آیا افزایش قیمت بیت کوین در سال گذشته، مهندسی شده بود؟

قیمت بیت‌کوین در هفته‌های گذشته با کاهش شدیدی روبرو شد و ارزش آن تا زمان نگارش این مقاله، به حدود ۳۷۰۰ دلار رسید. این کاهش قیمت از ابتدای سال ۲۰۱۸ میلادی و پس از اوج گرفتن سرسام‌آور آن در سال گذشته، شروع شد. در اثر این روند، وزارت دادگستری آمریکا فرایند بررسی افزایش قیمت عمدی و مهندسی‌شده‌ی این ارز دیجیتال را در دستور کار خود قرار داد.

اولین احتمال مورد بررسی این وزارتخانه،‌ استفاده از ارز دیحیتال تتر و یک اتحاد بین فعالان این بازار، برای افزایش قیمت بیت‌کوین است. تتر یک ارز دیجیتال مشهور اما بحث‌برانگیز محسوب می‌شود.

وزارت دادگستری آمریکا چند ماه پیش تحقیقات گسترده‌ای را برای کشف در مهندسی قیمت ارزهای دیجیتال شروع کرد. در هفته‌های اخیر، این شک بیشتر شد و شبکه‌ای فرضی متشکل از بیت‌کوین، تتر و صرافی بیت فینکس را هدف قرار داد. سه فرد نزدیک به این پرونده‌ی تحقیقاتی، صحت اجرای این بررسی را در مصاحبه با بلومبرگ تأیید کرده‌اند.

برخی از معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال و کارشناسان آن معتقدند تترهای جدید برای خرید بیت‌کوین در مواقعی استفاده می‌شد که قیمت این ارز، کاهش می‌یافت. جی‌ال فن‌در ولده مدیر تتر و بیت‌فینکس پیش از این، تمامی این ادعاها را رد کرده بود. مشاور حقوقی این شرکت و وکلای آن‌ها نیز از پاسخ به سوالات در این مورد خودداری کردند.

به‌هرحال تحقیقات وزارت دادگستری آمریکا در کنار تحقیقاتی قرار می‌گیرد که پیش از این نیز این اتهام را مورد بررسی قرار داده بود. کمیسیون معاملات آتی آمریکا CFTC سال گذشته چند احضاریه را برای تیم‌های بیت‌فینکس و تتر ارسال کردند. درواقع تحقیقات جدید وزارت دادگستری، در هماهنگی با بررسی‌های گذشته‌ی CFTC انجام می‌شود.

البته هنوز مشخص نیست که تحقیقات مأموران دولتی روی فعالیت انجام‌گرفته در Bitfinex متمرکز شده یا مدیران این صرافی را به اقدامات غیرقانونی متهم کرده است. درواقع هیچ‌کدام از دو سازمان دولتی گفته‌شده، تاکنون فردی را متهم نکرده‌اند. حتی این امکان وجود دارد که این تحقیقات در پایان هیچ فرد یا سازمانی را به‌عنوان متهم معرفی نکند. شایان ذکر است سخنگویان این دو اداره‌ی دولتی نیز از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده‌اند.

به‌علاوه، کارشناسان، دلیل دیگر کاهش هفته‌های اخیر بیت‌کوین را ناشی از بررسی‌های موشکافانه‌ی مأموران دولتی در این بازار می‌دانند. درواقع دولتی‌ها پیش از این چندین بار اعلام کرده بودند که این صنعت تقریبا بی‌قانون، پر از تقلب و خرابکاری است.

یکی از بخش‌های اصلی تمرکز تحقیقات وزارت دادگستری، بررسی دلیل افزایش توکن‌های دیجیتال در سال‌های اخیر تعریف می‌شود. هدف پاسخ به این سوال است که آیا این افزایش به‌خاطر تقاضای واقعی بازار بوده یا مهندسی در آن نقش داشته است. یک گزارش بلومبرگ در ماه می سال جاری، روی تحقیقات CFTC و دادستان‌های آمریکا در مورد استراتژی‌های ترید انجام شده بود. در این گزارش، ترفند spoofing یا ایجاد تقاضای غیرواقعی برای خرید برخی ارزها، مورد بررسی قرار گرفت.

تتر به‌اندازه‌ی بیت‌کوین شهرت ندارد اما تریدرهای ارزهای دیجیتال برای مصارف مختلف از آن استفاده می‌کنند. آن‌ها با استفاده از این ارز، افزایش یا کاهش قیمت دیگر ارزهای رمزنگاری‌شده را پیش‌بینی کرده و روی آن اقدام می‌کنند. دلیل استفاده از تتر نیز پایدارتر بودن آن نسبت به سکه‌های دیگر قلمداد می‌شود. درواقع این ارز، خارج از سیستم بانک‌داری وجود دارد اما پایداری آن شبیه به ارزهای سنتی است.

حفظ ثبات قیمت تتر و ارزش‌گذاری آن طبق ادعای شرکت پشتیبان، بر اساس دلار آمریکا انجام می‌شود. درواقع این شرکت ادعا می‌کند که برای هر یک عدد سکه‌ی تتر عرضه‌شده به بازار، یک دلار آمریکا در بانک ذخیره می‌کند. البته قیمت این ارز دیجیتال عموما کمتر از یک دلار آمریکا است. برخی سرمایه‌گذاران این بازار، ادعای شرکت تتر را به چالش کشیده‌اند. گزارش بلومبرگ در ماه ژوئن نیز یکی از دلایل ارسال احضارنامه برای این شرکت را، بررسی صحت این ادعا بیان کرد.

بازرسی وزارت دادگستری آمریکا پس از انتشار یک مقاله در ماه ژوئن توسط اساتید دانشگاه تگزاس انجام می‌شود. جان گریفین و امین شمس در این مقاله به بررسی روند خرید و فروش تتر و زمان‌های آن و همچنین تأثیر بر کاهش و افزایش قیمت بیت‌کوین پرداختند. از نظر آن‌ها، این ارز بیشتر برای کاهش و افزایش غیرواقعی ارزش بیت‌کوین استفاده می‌شود. گریفین سابقه‌ای ۱۰ ساله در بررسی کلاهبرداری‌های مالی دارد.

مقاله‌ی مذکور در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تتر برای خرید بیت‌کوین در موقعیت‌های حساسی در سال ۲۰۱۷ استفاده شد. از نظر نگارنده‌ها، نیمی از افزایش ۱۴۰۰ درصدی ارزش بیت‌کوین در سال گذشته، مرتبط با تراکنش‌های این ارز دیجیتال بوده است. بر اساس ادعای یک منبع آگاه، گریفین نتایج این تحقیق را در ابتدای سال جاری میلادی به مقامات CFTC ارسال کرد. البته این استاد دانشگاه هرگونه تماس از طرف مقامات دولتی را تکذیب کرد.

پس از انتشار مقاله‌ی ۶۶ صفحه‌ای گریفین و شمس، فن‌در ولده نتایج آن را نقد کرده و تنها به این اظهارنظر بسنده کرد: «تتر را نمی‌توان برای افزایش یا کاهش قیمت بیت‌کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر مورد استفاده قرار داد».