حالات مصاحبه، کنفرانس، حالت سالن و فضای باز به خروجی بهتر صدا کمک می‌کند. پی‌وی ۴ از دو میکروفون برای ضبط صدای استریو استفاده می‌کند؛ از این رو عمق صدای ثبت‌شده نسبت به نمونه‌های مونو بهتر است. اگر انتظارات خود را با قیمت پی‌وی ۴ هماهنگ کنید، قطعا شما را از نظر کیفیت صدای ضبط‌شده راضی خواهد کرد.
در بررسی‌های ما فعال بودن قابلیت کاهش نویز به‌خصوص در محیط‌هایی که یک نویز تقریبا ثابت وجود داشت، به شفافیت بیشتر صدای ضبط‌شده کمک کرد. همچنین در صورت نزدیک بودن به سوژه پیشنهاد می‌شود تقویت دیجیتال را در حالت غیر فعال قرار دهید. قابلیت نشانه‌‌گذاری روی فایل صوتی در حال ضبط یا پخش، از دیگر قابلیت‌های کمک‌کننده به کاربر به‌خصوص خبرنگاران است؛ از کلیدهای فیزیکی افزایش و کاهش صدا می‌توان برای اضافه یا حذف کردن نشانه‌ها استفاده کرد. قابلیت دیگر پی‌وی ۴ که در رقبای هم‌قیمت آن کمتر شاهد آن هستیم «زمان پخش» است. از این قابلیت برای شروع پخش یک فایل از زمان مورد نظر کاربر استفاده می‌شود؛ به این معنی که در فایل‌های صوتی طولانی دیگر نیازی به صرف وقت برای عقب یا جلو بردن فایل نیست؛ برای استفاده از این قابلیت کافی است ساعت، دقیقه و ثانیه‌ی موردنظر را برای شروع پخش از آن نقطه به دستگاه بدهید.
این دستگاه ضبط صدا به قابلیتی با نام VOR نیز مجهز شده است؛ در صورت فعال بودن آن، دستگاه با حکمفرما شدن سکوت در محیط، ضبط صدا را متوقف و با حس کردن صدا در محیط دوباره فرآیند ضبط صدا را ادامه می‌دهد. میزان حساسیت این ویژگی قابل تغییر است. یکی دیگر از قابلیت‌های خوب PV4 امکان ضبط دوطرفه‌ی مکالمات از طریق تلفن ثابت است؛ کانکتور لازم برای این کار در جعبه‌ی دستگاه موجود است. البته به کمک میکروفون استریوی یقه‌ای و دو تکه‌ی موجود در بسته‌بندی دستگاه نیز می‌توان مکالمات موبایل یا تلفن ثابت را ضبط کرد؛ بخشی از این میکروفون استریو که قابلیت اتصال به یقه دارد، برای ضبط صدای فرد و دیگری با قرار گرفتن در گوش او، صدای شخص مقابل را ضبط می‌کند.
شارژدهی دستگاه در زمان ضبط صدا بسته به شرایط مختلف مانند کیفیت باتری، نوع فرمت و فعال بودن یا نبودن تنظیمات، متفاوت است. طبق ادعای شرکت سازنده، با یک بار شارژ کامل PV4 می‌توان ۲۰ تا ۳۰ ساعت صدا ضبط کرد؛ البته این میزان با فعال شدن کاهنده‌ی نویز تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.
جمع‌بندی
ضبط‌کننده‌ی صدای لندر پی‌وی ۴ یک محصول با امکانات خوب و ارزان است. خرید یک دستگاه ضبط صوت دیجیتال به کاربرانی که تنها در شرایط خاصی به ضبط صدا نیاز پیدا می‌کنند چندان منطقی نیست. برندهای باسابقه‌ی زیادی در بازار چنین دستگاه‌هایی فعالیت می‌کنند؛ تجربه‌ی بالای این شرکت‌ها عموما به تولید محصولات باکیفیت اما گران‌قیمت در بازار منتهی می‌شود. لندر پی‌وی ۴ به میکروفون داخلی و یقه‌ای استریو مجهز شده است که آن را از دستگاههای ارزان‌قیمت بازار مجزا می‌کند. همانطور که در بررسی ذکر شد، به کمک پی‌وی ۴ می‌توان به گوش دادن موسیقی یا مرور عکس پرداخت؛ اگر قصد استفاده از پی‌وی ۴ برای این کارکردها را دارید، شاید دستگاههای اختصاصی یا گوشی‌ها در این زمینه بسیار کارآمدتر باشند. کیفیت صدای ضبط‌شده در لندر پی‌وی ۴ با توجه به بازه‌ی قیمتی آن رضایت‌بخش است؛ به‌طوری که نه می‌توان آن را با نمونه‌های گران‌قیمت و پرچم‌داران بازار مقایسه کرد و نه آن را در زمره‌ی محصولات ضعیف بازار دانست.