شبکههای اجتماعی ممکن است برای سلامت روان نوجوانان در سنینی خاص مضر باشند
براساس مطالعهای جدید، استفاده از شبکههای اجتماعی روی سلامت روان جوانان و نوجوانان در سالهای نزدیک به بلوغ و زمانی که قصد دارند خانه را ترک کنند و مستقل شوند، تأثیرگذار است. نوجوانانی که در این دوران از شبکههای اجتماعی بیشتر استفاده میکنند، بعد از گذشت یک سال از زندگی خود رضایت کمتری دارند.
بسیاری از محققان معتقدند که نمیتوان بهطور قطع گفت که پلتفرمهایی مانند اینستاگرام و تیکتاک برای همه نوجوانان مضر هستند؛ اما این شبکههای اجتماعی میتوانند تأثیرات مختلفی بر تصویر بدنی نوجوانان ایجاد کنند:
- برخی ممکن است بهکمک شبکههای اجتماعی به فردی اجتماعیتر تبدیل شوند و روابط مستحکمتری ایجاد کنند.
- برخی دیگر ممکن است عزتنفس خود را از دست بدهند یا تصویر و درک و احساسی نامناسبی از بدن خود پیدا کنند.
دراینمیان، تشخیص تفاوت این دو گروه مشکلی بزرگ محسوب میشود. کارشناسان در مطالعات خود تلاش میکنند بفهمند چه گروه از نوجوانان و در چه دورانی درمعرض خطر هستند و استراتژیهایی برای کمک به آنها تعریف کنند.
بهگزارش Verge، امی اوربن، سرپرست برنامهی سلامت روان دیجیتال در دانشگاه کمبریج، دراینباره میگوید:
نوجوانی دورانی است که افراد تغییرات عظیم شناختی، زیستی و اجتماعی را تجربه میکنند. این تغییرات به شکلهای بسیار جالبی با شبکههای اجتماعی در ارتباط هستند و نحوهی استفادهی افراد مختلف از شبکههای اجتماعی نیز بسیار متنوع است؛ بنابراین، این پلتفرمها میتوانند تأثیرات متفاوتی هرچند اندک بر زندگی نوجوانان بگذارند. سلامت روان افراد پیچیدگیهای بسیاری دارد و هربار تعامل نوجوانان با شبکههای اجتماعی میتواند تأثیری بسیار اندکی بر آنها داشته باشند.
اوربن و تیمش برای تشریح این ارتباط، نظرسنجیای از ۷۲ هزار بریتانیایی شامل افراد ۱۰ تا ۸۰ سال برگزار کردند. آنها بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ هفت بار این نظرسنجی را انجام دادند و از افراد دربارهی رضایت از زندگی و مدت زمانی که روزانه شبکههای اجتماعی سپری میکنند، سؤال کردند.
این تیم متوجه شدند میزان استفادهی خیلی زیاد یا خیلی کم از شبکههای اجتماعی با رضایت کمتری از زندگی افرادی که در محدوده سنی ۱۶ تا ۲۱ سال قرار دارند، مرتبط است.
در نوجوانان ۱۰ تا ۱۵ ساله، تفاوت زیادی در میزان رضایت از زندگی بسته به میزان استفاده از شبکههای اجتماعی وجود نداشت؛ اما مشخص شد بهطورکلی دخترانی که در این بازهی سنی از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند، درمقایسهبا پسران رضایت کمتری از زندگی دارند.
این تیم دادههای نظرسنجی دیگری را بررسی کرد که روی بیش از ۱۷ هزار نوجوان ۱۰ تا ۲۱ ساله انجام شده بود و به این نتیجه رسید که دختران در بین سالهای ۱۱ تا ۱۳ سال و پسران بین سالهای ۱۴ تا ۱۵ سال دربرابر استفاده از شبکههای اجتماعی بسیار آسیبپذیر هستند و استفادهی بیشازحد از این پلتفرمها میتواند بعد از گذشت یک سال میزان رضایت از زندگی آنها را بهشدت کاهش دهد. این موضوع برای هر دو جنس در ۱۹ سالگی نیز صدق میکند.
پس میتوان اینگونه نتیجهگیری کرد که دوران شروع بلوغ برای پسران و دختران (دختران معمولاً زودتر به بلوغ میرسند) و دوران تغییر شخصیت اجتماعی نوجوانان (بسیاری از نوجوانان در بریتانیا در ۱۹ سالگی خانه را ترک میکنند) دورانی آسیبپذیر برای استفادهی نوجوانان از شبکههای اجتماعی محسوب میشود.
اوربن دربارهی تحقیقات انجامشده برای کشف این رابطه گفت:
مطالعاتی که به مواردی مانند حساسیت به طردشدن اجتماعی یا اختلال در کنترل احساسات میپردازند، بهکمک دادههای مربوط به این مطالعه، میتوانند به درک این موضوع کمک کنند که چرا کودکان در سنینی خاص پس از استفاده از شبکههای اجتماعی تجربیات بدی دارند، .
اوربن اضافه کرد که انجام این مطالعه با محدودیتهایی نیز همراه بود. برای مثال، این مطالعه نمیتواند تأثیرات مثبت استفاده از شبکههای اجتماعی بر نوجوانان را نشان دهد یا اینکه بر تخمین افراد به زمان استفادهی آنها از شبکههای اجتماعی متکی است و میتواند در بعضی موارد نادرست باشد.
البته این موارد در انجام اکثر تحقیقات مرتبط با شبکههای اجتماعی مشکلی بزرگ محسوب میشوند و شرکتهایی مانند متا نیز اجازه دسترسی به دادههای داخلی این پلتفرمها را به محققان نمیدهند؛ مانند اینکه هر فرد چه مدتزمانی را در شبکه اجتماعی میگذراند یا با چه کسانی در تعامل است.
تحقیقات بیشنتر در این زمینه میتواند به شناسایی این امر کمک کند که چه گروهی از نوجوانان بیشتر تحتتأثیر شبکههای اجتماعی قرار میگیرند. اوربن دراینباره گفت:
درک اینکه چه کسی تا چه حد و چگونه و چرا تحتتأثیر شبکههای اجتماعی قرار گرفته است، به ایجاد محیطی بهتر برای ازبینبردن خطرهای احتمالی کمک میکند.
او تأکید کرد که شبکههای اجتماعی را نمیتوان بهطورکلی مضر دانست. این پلتفرمها بهشرط اینکه در مکان و زمان درست استفاده شوند، میتوانند حتی مفید تلقی شوند.
کارشناسان قصد دارند چارچوبها یا توصیههایی را برای خطمشی استفاده از شبکههای اجتماعی تعریف کنند که از تأثیرات منفی این پلتفرمها برای افراد آسیبپذیر جلوگیری کنند؛ اما ابتدا باید بتوانند با این مشکلات بهتر برخورد کنند.
اوربن دربارهی این رویکرد گفت:
کارشناسان هنوز درکی کافی از این مسئله ندارند که هر شخص به چه نوع کمکی نیاز دارد. ما هنوز کاملاً مشکل را درک نمیکنیم؛ بنابراین، نمیتوانیم بهدرستی به آن رسیدگی کنیم.