App Tracking Transparency اپل چیست و چرا فیسبوک از آن انتقاد می‌کند؟

کاربران اپل در سراسر دنیا از چند روز پیش جدیدترین به‌روزرسانی سیستم‌عامل iOS، یعنی نسخه‌ی ۱۴.۵ را دریافت کرده‌اند که دسته‌ی جدیدی از ایموجی‌ها را شامل می‌شود. بااین‌حال، iOS 14.5 میزبان تغییر دیگری شده است که برای کاربران سرگرم‌کننده نیست؛ اما اهمیت بسیار بیشتری دارد: اضافه‌شدن قابلیتی با عنوان App Tracking Transparency. به‌نوشته‌ی The Next Web، قابلیت App Tracking Transparency دوران جدیدی از حریم خصوصیِ متمرکز بر کاربر آغاز می‌کند و همه از این اتفاق خوشحال نیستند.

Apple vs. Facebook: A new iPhone feature would let users stop Facebook from tracking them across other apps, escalating a feud between the companies. https://www.nytimes.com/2021/04/26/technology/mark-zuckerberg-tim-cook-facebook-apple.html?smtyp=cur&smid=tw-nytimes— The New York Times (@nytimes) April 26, 2021

فیسبوک، غول صنعت تبلیغات آنلاین که رفتارهای کاربر را در فضای وب پایش می‌کند و براساس همین رفتارها تبلیغات هدفمند به او نشان می‌دهد، اصلا دیدگاه مثبتی به قابلیت حریم خصوصی جدید iOS ندارد. برخی از تحلیلگران حوزه‌ی فناوری گفته‌اند معرفی App Tracking Transparency دشمنی جدیدی در بین اپل و فیسبوک در حوزه‌ی حریم خصوصی ایجاد می‌کند.

App Tracking Transparency نشان‌دهنده‌ی تلاش ادامه‌دار اپل در مسیری است که در انتهای آن می‌تواند خودش را به‌عنوان پلتفرم حریم خصوصی جا بزند. قابلیت جدید iOS 14.5 به اپلیکیشن‌ها امکان می‌دهد نوتیفیکیشنی شناور روی صفحه ظاهر کنند. در این پنجره‌ی شناور، اپلیکیشن توضیح می‌دهد چه داده‌هایی با چه اهدافی جمع‌آوری می‌کند.

کاربران برای دسترسی به قابلیت App Tracking Transparency به‌غیر از نصب iOS 14.5 لازم نیست کاری خاص دیگری را انجام دهند و فرایند نصب به‌روزرسانی جدید iOS روی اکثر دستگاه‌ها خودکار انجام می‌گیرد. پس از ارتقای سیستم‌عامل گوشی به جدیدترین نسخه،‌ اپلیکیشن‌هایی که از قابلیت‌های رهگیری کاربر استفاده می‌کنند، درخواستی روی صفحه به نمایش می‌گذارند تا کاربر انتخاب کند داده‌هایش رهگیری شود یا خیر.

اپل در بیانیه‌ای مطبوعاتی توضیح می‌دهد که App Tracking Transparency در‌واقع نوعی رابط برنامه‌نویسی کاربردی یا API محسوب می‌شود. API مجموعه‌‌دستورهای برنامه‌نویسی را دربر می‌گیرد که توسعه‌دهندگان از آن‌ها برای برقراری تعامل با سیستم‌عامل استفاده می‌کنند.

API یادشده‌ی اپل قابلیت‌هایی آماده در‌دسترس توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد و توسعه‌دهندگان از این قابلیت‌ها برای انجام کارهایی نظیر درخواست صدور مجوز رهگیری کاربر یا به‌کارگیری ابزار مدیریت رهگیری برای بررسی وضعیت صدور مجوز اپلیکیشن‌های مختلف بهره می‌برند.

به‌عبارت‌دیگر، این API به توسعه‌دهندگان اپلیکیشن کمک می‌کند به راهکاری یکپارچه برای ثبت درخواست اجازه‌ی رهگیری کاربر از‌طریق دستگاه دسترسی داشته باشند. همچنین، اضافه‌شدن App Tracking Transparency به iOS 14.5 بدین‌معنی است که سیستم‌عامل مکانی متمرکز برای ذخیره‌سازی و بررسیِ این موضوع دارد که کدام مجوزها به کدام اپلیکیشن‌ها داده شده‌اند.

نکته‌ی درخورتوجهی که کمتر کسی به آن اشاره کرده، این است که مکانیزم فیزیکی به‌منظور جلوگیری از ردیابی کاربر وجود ندارد و فریم‌ورک App Tracking Transparency فقط پنجره‌ای شناور است. توجه به کلماتی نیز اهمیت دارد که اپل در پنجره‌ی شناور قابلیت جدید iOS 14.5 به کار برده است: Ask App not to Track (درخواست از اپلیکیشن برای رهگیری‌نشدن). اگر اپلیکیشن از شناسانگر تبلیغاتی دستگاه استفاده کند، پاسخ منفی به پنجره‌ی شناور App Tracking Transparency باعث می‌شود شناسانگر مذکور روی صفر تنظیم شود. با صفر‌شدن شناسانگر،‌ توانایی اپلیکیشن‌های پایبند به سیاست‌های اپل درزمینه‌ی رهگیری داده‌های کاربر کاهش پیدا می‌کند.

برای مثال، ممکن است اپلیکیشنی از شناسانگر تبلیغاتی دستگاه اپل استفاده نکند؛ اما همین اپلیکیشن می‌تواند به‌سادگی مقداری داده‌ی تصادفی ایجاد کند. سپس این داده‌ها را می‌توان زیر پوشش فرایندهای عادی نظیر بازیابی تصویر ازطریق داده‌های قرارداده‌شده در نام فایل در بین سایت‌های مختلف دست‌به‌دست کرد. این کار نقض قوانینی محسوب می‌شود که اپل برای توسعه‌دهندگان وضع کرده است؛ اما احتمالاً اپل نمی‌تواند متوجه چنین اتفاقی شود؛ چون شناسایی این نوع داده‌های مخفی بسیار مشکل است.

به‌نظر می‌رسد اپل قصد دارد با توسعه‌دهندگانی به‌شدت برخورد کند که به قوانین جدید این شرکت پایبند نمی‌مانند. جدیدترین قانون‌ اضافه‌شده به رهنمودهای اپ استور اپل به توسعه‌دهندگان می‌گوید: «به‌منظور رهگیری فعالیت‌های کاربر، باید مجوز صریح انجام این کار را ازطریق APIهای App Tracking Transparency بگیرید.»

احتمالاً توسعه‌دهندگان بزرگ به تخطی از این قانون تمایلی نخواهند داشت؛ چون مسدودشدن در اپ استور برایشان بسیار هزینه‌بر می‌شود. باوجوداین‌، سخت است بخواهیم باور کنیم که اپل واقعا شرکت بزرگی نظیر فیسبوک یا تیک تاک را بدون مذاکراتی در پشت پرده تحریم کند.

پلتفرم فیسبوک سرشار از داده‌های خصوصی تعداد بسیار زیادی از ساکنان کره‌ی زمین است. اساسا هر آنچه به‌عنوان مانعی برای کسب‌و‌کار تبلیغاتی پول‌ساز فیسبوک شناخته شود، تهدید بزرگی برای این شرکت به‌حساب می‌آید. درآمد فیسبوک از تبلیغات در سال ۲۰۲۰ مرز ۸۴ میلیارد دلار را رد کرد؛ یعنی رشد ۲۱ درصدی درمقایسه‌با سال ۲۰۱۹.

اگر تعداد درخورتوجهی از کاربران تصمیم بگیرند حریم خصوصی‌شان بهتر کنترل کنند‌، توسعه‌دهندگان به تغییر مدل تأمین سرمایه‌‌شان مجبور می‌شوند و شاید سراغ توسعه‌ی اپلیکیشن پولی بروند یا به‌دنبال راهکاری جایگزین برای رهگیری داده‌های کاربر می‌گردند تا درآمد تبلیغ‌محورشان را حفظ کنند.

اگر نمی‌خواهید داده‌هایتان جمع‌آوری شود و در ازای پول دردسترس شرکت‌های متفرقه‌ی ناشناس قرار گیرد، قابلیت App Tracking Transparency مناسبتان است. App Tracking Transparency راهی برای محدودکردن داده‌هایی است که بدین‌طریق جمع‌آوری و فروخته می‌شود. توجه به این نکته نیز ضروری است که رهگیری کاربران و دستگاه‌ها ابزاری ارزشمند برای بهینه‌سازی تبلیغات است. رهگیری داده‌ها باعث می‌شود شرکت‌های تبلیغاتی تصویری همه‌جانبه از کاربر داشته باشند و تبلیغاتی را به او نشان دهند که به‌دردش می‌خورد.

سیستم رهگیری داده‌ها باعث افزایش تأثیرگذاری تبلیغات و مربوط‌بودن آن‌ها به هر کاربر می‌شود. همچنین، این سیستم به کاهش هزینه‌های تبلیغاتی می‌انجامد؛ چون هر تبلیغ کاربرانی را هدف قرار می‌دهد که احتمال علاقه‌مندی‌شان به آن تبلیغ بیشتر است. بدیهی است رهگیری داده‌ها با هدف نمایش تبلیغات هدفمند به‌نفع کاربر تمام می‌شود؛ زیرا کاربر بیشتر تبلیغاتی را می‌بیند که با سلایقش جور درمی‌آید.

App Tracking Transparency ممکن است سرعت نمایش تبلیغات شخصی‌سازی‌شده در اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها را کاهش دهد؛ اما این قابلیت به‌معنای پایان تبلیغات دیجیتالی هدفمند نیست. تبلیغات این‌چنینی اساسا همان هزینه‌ای است که برای دسترسی رایگان به سرویس‌ها پرداخت می‌کنیم.