آیا بوی محیط می‌تواند روی عملکرد مغز تاثیرگذار باشد؟
بویایی یکی از حواس پنج‌گانه است که می‌تواند روی عملکرد مغزی ما تاثیر به‌سزایی بگذارد. هر بویی که شما استشمام می‌کنید بر روی سیستم لیمبیک مغز تاثیر می‌گذارد. این سیستم که شامل هیپوکاموس و آمیگدال مغز است احساسات عاطفی، ترس، انگیزه و لذت را در شما کنترل می‌کند. یک مقاله‌ی منتشر شده در ژورنال آمریکایی National Library of Medicin می‌گوید: "نتایج تصویربرداری از مغز انسان نشان می‌دهد که استشمام بو در سیستم لمبیک مغز تاثیر دارد." به عبارتی دیگر، تاثیر بو را می‌توان از طریق اسکن مغز افراد مشاهده کرد.
بنا به گزارش پایگاه داده‌های PubMed "رایحه‌درمانی با استفاده از مواد و روغن‌های گیاهی که شامل اسانس و دیگر ترکیبات آروماتیک است، انجام می‌شود. هدف از این کار بهبود خلق و خو، روان و عملکرد فیزیکی افراد است." در حال حاضر از این روش به عنوان یک راه حل درمانی طبیعی برای رفع استرس، نگرانی و حتی کاهش مشکلات بیماران سرطانی استفاده می‌شود.
تاثیرات رایحه‌درمانی
نتایج حاصل از یک بررسی در سال ۱۹۹۰ نشان داد که استشمام اسانس نعناع می‌تواند سطح هوشیاری و تمرکز را بالا ببرد. البته این نکته را هم باید اضافه کرد که خوردن قرص نعناع چنین اثری نخواهد داشت.
- در یک مطالعه‌ی تحقیقاتی دیگر، پژوهش‌گران به این نتیجه رسیدند که اسانس نعناع می‌تواند دقت حافظه را افزایش دهد.
- محققان انگلیسی مشاهده کردند که استشمام اسانس رزماری سطح هوشیاری و حافظه را بالاتر می‌برد.
- پژوهش‌گران ژاپنی با بررسی اسانس اسطوخودوس به این نتیجه رسیدند که استشمام این اسانس، تمرکز را در حین انجام کار افزایش می‌دهد.
- نتایج منتشر شده در یک مقاله‌ی انگلیسی در ژورنال International Journal of Neuroscience نشان داد که استنشاق اسانس اسطوخودوس قبل از حل مسائل ریاضی می‌تواند به افراد کمک کند تا مسائل را دقیق‌تر و سریع‌تر حل کنند.
- طی مطالعه‌ای که بر روی کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی صورت گرفت، نتایج نشان داد که استنشاق علف وتیور و اسانس سدر می‌تواند باعث بهبود عملکرد مغز و کاهش علایم این اختلال شود.
- پژوهش‌گران ژاپنی به این نتیجه رسیدند که استشمام رایحه‌ی لیمو و رزماری در صبح‌گاه و استشمام اسانس پرتقال و اسطوخودوس در بعد از ظهر می‌تواند در بهبود عملکر مغز بیماران آلزایمری موثر واقع شود.
- نتایج حاصل از مطالعه‌ی پژوهش‌گران ژاپنی نشان داد که کارگرانی که در حین کار اسانس لیمو را استشمام می‌کردند،۵۴٪ خطای کم‌تری نسبت به سایرین داشتند؛ ضمن این که این درصد کاهش خطا در صورت استشمام اسانس گل یاس به ۳۳٪ و در صورت استشمام اسانس اسطوخودوس به ۲۰٪ می‌رسید.
- در فصل‌هایی که آنفولانزا شیوع پیدا می‌کند می‌توان از این اسانس‌ها برای کشتن میکروب و ویروس استفاده کرد. نتایج حاصل از یک بررسی نشان داده است که بخار حاصل از جوشاندن ترنج و اکالیپتوس می‌تواند ویروس آنفولانزا را بعد از ۱۰ دقیقه نابود کند. در حالی که بخار جوشانده‌هایی مثل سنبل هندی، اسطوخودوس و شمعدانی این ویروس را بعد از ۳۰ دقیقه نابود می‌کنند. آزمایش‌ها نشان داده‌اند که حتی محلول‌های خیلی رقیق حاوی دارچین، ترنج و آویشن می‌تواند ویروس آنفولانزا را از بین ببرد.
همان‌طور که در ابتدای مطلب هم گفته شد، استشمام اسانس‌ها می‌تواند سطح هوشیاری، حافظه، دقت و وضوح ذهنی افراد را افزایش دهد که به دنبال آن باعث افزایش بهره‌وری آن‌ها خواهد شد. نتیجه‌ی افزایش بهره‌وی هم، افزایش درآمد خواهد بود.
شما می‌توانید اسانس مناسب خود را از طریق نتایج تحقیقات و یا تجربه‌ی شخصی خود انتخاب کنید. چنانچه از بوی اسانس خاصی متنفر هستید، استشمام بوی آن اسانس نمی‌تواند نقش مثبتی در افزایش بهره‌وری شما ایفا کند.
نکاتی در مورد چگونگی استفاده از اسانس‌ها
این اسانس‌ها به طور مرسوم به صورت استشمام، استنشاق و یا مصرف خوراکی استفاده می‌شوند. ساده‌ترین راه برای استفاده از این اسانس‌ها همان حالت استنشاق است.
- مطمئن شوید که اسانس مورد استفاده از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
- چند قطره از اسانس را رو پنبه ریخته و پنبه‌ی آغشته به اسانس را می‌توانید روی مچ دست خود به جای عطر و ادکلن بزنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بعضی اسانس‌ها مانند اسانس‌های مرکبات، پوست را حساس‌تر می‌کنند. از این رو در مواقعی که در معرض تابش نور آفتاب قرار دارید از این نوع اسانس‌ها بر روی پوست استفاده نکنید.
- اسانس‌هایی مانند وتیور، اسطوخودوس یا گل یاس می‌تواند استرس شما را کاهش دهد.
- یک دستگاه خوشبو کننده‌ی هوا خریداری کنید تا در ساعات مختلف شبانه‌روز بوی اسانس را در هوا پخش کند. دقت داشته باشید که این دستگاه از نوع حرارتی نباشد. چرا که گرما می‌تواند بعضی از ترکیبات اسانس را از بین ببرد.