منتخب عکسهای علمی هفته از نگاه زومیت
هر هفته، جالبترین و برترین عکسهای علمی از سراسر جهان را از نگاه زومیت تقدیم شما خوانندگان گرانقدر میکنیم. در دنیای پر رسانهی امروز، تصاویری هستند که به دلیل اهمیت رسانهای خود بارها و بارها دیده میشوند و به اشتراک گذاشته میشوند. اما از سوی دیگر، برخی از این تصاویر اگرچه با اهمیت باشند، مهجورانه به دست فراموشی سپرده میشوند. گاهی برخی از همین تصاویر، گفتنیهایی بیش از گزارشها و مقالات پر بازدید دنیای پر خبر امروز دارند. در ادامه به بررسی برخی از تصاویر علمی منتخب هفته بههمراه داستان نهفته در پَس هر کدام خواهیم پرداخت. با ما همراه باشد:
مراسم یادبود برای مرگ یک یخچال طبیعی
سال ۲۰۰۵ بود که یخچال طبیعی «اٌکیوکول (Okjökull)» در ارتفاعات مرکزی ایسلند محو شد. این یخچال طبیعی قبلا یخپهنهای به مساحت ۳۸ کیلومتر مربع بود. اما در سال ۲۰۱۴ از اُکیوکول تنها یک آتشفشان سپری بدون هیچ یخپهنهای باقی ماند. در مراسم نمادینی که یکشنبه هفته جاری به ابتکار چند دانشمند برگزار شد، لوح یادبودی برای این یخچال نصب شد. حتی برای اٌکیوکول گواهی فوت نمادینی نیز صادر شد. در لوحی که به یادبود این یخچال طبیعی از دست رفته نصب شد، متنی با عنوان «نامهای به آیندگان» به دو زبان ایسلندی و انگلیسی بدین مضمون به یادگار گذاشته شد:
او.کی. اُکیوکول، اولین یخچال طبیعی ایسلند بود که از دست رفت. انتظار میرود طی ۲۰۰ سال آینده تمامی یخچالهای طبیعی همین راه را در پیش بگیرند. این یادمان فقط برای این بود که اعلام کنیم ما میدانیم چه اتفاقی دارد میافتد و میدانیم چه اقدامی باید کنیم. فقط شما شاهد خواهید بود که (ما) اقدامی خواهیم کرد یا خیر.
در پایین همین متن نیز عبارت «۴۱۵ پیپیام سیاو۲» به چشم میخورد که اشارهای به رکورد سطح دیاکسید کربن جو کره زمین است که امسال جابهجا شد. متأسفانه این آخرین یخچال طبیعی نخواهد بود که با گرمایش کره زمین و ادامه تغییرات اقلیمی به چنین سرنوشتی دچار میشود. بسیاری از یخچالهای طبیعی در ایسلند و سایر نقاط جهان، مقادیر قابلتوجهی یخ را به دلیل گرمای هوا از دست میدهند. یخچالهای طبیعی کوهستانهای آسیا بهسرعت در حال ذوب هستند و قطبجنوب هم بهتنهایی سالانه ۲۵۲ میلیارد تن یخ از دست میدهد.
قرص خورشید در میان ابرهای آتشین
تصویر دیدنی که مشاهده میکنید، حاصل تصویربرداری مستقیم دانشمندان از پدیده جوی نادری موسوم به «ابر آتشین (Fire Cloud)» است. پژوهشگران ناسا و سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) مشغول بررسی دود ناشی از آتشسوزی ویلیامز فلتس در شرق واشنگتن بودند و در همین حال فرصت را غنیمت شمردند و تصویری که مشاهده میکنید را از ابر آتشین ثبت کردند. به این ابرهای غیرعادی «ابر آتشکومهای» یا «پیروکومولوس» نیز گفته میشود که در هنگام افزایش گرما و رطوبت در جو کره زمین به وجود میآیند. درحالیکه در هفتههای اخیر آتشسوزیها و طوفانهای غیرمنتظرهای در ایالات متحده رخ داده، اما ابرهای آتشکومهای نظیر مورد ویلیامز فلتس نادر هستند. گمان میرود که پدیده ویلیامز فلتس نخستین آتشسوزی ناشی از رعد و برق امسال آمریکا باشد. به دلیل همین نادر بودن، فرصت نزدیک شدن و بررسی این ابرهای غیر معمول برای دانشمندان جوی بسیار با ارزش است.
آتشسوزی ویلیامز فلتس که تصور میشود با برخورد صاعقه از ۲ اوت (۱۱ مرداد) شروع شده، هنوز ادامه دارد و تاکنون ۴۴٫۵۱۵ هکتار از جنگلها و مراتع منطقه را نابود کرده است. دانشمندان عکس فوق را در روز ۱۷ مرداد، در ارتفاع ۹ کیلومتری و درحالیکه با هواپیمای تحقیقاتی در میان ابرها پرواز میکردند ثبت کردند. در این تصویر دیدنی، در مه حاصل از ذرات دود، قرص خورشید به مانند زردهی تخم نیمرو نارنجی رنگ به نظر میرسد.
جنگلهای حارهای آمازون همچنان در کام آتش و دود
براساس گزارش مرکز پژوهشهای فضایی برزیل، جنگلهای حارهای آمازون امسال رکورد بیسابقهای را در آتشسوزی از خود به جا گذاشتند. این آتشسوزهای اخیر به قدری بزرگ بودند که از فضا نیز قابل مشاهده بودند. مرکز پژوهشهای فضایی برزیل روز سهشنبه اعلام کرد که تاکنون آتشسوزیها در جنگلهای آمازون نسبت به همین بازهی زمانی در سال گذشته، ۸۳ درصد افزایش یافتهاند. این بیشترین میزان آتشسوزی است که از سال ۲۰۱۳، یعنی از زمان شروع ثبت سوابق مشاهده میشود. مرکز پژوشهای فضایی برزیل اعلام کرد تصاویر ماهوارهای از روز پنجشنبه، ۹۵۰۷ آتشسوزی جدید را در آمازون رصد کردند.
به گزارش رویترز، تصاویر ماهوارهای نشان میدهد رورایما، شمالیترین ایالت برزیل با دود پوشانده شده است. در جنوب ایالت آمازوناس نیز وضعیت اضطراری اعلام شد. درحالیکه ایالت اکری که با کشور پرو هممرز است، از ۱۶ اوت (۲۵ مرداد) به دلیل آتشسوزیهای اخیر در وضعیت هشدار زیستمحیطی قرار گرفته است. برخی از آتشسوزیها برای بیش از دو هفته است که همچنان ادامه دارند. بسیاری آتشسوزیهای اخیر را تعمدی میدانند و انگشت اتهام را بهسوی ژائیر بولسونارو ، رئیسجمهور راستگرای برزیل دراز کردند. رئیسجمهور پوپولیست برزیلیها در کارزارهای انتخاباتی خود وعده تغییرات افراطی را در سیاستهای زیستمحیطی کشور داده بود. و حالا به نظر میٰرسد دارد به وعدههایش عمل میکند!
در کوههای راکی پلاستیک میبارد
عکسی که مشاهده میکنید، یک تصویر میکروسکوپی از باکتریای تازه کشف شده نیست، بلکه عکس بزرگنمایی شدهای (با بزرگنمایی ۲۰ برابری) از ریزگردهای پلاستیکی موجود در قطرات باران است. پلاستیک وارد تمام جنبههای زندگی در سیارهی ما شده و حالا نوبت به ابرها است. یافتههای اخیر دانشمندان سازمان زمینشناسی ایالاتمتحده (USGS) نشان داد که ۹۰ درصد از نمونههای آب باران مورد بررسی حاوی پلاستیک است.
ذرات پلاستیکی ریز پس از ورود به جو به قطرات باران میچسبند و همراهبا باران روی زمین میبارند. یافتهها نشان داد پلاستیک بیشتری در آسمان مناطق شهری میبارد. اما این محدود به نواحی شهری نبود، بلکه مناطق دورافتاده و کوهستانی هم از این قاعده مستثنی نبودند. مشاهده مکرر الیاف پلاستیکی در نمونههای یکی از نواحی لو وایل در پارک ملی راکی (در ارتفاع ۳ هزار متری) این نتیجه را نشان داد. به گفته پژوهشگران، انسانها ناخواسته سالانه ۵۰ هزار ذره ریزگرد پلاستیکی میخورند که خود به اندازهای است که بتوان آن را در هرم غذایی جای داد!
علاوه بر این، بهگفتهی پژوهشگران، ما فقط پلاستیک را نمیخوریم و تنفس نمیکنیم، بلکه در حال غرق شدن در آن هستیم. پژوهشگران نتیجهگیری کردند پلاستیک بیشتر از آنچه میبینیم در سیارهی ما وجود دارد و بهجز برف و باران، حالا دیگر به بخش جداییناپذیری از محیطزیست بدل شده است.
گزارش هواشناسی بدبینانهای که بعد از ۵ سال به واقعیت پیوست
کمتر پیش میآید یک گزارش هواشناسی در شبکههای اجتماعی با چنین حجم گستردهای دست به دست شود. و احتمال کمتری وجود دارد که این گزارش تنها متعلق به ۵ سال قبل باشد. بااینحال، یکی از گزارشهای هواشناسی شبکه تلویزیونی «تیاف۱» فرانسه طی روزهای گذشته بارها به اشتراک گذاشته شده است. ماجرا از اینجا شروع شد که اِوِیلین دلیا، خبرنگار هواشناسی این شبکه تلویزیونی در سال ۲۰۱۴ با همکاری سازمان هواشناسی جهانی (WMO)، گزارشی از وضعیت هواشناسی سال ۲۰۵۰ تهیه کرد. در آنزمان حالتی که او همکارانش پیشبینی کرده بودند، بسیار دور از تصور تلقی میشد. اما، در ماه ژوئن (تیر) امسال بود که دمای هوا در پاریس و دیگر نقاط جهان به این حالت دور از انتظار رسید.
فرانسه امسال، شاهد رکوردشکنی دمای هوا بود که بر اثر آن تاکنون ۵ نفر جان خود را از دست دادهاند. گرما در این کشور بهحدی رسید که دو راکتور اتمی این کشور مجبور به محدود کردن فعالیت خود شدند. این راکتورها برای خنکسازی از آب رودخانهی مجاور استفاده میکردند که دیگر برای خنک کردن راکتورها بسیار گرم شده بود. اما این داستان فقط برای فرانسه به حقیقت نپیوست، بلکه در سرتاسر اروپا، رکوردهای دمایی تازهای به ثبت رسیدند. در حقیقت، به ترتیب سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۵، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ گرمترین سالهای ثبت شده تاریخ بودهاند. براساس گزارش سازمان ملل، ۲۰ سال از ۲۲ سال گذشته نیز از آغاز به کارگیری ابزارهای جدید برای ثبت دمای هوا، گرمترین سالهای تاریخ بودهاند.
بازسازی عطر مشهور کلئوپاترا
قوطیهای عطر کلئوپاترا در نمایشگاه «ملکههای مصر»در موزه نشنال جئوگرافیک، واشنگتن به نمایش گذاشته شدند. البته واضح است که این عطرها واقعی نیستند، بلکه پس از گذشت هزاران سال از مرگ ملکه مصر، با استفاده از روشهای تهیه گزارش شده در اسناد و متون کهن بازسازی شدند. کلئوپاترا، یکی از مشهورترین زنان تاریخ جهان بود و مشهور است او علاقهی وافری به انواع عطر داشته است. حال باستانشناسان دانشگاه هاوایی در مانوا عطرهای چند هزار ساله او را بازسازی کردند. دستور تهیه این عطرها از مجموعهای از متون یونانیان باستان گرفته شد که در آن به روغنهای معطر و مُرّ اشاره شده بود. مر یا مر حجازی، صمغ رزینِ بسیار خوش رایحهای حاصل از درختچهای از تیرهی بَلَسان است که بیشتر در آسیا و آفریقا یافت میشود.
عطر در جهان باستان، اهمیتی بیش از امروز داشته و تنها رایحهای دلپذیر نبوده، بلکه نقش مهمی در زندگی، مرگ و دنیای پس از مرگ ایفا میکرد. بنا به برخی باورها، مصریان باستان، قدرتهای شفابخشی را به انواع عطر نسبت میدادند و در برخی مراسمها و آئینها از آن برای ارتباط با مردگان و دنیای دیگر استفاده میشده است. علاوه بر این، مشهور است شخص کلئوپاترا، آخرین فرمانروای پادشاهی بطلمیوسی که از سال ۳۱ تا ۵۰ ق.م بر مصر فرمانروایی میکرد، عطرهای بینظیری داشته و همواره از آنها استفاده میکرد.
هنگامی که نور خورشید نیز کُشنده میشود
آنچه در این عکس میبینید، آزمایش لباسهای فضانوردی جدید ناسا یا اسپیس ایکس نیست. بلکه، داستان غمانگیز یکی از هزاران مراکشی است که برای داشتن زندگی عادی باید چنین ماسکهای مخصوصی را بپوشند تا از گزند نور آفتاب در امان بمانند. در عکسی که مشاهده میکنید، فاطمه الزهرا الغزاوی، زن مراکشی است که ماسک مخصوصی برای محافظت دربرابر نور خورشید پوشیده است. اگر فیلم «دیگران» با بازی نیکل کیدمن و کارگردانی و نویسندگی آلخاندرو آمنابار را تماشا کرده باشید تا حدی با این بیماری بسیار نادر آشنا هستید. در این فیلم کودکانِ گریس استورات (کیدمن) مبتلا به نوعی بیماری نادر حساسیت به نور هستند و مادرشان همواره سعی میکند از آنها به بهترین نحو مراقبت کند.
آنچه گفتیم، دقیقاً با زندگانی کودکانی مانند «نادیه الرامی» همخوانی دارد. نادیا کودکی است که به نوعی اختلال ژنتیکی بسیار نادر به نام «گزرودرما پیگمنتوزوم (Xeroderma Pigmentosum)» مبتلا است. در این بیماری، پرتوهای خورشید و منابع دیگر مانند اشعه فرابنفش بهشدت به پوست و چشم فرد آسیب میرسانند. این بیماری در شمال آفریقا بیش از نواحی دیگر جهان شایع است. مادر نادیا میگوید که توانسته مدیران مدرسه را متقاعد کند تا دخترش مانند کودکان عادی دیگر به مدرسه برود. به گفته «مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده (NIH)»، از هر ۱۰ هزار نفر یک نفر در آفریقا به این اختلال نادر مبتلا هستند. و معدود بیماران مبتلا به گزرودرما پیگمنتوزوم بیش از سنین نوجوانی زنده میمانند.
پژوهشگران دلیل این اختلال ژنتیکی را ارثی میدانند. این بیماری در فرزندانی که حاصل ازدواج بین خویشاوندی هستند بسیار شایعتر است. مبتلایان به این اختلال دو نسخه از ژن جهشیافتهی گزرودرما پیگمنتوزوم را از هر کدام از والدین خود به ارث میبرند. پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ انجام گرفت، برآورد کرد حدود ۱۵ درصد از ازدواجها در مراکش بین خوشاوندان نزدیک انجام میگیرد. این بیماران همچنین مستعد ابتلا به انواع سرطانهای پوست هستند. میتوانید عکسهای بیشتری از مبتلایان به این اختلال نادر را از اینجا ببینید.
دنبالهدار چوریوموف-گراسیمنکو و قمرش!
آژانس فضایی اروپا این عکس دیدنی را به مناسبت پنجمین سالگرد مأموریت تاریخی «کاوشگر رُزتا (Rosetta)» منتشر کرده است. هفته گذشته، ۵ سال از زمانیکه کاوشگر رُزتا روی دنبالهدار چوریوموف-گراسیمنکو یا ۶۷پی/ سی-جی فرود آمد گذشت. اما نکته مهم این تصویر، گلوله گرد و غباری است که توسط یک منجم آماتور کشف شد. این تصور روز ۲۱ اکتبر ۲۰۱۵ (۲۹ مهر ۱۳۹۴) توسط دوربین اوسیریس رزتا به ثبت رسید. اما تا همین اواخر کسی به راز نهفته در آن پی نبرده بود تا اینکه جاسینت راجر، منجم آماتوری اسپانیایی توانست این تصویر دیدنی را از آرشیو رزتا استخراج کند. این عکس که از فاصلهی ۴۰۰ کیلومتری دنبالهدار چوریوموف-گراسیمنکو گرفته شده، گلولهای از گرد و غبار را در مدار دنبالهدار نشان میدهد که بیشباهت به یک قمر نیست!
انگشتر الماس بر فراز آرژانتین
این عکس «گاهگذر یا تایملپس» در هنگام وقوع خورشید گرفتگی یا کُسوف بزرگ آمریکای جنوبی در تاریخ ۲ ژوئیه (۱۱ تیر) در امتداد کوههای آند ثبت شده است. در این تصویر خورشید و ماه در یک راستا قرار گرفتهاند که جلوهی خیرهکنندهای شبیه به یک انگشتر الماس را در آسمان عصرگاهی آرژانتین پدید آورده است. چیراگ اپرتی، عکاس نجومی این عکس ترکیبی را با استفاده از عکسهای گرفته شده در بلا ویستا، آرژانتین تهیه کرده است. آخرین باری که آمریکای جنوبی شاهد یک گرفتگی خورشید کامل بود، به ژوئیه سال ۲۰۱۰ بازمیگردد. در آن زمان، سایهی ماه از جنوبیترین نقطهی قاره عبور کرد. خورشید گرفتگی کامل بعدی قرار است دسامبر ۲۰۲۰ اتفاق بیفتد.
ماه خاویار از ایستگاه فضایی بیالمللی
فضانوردان ایستگاه فضایی بینالمللی سهشنبه ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) این منظره زیبا از ماه تقریباً کامل را شکار کردند. براساس توضیحات ناسا در مورد این عکس، آزمایشگاه فضایی در هنگام شکار این منظره دیدنی در حال چرخش در فاصلهی ۴۳۴ کیلومتری زمین و بر فراز اقیانوس آرام بود. دو روز بعد از ثبت این عکس، ماه کامل شد که در آمریکای شمالی به آن «ماه خاویار» گفته میشود. دلیل نامگذاری ماه کاملِ اوت به این نام هم به دلیل فصل شکار خاویار بوده است.
این تصویر همچنین نزدیک به زمان اوج «بارش شهابی برساوشی» ثبت شد. بارش شهابی برساوشی هر سال از اواخر تیر تا اوایل شهریور به وقوع میپیوندد. بارش شهابی امسال که از اواخر تیر شروع شده تا فردا ۲ شهریور ادامه خواهد داشت. با وجودی که مشاهده این بارش شهابی تا بعد از این تاریخ هم امکانپذیر خواهد بود، نور ماه مشاهده این پدیده نجومی زیبا را با دشواری همراه خواهد کرد. بنا به اعلام انجمن هواشناسی آمریکا، عکاسان نجومی در سالهای قبل میتوانستند هر ساعت بین ۵۰ تا ۱۰۰ شهابسنگ را مشاهده کنند. اما امسال این رقم تا نزدیک ۱۰ تا ۱۵ شهابسنگ در ساعت رسیده است.
بارش شهابی بر فراز یک کشتی شکسته
عکسی که مشاهده میکنید، توسط جِف برکس، عکاس نجومی ثبت شده است. برکس این عکس از بارش شهابی برساوشی را صبح ۱۱ اوت (۲۰ مرداد) در سواحل نیوجرسی شکار کرده است. بارش شهابی برساوشی امسال در روزهای ۱۲ تا ۱۳ اوت (۱۹ تا ۲۰ مرداد) به اوج خود رسید و عکاسان و منجمان آماتور در این روزها توانستند در هر ساعت حدود ۶۰ شهابسنگ را در آسمان شب مشاهده کنند.
بارش شهابی برساوشی از نمای چشم ماهی
این عکس دیدنی بارش شهابی برساوشی را از نمای چشم ماهی به تصویر کشیده است. استوژن استوینوسکی عکاس این تصویر آن را روز ۱۲ اوت در نزدیکی یک آتشسوزی در مقدونیه ثبت کرده است. در مرکز عکس میتوانید حلقهای از دود را مشاهده کنید و کهکشان راه شیری هم از پشت چهار شهابسنگ درخشان به وضوح دیده میشود. در همین حال، یک شهابسنگ کوچکتر هم در فاصلهی دورتر قابل مشاهده است.
بازسازی چهره یک زن ۲ هزار ساله
چهره مومی جالبی که مشاهده میکنید متعلق به زنی است که حدود ۲ هزار سال قبل در اسکاتلند زندگی میکرد. دانشمندان تنها یک جمجمهی بدون دندان از یکی از قدیمیترین «دروئیدهای (Druid)» اسکاتلند داشتند، اما توانستند با مدلسازیهای ۳بعدی، چهرهی مومی با چینوچروکها و نگاهِ پر ابهت این مردمان باستانی را بازسازی کنند. این زن دروئید که هیلدا نامگذاری شده، در عصر آهن زندگی میکرد. دانشمندان گمان میکنند که هیلدا دههی ششم زندگیاش را پشت سرگذاشته بود که دستاورد چشمگیری برای زنان آن عصر محسوب میشد. در دورهای که هیلدا زنده بود، بیشتر زنان آن منطقه فقط تا اوایل دههی سوم عمر خود زنده میماندند. اکنون تصور میشود که عمر طولانیتر در عصر آهن، نوعی امتیاز ممتاز به حساب میآمده است.
دانشمندان در مورد هیلدا اطلاعات زیادی ندارند. اما بقایای او در شهر استورنووی، جزیره لوئیس در شمال اسکاتلند کشف شد. جمجمه او یکی از شش جمجمه موسوم به «دروئیدهای هبریدها (Druids of the Hebrides» بود که در سال ۱۸۳۳ در مجمعالجزایر هبریدها کشف شد و به «انجمن جمجمهشناسی ادینبور» اهدا شدند. ازآنجاکه دانشمندان امکان تاریخگذاری رادیوکربن جمجمه را نداشتند، در مورد تاریخ زندگانی هیلدا چیز زیادی نمیدانند. اما اگر فرض را بر درستی اطلاعات نشریهای در سال ۱۸۳۳ بگذاریم، هیلدا در زمانی بین ۵۵ تا ۴۰۰ م زندگی میکرده است. دروئیدها، در مکانی زندگی میکردند که اکنون به آن بریتانیا و فرانسه گفته میشود. آنها عضو طبقه اجتماعی از اقوام سلت بودند که متفکران بزرگ، عمدتا فلاسفه، معلمان، قضات و حتی واسطهای بین انسانها و خدایان از آن بودند. بخش عمدهای از آنچه در مورد دروئیدها میدانیم، مرهون منابع دسته دوم از جمله ژولیوس سزار، امپراطور روم است که سرزمین گال را فتح کرد. نخستین اشاره به دروئیدها به ۲۴۰۰ سال قبل بازمیگردد و با گسترش مسیحیت، این اقوام بهآرامی از ۱۲۰۰ سال قبل محو شدند.
تغییر الگوی مهاجرت کوسههای باله سیاه به دلیل تغییرات اقلیمی
«کوسههای باله سیاه کوچک (Carcharhinus Limbatus)» که مهاجرت سالانه خود را به سمت شمال از فلوریدا شروع میکنند، امسال مقصد تابستانی جدیدی لانگ آیلند انتخاب کردند. کوسههای باله سیاه بین ۱٫۲ تا ۲٫۴ متر طول دارند و بیشتر سال را در فلوریدا سپری میکنند سپس به سمت شمال و آبهای خنکتر مهاجرت میکنند. دمای هوا در امتداد سواحل اقیانوس اطلس در کارولینای شمالی و خلیج ماین از دههی ۱۹۶۰ حدود ۲ درجه سانتیگراد گرمتر شده است. در گذشته ایالتهای کارولینای شمالی و جنوبی، مقاصد مورد علاقه کوسهها بودند. اما به دلیل تغییرات اقلیمی، آبهای این منطقه در تابستانها به اندازه کافی خنک نیستند. بنابراین کوسههای باله سیاه مسافت بیشتری را شنا میکنند تا خود را به نواحی شمالیتری مانند لانگ آیلند در ایالت نیویورک برسانند.
دانشمندان تصور میکنند که بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت کوسههای باله سیاه به لانگ آیلند مهاجرت کردهاند. دانشمندان در سال ۲۰۱۶ متوجه شدند که بسیاری از کوسههای باله سیاه الگوی مهاجرتی جدیدی را در پیش گرفتهاند. کوسهها حیوانات خونسردی هستند و نمیتوانند مانند پستانداران بدن خود را خنک کنند. به همین جهت، حتی تغییر کوچکی در دمای آبهای اقیانوسی میتواند باعث گرمازدگی این آبزیان شود. در همین حال، این امکان نیز وجود دارد که کوسهها به دلیل مهاجرت طعمههای خود به این مکان جدید آمده باشند. حال چه این فرضیه درست باشد یا خیر، نتیجه همان تغییر الگوهای مهاجرتی به دلیل تغییرات آب وهوایی است. دانشمندان همچنین گفتهاند که هیچ مدرکی مبنی بر کاهش جمعیت این گونه وجود ندارد و به نظر میرسد کوسهها با شرایط جدید حداقل موقتا سازگاری پیدا کرده باشند.
چاپ مجموعه تمبری از دایناسور تیرکس
دوران حکمرانی دایناسور مخوف «تیرانوسوروس یا تیرِکس» روی کره زمین حدود ۶۶ میلیون سال قبل به پایان رسید، اما علاقه ما به این دایناسور تمامی ندارد. خدمات پستی ایالات متحده (USPS) قرار است مجموعه تمبری با تصویر این دایناسور چاپ کند. قرار است طی مراسمی که روز ۲۹ اوت (۷ شهریور) برگزاری میشود، از مجموعه تمبرهای تیرکس در موزه ملی تاریخ طبیعی اسمیتسونین رونمایی شود. این مجموعه تمبرها چهار نمای رنگی از تیرکس را نشان میدهند. در سه تمبر تیرکس در مراحل مختلف زندگیاش نشان داده شده و در تمبر چهارم اسکلت تیرکس بزرگسالی به همراه یک دایناسور تریسراتوپس نشان داده شده است. تصویر اسکلت از روی فسیلی که در سال ۱۹۸۸ در مونتانا کشف شد بازسازی شده است.
و بله ایلان ماسک واقعا میخواهد مریخ را بمباران اتمی کند
ایلان ماسک همیشه ایدههایش را ابتدا با شوخ طبعی اعلام میکند و بعدا جدا دنبال میکند! ماسک هفته گذشته، توییت دو کلمهای فرستاد که در آن عبارت «بمباراناتمی مریخ (Nuke Mars)» به چشم میخورد. ماسک بعدا توییت دیگری فرستاد و نوشت، «تیشرت بهزودی» و چند ساعت بعد هم عکسهای تیشرت بمباران اتمی مریخ را با دنبالکنندگانش به اشتراک گذاشت.
نکتهای که از طرح روی این تیشرتها میتوان فهمید، این است که ماسک واقعا مصمم به بمباران اتمی مریخ است. در تصویر سمت چپ، کره زمین و عبارت بمباران اتمی مریخ به چشم میخورد، اما در تصویر سمت راست، تصویری از مراحل زمینیسازی مریخ دیده میشود. ماسک قبلا در سال ۲۰۱۵ پیشنهاد بمباران اتمی یخهای مریخ را داده بود تا دیاکسید کافی برای گرم شدن این سیاره منجمد سرخ فراهم شود.
مومیایی ۵۰۰ ساله شاهدخت اینکاها به خانه بازگردانده شد
عکسی که مشاهده میکنید، مومیایی چند صد ساله اینکا را در محفظهی منجمد مخصوصی در موزه باستانشناسی لاپاز، پایتخت بولیوی نشان میدهد. شاهدخت اینکاها پس از ۱۲۹ سال از زمان اهدا به موزه دانشگاه ایالتی میشیگان در ایالات متحده آمریکا به بولیوی بازگردانده شد. به گفته مقامات، این اولین باری است که بقایای انسانی با اهمیت باستانیشناسی به کشورهای منطقه آند بازگردانده میشوند. این مومیایی که به «نوستا (Ñusta)» در زبان کچوایی بهمعنای «شاهدخت» مشهور است، به دلیل دستنخوردگی باورنکردنیاش از شگفتانگیزترین کشفیات باستانشناسی محسوب میشود. گویی موهای او بهتازگی شانه شدهاند و پَرهای کوچکی هنوز به دستانش چسبیدهاند. با وجود این نامگذاری دانشمندان هنوز بهدرستی نمیدانند این دختر باستانی واقعا شاهزاده بوده باشد.
نوستا که گمان میرود، متعلق به یکی از قبایل آیمارا بوده، در مقبرهای سنگی به همراه صندل، یک ظرفِ کوچک سفالی، چند کیسه، پَر و انواع مختلفی از گیاهان از جمله ذرت و برگ کوکا کشف شد. به باور برخی تمدنهای منطقه آند، همراه داشتن هدایا به مردگان کمک میکرد سفر راحتی را به دنیای پس از مرگ داشته باشند. این احتمال وجود دارد که نوستا شخصیت بااهمیتی بوده و اشیاء همراهش از این حیث مقدس بودند. اما احتمال دیگر این است که او برای خدایان اینکا قربانی شده باشد. نوستا در زمان مرگ حدود ۸ سال داشته و لباسی که پوشیده از پشم لاما (از شترسانان بومی آند) بافته شده است.
تاریخگذاری رادیوکربن نشان داده که او در نیمهی دوم قرن پانزدهم زندگی میکرده و این احتمال را نشان میدهد که او قبل از ورود کریستوف کلمب و فتح تمدن اینکاها توسط فاتحان اسپانیایی دفن شده است. این مومیایی بیش از دو هفته قبل با کمک سفارت ایالات متحده در لاپاز، پایتخت بولیوی به این کشور بازگردانده شد و انتظار میرود طی ماههای آینده تا نوامبر (آبان) بررسیهایی از سوی متخصصان بولیوی و دیگر کشورهای دنیا روی نوستا انجام گیرد. شاهدخت اینکاها تا نوامبر در موزه باستانشناسی لاپاز باقی خواهند ماند و قرار است برای آئین ملی باستانی «روز مردگان» که ۲ نوامبر (۱۱ آبان) برگزار میشود درمعرض دید عموم قرار گیرد.
شیوع تب دنگی در شرق آسیا
وزارت بهداشت فیلیپین اعلام کرد، بیماری تب دنگی در این کشور شیوع پیدا کرده است. فرانسیسکو دوکه، وزیر بهداشت این کشور اعلام کرد ادارات محلی برای واکنش سریع به این بیماری از «صندوق ویژه اضطراری» دولت بهره خواهند برد. وزارت بهداشت فیلیپین اعلام کرد از ژانویه (دی ماه ۹۷) تا ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) سال جاری، ۱۴۶٫۰۶۲ مورد ابتلا به تب دنگ در این کشور گزارش شده است که ۹۸ درصد نسبت به همین بازه زمانی در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است.
وزارت بهداشت فیلیپین اعلام کرد که کارزاری برای جستوجو و نابودی محل زندگی پشهها تشکیل داده است. بیماری تب دنگی از پشهای موسوم به پشه تب زرد به انسان منتقل میشود. این مقام مسئول همچنین اعلام کرد سایر سازمانها و نهادهای دولتی، مدارس، دفاتر و غیره در این کارزار شرکت خواهند کرد. کشورهای دیگر آسیای جنوب شرقی نیز طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی شاهد رشد شیوع این بیماری بودهاند. در مالزی تا ۲۹ ژوئن (۸ تیر)، ۶۲٫۴۲۱ مورد ابتلا به تب دنگی ثبت شده بود که در این میان، ۹۳ نفر تاکنون جان خود را از دست دادهاند. در آسیای جنوبی، بنگلادش با بدترین بیماری تب دنگی مواجه است.
نظرات