فیسبوک ظاهرا ابزاری مخفی برای دسترسی به پیام‌های حذف‌شده کاربران دارد

براساس گزارش گیزمودو، یکی از کارکنان اخراج‌شده‌ی متا (شرکت مادر فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ) از این شرکت در دادگاه شکایت کرده است. این فرد در ادعایی جنجالی می‌گوید متا پروتکلی برای جمع‌آوری پست‌های حذف‌شده‌ی برخی از کاربران طراحی کرده است و این پست‌ها را دراختیار نهادهای مجری قانون قرار می‌دهد.

اگر ادعاهای کارمند سابق متا حقیقت داشته باشد، سیاست‌های عمومی شرکت پرحاشیه‌ی تحت مدیریت مارک زاکربرگ درباره‌ی نحوه‌ی دسترسی به داده‌های کاربران زیر سؤال می‌رود. کارمند سابق متا در ادامه‌ی پرونده‌ای که در دادگاه ثبت کرده است ادعا می‌کند که ابزار طراحی‌شده توسط این شرکت احتمالاً بخشی از قوانین حریم خصوصی ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا را نقض می‌کند.

برنان لاوسون، کارمند سابق متا که سابقه‌ی خدمت در نیروی هوایی ایالات متحده را نیز دارد می‌گوید در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان متخصص ارشد استراتژی پاسخ به ریسک در فیسبوک استخدام شده است. براساس جزئیات پرونده‌ای که به دست رسانه‌ی گیزمودو رسیده، لاوسون گفته به‌خاطر موقعیت شغلی‌اش در فیسبوک به‌طور مداوم مجبور بوده «محتواهای بسیار وحشتناکی» نظیر سر بریدن و تجاوز به کودکان را مشاهده کند. شغل برنان لاوسون همچون ناظران محتوا در متا که حقوق پایین و شرایط کاری سخت آن‌ها بارها خبرساز شده، تا حد زیادی شامل این موضوع بوده که آیا پست‌هایی به‌خصوص باید حذف شوند یا روی فیسبوک باقی بمانند.

در جریان برگزاری جلسه‌ای درون‌شرکتی در سال ۲۰۱۸ یکی از مدیران فیسبوک با لاوسون درمورد ابزار جدیدی صحبت کرده که «به آن‌ها امکان می‌داده به منظور دسترسی به داده‌های حذف‌شده‌ی کاربران، پروتکل‌های عادی حریم خصوصی فیسبوک را دور بزنند.»

ابزار موردبحث که در پروند‌ه‌ی دادگاه برای اشاره به آن از عبارت «پروتکل Back End» استفاده شده به لاوسون و اعضای تیمش امکان می‌داده داده‌های حذف‌شده در اپلیکیشن Messenger متا را بازیابی کنند. Messenger سرویس پیام‌رسان متا است که عملکردی شبیه واتساپ و تلگرام دارد و کاربران بسیار زیادی از آن استفاده می‌کنند.

ادعا شده که پروتکل موردبحث در حول و حوش نوامبر ۲۰۱۸ (آبان و آذر ۱۳۹۷) آغازبه‌کار کرده و احتمالاً از آن برای دسترسی به پیام‌های حذف‌شده‌ی تعداد زیادی از کاربران Messenger استفاده شده است. ظاهراً عملکرد این پروتکل اپلیکیشن Messenger Kids را که برای کودکان طراحی شده است نیز در بر می‌گیرد.

رسانه‌ی گیزمودو می‌گوید که نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت ادعاهای مطرح‌شده در پرونده‌ی دادگاه را تأیید کند. متا فعلا تصمیم گرفته به درخواست گیزمودو برای شفاف‌سازی درباره‌ی پروتکل یادشده پاسخ ندهد، اما در بیانیه‌ای می‌گوید: «این ادعاها بی‌اساس هستند و ما به‌طور جدی از خود دربرابر آن‌ها دفاع خواهیم کرد.» وکیل برنان لاوسون به درخواست گیزمودو برای ارائه‌ی جزئیات بیشتر پاسخ نداده است.

ابزار مورد اشاره ظاهراً بدون نیاز به استفاده از Back End استاندارد متا به داده‌های اپلیکیشن Messenger دسترسی پیدا می‌کند. لاوسون در پرونده‌ی حقوقی خود می‌گوید Back End استاندارد متا در حالت عادی جلوی دسترسی به پیام‌های حذف‌شده را می‌گیرد. افرادی نظیر لاوسون در شرکت‌هایی مثل فیسبوک از ابزارهای این چنینی برای برآورده کردن درخواست نهادهای مجری قانون استفاده می‌کنند.

لاوسون می‌گوید نهادهای مجری قانون در پرونده‌های مختلف به افرادی مظنون می‌شوند و سپس سراغ شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک می‌روند و سؤالاتی درباره‌ی مظنون از مدیران این شبکه‌های اجتماعی می‌پرسند. این نهادها ممکن است خواستار اطلاعاتی درباره‌ی افرادی باشند که مظنون با آن‌ها در ارتباط بوده است. دولت ممکن است همچنین خواستار جزئیات زمان ارسال یک‌سری پیام‌های خاص و حتی در مواقعی خواستار دسترسی به محتویات پیام‌ها شود.

در بخشی از پرونده می‌خوانیم: «این ابزار به‌گونه‌ای طراحی شده بود که این قوانین را دور بزند.» در واقع فیسبوک ازطریق پروتکل ویژه‌اش می‌توانسته به داده‌هایی دسترسی داشته باشد که کاربر تصمیم گرفته آن‌ها را برای همیشه حذف کند.

لاوسون می‌گوید مدت‌زمان کوتاهی پس از ابراز نگرانی درباره‌ی قانونی بودن ابزار یادشده،‌ از کارش اخراج شده است. متا در توضیحات رسمی مربوط به اخراج لاوسون می‌گوید او از یکی از ابزارهای مدیریتی این شرکت استفاده‌ی نادرست کرده است. لاوسون با این ادعا مخالفت کرده است و اخراج شدن خودش را به انتقاد از ابزار فیسبوک مرتبط می‌داند. کهنه‌سرباز نیروی هوایی ایالات متحده می‌گوید به‌دنبال دریافت بیش از سه میلیون دلار غرامت و جریمه‌ی نقدی از متا است.