بررسی کارت گرافیک RTX 4070 Ti؛ گل به خودی انویدیا

RTX 4070 Ti، جدیدترین کارت گرافیک انویدیا به‌شمار می‌آید که روزهای ابتدایی ژانویه در رویداد CES 2023 رونمایی شد. 4070Ti عقبه‌ی پرحاشیه‌ای دارد که عرضه‌ی این کارت گرافیک را به‌طور کامل تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد؛ در ادامه پیش از آغاز بررسی، اتفاقات پیش‌آمده را شرح می‌دهیم.

چند ماه پیش، انویدیا هنگام معرفی کارت‌های گرافیک RTX 40، مدل RTX 4080 را در دو مدل ۱۶ و ۱۲ گیگابایتی با قیمت پایه‌ی ۱۱۹۹ و ۸۹۹ دلار معرفی کرد؛ این حرکت صدای خیلی‌ها را درآورد و باعث اعتراض گیمرها شد؛ البته دلیل اعتراضات، صرفا اختلاف ۴ گیگابایتی حافظه نبود!

با آنکه انویدیا هر دو کارت گرافیک را 4080 می‌نامید؛ اما مشخصات آن‌ها تفاوت فاحشی با یکدیگر داشتند؛ به‌عنوان مثال مدل ۱۲ گیگابایتی حدود ۲۰ درصد، واحدهای محاسباتی کمتری داشت کمتر بود و عملکرد کلی آن نیز بین ۲۵ تا ۳۰ درصد ضعیف‌تر از مدل ۱۶ گیگابایتی بود؛ بنابراین کارتی با نام ۴۰۸۰ و عملکرد ضعیف‌تر از ۴۰۸۰ داشتیم!

گذشته از بحث عملکرد، برچسب قیمتی RTX 4080 12GB نیز جای بحث بسیاری داشت؛ انویدیا قیمت کارتی ضعیف‌تر از RTX 4080 را ۸۹۹ دلار گذشته بود؛ یعنی ۲۰۰ دلار بالاتر از قیمت عرضه‌ی RTX 3080!

افزایش دامنه‌ی اعتراض‌ها باعث شد تا انویدیا در نهایت تسلیم شود و عرضه‌ی مدل ۱۲ گیگابایتی RTX 4080 را لغو کند؛ اما از آنجا که هیچ شرکتی از سود خود نمی‌گذرد، چند ماه بعد، در CES 2023، انویدیا همان کارت قبلی را با نام RTX 4070 Ti و قیمت ۷۹۹ دلار رونمایی کرد!

شاید برایتان جالب باشد که «دمش گرم، قیمت رو ۱۰۰ دلار آورد پایین!»؛ اما باید توجه داشته باشید که برخلاف مدل‌های دیگر، از نسخه‌ی Founders Edition (مدلی که خود انویدیا عرضه می‌کند)، برای RTX 4070 Ti خبری نیست و انویدیا برچسب قیمتی ۷۹۹ دلاری را صرفا به تولیدکنندگان «توصیه» می‌کند.

اگر به وب‌سایت خود انویدیا سری بزنید، متوجه خواهید شد که بسیاری از شرکت‌ها، کارت گرافیک RTX 4070 Ti را در قیمت‌های متنوعی از ۸۵۰ دلار گرفته تا ۱۱۰۰ دلار به‌فروش می‌رسانند؛ به‌عنوان مثال، قیمت دلاری کارت ROG Strix 4070 Ti OC که برای بررسی در اختیار ما قرار دارد، ۱۰۵۰ دلار است؛ در حالی‌که انویدیا قیمت کارت RTX 4080 Founders Edition را ۱۲۰۰ دلار اعلام کرده بود.

کارت گرافیک RTX 4070 Ti، تراشه‌ی AD104 را دل خود دارد که از معماری Ada Lovelace بهره می‌برد، با لیتوگرافی بهینه‌ی ۴ نانومتری TSMC ساخته می‌شود و ۳۵٫۸ میلیارد ترانزیستور را روی سطح خود دارد که بیش‌از ۲ برابر تعداد ترانزیستورهای نسل قبلی، با نام GA104 است.

انویدیا می‌گوید معماری جدید Ada Lovelace به‌لطف چندپردازنده‌های جریان جدید (Streaming Multiprocessor) بالغ‌بر ۲ برابر عملکرد و بهره‌وری بهتر را به ارمغان می‌آورد؛ از سوی دیگر هسته‌های نسل‌سومی رهگیری پرتو (Ray Tracing) و هسته‌های نسل چهارمی تنسور ۲ برابر عملکرد بهتر را به‌ترتیب در رهگیری پرتو و عملیات محاسبات ماتریس ارائه می‌دهند.

تراشه‌ی AD104 از ۵ کلاستر پردازش گرافیکی (GPC) استفاده می‌کند؛ هریک از این کلاسترها از ۱۲ واحد چند واحد چندپردازنده‌ی جریان بهره می‌برد که در دل هر SM، هسته‌های Cuda، رهگیری پرتو و تنسور وجود دارد؛ به‌طوری‌که در مجموع، کل تراشه‌ی AD104، بالغ‌بر ۷۶۸۰ هسته‌ی Cuda و ۲۴۰ هسته‌ی تنسور به‌همراه ۶۰ هسته‌ی رهگیری پرتو، ۲۴۰ واحد مدیریت بافت (TMU) و ۱۶ واحد خروجی رستر (ROP) دارد.

نیمی از هسته‌های Cuda در معماری Ada Lovelace، صرفا قابلیت انجام محاسبات روی اعداد FP32 را دارند؛ در حالی‌که نیمی دیگر، از پس انجام محاسبات FP32 یا INT32 برمی‌‌آیند؛ بنابراین گرافیک‌های جدید انویدیا قابلیت انجام هم‌زمان محاسبات INT32 و FP32 را دارد.

انویدیا با معماری Ada Lovelace، فناوری DLSS 3 را با وعده‌ی افزایش ۱۰۰ درصدی نرخ فریم با کیفیت تصویر مشابه معرفی کرد. DLSS3 تمام قابلیت‌های DLSS 2 از جمله AI Super-resolution را نیز دارد؛ اما اکنون به‌مدد شتاب‌دهنده‌ی سخت‌افزاری OFA و نسل چهارم هسته‌های تنسور، می‌تواند بدون آنکه به واحد‌های پردازش گرافیکی فشار بیاورد، فریم بعدی را پیش‌بینی کرده و آن را با هوش مصنوعی تولید کند.

قابلیت چشمگیر بعدی کارت‌های گرافیک سری RTX 40، به پشتیبانی از کدک بسیار بهینه‌ی AV1 باز می‌گردد؛ نسل هشتم انکُدر ویدیوی انویدیا (NVENC) اکنون از پس انکُد ویدئوهای AV1 برمی‌آید که براساس وعده‌ی انویدیا به بهبود ۴۰ درصدی بهره‌وری استریم‌ها کمک می‌کند؛ گویی استریم با ۴۰ درصد پهنای باند بیشتر صورت می‌گیرد.

کارت گرافیک RTX 4070 Ti از ۱۲ گیگابایت حافظه‌ی ویدیویی GDDR6 با باس ۱۹۲ بیتی و پهنای باند ۵۰۴٫۲ گیگابایت‌برثانیه استفاده می‌کند؛ ضمن اینکه ۱۲۸ کیلوبایت کش L1 برای هریک از ۶۰ واحد SM و در مجموع ۴۸ مگابایت کش L2 روی تراشه‌ی AD104 برای دسترسی سریع‌تر واحد‌های پردازشی وجود دارد.

گرافیک میان‌رده‌ی RTX 4070 Ti از ۲ درگاه HDMI 2.1a در کنار ۳ درگاه DisplayPort 1.4a بهره می‌برد و هم‌زمان از پسِ ۴ خروجی تصویر برمی‌آید. انویدیا در این کارت نیز از رابط برق اختصاصی ATX 12VHPWR استفاده می‌کند که برای استفاده از آن باید سه کابل ۸پین PCIe استفاده کنید.

ما از کارت ROG Strix GeForce RTX 4070Ti OC برای بررسی استفاده کردیم که به‌طور پیش‌فرض با فرکانس ۲۷۶۰ مگاهرتز (۴۵۰ مگاهرتز بالاتر از فرکانس پایه‌ی پیشنهادی انویدیا) کار می‌کند و در حالت اورکلاک نیز می‌توان آن را به ۲۷۹۰ مگاهرتز (۱۸۰ مگاهرتز بالاتر از فرکانس توربوی پیشنهادی انویدیا) ارتقا داد.

ما برای بررسی کارت گرافیک RTX 4070 Ti از کیس MSI Aegis Ti5 نسل دوازدهمی با پردازنده‌ی Core i9-12900K، رم ۱۲۸ گیگابایتی و پاور ۸۵۰ واتی استفاده کردیم. این کیس به‌طور پیش‌فرض از کارت گرافیک RTX 3090 استفاده می‌کند.

انویدیا در مورد عملکرد RTX 4070 Ti بسیار فریبنده صحبت می‌کند؛ به‌عنوان مثال به‌جای مقایسه‌ی قدرت پردازشی این گرافیک با نسل گذشته، عملکرد DLSS 3 کارت جدید را در بازی Cyberpunk 2077 را با DLSS 2 کارت نسل قبل مقایسه می‌کند و می‌گوید 407Ti تا ۴ برابر بهتر از 3080 است.

در زمان نگارش بررسی پیش‌رو، هنوز هم بعد از گذشت چند ماه، به‌روزرسانی جدید Cyberpunk 2077 با DLSS 3 در دسترس عموم قرار نگرفته است؛ بنابراین همان‌طور که مشاهده می‌کنید، در وضوح 4K و با بالاترین تنظیمات گرافیکی، تفاوت فاحشی میان عملکرد Ray Tracing دو کارت RTX 4070 Ti و RTX 3090 مشاهده نمی‌شود.

در فقدان پشتیبانی از DLSS 3، بازی Bright Memory نیز بهبود معناداری را در وضوح 4K برای RTX 4070 Ti در مقایسه‌با RTX 3090 نشان نمی‌دهد.

کارت گرافیک RTX 4070 Ti در بازی Forza Horiz 5 خودی نشان می‌دهد و با اختلاف ۲۸ درصدی، 3090 را در وضوح 4K پشت‌سر می‌گذارد.

در بازی Red Dead Redemption 2 نیز شاهد برتری فاحشی برای کارت جدید انویدیا نیستیم. در این بازی با وضوح 4K، گرافیک RTX 4070 Ti فقط ۱۰ درصد بهتر از 3090 عمل می‌کند.

در بازی FarCry 6، کارت گرافیک جدید انویدیا با اختلافی ناچیز از پرچم‌دار سه سال پیش عقب می‌افتد.

در بازی قدیمی Gears 5، بار دیگر RTX 4070 Ti قدرتنمایی می‌کند و حریف قَدَر خود از نسل قبلی را با اختلاف بیش‌از ۲ برابر، از پیش‌رو برمی‌دارد.

در مجموع و براساس تست‌هایی که از بازی‌های مختلف گرفتیم، گرافیک RTX 4070 Ti در وضوح 1080p بهتر از وضوح 4K قدرت خود را مقابل RTX 3090 به‌نمایش می‌گذارد.

با تنظیم وضوح بازی Cyberpunk 2077 روی 1080p، کارت گرافیک جدید انویدیا به نرخ فریم نزدیک به ۱۲۰ فریم‌برثانیه با بالاترین تنظیمات گرافیکی و Ray Tracing دست می‌یابد که نزدیک به ۴۰ درصد بهتر از عملکرد RTX 3090 است.

در بازی Bright Memory نیز همان روند، با شدت کمتر، پیش می‌آید، روی وضوح 1080p، با RTX 4070 Ti به برتری ۱۱ درصدی رسیدیم.

چنانچه بازی Forza Horizon 5 را روی وضوح 1080p تنظیم کنید، با بالاترین تنظیمات گرافیکی به نرخ ۱۵۳ فریم‌برثانیه دست می‌یابید که ۲۲ درصد بهتر از عملکرد RTX 3090 است.

با وضوح 1080p، گرافیک جدید انویدیا برتری خود بر RTX 3090 را در بازی RDR 2 تقویت می‌کند و به عدد شگفت‌انگیز ۴۹ درصد می‌رساند.

کارت گرافیک RTX 3090 حتی با وضوح 1080p نیز در بازی FarCry 6 بهتر عمل می‌کند؛ این بار با اختلاف ۱۰ درصدی.

در عنوان قدیمی Gears 5، چنانچه وضوح را به 1080p تغییر دهید، با RTX 4070 Ti به نرخ خیره‌کننده‌ی ۳۱۰ فریم‌برثانیه دست خواهید یافت که ۵۱ درصد بهتر از عملکرد RTX 3090 است.

با گذر از دنیای بازی‌ها، در مرحله‌ی بعدی، عملکرد RTX 4070 Ti در نرم‌افزارهای حرفه‌ای پریمیر پرو، فتوشاپ، سالیدورکس و بلندر را ارزیابی کرده و آن را با RTX 3090 مقایسه می‌کنیم.

حافظه‌ی ویدیویی کمتر RTX 4070 Ti باعث می‌شود تا در پیاده‌سازی افکت‌های سنگین گرافیکی با نرم‌افزار پریمیر پرو، مقابل RTX 3090 با اختلاف ۲۰ درصدی عقب بماند؛ اما در عوض هنگام اکسپورت پروژه‌ها، ۱۰ درصد بهتر است.

در نرم‌افزار فتوشاپ، با RTX 4070 Ti به برتری جزئی ۵ درصدی دست یافتیم که چندان قابل‌توجه نیست.

شرایط پیش‌آمده در فتوشاپ، برای نرم‌افزار سالیدورکس نیز صادق است؛ کارت گرافیک جدید انویدیا در این نرم‌افزار تنها ۲ درصد بهتر از RTX 3090 بود!

کارت گرافیک RTX 4070 Ti در نرم‌افزار Blender قوی‌تر ظاهر می‌شود و با اختلاف ۱۵ درصدی بهتر از RTX 3090 عمل می‌کند.

گذشته از تمام صحبت‌هایمان درباره‌ی عملکرد RTX 4070 Ti، به هیچ‌وجه نمی‌توانیم بهینگی معماری جدید انویدیا و فرایند ساخت ۴ نانومتری TSMC در مقایسه‌با نسل گذشته با لیتوگرافی ۸ نانومتری سامسونگ را انکار کنیم.

براساس تست‌های من، کارت گرافیک RTX 4070 Ti در عموم مواقع یا بهتر از RTX 3090 بود یا پابه‌پای آن می‌آمد؛ در عین‌حال، این کارت حدود ۱۰۰ وات کمتر از پرچم‌دار نسل قبلی مصرف می‌کند!

در عین‌حال که توان مصرفی کارت ۱۰۰ وات کمتر است؛ گرافیک RTX 4070 Ti با ۱۱۰۰ مگاهرتز فرکانس بالاتر نیز در مقایسه‌با RTX 3090 کار می‌کند.

توجه داشته باشید که در آزمایش‌های من، هنگامی‌که گرافیک ۲۰ دقیقه به‌طور مداوم تحت بار پردازشی سنگین قرار داشت، دمای داغ‌ترین نقطه‌ی آن حدود ۱۵ درجه‌ی سلسیوس پایین‌تر از RTX 3090 است.

با وجود چنین پیشرفتی در زمینه‌ی بهره‌وری و بهینگی، مشتاق هستم تا عملکرد گرافیک RTX 40 روی لپ‌تاپ‌های ویندوزی را بررسی کنم.

کارت گرافیک RTX 4070 Ti به‌خودی خود محصول بدی نیست و چه در بازی‌ها، چه نرم‌افزارهای حرفه‌ای، عملکرد چشمگیری را به‌نمایش می‌گذارد و پابه‌پای کارت پرچم‌دار RTX 3090 می‌آید؛ حتی برخی مواقع پیش می‌افتد؛ آن هم با توان مصرفی به‌مراتب پایین‌تر!

آنچه همگان را نسبت به RTX 3070 Ti بدبین می‌کند؛ در وهله‌ی نخست، قیمت‌گذاری غیرمنطقی آن و در وهله‌ی بعد، استراتژی زشت انویدیا برای عرضه‌ی این کارت گرافیک است؛ کارتی ضعیف‌تر از RTX 4080 که در ابتدا قرار بود با نام 4080 روانه‌ی بازار شود.

از استراتژی بازاریابی انویدیا که بگذریم، به بحث ناخوشایند قیمت می‌رسیم؛ هم‌اکنون که بررسی پیش‌رو را می‌نویسم، قیمت کارت گرافیک اورکلاک‌شده‌ی ROG Strix RTX 4070 Ti حدود ۶۰ میلیون تومان است؛ در همین محدوده‌ی قیمتی می‌توانید کارت گرافیک AMD RX 7900 XTX یا حتی مدل‌هایی از RTX 4080 را نیز بیابید که در اغلب سناریوها، بهتر از 4070 Ti هستند.