چرا با وجود سیاستهای سختگیرانه، توسعهدهندگان اپ استور را ترجیح میدهند؟
اپل با مناظرهی عمومی داغ دیگری دربارهی سیاستهایش در اپاستور مواجه است. داستان از اینجا شروع میشود که اپاستور اپلیکیشن جدید هِی ایمیل (Hey email) استارتاپ بیسکمپ (Basecamp) را تأیید نکرد و با درخواست از این شرکت برای اضافهکردن حق اشتراک به آن که ازطریق سیستم پرداخت اپل جریان یابد و درصدی از تراکنش را به حساب این غول فناوری بفرستد، عملا از این شرکت اخاذی کرد. برخلاف بسیاری از وضعیتهای مشابه قبلی، بیسکمپ بهسادگی تسلیم نمیشود و تصریح کرده است اقدام گستاخانهی اپل برای مجبورکردن این استارتاپ به استفاده از سیستم پرداخت اپل با هزینهی ۳۰ درصد هر تراکنش ظالمانه است.
احتمالا اولین نکتهای که به ذهنتان میرسد، این تصور سادهانگارانه است که بدترین قسمت این داستان، جلوگیری از انتشار اپلیکیشن در اپاستور بهدلیل امتناع از ایجاد اشتراک پرداخت ازطریق اپل و پرداخت بخشی از هر تراکنش به اپل است؛ ولی این داستان روی بسیار تاریکتری نیز دارد: قوانین اپل عادلانه و ثابت و مشخص نیستند.
اپل بیان کرده سیاستش این است که به اپلیکیشنها اجازه نمیدهد اشتراکهای پرداخت را در کانالهای پرداختیشان بهجریان بیندازند که از اساس پرداخت اپل پیروی نمیکنند. مشکل این است که اقدام مذکور قانون مشخصی ندارد. البته استثناهایی برای این قوانین وجود دارد که واضح و متفاوت هستند. کوپرتینوییها بعضی از شرکتها را از این قانون پرداخت معاف میکند و بعضی شرکتهای دیگر نیز بدون بهدامافتادن به کار خود ادامه میدهند؛ زیرا شرکتهایی کوچک هستند و هرگز در فروشگاه بسیار بزرگ اپل بهچشم نمیآیند و لو نمیروند.
اپل اپلیکیشن هِی ایمیل را که توسعهدهندهی بسیار کوچکی معرفی کرده است، در اپاستور پذیرفت؛ اما جلو بهروزرسانیهای بعدی آن را گرفت و آن توسعهدهنده را تهدید کرد که اگر این اپلیکیشن با سیاستهای اپل همخوانی نداشته باشد، آن را از اپاستور حذف میکند. اتفاقی که بین اپل و بیسکمپ رخ داده، اتفاق بسیار بدی است؛ اما این وضعیتها خیلی زیاد پیش میآیند و توسعهدهندگان فقط با آنها کنار میآیند.
قوانین اپل در اپاستور برای همهی شرکتها یکسان نیست
بیسکمپ میتوانست خیلی راحت کار اسپاتیفای را انجام دهد؛ یعنی قیمت این اپلیکیشن iOS را افزایش دهد تا بتواند درصد اپل را پرداخت کند. بدینصورت که برای استفاده از این سرویس در خارج از اپاستور، سالانه ۹۹ دلار و برای ثبتنام در اپلیکیشن، ۱۳۰ دلار قیمت تعیین کند. با این کار، هم اپل از وجود اشتراک پرداخت در اپلیکیشن راضی میشد و هم درآمد شرکت از کاربران کم نمیشد. البته این روش برای کاربر بسیار ناخوشایند است و اگر کاربر متوجه شود ۳۰ درصد پول بیشتری پرداخت کرده است، نارضایتیاش را بر سر توسعهدهنده خالی میکند و با اپل کاری ندارد. بهسادگی میتوان استدلال کرد وقتی کاربران متوجه شوند پول اضافی پرداخت کردهاند، تعدادی از آنها به استفاده از این سرویس ادامه نخواهند داد.
در این هفته، کمیسیون اروپا نیز در اقدامی کاملا پیشبینیشدنی از اپل دربارهی رفتار ضدرقابتیاش در اپاستور بازجویی خواهد کرد. این اقدام میتوانست در دَه سال گذشته انجام شود. کمیسیون اروپا علاقه زیادی به این بازجوییها و تحقیقات دارد و سیاستهای اپل بهقدری دوگانه و غیرشفاف است که هروقت سازمانی دولتی بخواهد تحقیقات جدیدی علیه این شرکت آغاز کند، دستش بسیار باز خواهد بود.
این وضعیت بسیار ناجور و ناامیدکننده است و چهرهی اپل را بسیار تخریب میکند. سیاستهای ظالمانه اپاستور اپل همیشه در حال ردکردن تعداد زیادی از توسعهدهندگان هستند و حتی زمانیکه اپل دقیقا از قوانینش پیروی میکند، این توسعهدهندگان باید هزینهی کامل کسبوکارشان را یکجا پرداخت کنند. بنابراین، بسیاری از از توسعهدهندگان از منتشرکردن اپلیکیشن خود ازطریق اپاستور منصرف میشوند. با اینکه توسعهدهندگان پیوسته با اپل درزمینهی سیاستهای این شرکت و اپاستور اختلاف دارند، همیشه تنها یکی از این دو راه را پیش میگیرند: ۱. موضع خود را حفظ میکنند و درمقابل اپل میایستند؛ ۲. تسلیم خواستههای اپل میشوند. البته راه سومی نیز وجود دارد که معمولا کسی آن را پیش نمیگیرد و آن سرمایهگذاری در گوگلپلی بهجای اپاستور است. در اینجا، معادلهی بسیار سادهای وجود دارد: بهترین کار این است که اپلیکیشن خود را مطابق خواستههای اپل تغییر دهید و نهایتا بتوانید آن را وارد اپاستور کنید؛ زیرا کاربران در اپاستور دائم در حال خرید اپلیکیشنها هستند و درمقایسهبا کاربران اندروید، پول بیشتری برای حق اشتراکها میپردازند.
با وجود سیاستهای سختگیرانه و ناعادلانهی اپل، توسعهدهندگان اپاستور را بر گوگلپلی ترجیح میدهند
در اینجا، بحث اقتصادی مطرح نیست و از سندرم استکهلم خبری نیست. طبق گزارشها، درآمد حق اشتراک در اپاستور بیش از سهبرابر درآمد حق اشتراک در گوگلپلی است و توسعهدهندگان شاخص در اپاستور حدود ۶۰ درصد بیشتر از گوگلپلی درآمد دارند. اگر میخواهید پول درآورید، حتی با وجود قوانین ناامیدکنندهی اپل، باید در iOS سرمایهگذاری کنید.
با درنظرگرفتن اینکه وضعیت یادشده حتی بعد از چندین نمونهی بارز از خسارتزدن اپل به توسعهدهندگان ادامه دارد، واضح است گوگل در آستانهی جذب تعداد زیادی از توسعهدهندگان نیست که ساخت اپلیکیشنهای اندروید را در اولویت قرار دهند. هنوز تفاوت فاحشی بین کیفیت اپلیکیشنها در iOS و اندروید وجود دارد و دربارهی توسعهدهندگان کوچکتر، احتمال واقعبینانه این است که اگر اپلیکیشن فقط برای iOS ساخته نشود، اول نسخهی iOS و سپس نسخهی اندروید آن منتشر میشود. شایان ذکر است همهی نامهای بزرگ در اندروید حاضر خواهند شد؛ اما تنها به این دلیل که بازار اندروید بازار بزرگی است و نمیتوان بیتفاوت از کنار آن گذشت. درحقیقت، گوگل پلی جایی برای اپلیکیشنهای رایگان، بازیهای دارای خریدهای درون بازی، اپلیکیشنهای خرید و اپلیکیشنهای موئسساتی مثل موئسسات مالی دارای مدلهای تجاری غیراپلیکیشنی است.
اپلیکیشنهای مستقل کوچک و جدید و جالب به این زودیها وارد اندروید نمیشوند. معمولا اپلیکیشنهای نیازمند به حق اشتراک سالانه برای بقا و ابزارهای ترویجی دارای تعداد زیادی خریدهای گرانقیمت دروناپلیکیشنی وارد اندروید نمیشوند. سیاستهای گوگل در پلیاستور نیز با انتقاد مواجه میشوند. ممکن است قوانین گوگل برای ورود به پلیاستور خیلی سختگیرانه نباشد؛ ولی ۳۰ درصد از تراکنشها سود میبرد و خالق بازیهای حماسی فورتنایت مدام از آن انتقاد میکند.
باید به بنیانگذار شرکت بیسکمپ، دیوید هینمیر، بابت تسلیمنشدن درمقابل اپل و گفتن این جمله تبریک گفت: «هرگز حاضر نیستم یکسوم درآمدم را به اپل بدهم. خواهیم دید نتیجه چه خواهد شد». بیسکمپ نسخهای از اپلیکیشن هِی ایمیل را در پلیاستور منتشر کرده است. هینمیر میگوید: «امیدوارم توسعهدهندگان بیشتری بتوانند به اپل بگویند سیاستهایش تحملناپذیر است و بهجای آن، در اندروید سرمایهگذاری کنند». البته بهنظر نمیرسد چنین اتفاقی بیفتد.