بررسی PS5 Pro؛ تجربه دلنشین اما گران‌قیمت گیمینگ

پلی‌استیشن ۵ پرو کنسولی است که شاید واقعا نیازی به آن نداشته باشید؛ اما به‌احتمال زیاد دلتان بخواهد آن را داشته باشید؛ ترجیحا هم به‌عنوان هدیه چون برچسب قیمتی ۶۵-۶۰ میلیون تومانی آن در بازار ایران بسیاری از طرفداران پلی‌استیشن و دنیای بازی را از خریدش دلسرد می‌کند. 

کنسول میان‌نسلی جدید سونی با تراشه‌ی گرافیکی کمی قوی‌تر، حافظه‌ی کمی سریع‌تر و فضای ذخیره‌سازی بیشتر، بهبودهای سخت‌افزاری کمتری از PS4 Pro درمقایسه‌با PS4 تجربه می‌کند؛ اما به باورم موفق شده است به هدفی که سونی برایش در نظر داشت، برسد. 

در پلی‌ استیشن ۵ پرو، CPU تقریبا دست‌نخورده مانده و بهبود ۴۵درصدی GPU به پای افزایش قدرت دوبرابری PS4 Pro نسبت‌به مدل پایه‌ی این کنسول نمی‌رسد؛ اما آن زمان، هدف سونی از توسعه‌ی کنسول میان‌نسلی، اجرای بازی به‌صورت 4K بود و حالا، بهبود چشمگیر قابلیت رهگیری پرتو؛ اهدافی که سونی هر دو بار به آن‌ها دست پیدا کرده است. 

فراتر از پیشرفت‌های سخت‌افزاری، آنچه درمورد PS5 Pro خودنمایی می‌کند، فناوری انحصاری آپسکیل PSSR است تا بالاخره راه نجاتی برای دوراهی «گرافیک یا نرخ فریم» جلوی پای کنسول‌دارها بگذارد.

جنجالی‌ترین مسئله درمورد PS5 Pro، به قیمت ۷۰۰ دلاری‌اش بازمی‌گردد که ۸۰ دلار اضافه هم به‌خاطر دیسک‌ درایو به گیمر تحمیل می‌کند. به‌همین خاطر، سؤال مهم پیش می‌آید که آیا با این برچسب قیمتی، کنسول میان‌نسلی PS5 Pro ارزش خرید دارد یا بهتر است تا عرضه‌ی PS6 صبر کرد؟

اگر نظر مارک سرنی، معمار ارشد طراحی PS5 و PS5 Pro را بپرسیم، خواهد گفت که تکنولوژی ری‌تریسینگ کنسول پرو «در هیچ جی‌پی‌یو AMD دیگری» یافت نمی‌شود و به‌همین‌خاطر، ۷۰۰ دلار برای این کنسول کاملا منطقی است. اگر کنجکاوید که به صحت ادعای سرنی پی ببرید، با بررسی پلی‌ استیشن ۵ پرو و نگاه عمیق من به کنسول میان‌نسلی سونی، همراه زومیت باشید.

اولین چیزی که روی جعبه‌ی پلی استیشن ۵ پرو جلب‌توجه می‌کند، عبارت «Disk Free Console» است: «کنسول عاری از دیسک»؛ انگار که وجود دیسک‌درایو در کنسول مثل قند نوشیدنی‌ها یا تبلیغات اپلیکیشن‌های رایگان، مضر و آزاردهنده است و سونی حالا کاربرانش را از شر این بخش مزاحم، نجات داده است. 

احتمالا بزرگ‌ترین انتقاد به کنسول جدید سونی همین نبود درایو نوری در جعبه باشد، چراکه خرید دیسک فیزیکی بازی هم حس‌وحال بهتری دارد و هم بازی‌های کارکرده ارزان‌تر تمام می‌شوند. بگذریم که با وضعیت اینترنت ایران، دانلود بازی‌های بیش از ۱۰۰ گیگابایت چنان طاقت‌فرسا است که احتمالا بسیاری از کاربران از خیرش بگذرند. خرید دیسک درایو هم ۸۰ دلار اضافی خرج روی دست گیمرها می‌گذارد که با وضع آشفته‌ی بازار و ۷۰۰ دلار قیمت خود کنسول، به‌هیچ‌وجه ایده‌آل نیست (هرچند نصبش به‌شدت آسان است). 

از نظر طراحی و چینش دکمه‌ها و درگاه‌ها، کنسول پرو بیشتر شبیه مدل اسلیم است و با آن انحنای نرم‌تر، ابعاد جمع‌وجورتر و باله‌های مشکی ضخیم‌تر از اسلیم، طوری آینده‌نگرانه به‌نظر می‌رسد که کنسول پایه در کنارش انگار به موزه تعلق دارد! لبه‌های پنل‌ها هم کوتاه‌تر شده‌اند و بخش عقب کنسول هم به‌اندازه‌ی قبل از باقی دستگاه بیرون نمی‌زند تا PS5 Pro بادوام‌تر به نظر برسد.

در پنل جلویی دو درگاه USB-C به‌چشم می‌خورد که جایگزین درگاه USB-A کنسول پایه شده‌اند؛ البته در پشت دستگاه کماکان به دو پورت USB-A و درگاه اترنت و HDMI 2.1 دسترسی دارید. کنترلر درون جعبه هم همان دوال‌ سنس قدیمی اما دوست‌داشتنی است تا بهترین بازخورد هپتیک را حین بازی در اختیارتان بگذارد؛ هرچند دوال سنس اج برای کنسول پرو گزینه‌ی هیجان‌انگیزتر و منطقی‌تری بود.

تفاوت‌های اصلی را باید درون کنسول جستجو کرد: فضای ذخیره‌سازی دو ترابایتی SSD به‌جای ۸۲۵گیگابایت کنسول پایه، دو گیگابایت حافظه‌ی DDR5 در اختیار CPU، فناوری آپسکیل انحصاری سونی (PSSR) و تراشه‌ی گرافیکی بهبودیافته با ۶۷ درصد واحد رایانشی و ۳۸درصد توان پردازشی بیشتر از کنسول پایه. حافظه‌ هم ۲۸ درصد سریع‌تر شده و فناوری ری‌تریسینگ به‌گفته‌ی سونی، دو تا سه برابر بهبود یافته است تا روی هم، عملکرد PS5 Pro در اجرای بازی‌های متکی‌به GPU تا ۴۵درصد بهتر شود.

همان‌طور که در بخش اجرای بازی‌ها خواهید دید، بهبود ایجادشده در سخت‌افزار، به‌خاطر وضوح و نرخ فریم داینامیک، عملکرد یکسانی در تمام بازی‌ها و حتی صحنه‌ها ندارد و به‌ندرت به عدد اعلام‌شده‌ی سونی می‌رسد. از سوی دیگر، کارت گرافیک RX 6800 که از نظر قدرت خالص پردازش گرافیکی، تقریبا هم‌سطح با PS5‌ Pro است، پایدارتر از کنسول جدید سونی ظاهر می‌شود.

از زمان رونمایی پلی‌استیشن ۵ در سپتامبر ۲۰۲۰، تغییرات زیادی در دنیای پردازند‌ه‌ها رخ داده؛ اما سونی در کنسول میان‌نسلی‌اش، از ارتقای CPU چشم‌پوشی کرده که احتمالا به‌خاطر کاهش هزینه‌ها و حفظ سازگاری بازی‌ها بوده؛ سونی آن موقع برای پردازنده‌ی PS5 سراغ سری Ryzen 3000 با معماری Zen 2 رفت که سریع‌ترین پردازنده‌های AMD به‌شمار می‌رفتند؛ اما اخیرا AMD سری Ryzen 9000 با معماری Zen 5 را عرضه کرده است که سه نسل کامل نسبت‌به پردازنده‌ی PS5 Pro جلوتر هستند.

البته ارتقا نیافتن CPU، آن‌قدرها هم که به‌نظر می‌آید، ناامیدکننده نیست؛ چراکه عملکرد PS5 به‌ندرت توسط پردازنده محدود می‌شود و در اکثر بازی‌ها، توان پردازشی GPU به‌عنوان عامل محدودکننده ظاهر می‌شود. ظاهرا هم قابلیتی در کنسول پرو وجود دارد که به‌ توسعه‌دهندگان بازی‌های متکی‌به CPU اجازه می‌دهد در ازای کاهش عملکرد GPU، تا ۱۰ درصد سرعت کلاک اضافی داشته باشند تا ضعف پردازنده تاحدی جبران شود.

اما شاید مهم‌ترین چیزی که درباره‌ی PS5 Pro باید بدانید این است که دیگر لازم نیست به‌خاطر چالش «رزولوشن یا پرفرومنس؟ مسئله این است» دچار یأس فلسفی شوید، چراکه حالا می‌توانید اکثر بازی‌ها را هم‌زمان با بالاترین سطح گرافیک و بالاترین نرخ فریم بازی کنید؛ آن هم به‌خاطر جادوی فناوری آپسیکل PSSR.

فناوری PSSR (مخفف PlayStation Spectral Super Resolution) تکنیک آپسکیل انحصاری سونی برای کنسول PS5 Pro است که به‌کمک یادگیری ماشین، گرافیک بازی‌های پشتیبانی‌شده را به بالاترین سطح ارتقا می‌دهد؛ به‌عبارت دیگر، PSSR باید برای هر بازی به‌طور جداگانه آموزش ببیند تا بتواند دقیقا بخش‌هایی را که نیاز به بهبود دارند، شناسایی و اصلاح کند. به‌همین‌خاطر، این فناوری در بازی‌های مختلف، عملکرد متفاوتی دارد.

به‌دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری، گیمرها در بیشتر موارد باید میان گرافیک خیره‌کننده یا نرخ فریم روان و پایدار یکی را انتخاب کنند. بسیاری از بازی‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند ری‌تریسینگ استفاده می‌کنند، برای دستیابی به نرخ فریم پایدار مجبورند گرافیک را قربانی کنند و در رزولوشن پایین‌تر از 4K رندر شوند. بدین‌ترتیب، اگرچه بازی نرم‌تر و سریع‌تر اجرا می‌شود، جزییات محیط و افکت‌های تصویری چشم‌نواز که برای غنی‌تر کردن تجربه‌ی گیمینگ لازم است، از دست می‌رود.

اینجاست که فناوری PSSR سونی وارد میدان می‌شود تا PS5 Pro بتواند بدون فداکردن گرافیک، بازی‌ها را روان و سریع اجرا کند. تکنیک PSSR در بین کنسول‌ها، فناوری جدیدی به‌شمار می‌رود؛ اما مشابه‌ آن را پیش‌تر در دنیای پی‌سی گیمینگ در قالب DLSS انویدیا و XeSS اینتل دیده‌ایم. همان‌طور‌که در تست بازی‌ها خواهید دید، PSSR عملکرد به‌مراتب بهتری از AMD FSR دارد و در سطح DLSS و XeSS ظاهر می‌شود. تکنیک انحصاری سونی درمقایسه با FSR، تاری، سایه‌زدگی و لرزش‌ کمتری تولید می‌کند و به‌عنوان اولین نسخه از فناوری‌ای که دائما در حال پیشرفت است، عملکرد تحسین‌برانگیزی دربرابر راهکارهای بالغ‌تر رقبا دارد.

درکل، فناوری PSSR برای آینده‌ی پلی‌‌استیشن بسیار مهم‌تر از چیزی است که شاید در نگاه اول به نظر می‌رسد. به قول تایمون اسمکتالا، کارگردان بازی Dying Light: The Beast، «اگر PSSR بین توسعه‌دهندگان بازی به یک استاندارد تبدیل شود، می‌تواند حتی از افزایش قدرت پردازش GPU هم مهم‌تر باشد.»

فناوری PSSR همچنین برای بهبود گرافیک بازی‌های PS4 قابل اجرا در کنسول PS5، به کار می‌رود. در بخش Screen and Video تنظیمات کنسول، گزینه‌ی جدیدی به اسم Enhance Image Quality for PS4 Games به چشم می‌خورد که باید به‌طور دستی فعال شود؛ البته این ویژگی به‌هیچ‌وجه در حد PSSR نیست و معجزه نمی‌کند؛ اما کیفیت تصویر برخی از بازی‌های PS4 را تا حد رضایت‌بخشی بهبود می‌دهد.

برای مثال، در بازی‌های دوبعدی مثل Hollow Knight، وضوح UI و نوشته‌ها به‌حدی بالا می‌رود که گرافیک شبیه 4K به‌نظر می‌آید. درمورد بازی‌های پیکسلی هم آپسکیل به‌خوبی انجام می‌شود و کیفیت تصویر به هم نمی‌ریزد. درمورد برخی بازی‌های سه‌بعدی مثل Uncharted و Destiny هم وضوح کمی بهبود پیدا می‌کند و خطوط دندانه‌دار کمتری در تصاویر به چشم می‌خورد، انگار که تکنیک آنتی‌ایلیسینگ روی تصاویر پیاده شده است.

بهبود کیفیت تصویر و نوشته‌ها در بازی دوبعدی Hollow Knight

وقتی به رزولوشن دقت می‌کنید، متوجه می‌شوید که قابلیت Enhance Image Quality for PS4 Games صرفا نوعی فیلتر پس از پردازش تصویر اعمال می‌کند؛ به‌طور دقیق‌تر، این قابلیت نمی‌داند با اعوجاج رنگی یا گرِین فیلم بازی‌ها چه کار کند و همچنین، روی بازی‌هایی که خروجی‌شان بیشتر از 1080p باشد، تأثیری ندارد.

بهبود کیفیت تصویر بازی‌های سه‌بعدی Destiny و Uncharted

به‌نوعی می‌توان گفت گیم‌بوست PS5 Pro برای بازی‌های PS4 شبیه FSR و RTX Video Super Resolution عمل می‌کند؛ در بسیاری موارد، کیفیت تصویر را ارتقا می‌دهد؛ اما نه در حد PSSR که تجربه‌ی بازی را به‌طور کلی متحول می‌کند. خلاصه بگویم؛ «Enhance Image Quality» قابلیت خوبی است؛ اما تاثیرش اصلا به‌اندازه‌ای نیست که به‌تنهایی بتواند خرید PS5 Pro را توجیه کند.

در ادامه، اجرای برخی از عناوین محبوب در هر دو کنسول پایه و پرو را با هم بررسی می‌کنیم. متأسفانه به‌خاطر فقدان کارت کپچر، نتوانستیم از صحنه‌های بازی هنگام تست، تصاویر باکیفیت تهیه کنیم؛ اما از‌آن‌جایی‌که تجربه‌ی بازی‌ها در کانال یوتیوب Open Surprise با تجربه‌ی من تقریبا مشابه بود، تصمیم گرفتم از اسکرین‌شات‌های این کانال برای نمایش تفاوت‌های گرافیکی و فریم‌ریت بازی‌های تست‌شده استفاده کنم.

همان‌طور که در جدول زیر می‌بینید، برخی از بازی‌ها مانند الدن رینگ و سایلنت هیل ۲ هنوز آپدیت مخصوص PS5 Pro را دریافت نکرده‌اند. با مقایسه‌ی نتایج بازی‌ها با عناوین بهینه‌شده، می‌توانید به‌وضوح ببینید که موفقیت PS5 Pro بیش از هر چیز به خود توسعه‌دهندگان و میزان تلاششان برای بهینه کردن بازی‌ها بستگی دارد و نه قدرت پردازشی خالص کنسول.

بهبودهایی که به‌طور دقیق‌تر در ادامه خواهید دید، نتیجه‌ی دو مزیت PS5 Pro نسبت‌به کنسول پایه است: اول، GPU بزرگ‌تر با ۶۷درصد واحد محاسباتی بیشتر و حافظه‌ی ۲۸درصد سریع‌تر که باعث شده بازی‌ها حدودا ۳۵درصد سریع‌تر از PS5 رندر شوند و دوم، فناوری آپسکیل انحصاری PSSR که با حفظ بالاترین سطح گرافیک، نرخ فریم بیشتری از کنسول پایه ارائه می‌دهد.

• Silent Hill 2 Remake

بازی Silent Hill 2 Remake در هر دو کنسول‌ استاندارد و پرو دارای دو حالت گرافیکی است: کیفیت (Quality) و عملکرد (Performance). این بازی هنوز برای PS5 Pro بهینه نشده و از «حالت پرو» و PSSR و حالت 120Hz در آن خبری نیست؛ به‌‌همین خاطر در وضوح تصویر و نرخ فریم شاهد بهبودهای بسیار اندکی هستیم.

در حالت Quality که بهترین گرافیک و کیفیت تصویر ارائه می‌شود، PS5 Pro به‌طور مستمر نرخ فریم 30FPS ارائه می‌دهد؛ اما در مدل استاندارد گاهی تا یکی، دو فریم افت می‌کند. تفاوت‌های گرافیکی هم بین دو کنسول چندان چشمگیر نیست؛ اما در برخی صحنه‌ها، تصاویر در مدل پرو کمی شارپ‌تر به‌نظر می‌رسند و البته در مواردی هم مدل استاندارد، شارپ‌تر عمل می‌کند.

در حالت Performance که رزولوشن برای ارائه‌ی بالاترین نرخ فریم پایین می‌آید، شاهد برتری ملموس PS5 Pro هستیم. در کنسول استاندارد، نرخ فریم گاهی حتی به 47FPS می‌رسد؛ در مدل پرو، نرخ فریم هرچند همیشه روی 60FPS قفل نیست؛ اما معمولاً ۵ تا ۱۰ فریم بیشتر از مدل استاندارد ارائه می‌شود.

به‌طور دقیق‌تر، در صحنه‌های پرجزئیات و چالش‌برانگیز، مانند مناطقی که مه وجود ندارد و گرافیک بار زیادی به سخت‌افزار وارد می‌کند، نرخ فریم در کنسول پایه اغلب در محدوده‌ی ۴۰ باقی می‌ماند، درحالی‌که مدل پرو معمولاً در حدود ۵۰ فریم‌برثانیه است. در محیط مه‌آلود بازی، هر دو کنسول عملکرد بهتری دارند و نرخ فریم به 60FPS نزدیک‌تر می‌شود.

• The Last of Us Part II

بازی The Last of Us Part II یکی از دلایلی است که احتمالا بخواهید به خرید PS5 Pro فکر کنید. این بازی انحصاری به بهترین شکل برای کنسول پرو بهینه شده است و جادوی فناوری PSSR را به رخ می‌کشد. به محض شروع بازی، به شما پیشنهاد می‌شود حالت جدید Pro Graphics را فعال کنید که بهترین حالت گرافیکی برای تجربه‌ی بازی در کنسول پرو محسوب می‌شود.

البته دو حالت Fidelity و Performance هم کماکان در کنسول پرو وجود دارند؛ اما اگر دنبال بهترین کیفیت با بالاترین نرخ فریم هستید، به جز حالت Pro Graphics به چیز دیگری نباید فکر کنید! در این حالت، بازی برای حفظ تارگت ۶۰‌ فریم‌برثانیه ابتدا در رزولوشن 1440p رندر می‌شود و بعد با فناوری PSSR به وضوح 4K ارتقا می‌یابد.

عملکرد PSSR به‌قدری خوب است که کیفیت تصویر با 4K واقعی مو نمی‌زند! ساده بگویم، PSSR دست‌کم در مورد TLOU II موفق شده یک بازی ۳۰‌فریمی را بدون افت کیفیت، به‌صورت 60FPS اجرا کند. فقط کافی است به اسکرین‌شات‌های زیر نگاه کنید تا متوجه تفاوت فاحش آن‌ها شوید. جزییات بصری مانند چمن‌ها و عناصر محیطی در حالت گرافیکی «پرو» کنسول PS5 Pro به‌مراتب شارپ‌تر از حالت «پرفورمنس» مدل پایه به نظر می‌رسد و وضوح تصویر به حالت Fidelity بسیار نزدیک است.

درحالی‌که در حالت‌های Fidelity و Performance، هیچ تفاوتی در کیفیت تصویر بین دو کنسول پرو و پایه وجود ندارد.

شاید بپرسید پس دلیل وجود دو حالت Fidelity و Performance در کنسول پرو چیست؟ اگر از تلویزیون یا مانیتور ۱۲۰هرتز با قابلیت VRR استفاده کنید، حالت پرفورمنس می‌تواند TLOU II را نزدیک به ۱۲۰فریم‌برثانیه اجرا کند، درحالی‌که که در حالت Pro و با PSSR روشن،‌ نرخ فریم بین ۷۰ تا ۹۰ هرتز باقی می‌ماند.

اجرای بازی در حالت پرفورمنس با تلویزیون ۱۲۰هرتز

کنسول پایه هیچ‌گاه به ۱۲۰ فریم‌برثانیه نمی‌رسد و بازی را بین ۱۵ تا ۲۵ فریم کمتر از مدل پرو اجرا می‌کند. از سوی دیگر، حالت پرفورمنس PS5، بازی را با ۱۰-۵ فریم بیشتر از حالت Pro کنسول پرو اجرا می‌کند، چراکه که حالت پرفورمنس کنسول پرو عملا همان حالت Fidelity کنسول پایه است.

• Elden Ring

بازی بسیار محبوب Elden Ring هنوز برای PS5 Pro بهینه نشده است و هنگام تست بازی، خبری از حالت جدید گرافیکی برای اجرای بازی با کیفیت 4K و نرخ‌فریم 60FPS نبود. این بازی در هر دو کنسول دو حالت گرافیکی دارد:

• Prioritize Quality with Ray Tracing ON
• Prioritize Frame Rate with Ray Tracing OFF

از نظر وضوح و کیفیت تصویر، تقریبا هیچ تفاوتی بین دو کنسول قابل مشاهده نیست (اختلاف رنگ‌ها و نور در برخی صحنه‌ها به‌خاطر آب‌وهوای داینامیک بازی است)؛ تفاوت واقعی خود را در عملکرد نشان می‌دهد. درحالی‌که هر دو حالت، نرخ فریم 60FPS را هدف گرفته‌اند، کنسول PS5 Pro بازی را بهتر اجرا می‌کند و بین ‍۱۵-۱۰ فریم بیشتر ارائه می‌دهد. کنسول استاندارد حتی در حالت پرفورمنس هم هیچ‌گاه به نرخ فریم 60FPS نمی‌رسد؛ اما کنسول پرو گاهی بازی را با نرخ ۶۰‌فریم‌برثانیه اجرا می‌کند.

اختلاف فاحش نرخ‌فریم در حالت Quality نشان می‌دهد که اگر الدن‌رینگ برای کنسول پرو بهینه و قابلیت آپسکیل PSSR فعال شود، می‌توان این بازی را با بالاترین کیفیت و فریم‌ریت ثابت 60FPS اجرا کرد. تا آن زمان، تنها جایی که می‌توانید Elden Ring را با نرخ‌فریم 60FPS به‌طور پایدار اجرا کنید، پی‌سی است.

• Horizon Forbidden West

اولین چیزی که درباره‌ی بازی انحصاری سونی باید بدانید این است که اگرچه Horizon Forbidden West برای PS5 Pro بهینه شده، گوریلا گیمز، شرکت توسعه‌دهنده‌ی بازی، به‌جای PSSR از تکنیک آپسکیل اختصاصی خود برای Pro Mode استفاده می‌کند.

بازی Horizon Forbidden West در کنسول پرو همان سه حالت معمول Favor Resolution و Favor Performance و Favor Balance را ارائه می‌دهد؛ اما با پسوند Pro.

در حالت Favor Resolution با تارگت ۳۰فریم‌برثانیه، وضوح و کیفیت تصویر در دو کنسول تفاوت زیادی با هم ندارد؛ فقط در برخی صحنه‌ها کنسول پایه کمی شارپ‌تر است و در صحنه‌های دیگر، کنسول پرو.

تأثیر تکنیک آپسکیل بازی در حالت Favor Performance Pro به چشم می‌آید. وضوح تصویر در این حالت کمی شارپ‌تر از کنسول پایه و نورپردازی متفاوت است؛ لبه‌های اشیا و کاراکترها هم نرم‌تر شده؛ هرچند وضوح تصویر حالت Resolution با نرخ‌فریم 30FPS در کنسول پایه کماکان کمی بالاتر از حالت Performance Pro با نرخ‌فریم 60FPS به‌نظر می‌رسد.

بازی HFW مانند سایر انحصاری‌های سونی، نرخ‌فریم فوق‌العاده پایداری دارد. چه در کنسول پایه، چه در کنسول پرو، بازی در حالت Resolution روی تارگت 30FPS و در حالت Performance، روی تارگت 60FPS قفل است و الگوی رفتاری تقریبا یکسانی دارد. نرخ فریم در هر دو کنسول فقط گاهی در کات‌سین‌ها کمی افت می‌کند که آن هم احتمالا به‌خاطر تغییر زاویه دوربین‌ها برای القای حس سینماتیک است و تأثیری در تجربه‌ی بازی ندارد.

اگر Horizon Forbidden West را با نمایشگری ۱۲۰هرتزی با پشتیبانی از VRR تجربه کنید، آن وقت حالت Balance در هر دو کنسول به‌جای ۳۰فریم، بازی را به‌صورت ۴۰فریم‌برثانیه اجرا می‌کند. در حالت پرفورمنس هم محدودیت ۶۰فریم برداشته می‌شود؛ اما فقط در حد چند فریم که تأثیر چندانی در تجربه‌ی بازی ندارد. کنسول پایه در این حالت بازی را معمولا یکی، دو فریم بیشتر از PS5 Pro اجرا می‌کند.

حرف آخر اینکه بهبود عملکرد و گرافیک بازی هورایزن در کنسول پرو به‌حدی ناچیز است که فقط برای تجربه‌ی این بازی، خرید PS5 Pro توجیه چندانی ندارد.

• Resident Evil 4 Remake

برای طرفداران بازی Resident Evil 4 که به خرید PS5 Pro فکر می‌کنند، خبر خوشی دارم: RE4 یکی از آن معدود بازی‌هایی است که درحال‌حاضر به بهترین‌ شکل برای کنسول پرو بهینه شده است.

بازی در هر دو کنسول از دو حالت گرافیکی Resolution و Frame Rate بهره می‌برد که در حالت اول، وضوح روی 4K ثابت و نرخ‌فریم متغیر بوده و در حالت دوم، نرخ‌فریم روی 60FPS ثابت است و وضوح به‌صورت پویا تغییر می‌کند. همچنین در هر دو حالت می‌توان قابلیت Ray Tracing را خاموش یا روشن کرد.

وضوح تصویر دو کنسول در حالت Frame Rate بدون ری‌تریسینگ، تفاوت چندانی با هم ندارد. فقط مدل پایه در برخی صحنه‌ها، رزولوشن را تا 1800p پایین می‌آورد؛ اما مدل پرو وضوح 4K را به‌طور پایدار حفظ می‌کند.

در حالت رزولوشن با ری‌تریسینگ هم تفاوت گرافیگی بین دو کنسول ناچیز است. احتمالا به چشم خیلی از گیمرها، کیفیت تصاویر و میزان جزییات آن‌ها در هر دو کنسول کاملا مثل هم به‌نظر برسد.

از نظر عملکرد، هر دو کنسول در حالت فریم‌ریت بدون ری‌تریسینگ می‌توانند نرخ فریم را روی تارگت 60FPS ثابت نگه دارند؛ اما در حالت رزولوشن با ری‌تریسینگ، نرخ فریم کنسول پایه گاهی به 50FPS افت می‌کند، درحالی‌که PS5 Pro بازی را به‌طور پایدار به‌صورت ۶۰فریم‌برثانیه اجرا می‌کند.

جایی‌که اجرای Resident Evil 4 Remake در کنسول پرو واقعا تفاوت ایجاد می‌کند، حالت جدید High Frame Rate است که در کنسول پایه دردسترس نیست. اگر RE4 را با نمایشگر ۱۲۰هرتزی در حالت فریم‌ریت بدون ری‌تریسینگ بازی کنید، به نرخ فوق‌العاده‌ی حدودا ۱۰۰ فریم‌برثانیه می‌رسید. در حالت رزولوشن با بالاترین درجه‌ی گرافیک هم نرخ‌فریم از ۶۰ بالاتر می‌رود و به ۹۰-۸۰ فریم‌برثانیه می‌رسد.

• Diablo IV

نام بازی Diablo IV در فهرست بازی‌های بهینه‌شده برای PS5 Pro قرار دارد و درواقع اولین عنوان مایکروسافت است که ظاهرا برای کنسول سونی بهینه شده؛ اما عجیب اینکه در عمل، بهبودی در گرافیک یا نرخ فریم بازی چه در حالت Quality یا Performance در PS5 Pro دیده نمی‌شود و از حالت گرافیکی جدید با پسوند Pro هم خبری نیست.

در حالت Quality، هر دو کنسول نرخ‌فریم 30FPS ارائه می‌دهند که برای Diablo IV به‌شدت پایین است و اجرای آن در حالت Quality به‌هیچ‌وجه پیشنهاد نمی‌شود. در حالت پرفورمنس هر دو کنسول روی تارگت ۶۰فریم‌برثانیه قفل هستند که تجربه‌‌ی رضایت‌بخشی است، اما در اینجا هم کنسول پرو هیچ مزیتی نسبت‌به کنسول پایه ندارد و و از حالتی برای دستیابی به فریم‌ریت 120FPS هم خبری نیست.

• Dragon Dogma II

بازی Dragon Dogma II که اوایل سال ۲۰۲۴ عرضه شد، نرخ فریم قابل‌قبولی در کنسول‌های کنونی ندارد و با اینکه چندین پچ برای ارتقای عملکرد بازی ارائه شده، مشکل کماکان پابرجاست. خبر خوب اینکه پلی‌استیشن پرو ۵ بالاخره این عنوان را روی کنسول قابل‌اجرا کرد! درواقع، از بین تمام بازی‌های تست‌شده‌، DD II بیشترین بهبود را در کنسول پرو تجربه می‌کند.

تنظیمات گرافیکی متعددی برای بازی Dragon Dogma II وجود دارد؛ اما برای راحتی از دو حالت Prioritize Graphics (با موشن‌بلر و ری‌تریسینگ) و Prioritize Performance (بدون موشن‌بلر و ری‌تریسینگ) همراه با نرخ فریم متغیر برای تست استفاده کردیم. حالت ۱۲۰هرتز هم برای آنلاک‌شدن نرخ فریم در هر دو کنسول دردسترس است.

در کنسول پلی‌استیشن ۵ پرو و پایینِ بخش تنظیمات گرافیکی، گزینه‌ای به نام PSSR دردسترس است که با فعال‌‌کردن آن، تصاویر در حالت Performance چه در حالت ساکن، چه در حرکت، کمی شارپ‌تر می‌شوند؛ اما در حالت Graphics تفاوت چندانی بین دو کنسول مشاهده نمی‌شود.

تفاوت اصلی در نرخ فریم به‌چشم می‌آید: ۱۰-۱۵ فریم بیشتر در هر دو حالت گرافیک و پرفورمنس. کنسول پرو می‌تواند Dragon Dogma II را در حالت پرفورمنس نزدیک به ۶۰ فریم‌برثانیه اجرا کند که با خاموش‌کردن قابلیت ری‌تریسینگ، نرخ‌فریم بالاتر می‌رود. بهبود عملکرد بازی با نمایشگر ۱۲۰‌هرتزی، بیشتر نمایان می‌شود: کنسول پرو بازی را در این حالت، ۱۰-۲۰ فریم بیشتر از مدل پایه اجرا می‌کند و به نرخ فوق‌العاده‌ی ۷۸فریم‌برثانیه می‌رسد.

اجرای فو‌ق‌العاده‌ی بازی Dragon Dogma II در کنسول PS5 Pro بیش از هر چیز نشان می‌دهد که چقدر موفقیت این کنسول به میزان تلاش توسعه‌دهندگان به بهینه‌کردن بازی‌هایشان بستگی دارد. کپکام توانسته‌ است عنوانی را که برای کنسول‌های فعلی چالش‌برانگیز بود، به‌گونه‌ای بهینه کند تا PS5 Pro بتواند با بهره‌گیری از PSSR، آن را به‌طور رضایت‌بخشی اجرا کند.

• Spider-Man 2

بازی انحصاری Spider-Man 2 حتی در کنسول پایه هم گرافیک فوق‌العاده‌ای دارد و بسیار روان و بی‌نقص اجرا می‌شود؛ به‌همین‌خاطر، کنسول پرو کار بسیار دشوار و تقریبا ناممکنی برای ارتقای عملکرد این بازی در پیش دارد.

تنظیمات گرافیکی Spider-Man 2 مانند سایر بازی‌های انحصاری سونی، حالا با پسوند Pro همراه است: Fidelity Pro و Performance Pro.

در حالت Fidelity، وضوح تصویر در هر دو کنسول، شباهت بسیاری دارد و فقط سایه‌ها و بازتاب اشیا در شیشه در کنسول پرو بهتر به چشم می‌آیند. رزولوشن در حالت Performance کمی بالاتر می‌رود؛ به‌طوری که می‌توان تک‌تک بافت‌های لباس مایلز را به چشم دید. کیفیت سایه و بازتاب هم اندکی بهتر رندر شده و لبه‌های اشیا و کاراکترها نرم‌تر شده است.

حالت Fidelity، نرخ فریم 30FPS و حالت Performance نرخ فریم 60FPS را هدف گرفته است و هر دو کنسول نرخ فریم هدف را به‌طور پایدار ارائه می‌دهند.

بازی Spider-Man 2 از حالت ۱۲۰هرتز پشتیبانی می‌کند که در حالت فیدلیتی در هر دو کنسول، نرخ فریم را به ۴۰ فریم‌برثانیه می‌رساند. در حالت پرفورمنس، تنها زمانی که ساکن در جای خود ایستاده‌اید، کنسول پایه چند فریم بیشتر از پرو ارائه می‌دهد (۶۶ به ۶۱)، چراکه بهبود وضوح تصویر و بازتاب اشیا در کنسول پرو باعث افت جزیی نرخ فریم می‌شود؛ اما در حال حرکت، نرخ فریم در هر دو کنسول در محدوده‌ی 62FPS باقی می‌ماند.

به نظر من، اجرای بازی Spider-Man 2 در PS5 Pro تفاوت معناداری با کنسول پایه ندارد و دست‌کم برای این عنوان، خرید کنسول پرو پیشنهاد نمی‌شود.

• Stellar Blade

بازی Stellar Blade یکی دیگر از انحصاری‌های سونی است که به بهترین شکل برای کنسول پرو بهینه شده؛ این بازی در کنسول پایه از سه حالت گرافیکی Prioritized Resolution و Prioritized Performance و Balanced بهره می‌برد؛ کنسول پرو به‌ جز این سه مورد، دو حالت اختصاصی Pro Mode و Pro Max Mode (الهام از نام‌گذاری‌های اپل؟) هم ارائه می‌دهد.

حالت «پرو» درواقع نسخه‌ی بهتر Balanced و حالت «پرو مکس» نسخه‌ی بهتر Resolution در کنسول پایه به حساب می‌‌آید. این دو با گزینه‌ی انحصاری کنسول پرو که حالت ۱۲۰فریم‌برثانیه را آنلاک می‌کند، هم کار می‌کنند.

حالت Balanced و Pro در هر دو کنسول، نرخ‌فریم ۶۰ را هدف گرفته‌اند؛ اما مدل پرو از آپسکیل PSSR استفاده می‌کند و به‌صورت کاملا محسوسی کیفیت و وضوح تصویر را بالاتر می‌برد؛ به‌طوری‌که صحنه‌ها شارپ‌تر به‌نظر می‌رسند و لبه‌های اشیا نرم‌تر می‌شوند. اگر این بازی را با تلویزیون اولد 4K اجرا کنید، تفاوت حالت Balanced و Pro در دو کنسول را به‌خوبی خواهید دید.

حالت پرو مکس کنسول پرو درواقع همان حالت Resolution کنسول پایه است؛ اما بهتر، درحالی‌که کنسول پایه روی 30FPS قفل می‌شود، کنسول پرو سعی می‌کند با حفظ بالاترین سطح گرافیک، نرخ‌فریم 60FPS ارائه دهد.

کنسول PS5 Pro در حالت پرو مکس توانسته در برخی صحنه‌ها، تصاویر شارپ‌تری رندر کند و رنگ‌های اشباع‌تر، مشکی عمیق‌تر و سایه‌روشن‌های بهتری به نمایش بگذارد؛ البته در نظر داشته باشید که وضوح تصویر در این حالت به‌صورت داینامیک عوض می‌شود و در برخی صحنه‌ها، تفاوت چندان به‌ چشم نمی‌آید؛ اما در صحنه‌های دیگر، تفاوت گرافیکی بین دو کنسول کاملا مشهود است.

برای اینکه ببینیم PSSR چقدر کارش را خوب انجام می‌دهد، حالت پرو (آپسکیل 1440p به 4K) را با پرومکس (4K واقعی) کنار هم گذاشتیم. همان‌طور که می‌بینید، تفاوت‌ها چندان محسوس نیست و افت کیفیت در حالت پرو درمقایسه با پرو مکس، بسیار ناچیز است.

از نظر عملکرد، در حالت پرو (Balanced برای PS5)، نرخ فریم در هر دو کنسول همیشه روی ۶۰ ثابت نیست؛ اما در کنسول پایه افت بیشتری دارد و در کنسول پرو، پایدارتر است. در حالت پرومکس (رزولوشن برای PS5) شاهد بزرگ‌ترین بهبود نرخ فریم هستیم: درحالی‌که کنسول پایه روی 30FPS ثابت می‌ماند، کنسول پرو تلاش می‌کند به 60FPS برسد و در اغلب صحنه‌ها، در محدوده‌ی ۵۰-۵۵ فریم‌برثانیه باقی می‌ماند.

توسعه‌دهندگان Stellar Blade دقیقا می‌دانستند چطور از مزیت‌های کنسول پرو برای ارتقای تجربه‌ی این بازی بهره ببرند. اگر از طرفداران این بازی هستید، اجرای آن در PS5 Pro به‌مراتب لذت‌بخش‌تر خواهد بود.

پلی استیشن ۵ پرو به‌طرز غافلگیرانه‌ای کم‌صدا کار می‌‌کند و باوجود سخت‌افزار قدرت‌مندتر از کنسول پایه، حرارت نسبتا کمی تولید می‌کند؛ دقیقا همان‌چیزی که قبلا با PS5 و PS5 Slim تجربه کرده‌ایم. در تست ما، پس از حدود ۳۰ دقیقه اجرای بازی The Last of US Part II، دمای محل خروج هوای داغ به ۵۲ درجه‌ی سلسیوس رسید و دمای خود بدنه فقط ۳۶ درجه‌ی سلسیوس بود که برای کنسولی با این هیبت، عالی است.

مصرف انرژی کنسول هنگام اجرای بازی Spider Man 2 در حالت Quality (وابسته به GPU) نزدیک‌به ۲۳۰وات بود که حدود ۸درصد از کنسول پایه بیشتر است. این بهینگی مصرف انرژی حتی درمورد عناوینی مانند الدن‌رینگ که هنوز برای PS5 Pro بهینه نشده‌اند، به‌چشم می‌خورد و بهبود حدود ۳۵درصدی عملکرد را تنها با افزایش حدودا ۶درصدی مصرف انرژی ارائه می‌دهد.

پلی‌استیشن ۵ پرو به‌عنوان کنسول میان‌نسلی، با پیشرفت‌های رضایت‌بخشی همراه است؛ اما نه به‌اندازه‌ای که بتواند خریدش را برای تمام کاربران توجیه کند. اگرچه GPU در تست‌ها حدود ۳۵ درصد عملکرد بهتری نسبت‌به PS5 از خود نشان داد و در برخی بازی‌ها توانست تجربه‌ی 4K با نرخ ۶۰ فریم پایدار ارائه دهد، بازی‌هایی که هنوز برای مدل پرو بهینه نشده‌اند، معمولاً تفاوت چندانی در کیفیت تصویر یا نرخ فریم نشان نمی‌دهند.

درواقع، مزیت واقعی PS5 Pro نه به سخت‌افزار کنسول، بلکه به توسعه‌دهندگان و میزان تلاش‌شان برای بهینه‌کردن بازی‌ها بستگی دارد. درحال‌حاضر، تعداد انگشت‌شماری از عناوین به بهترین شکل برای کنسول پرو بهینه‌ شده‌اند و اگر بازی‌های موردعلاقه‌ی شما در این فهرست نیست، شاید بهتر باشد تا زمان ارتقای اکثر آن‌ها منتظر بمانید؛ انتظاری که شاید تا نزدیک‌شدن به زمان عرضه‌ی کنسول‌های نسل دهم طول بکشد و آن موقع دیگر خرید PS6 بی‌شک بهترین انتخاب است.

از سوی دیگر، بهترین تجربه‌ی بازی با PS5 Pro با مانیتورها و تلویزیون‌های گیمینگی به‌دست می‌‌آید که از وضوح 4K، نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و فناوری VRR پشتیبانی کنند. امروزه، قیمت این مدل تلویزیون‌ در ارزان‌ترین حالت، به ۴۰میلیون تومان می‌رسد و با درنظر گرفتن هزینه‌ی حدودا ۶۵میلیون تومانی کنسول (به‌اضافه‌ی ۱۴میلیون تومان هزینه‌ی دیسک‌درایو)، تجربه‌ی گیمینگ برای بسیاری از کاربران، چه آن‌ها که قصد ارتقا دارند، چه آن‌هایی که برای اولین می‌خواهند وارد اکوسیستم پلی‌استیشن شوند، بیش‌ازحد گران‌قیمت‌ خواهد بود.

درنهایت، پلی‌استیشن ۵ پرو با تمام پیشرفت‌های سخت‌افزاری‌اش کماکان از نظر قدرت گرافیکی نمی‌تواند با پی‌سی‌های گیمینگ بالارده رقابت کند. روی کاغذ، GPU این کنسول عملکردی در سطح کارت گرافیک RX 6800 دارد و طبیعتا، گیمرها این‌بار هم قرار نیست با یک‌سوم هزینه، عملکردی در سطح RTX 4090 را با کنسول تجربه کنند. هرچند برای اکثر بازی‌ها، واقعا به چنین سخت‌افزاری نیاز نیست و می‌توان با PS5 Pro، سیستم کاملا مجهزی داشت که پیشرفت‌هایی در حد یک کنسول میان‌نسلی در اختیارتان می‌گذارد.